Uppeldi og menntun - 01.07.2013, Side 70

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(2) 201370
„að tryggJa framBoð og fJölBreytileika“
1996) og skorti á jafningjamati og fræðilegri gagnrýni. Velta má fyrir sér hvort ný-
frjálshyggjuvæðing námsgagnagerðar með tilheyrandi regluslökun hafi verið hugsuð
sem leið út úr þeim vanda, þ.e. að leið til aukinnar fagmennsku og fjölbreytni væri að
markaðsvæða vettvanginn. Ljóst er að fjölbreytni rekstraraðila, framboð og samkeppni
innan vettvangsins hefur aukist en óljóst er hvort þessar breytingar hafi aukið fjöl-
breytni í námsefninu sjálfu og námsefnisgerðinni, ýtt frekar undir lýðræðislega stefnu-
mótun og fagmennsku og sjálfkrafa aukið gæði eins og gert er ráð fyrir í þrástefjum
nýfrjálshyggjunnar. Nauðsynlegt er að rannsóknir, fræðileg umræða og samráð um
námsgagnagerð verði efld á öllum skólastigum og hjá öllum útgefendum. Í rann-
sóknum og almennri umræðu um námsgagnagerð ætti Námsgagnastofnun að sinna
mikilvægu hlutverki eins og segir í lögum. Mikill fengur væri að virku jafningjamati á
námsgögnum sem sinnt væri af kennurum, nemendum og fræðimönnum á því sviði
sem námsgögnin ná til og að tryggt yrði að stærri útgáfur frá öllum útgefendum væru
kerfisbundið ritdæmdar. Eins og áður sagði er nokkuð tilviljanakennt hvaða námsefni
fær umfjöllun og úttekt.
lOKaOrÐ
Við höfum sem þjóð ekki verið nægilega gagnrýnin á þær gríðarlegu breytingar sem
gerðar hafa verið á ýmsum samfélagskerfum á síðustu árum (Kolbeinn H. Stefánsson,
2010; Kristín Dýrfjörð, 2011; Páll Skúlason, 2008). Tryggja þarf með mun markvissari
hætti stefnumótun til skemmri og lengri tíma, skýrt regluverk um stjórnun og fag-
mennsku, lýðræðislegt ferli og jafningjamat. Brýnt er að móta heildstætt skipulag utan
um námsgagnagerð á Íslandi sem nær jafnt til allra stofnana, fyrirtækja og einstak-
linga sem sinna námsgagnagerð. Hlutverk stofnana og fyrirtækja í námsgagnagerð
þarf að markast af fleiru en því að tryggja fjölbreytni í rekstrarformi. Móta þarf áætlun
um það hvernig megi nýta kosti og hemja ókosti umræddra alþjóðlegra strauma í
námsgagnagerð til framtíðar.
HEiMilDir
Almar M. Halldórsson. (2006). Lesskilningur og íslenskukunnátta 15 ára nemenda: Sér-
staða Íslands og forspárþættir: Niðurstöður PISA 2000 og samræmdra prófa. Reykjavík:
Námsmatsstofnun.
Almar M. Halldórsson, Ragnar F. Ólafsson, Óskar H. Níelsson og Júlíus K. Björns-
son. (2010). Staða íslenskra grunnskóla: Námsárangur og skýringarþættir í PISA 2006.
Reykjavík: Námsmatsstofnun.
Ball, S. J. (1997). Policy sociology and critical social research: A personal review of
recent education policy and policy research. British Educational Research Journal,
23(3), 257–274.
Ball, S. J. (1998). Big policies/small world: An introduction to international perspec-
tives in education policy. Comparative Education, 34(2), 119–130.