Jökull

Ataaseq assigiiaat ilaat

Jökull - 01.12.1983, Qupperneq 176

Jökull - 01.12.1983, Qupperneq 176
íjallasögu, loftslagsbreytingum o.fl. Sigurður rakti sögu gróðureyðingar í landinu, afvöldum loftslags, náttúruhamfara og mannvistar, og gerðist einn hinna fyrstu náttúruverndarmanna á nútímavísu. Sumurin 1936—38 tók Sigurður þátt í Vatnajök- ulsleiðöngrum þeirra Ahlmanns og Jóns Eyþórs- sonar, en jöklarannsóknir urðu síðar meðal stórra verkefna hans. Og sumarið 1939 tók hann þátt í fornleifarannsóknum í Þjórsárdal, sem Hekla lagði í eyði árið 1104. Síðar tók hann þátt í rannsókn Heklugossins 1947, og allra eldgosa hér á landi síðan. Doktorsritgrð Sigurðar (1944) fjallaði um „gjóskutímatal á íslandi", en með þeirri ritgerð og óteljandi öðrum síðan hóf hann þessa fræðigrein, tephro-khronologíu eða gjóskutímatal, til alþjóð- legrar viðurkenningar. Aðalrannsóknir Sigurðar Þórarinssonar tengjast semsagt þeim tveimur höf- uðskepnum, sem íslendingar hafa barizt við í 1100 ár, eldi og ís, eldfjöllum og jöklum, og með aðstoð gjóskulagarannsókna og skráðra heimilda rakti hann í mörgum bókum og ritgerðum eldgosasögu Heklu, Grímsvatna, Kötlu, Öræfajökuls og Kverk- fjalla. Sigurður Steinþórsson formaður Jarðfrteðafélags íslands. 111 ÚR KVEÐJU FRÁ FERÐAFÉLAGI ÍSLANDS Það voru einkum tveir þættir í starfsemi Ferða- félagsins, sem dr. Sigurður lagði til drjúgan skerf. Það voru Árbækurnar og kvöldvökurnar. Að því er varðaði hið fyrra þá var það hvorttveggja, að hann lagði margt gott til í sambandi við umsjón með því efni Árbókanna, sem snerti jarðfræði landsins og hefir orðið fyrirferðarmeira í tímans rás, og ekki síður hitt, að hann átti merkar ritgerðir í nokkrum Árbókanna. Hann var og í ritnefnd Árbókarinnar til dauðadags. Hið síðasta sem kom frá hans hendi í þessu tilliti var ritgerð um Skaftárelda, sem hann lauk við skömmu fyrir andlátið og mun birtast í Árbók yfirstandandi árs, sem helguð er minningu þessa mestu og skæðustu náttúruhamfara á íslandi á sögulegum tíma. Á kvöldvökum, sem haldnar eru nokkrar á hveijum vetri, er flutt margvíslegt efni til fróðleiks og skemmtunar. Dr. Sigurður lagði oft til efni og er það sérstaklega minnisstætt hversu lagið honum var að flytja fróðleikinn á þann hátt, að eftirtekt vakti, m.a. með því að flétta saman í máli og myndum landið, fólkið og söguna svo að stóð ljóslifandi fyrir áheyrendum. í tilefni af fertugsafmæli Ferðafélags íslands flutti dr. Sigurður það sem hann nefndi ,,lítil hugvekja á fertugsafmæli Ferðafélags íslands". Hann gaf þessari hugvekju heitið „Að lifa í sátt við landið sitt“. Þar mótaði hann í einni stuttri setningu það, sem hann taldi, að Ferðafélagið hefði í fjóra áratugi reynt að leggja af mörkum til upp- eldis þjóðarinnar. Hann sagði: „Að aðlaga sig þessu landi, læra að lifa í sátt við það og njóta þess, sem það hefur upp á að bjóða, á að vera snar þáttur í uppeldi hvers íslendings, honum til ham- ingjuauka og þjóð hans til heillar. Davíð Ólafsson forseti Ferðafélags íslands IV En þó ærin ástæða sé til að fjölyrða um vísinda- störf Sigurðar, eða dvelja við skáldskap hans og söngtexta, ætla ég einkum að minnast á og þakka honum hið ómetanlega og óeigingjarna starf hans að náttúruverndarmálum hér á landi, því einnig á því sviði vann hann flestum efekki öllum mönnum betur. Hann var okkar „grand old man“ á því sviði, faðir íslenskrar náttúruverndar. Haustið 1949 flutti hann erindi um náttúruvernd á fundi Hins íslenska náttúrufræðifélags, sem helgaður var 60 ára afmæli félagsins og rakti þar hve sáralítið hefði verið unnið að þeim málum hérlendis. Að vísu voru þá til nokkur lög og reglur á sérsviðum, svo sem fuglafriðunarlög, lög um friðun hreindýra, lög um sandgræðslu, og skógræktarlög og Þingvell- ir höfðu verið friðlýstir í nærri tuttugu ár. En engin almenn lög um náttúruvernd voru til, þó „íslensk náttúra, bæði hin dauða og lifandi, sé um margt einstæð“, svo vitnað sé í þetta erindi Sigurðar. í erindi sínu nefndi hann svo ýmis dæmi um óþarfa spjöll sem unnin hefðu verið á náttúruverðmætum landsins og að áratuginn á undan hefði meiru verið umrótað, vegna tilkomu stórvirkra vinnuvéla, en áður á mörgum öldum. Aðalniðurstaða hans var sú, að setja þyrfti sem fyrst löggjöf um almenna náttúruvernd sem heimilaði ríkisvaldinu að gera nauðsynlegar ráðstafanir til verndar dýrmætum náttúrumenjum. Þetta erindi Sigurðar vakti mikla athygli, það 174 JÖKULL 33. ÁR
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184

x

Jökull

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.