Dagblaðið Vísir - DV - 20.06.2005, Blaðsíða 24

24 MÁNUDAGUR 20. JÚNÍ2005
Heilsan DV
NIu af hverjum tíu tilfellum höfuðverkja má
rekja til streitu. Þeir koma til vegna þess að
vöðvar í hálsi og hársverði herpast saman.
Algengar ástaeður eru kvíði, þunglyndi,
stress og vöðvabólga.
Mjög algengt er að þeir sem vinna við tölvu
fái þessa höfuðverki og einnig þeir sem
keyra langar vegalengdir. Svefn I köldu her-
bergi og annarleg sveigja á hálsi I svefni
geta valdið slíkum höfðuverkjum. Verkirnir
fara yfileitt eftir að streitan er farin.
Göngutúr Áhættan á fósturláti
minnkar með heilbrigðu iiferni.
Rautt kjöt
eykur líkurá
krabbameini
Fólk sem borðar of mikið af rauðu
og unnu kjöti eykur likurnar á
krabbameini f ristli um þriðjung,
kemur fram f nýrri rannsókn.
Vfsindamenn hjá The European
Prospectlve Investigation into
Cancer and Nutrition (EPIC) komust
að þvf að þeir sem átu rautt og/eða
unnið kjöt tvlsvar á dag voru 35%
Ifklegrl tll að fá sjúkdóminn en þeir
sem átu minna en einn skammt f
viku. f rannsókninni tóku þátt um
hálf milljón manns frá nær allri
Evrópu.
Einnig kom f Ijós að þelr sem borð-
uðu Iftið af trefjum eru f hættu.
Fuglakjöt hafði engin áhrlf en þeir
sem borða mikinn fisk (á tveggja
daga fresti) mlnnka Ifkurnar á
krabbameininu um 30%.
Vöövabólga er bjéöarme
SællLýður!
Hvernig verður
vöðvabólga til? Af
hverju eru svona margir
þjakaðir af vöðvabólgu?
Er þetta alltaf tengt
holdafari eða
vinnuálagi? Og er
það tilfeUið að
þetta herji frekar á
kvenþjóðina?
Sæl!
Vöðvabólgu má líkja við hús of-
hlaðið húsgögnum. Erfitt er að
sneiða framhjá borðum, stólum og
skápum, gólfpláss er lítið og ekkert
svigním til athafna. Vöðvi verður að
hafa ákveðið andrúm því hann er
ekki bara hreyfitæki heldur inniber
hann æðar og taugar sem flytja blóð
og boð í báðar áttir. Ef við fyUum
vöðvann af húsgögnum þrengist
að þessum pípulögnum og þær
skUa síður hlutverki sínu. Þessi hús-
gögn geta verið fita og/eða bjúgur.
Hreyfingarleysi og ofát stuðla að
fitusöfnun, of mikið álag eða rangt
mataræði stuðla að bjúg.
Vítahringur
Aðfærsluæðar, þ.e. slagæðar,
liggja oft inni á mUli vöðvablaða og
frá þeim liggja æðagræðlingar sem
næra sjálfa vöðvana. Sé að þeim
þrengt skerðast lífsgæði vöðvanna
og þeir hafa úr minna að moða.
Sama er uppi á teningnum með frá-
færslurörin, bláæðarnar. Geti þær
ekki flutt úrganginn í burtu safnast
hann upp í vöðvunum. Nærliggj-
andi taugar nema þessa fyrirferðar-
aukningu og boðsendingar þeirra
skynjum við sem verki og eymsli.
Þar með er vítahringurinn kominn
af stað.
Af framansögðu er næsta ljóst að
feitu fólki er hættara við svona
Fita oq reykinqar
flýta elli
Reykingafólk og fólk sem er of
feitt eldist fyrr en heUbrigt fólk.
Vísindamenn, sem stundað hafa
rannsóknir á DNA-þráðum sem
sitja við enda litninga í manns-
ihímum og vernda þá, komust að
þessum niðurstöðum. Þessir
þræðir styttast með aldrinum og
það veldur það því að líkaminn
verður líklegri tú þess að sýkjast
af ýmsum sjúkdómum. Vísinda-
mennirnir fylgdust með um 1300
manns, feitum, mjóum, sem
reyktu og reyktu ekki. f ljós kom
aö fólk í yfirvigt og fólk sem reykti
var með styttri DNA-þræði en
heUbrigða fólkið. Sem.dæmi má
gera ráð fyrir að manneskja sem
reykir paldca á dag í 40 ár eldist
um 47,4 ár á sama tíma.
meinum enda er það svo en ekki má
gleyma öðru þjóðarmeini, streit-
unni, sem veldur áhka útkomu.
