Tímarit lögfræðinga - 01.10.1979, Blaðsíða 43

Tropea v. Shell Oil Co., 307 F. 2d 757, (2d Cir. 1962).
Forstöðumaður smurstöðvar skaddaðist í eldsvoða í „smur-
gryfju“ í húsakynnum, sem stöðin hafði á leigu hjá Shell. M,
sjálfstæður verktaki, hafði tekið að sér fyrir Shell að hreinsa
bensíngeyma á stöðinni. Starfsmaður M lét bensínmengað vatn
renna í niðurfall nálægt „smurgryfjunni." Lagt var til grund-
vallar, að neisti hafi kveikt í bensínmettuðu lofti frá niðurfall-
inu. Var eldsvoðinn talinn afleiðing gálausrar meðferðar bensín-
blöndunnar af hálfu þessa starfsmanns M. Shell var sýknað af
bótakröfum á þeim forsendum, að hreinsun bensíngeyma teldist
ekki starfsemi, sem væri í eðli sínu hættuleg („inherently dang-
erous“). Hættan stafaði einungis af þeirri aðferð, sem notuð var
í umrætt sinn til að losna við úrgangsefni. Dómurinn tók fram,
að verk þetta væri skyldara starfsemi, er dómstólar í New York
ríki hefðu ekki talið vera í eðli sínu hættulega, en þeirri, sem
hættulég þætti. Væri því ekki grundvöllur til að leggja ábyrgð
á Shell vegna athafna hins sjálfstæða verktaka.
Deila má um, hvort eðlilegt sé að gera slíkan greinarmun á verkum
þeim, sem dómsmál þessi risu af. Sennilega þykir mörgum íslenskum
lögfræðingum óeðlilegt að dæma annað málið eftir rnjög strangri reglu,
eins og gert var, en sýkna í hinu málinu, þótt lítill sem enginn grund-
vallarmunur virðist vera á hættunni. Bæði eru verkin líkleg til að leiða
til tjóns, ef ekki er varlega farið. 1 báðum tilvikunum er verk í hönd-
um verktaka, sem hefur sérþekkingu, og tiltölulega einfalt á að vera
fyrir hann að gæta þeirra varúðarráðstafana, er þarna voru vanræktar.
Óhöppin sýnast bæði verða rakin til einstakrar yfirsjónar starfsmanna
fremur en þess hversu hættulegt verk sé í sjálfu sér. Gegn þessum
rökum má benda á, að ýmsir munu telja líklegra, að eitthvað kunni að
fara úrskeiðis við múrbrot við þær aðstæður, er greinir í „Majestic
Realty“ málinu en við losun bensínblöndu í niðurfall, eða með öðrum
orðum, að íkviknunin í bensínblöndunni sé fjarlægari afleiðing af verki
en hrunið úr veggnum.24
24 Hreinsun gólfa með bensíni hefur verið talin hafa í för með sér sérstaka hættu
og verkkaupi þess vegna talinn bera ábyrgð á skaðaverki verktaka, er við þetta
fékkst, sjá dóm í málinu Alabama Power Co. v. Mclntosh, 219 Ala. 546, 122 So. 677
(1929). Ekki verður annað séð en að meðferð bensínblöndu eins og um ræðir í Tropea
v. Shell Oil Co, sé að verulegu leyti hliðstæð bensínhreinsun gólfa að því er snertir
hættueiginleika.
137