Uppeldi og menntun - 01.07.2013, Blaðsíða 43
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(2) 2013 43
Helga rUt gUðmUndsdÓttir
Samsöngur
Samsöngur, þar sem bekkjardeildir eða jafnvel allur skólinn kemur saman til þess að
syngja, virðist algengur og þá er það tónmenntakennarinn sem leikur undir og jafnvel
stjórnar samsöngnum. Í úrtakinu voru sex af tólf skólum með samsöng sem fastan lið í
skólastarfinu og var tíðni samsöngs frá því að vera hálfsmánaðarlega og allt að tvisvar
í viku, en í tveimur skólum til viðbótar gat samsöngur verið á dagskrá eftir hentug-
leika eða í tengslum við tilteknar árstíðir.
Uppákomur
Í fimm skólum var kórstarf þáttur í skipulögðu starfi og söngleikir í fjórum skólum.
Auk þess er aðkoma tónmenntakennara að árshátíðum og jólaskemmtunum algengari
en ekki, þar sem hlutverk tónmenntakennarans felst oftast í því að æfa söng nemenda
og að leika undir sönginn. Aðeins tveir tónmenntakennarar gerðu ekki ráð fyrir slíkri
vinnu í sínum skóla, en hjá hinum var hún sjálfsagður hluti starfsins.
Viðhorf til námskráa
Tónmenntakennararnir voru spurðir um skólanámskrána í tónmennt í skóla þeirra og
álit þeirra á þágildandi kafla um tónmennt í aðalnámskrá grunnskóla. Rúmur helm-
ingur þeirra kannaðist við að það væri til skólanámskrá í tónmennt í þeirra skóla, en
höfðu ekki mikinn áhuga á að ræða hana nánar. Jafnvel þeir sem höfðu skrifað skóla-
námskrána sjálfir virtust hafa gert það formsins vegna en könnuðust ekki við að fara
mikið eftir henni.
Þegar spurt var um kaflann um tónmennt í Aðalnámskrá grunnskóla – listgreinar frá
árinu 20073 gáfu kennararnir nokkuð ólík svör. Annars vegar voru kennarar sem töldu
þennan texta setja sér afar litlar skorður og hins vegar kennarar sem virtust nærri
bugaðir af tilhugsuninni um það að geta ekki framfylgt öllum markmiðunum í aðal-
námskrá.
Þó tónmenntakennararnir hefðu ólík viðhorf til þess hversu bókstaflega skyldi túlka
aðalnámskrána í tónmennt, þá virtust flestir sammála um það að ef mjög nákvæmlega
væri farið eftir henni gerði hún óraunhæfar kröfur til tónmenntakennarans. Það sem
virtist koma í veg fyrir að hægt væri að fara eftir aðalnámskrá í tónmennt, samkvæmt
viðmælendunum, var einna helst hópastærðir og tímaskortur. Það vinnulag sem lagt
er upp með í námskránni virtist ekki henta fyrir stóra bekki sem koma í tónmennt einu
sinni til tvisvar í viku í 40 mínútur í senn. Fram kom í máli viðmælenda að námsþættir
í tónmennt spönnuðu víðara svið en raunhæft væri að ná yfir á þeim tíma sem algengt
væri að úthluta fyrir kennslu í tónmennt. Því tóku flestir það fram að þeir veldu til-
tekna námsþætti sem þeir sinntu en slepptu þá öðrum. Þegar kom að því að ákveða
hvaða námsþáttum í tónmennt skyldi sinnt og hverjum sleppt fór hver kennari eftir
eigin sannfæringu um það á hvaða þætti bæri helst að leggja áherslu.