Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.02.1997, Blaðsíða 29

svöruðu 30,5% játandi en 69,5% neitandi. Þegar lólk var spurt
hvort það hefði fundið fyrir andlegri vanlíðan eftir síðasta atvik,
sögðu 41,2% svo hafa verið en 58,8% höfðu ekki fundið fyrir
andlegri vanlíðan. Þá liöfðu 20,5% fengið sýnilega áverka eftir
síðasta atvik, en ekki var marktækur munur eftir bakgrunns-
þáttum.
Einnig var spurt um starfsaðstæður, forvarnir og viðbrögð
við ofbeldi. Fólk var meðal annars spurt að því hvort það teldi
öryggi starfsmanna vel eða illa tryggt á sinni deild eða vinnu-
stað, hvort það hefði fengið einhverja skipulagða fræðslu eða
þjálfun um viðbrögð við ofbeldi og hvort einhver úrræði væru
til staðar ef ofbeldi ætti sér stað. A mynd 5 er sýnt það hlutfall
svarenda sem taldi öryggi starfsmanna vel tryggt á sinni deild,
hlutfall sem hafði fengið skipulagða fræðslu, þjálfun eða hvort
tveggja um viðbrögð við ofbeldi og loks þeir sem sögðu úrræði
vera til staðar á sínum vinnustað ef ofbeldi ætti sér stað.
Allir svarendur voru beðnir um að taka afstöðu til ýmissa
staðhæfinga er sýna viðhorf fólks til ofbeldis. Þá kom í ljós að
16,2% þeirra sem svöruðu spurningunni töldu ofbeldi vana-
legan hluta af starfi sínu, en hjá hjúkrunarfræðingum var
hlutfallið 9,0%. Heldur færri, eða 11,3% af heildinni, töldu
ofbeldi vandamál á sfnum vinnustað, en 9,7% hjúkrunar-
fræðinga voru þessarar skoðunar. Þegar spurt var um síðasta
atvik, sem átti sér stað, kom í ljós að ekkert var gert í 37%
atvika, en 40,4% töldu hafa verið unnið vel úr málinu.
Að lokum var spurt hvort starf fólks ylli því streitu þegar á
heildina væri litið. 54,6% svöruðu því játandi en 45,4%
neitandi. Af þeim sem svöruðu játandi sögðu 34,3% að starfið
yili þeim mjög mikilli eða frekar mikilli streitu. Svipuð svör
voru milli stéttarfélaga.
Mynd 5 Hlutfall svarenda sem: (1) taldi öryggi
starfsmanna frekar eða nijög vel tryggt; (2) liafði
lengið þjálfun og/eða fræðslu um viðbrögð við ofheldi;
(^) sagði úrræði vera til staðar ef oflieldi ætti sér stað'.
Annars vegar allir og liins vegar hjúkrunarfræðingar.
Aðrar niðurstöður könnunarinnar
Þar sem þýði hjúkrunarfræðinga voru allir starfandi
félagsmenn Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga koma fram
athyglisverðar niðurstöður um hjúknmarfræðinga sem lentu í
úrtakinu. Starfandi hjúkrunarfræðingar eru rúmlega 2000
talsins og lentu 333 í úrtakinu. Svör fengust frá 271
hjúkrunarfræðingi, sem er um 13,5 % slarfandi hjúkrunar-
Iræðinga. Niðurstöðurnar gela því ákveðnar vísbendingar uin
starfsaldur, vinnutíma og skiptingu í starfsheiti
hjúkrunarfræðinga.
Vinnutími hjúkrunarfræöinga.
42% hjúkrunarfræðinga vinna í dagvinnu og 50% á
breytilegum (rúllandi) vöktum. Um 3,3% hjúkrunarfræðinga
eru á kvöldvöktum og sama ldutfall á næturvöktum. 64,3%
almennra hjúkrunarfræðinga vinna á breytilegum vöktum, en
24,6% í dagvinnu. Athyglisvert er að uin 30% millistjórnenda
vinna á breytilegum vöktum og 13% yfirstjórnenda vinna á
hreyfanlegum vöktum.
Skv. niðurstöðum könnunarinnar er mikill munurá
vinnutíma hjúkrunarfræðinga eftir aldri. Þannig voru um 84%
hjúkrunarfræðinga þntugt og yngri á breytilegum (rúllandi)
vöktum, 6,5% þeirra voru í dagvinnu, 6,5% á kvöldvöktum
eingöngu og 3% á kvöldvöktum eingöngu. Hlutfall hjúkrunar-
fræðinga í dagvinnu eykst síðan og er ekki inunur á skiptingu
milli dagvinnu og breytilegra vakta eftir aldursílokkum eflir
fertugt. Þannig eru um 54% hjúkrunarfræðinga 41 árs og eldri
í dagvinnu og um 41 % á breytilegum vöktum. Milli 4-5% eru
á föstum nætur- eða kvöldvöktum.
Meðalvinnuvika hjúkrunarfræðinga
Að meðaltali unnu hjúkrunarfræðingar 34 stundir á viku í
septembermánuði síðastliðinn sem samsvarar 85% vinnu.
Staðalfrávik var 9,33. Þrítugir og yngri vinna rúmlega 30
stundir á viku, en hjúkrunarfræðingar 31 árs og eldri vinna að
jafnaði milli 34 og 35 stundir á viku. Vinnuvika almennra
hjúkrunarfræðinga er um 32 stundirá viku, en meðalvinnuvika
stjórnenda er lengri eða tæplega 37 stundir hjá millistjórn-
endum og tæplega 42 stundir hjá yfirstjómendum
Starfsaldur
Meðalstarfsaldur hjúkrunarfræðinga er 17,6
ár. Staðalfrávik var 9,07. Meðalstarfsaldur
almennra hjúkrunarfræðinga er 15,5 ár, milli-
stjórnenda 20 ár og yfirstjómenda ríflega 25 ár.
Skipting eftir starfsheitum
63,5% hjúkrunarfræðinga teljast til al-
mennra hjúkmnarfræðinga, 23,6% vom milli-
stjórnendur og 8,5% flokkast sem yfirstjórnendur.
4,4% hjúkrunarfræðinga flokkuðust ekki undir
þessi starfsheiti.
Skipting eftir deildum
74,5% hjúkrunarfræðinga starfa á almennum
deildum, bráðamóttökum og heilsugæslu. 13,3% á
deildum fyrir aldraðra og 6,3% á geðdeildum. Um 5% starfa
við annað.
70
60
50
1 40
a
£ 30
20
10
66.1
62,9 60,5
3AlIir □Hjúkrunarfr.
Teluröryggi Hefurfengið Úrræðierutil
starfsmanna fræðslu/þjálfun staðaref
mjög/frekar vel umviðbrögð ofbeldiásér
tryggt við ofbeldi stað
lAthugið að á mynd 5 eru bomar saman spurningar og því
er ekki reiknaður marktækur munur á milli hópa.
TÍMARIT HJÚKRUNARFRÆÐINGA 1. tbl. 73. árg. 1997