Litli Bergþór - 01.12.2013, Blaðsíða 16

16 Litli-Bergþór
Þú hefur heyrt söguna um sýrukerið á Bergsstöðum
og Bergþór í Bláfelli? Þjóðsagan segir að Bergþór
hafi klappað kerið í móbergsklöppina vestan við túnið
meðan hann beið eftir að vera færður drukkur. Þetta er
hola, um 1,4 m í þvermál og 55 sm að dýpt og er sagt
að hann hafi mælt svo fyrir að það skyldi alltaf geymd
sýra í kerinu og hún endurnýjuð árlega. Ef ekki væri
passað upp á það, myndi eitthvað koma fyrir. Það var
alltaf passað vel upp á sýrukerið heima og skipt um
sýru í því á hverju ári, nema tvisvar. Í annað skiptið
drápust tvö folöld og í hitt skiptið einhverjir gemlingar
minnir mig. Það er svo skrítið að sýran var alltaf undir
og blandaðist ekki vatninu, vatnið flýtur ofaná og
rennur út úr ef kerið fylltist.
L-B: og svo kynnist þú Vilmundi og þið flytjið í
Efstadal?
Kristrún: Já, við Vilmundur giftum okkur 1945,
bjuggum fyrst heima á Bergsstöðum en fluttum í
Efstadal, á efri bæinn, vorið 1947. Keyptum jörðina
af foreldrum Villa og tókum við búi af Auðbergi
bróður hans. Það var rigningarsumar og Heklugos og
Sigurfinnur var fimm vikna þegar við fluttum!
Vilmundur var fæddur í Efstadal 1916 en fluttist
fjögurra ára í Arnarholt og ólst þar upp hjá foreldrum
sínum, Indriða Guðmundssyni frá Kjarnholtum og
Theodóru Ásmundsdóttur frá Efstadal. Þau voru sjö
systkinin, elstur Ingvar Ásmundsson fæddur 1913,
svo Magnhildur, kona Sveins uppeldisbróður míns á
Drumboddsstöðum, fædd 1914, Auðbergur fæddur
1915, Vilmundur fæddur 1916, Steinunn fædd 1918,
Guðný fædd 1921 og Magnhildur (Hulda) fædd 1924.
Vilmundur hafði verið eina 10 vetur á vertíð í Keflavík
sem landformaður áður en hann gerðist bóndi í
Efstadal. Síðasta árið fórst báturinn sem hann vann hjá
með manni og mús.
Þá um vorið gafst honum kostur á að kaupa Willys
herjeppa, en hafði þá aldrei tekið í stýri á bíl. Hann fór
í bæinn, og lærði á hálftíma það helsta sem viðkom
bílnum á kappreiðavelli í bænum. Síðan keyrði hann í
skjóli nætur, próflaus, austur að brúnni á Tungufljóti,
því vegurinn var ekki kominn lengra, og flutti daginn
eftir með fjölskylduna, mig og Sigurfinn fimm vikna,
yfir gömlu brúna á Brúará, og í Efstadal.
Með okkur í þeirri ferð var Magnhildur systir
hans á Drumboddsstöðum. Einhvern veginn kom
hann bílnum yfir brúna þó léleg væri og varla nógu
breið fyrir bílinn! Enda var hún ekki gerð fyrir bíla.
Við farþegarnir vorum látin ganga yfir brúna og svo
keyrði Villi með opna hurðina svo hann yrði fljótur út
úr bílnum ef eitthvað kæmi fyrir. Magnhildur hjálpaði
mér með barnið og þegar Sigurfinnur var óvær, gaf
hún honum skyr og þá þagði hann!
Sigurður og Guðrún voru á hinum helmingnum af
jörðinni, á neðri bænum. Þeir voru náfrændur Siggi og
Villi, Theódóra Ásmundsdóttir móðir Villa og Jórunn
Ásmundsdóttir móðir Sigga voru systur. Siggi súper
var þá eins árs, tæplega ári eldri en Sigurfinnur. Þau
voru hjálpsöm og greiðvikin, en stundum var Siggi að
flýta sér, eins og þegar hann ætlaði að slá fyrir Villa
með traktornum og lenti utaní íbúðarhúsinu. Það voru
miklir skruðningar og læti!
Húsakosturinn var ekki góður í Efstadal. Íbúðahúsið
gamalt og lítið og fyrsta árið var rottugangur, þar til
það kom köttur sem settist að hjá okkur og hrakti
kvikindin á flótta. Ég verð að segja að það var besti
gestur sem ég hef fengið. Fjósið var gamalt og illa
farið og þurfti að byggja það upp. Fyrst var byggt úr
holsteini, en það gafst ekki vel. Það var óþétt og lélegt.
Við uppgröftinn kom upp mikið af mannabeinum og
þá kom í ljós að þarna hafði verið bænhús og grafreitur.
Við höfðum samband við Þjóðminjasafnið og eftir að
hafa fengið leyfi var beinunum safnað saman í poka
og þau jörðuð rétt utan við grunninn. Seinna kom
upp meira af beinum þegar nýja fjósið var byggt og í
hænsnakofanum við fjósið mátti sjá tanngarða standa
út úr moldarveggjum. Mér var hálf illa við þetta en var
samt ekki hrædd.
Ekið yfir gömlu Brúarárbrúna 1958.
Kristrún með afla dagsins!