Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1997, Blaðsíða 57

Starfssvið og starfsleyfi
sjálfstætt starfandi hjúkrunarfræðinga í heimahúsum
Ásta Möller, formaður Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga, tók saman
1 febrúar 1996 var skipuð nefnd á
vegum lieilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytisins sem fékk það hlutverk að
skoða starfssvið og starfsleyfi sjálfstætt
starfandi hjúkrunarfræðinga. 1 nefndinni
áttu sæti: Vigfús Magnússon, aðstoðar-
tryggingayfirlæknir sem jafnfamt var
formaður vinnuhópsins, og Kristján
Guðjónsson, deildarstjóri sjúkra-
tryggingadeildar, tilnefndir af Trygginga-
stofnun ríkisins, Ásta Möller, formaður
Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga,
Guðrún Ragnars og Erna Haraldsdóttir
sem starfa skv. sanmingi Félags
íslenskra hjúkrunarfræðinga og TR,
tilnefndaraf Félagi íslenskra hjúkrunar-
fræðinga, og Hrefna Sigurðardóttir,
deildarstjóri, tilnefnd af heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu, en hún var
jafnframt ritari hópsins.
Tryggingastofnun ríkisins og
þáverandi fag- og stéttarfélög hjúkrunar-
fræðinga, Hjúkrunarfélag Islands og
Félag háskólamenntaðra hjúkrunar-
fræðinga, gerðu árið 1989 samning um
greiðslur fyrir hjúkrun í heimahúsum
vegna alvarlegra og langvinnra sjúkdóma
og slysa. Samningurinn hafði stoð í
lögum um almannatryggingar. Fram til
ársins 1993 tók samningurinn til
almennrar heimahjúkrunar, en á því ári
voru gerðar þær grundvallarbreytingar á
samningnum að þjónustan skyldi ná til
tiltekinna sérsviða hjúkrunar. Þau
sérsvið eru: lijúkrun dauðvona sjúklinga,
hjúkrun sjúklinga með alnærni,
geðhjúkrun, barnahjúkrun, hjúkrun
aldraðra, hjúkrun fjölfatlaðra, hjúkrun
sjúklinga með stónn'u og hjúkrun
sjúklinga með sár. Nær samningurinn nú
yfir sem samsvarar 20 stöðugildum
hjúkrunarfræðinga á öllu landinu og er
gert ráð fyrir ákveðnum hámarksfjölda
vitjana fyrir hvert stöðugildi hjúkrunar-
fræðings á ári. Þeir hjúkiunarfræðingar,
sem starfa samkvæmt samningnum, hafa
til að bera meiri og sérhæfðari þekkingu
en almennt gerist hjá starfsfólki sem
vinnur við heimahjúkrun á heilsugæslu-
stöð. Starf þeirra er tvíþætt, annars vegar
að sinna sjúklingum með mjög sérhæfð
vandamál og hins vegar að veita ráð
öðrum hjúkrunarfræðingum sem sinna
heimahjúkrun.
Hjúkrunarfræðingar sækja um leyfi
til að starfa skv. sanmingnum til
Tryggingastofnunar ríkisins sem einnig
auglýsir leyfi til umsóknar innan
tiltekinnar sérgreinar hjúkrunar. Leyfi
eru veitt að fenginni umsögn hjúkrunar-
ráðs um hæfni umsækjenda. Breyting
hefur orðið á fjölda starfsleyfa milli
sérgreina frá því að samningurinn var
undirritaður á árinu 1993.1 ljósi
reynslunnar heíur samstarfsnefd
Tryggingastofnunar ríkisins og Félags
íslenskra hjúkrunarfræðinga metið þörf
fyrir þjónustu sjálfstætt starfandi
hjúkrunarfræðinga öðruvísi en í upphafi
og þess vegna helur innlögðum starfs-
leyfum verið úthlutað til sérgreina í
samræmi við það mat.
Ólíkir skjólstæðingar
Samningur Tryggingastofnunar
ríkisins og Félags íslenskra hjúkrunar-
fræðinga hefur verið laus frá því í maí
1995 og lágu samningaviðræður niðri
meðan nefndin fjallaði um framtíðar-
þróun þessarar þjónustu.
í skýrslu nefndarinnar segir m.a.
um stöðu þjónustu sjálfstætt starfandi
hjúkrunarfræðinga:
Staða gagnvart heimahjúkrun
heilsugœslustöðva.
Starfsemi sjálfstætt starfandi
hjúkrunarfræðinga hefur hingað til fyrst
og fremst verið hugsuð sem viðbót við
heimahjúkrun sem veitt er af heilsu-
gæslustöðvum, þar sem sjálfstætt
starfandi hjúkrunarfræðingar sinna
skjólstæðingum sem hafa sérhæfðar
þarfir á tilteknum sérsviðum hjúkrunar.
Einnig hefur rík áhersla verið lögð á
ráðgjafarhlutverk þessara
hjúkrunarfræðinga
gagnvart
heilsugæslunni. Slík
ráðgjöf og liðveisla er
nauðsynleg til að
veita
síitrevlilegum
hópi
sjúklinga
viðhlítandi
þjónustu.
Kostir kerfis
sjálfstætt starfandi
hjúkrunarfræðinga
felast m.a. í því að
þeir veita sérhæfða
þjónustu og að oftast er
það sami hjúkrunarfræðingurinn sem
annast sjúklinginn. í heimahjúkrun
heilsugæslunnar er liins vegar
algengara að fleiri en einn
hjúkrunarfræðingur sinni sjúklingi.
Með kerfi sjálfstætt starfandi
hjúkrunarfræðinga er einnig auðvelt að
mæta sveiflukenndri þörf fyrir sérhæfða
hjúkrunarþjónustu milli hverfa.
í skýrslu nefndar um samræmingu og
skipulag heimahjúkrunar á höfuð-
borgarsvæðinu frá í nóvember 1996 má
sjá að skjólstæðingar heimahjúkrunar
heilsugæslustöðva annars vegar og
skjólstæðingar sjálfstætt starfandi
hjúkrunarfræðinga hins vegar eru í
mörgu ólíkir og hafa ólíkar þarfir. Þar
má fyrst nefna aldur skjólstæðinga
heimahjúkrunar, en yfir 80% þeirra eru
67 ára og eldri hjá
I nóvember 1996 eru starfsleyfi sanmingsins nýtt þannig:
Sérgrein Fjöldi starfsleyfa Fjöldi starfanili
Hjúkrun dauðvona nóv. 1996 hjúkrunarfr.
sjúklinga 10,5 13
Barnahjúkrun 2,5 3
Geðhjúkrun 2,0 3
Hjúkrun aldraðra 4,0 6
Hjúkrun sjúkl. m. stóma 0,5 1
Hjúkrun sjúkl. m. sár 0,5 1
Alls 20 starfsleyfi 27 hjúkrunarfr.
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 1. thl. 73. árg. 1997