Andvari - 01.01.1947, Blaðsíða 46

42
Þorsteinn Þorsteinsson
ANDVARI
hér enn þá í meiri hluta, en sá meiri hluti fer sílækkandi, og
við manntalið 1940 voru ekki nema 1014 konur á móts við
hvert 1000 karla. Þar sem að jafnaði fæðast fleiri sveinar en
meyjar, stafar mismunurinn af því, að manndauðinn er meiri
meðal karla en kvenna. Framan af ævinni eru konurnar því
í minni hluta, sem fer minnkandi, þar til hann snýst í meiri
hluta, sem svo fer vaxandi með aldrinum. 1940 var það ekki
fyrr en upp undir fertugsaldur, að konurnar komust í meiri
hluta. 1703 var þessu öðru vísi farið. Þá var kvenkynið í
meiri hluta í öllum 5 ára aldursflokkunum, jafnvel líka í
hinum yngsta, innan 5 ára. Nú er venjulega ekki mikill inunur
á manndauða sveina og meyja innan 15 ára aldurs, nema á
1. ári deyja fleiri sveinar en meyjar, einkanlega fyrst eftir
l’æðinguna. Að kvenkynið er komið í meiri hluta þegar á barns-
aldri virðist því benda til mjög mikils barnadauða skönnnu
eftir fæðingu, sem meir bitnar á sveinbörnum, svo að um-
framtala þeirra hverfur strax, i stað þess að endast langt fram
eftir aldri.
Þar sem meiri liluti af þjóðinni var milli 15 ára og sex-
tugs 1703 heldur en nú, hefði mátt búast við, að meira hefði
þá verið um gift fólk heldur en nú. En það er alveg öfugt, gift
fólk var tiltölulega miklu færra, en íleira ógift. 1940 var rúm-
ur helmingur karla yfir tvítugt giftur og tæpur helmingur
kvenna, en 1703 ekki nema rúml. % karla og þriðjungur
kvenna á sama aldri. Þetta er þó ekki óeðlilegt, þegar litið er
til hins mikla fjölda vinnufólks, sem þá var, og búast má við,
að margt hafi skort efni og jarðnæði til þess að geta reist bú,
og enn meiri hömlur munu hafa verið við giftingu sveitar-
ómaga, sem voru íslcyggilega margir um þær mundir. Þó má
vera, að gifta fólkið sé eitthvað vantalið 1703, að þess hafi
ekki ælíð verið getið um fólk, sem var hætt að búa og komið
í vinnumennsku eða á sveitina. Ekkjufólk var líka færra þá
heldur en nú, og er það eðlilegt, þar sem minna var þá um
gamalt fólk heldur en nú.
Atvinna þjóðarinnar var ekki margbrotin í þá daga. Mátti
heita, að allir störfuðu að landbúnaði að meira eða minna