Galdurinn er að koma blóðinu á
hreyfingu. Nudd, hiti og bylgjumeð-
ferð er gUdandi og mikið notað
enda krefst ekkert þessara úrræða
neins nema tíma. Endingarbest er
að lágmarka fyrirliggjandi áhrifa-
valda í umhverfinu eins og
streitu, álag, hreyfingar-
leysi og óhoUustu í m NUijjás
mataræði. Þannig ]
er ráðist að rótum
vandans og hann
upprættur. Þessi
leið er því miður
alltof sjaldan farin
og æ algengara að
bólgueyðandi lyfjum
sé beitt á angrið. Þarna
þyrfti hugarfarsbreytingu.
Þjóðarmein
Ég held að vöðvabólga sé báð-
um kynjum eiginleg, karlmönnum
ekki síður. Hins vegar eru konur
almennt áhugasamari um sjúk-
dóma og kvUla sem gerir þær
kannski meðvitaðari um líkama
sinn og þau mein sem á hann herja.
En að öUum kynjamuni sleppt-
um er vöðvabólga eitt af þjóðar-
meinum íslendinga, í mörgum tU-
vikum sjálflæknandi kvUli en sé
meinið viðvarandi ætti viðkomandi
að huga að h'fsháttum sínum og
holdafari.
Að lokuni vU ég
áminna líkamsrækt-
endur að nota
aldrei vöðvaupp-
byggjandi lyf
(stera) því þau
gera ekki mun
á venjulegum
vöðva og
hjartavöðva. Sá
venjulegi er
hreyfitæki en hjartað
blóðpumpa og stækkun
þess innávið minnkar plássið fyrir
blóðið sem því er ætlað að dæla
samhliða aukinni næringarþörf
hjartavöðvans sjálfs. Þessa hliðar-
verkun skyldi ávaht setja í forgang,
að öðrum kosti gæti eini árangur-
inn orðið vöðvastælt lík.
Trönuber gegn
blöðrubólgu
Trönubor sem lengi vel voru aöelns
notuð til matar eru skyld bláberjum
en vaxa ekkl hér á landi. Farið er að
nota berln gegn blöðru- og nýrna-
sjúkdómum. Efni sem finna má (
trönuberjum koma (veg fyrir að
bakterfur festist vlð blööruveggi og
draga þannig úr hættu á þvagfæra-
sýkingu. Nýjar rannsóknir sýna einn-
ig fram á að trönuber haldi hjarta-
og æðasjúkdómum (skefjum.
Undanfari fósturiáts
- Blettablæðingar eða blæðingar án
verkja
- Miklar blæðingar og vondir verkir
- Mikil vökvaútferð
Margar konur hafa lent í
því að missa fóstur.
Um 15-20% allra þungana
enda með fósturláti og al-
gengast er að það verði á
fyrstu þrettán vikum með-
göngunnar. Hættan á fóstur-
láti eykst með aldrinum. í
flestum tilvikum má rekja
fósturlát til erfða og ekki er
hægt að koma í veg fyrir þau.
Það þýöir ahs ekki að
eitthvað sé að konunni og
hún geti ekki átt börn. 90%
kvenna sem missa fóstur
eignast síðar heilbrigð börn.
Ef ferlið er hafið er ekki
liægt að koma í veg fyrir fóst-
urlát en konur sem fara vel
með sig á meðgöngu minnka
áhættuna. Áfengis- og eitur-
lyfjaneysla auk tóbaksreyk-
inga eru miklir áhættuþættir
og ætti að forðast alfarið.
Einkennl fósturláts
- Blætt getur úr leggöngum og þá
eru brún útferö oft undanfari þess
- Blóðlifrur úr leggöngum
- Krampar og verkir neðarlega (
maga og verkir (mjóbaki
- Minnkandi algeng meðgönguein-
kenni eins og ógleði og aum brjóst