Andvari - 01.01.1947, Blaðsíða 78

74
Jónas Jónsson
ANDVAni
leg iðja, og er engin ástæða til, að þar sé metingur milli manna.
Hins vegar er sókn æskunnar nú mjög eindregið frá fram-
leiðslunni að Iaunamennsku, og má nærri geta, hve mjög flokk-
unin í sauði og hafra ýtir undir sókn að embættismenntun.
Hins vegar má öllum vera Ijóst, að ekkert mannfélag getur
staðizt, ef allir borgarar eiga að vera búðarmenn, skrifarar,
kennarar, lögmenn eða læknar. Mannlífið og mannfélagið
getur ekki staðizt, nema til séu menn, sem yrkja jörðina,
stunda fisltveiðar, siglingar og hvers lconar iðnað. Falli þessi
störf niður, lirynur mannfélagið. Ef sá báttur kemst á, að
við framleiðslustörf eigi ekki að vera aðrir menn en þeir, sem
fallið hafa á prófi til að sinna andlegum fræðum, má búast
við, að dagleg störf hinna útskúfuðu verði ekki á marga fiska.
Skólalöggjöfin er hættuleg á marga vegi. Hún slítur börn og
ungmenni frá heimilunum og gerir ráð fvrir fjölþættum upp-
eldisverksmiðjum til að taka við vandanum af foreldrunum.
Þegar börn og unglingar eru farin að vera bálft árið eða meir
í fjarlægum heimavistarskólum frá heimilum sínum og vanda-
mönnum, slitna ætternis- og átthagaböndin af sjálfu sér.
Börnin afvenjast að taka þátt í daglegum störfum með for-
eldrum sínum, nema þegar þau eru i leyfum að sumri til eða
um hátíðar. Þegar skipulagið gerir auk þess greinilegan mun
á þeim unglingi, sem stundar bóknám, og þeim, sem vinnur
að framleiðslu, er enginn vafi á, að þessi skólalöggjöf eitrar
þjóðlífið, ef ekki er fljótlega gripið í taumana.
Á þingi 1939 var frumvarpið um héraðsskóla samþykkt
með miklu fylgi og með ráðnum hug. Þar áttu allir nemendur
að stunda jöfnum höndum bóknám, verknám og iþróttir. Alku'
námsgreinar voru jafnvirðulegar. Að loknu skólanámi stóð
nemendum frjálst að velja um margar leiðir, eftir því sem
hver taldi sér bezt henta. En þetta heilbrigða jafnvægi vai
rofið með löggjöf Brynjólfs Bjarnasonar. Nú er málum svo
komið, að skólaskipulagið og veilclun aldarandans vinna sam-
an að því að skapa óeðlilegan og þjóðhættulegan flótta Þa
framleiðslustörfunum að svokallaðri léttivinnu hjá ríki og
bæjarfélögum. Hitt er annað mál, að þessi löggjöf verður aldim