Litli Bergþór - 01.12.2013, Blaðsíða 8

8 Litli-Bergþór
Það hefur fennt mishratt yfir sporin sem maður hefur
gengið með samferðamönnum í tæpa hálfa öld. En
seint mun fenna í huga mér yfir sporin sem við Steini
gengum saman. Ég var samferða Steina föðurbróður
mínum meira og minna í 37 ár og varð ég snemma
fylgispakur honum. Návígi mitt við þá bræður Steina
og Tómas föður minn var mikið um langt skeið.
Sérstaklega meðan mitt búskaparbasl stóð um 11 ára
skeið.
Steinar Tómasson fæddist í Helludal 1917 og lést
á Selfossi 2002. Tveimur árum áður en hann fæddist
fluttu foreldrar hans, Ósk Tómasdóttir frá Brattholti og
Tómas Bjarnason frá Drumboddsstöðum, að Helludal
og þar var hann búsettur alla sína tíð síðan, utan tvö
síðustu árin, sem hann eyddi á Ljósheimum á Selfossi.
Þau voru sjö systkinin sem komust á legg. Eldri voru
Helga á Gýgjarhóli, Sæunn í Hafnarfirði, Bjarni í
Hveragerði og Tómas faðir minn í Helludal, yngri
voru Magnús í Reykjavík og Eiríkur í Miðdalskoti.
Systkinin eru nú öll látin. Steini var barnlaus og giftist
aldrei. Um áratugaskeið deildi hann heimili með Ósk
móður sinni og Möngu móðursystur sinni og sinnti
þeim af stakri alúð. Eftir að þær létust árið 1968 bjó
Steini einn í gamla bænum sínum í Helludal.
Ég held að það dragi enginn úr því sem til þekkti
að Steini var sterkur persónuleiki. Stórbrotinn maður
með lítið hjarta. Sterklega vaxinn, dökkur yfirlitum
með þykkar varir. Úr andlitinu mátti lesa festu og úr
augunum hlýju. Maður andstæðna og býsna sérvitur.
Oft hrjúfur á yfirborðinu og ör í skapi en í senn allra
Ég held ég yrði ekkert
bættari með það
Kristófer Tómasson segir frá kynnum sínum
af Steinari föðurbróður sínum í Helludal
manna ljúfastur og meyrastur. Það kom best í ljós þegar
börn og skepnur voru í hans návist, hann bráðnaði
ef börnin komu í fang hans svo unun var á að horfa.
Hann náði til barna og jafnvel ungmenna á augabragði
og vann sér traust og trúnað þeirra. Hann tók ævinlega
málstað þeirra sem minna máttu sín. Mont og tilgerð
voru honum ekki að skapi. Hann mat sjálfan sig ekki
eins og verðleikar stóðu til.
Óvenjulegur húmor Steina var gjarnan skammt
undan. Hann gat látið út úr sér stórskrítnar en meitl-
aðar setningar sem enginn skyldi og virtust ýmist
barnalegar eða teknar aftan úr forneskju. Í næstu
andrá sagði hann svo gjarnan eitthvað djúpt úthugsað
sem gat, að ég held, flokkast með heimspeki. Er mér
minnisstætt heilræði sem hann lagði mér er ég hafði
misst út úr mér einhverja vitleysu. Það var á þessa leið:
„Reyndu að forðast að segja nokkuð Kristófer sem
þú munt sjá eftir að hafa sagt“. Hann gat verið mjög
fljótur að átta sig á aðstæðum og skynjaði vel líðan
annarra. Var betur lesinn en margur hélt og fylgdist
með innlendum og erlendum fréttum. Hann unni
mjög bundnu máli og kunni lifandis ósköp af ljóðum
og kvæðabálkum og þuldi þá stundum upp í hálfum
hljóðum. Passíusálmana las hann alla á hverjum vetri
upphátt svo lengi sem hann hafði heilsu til. Hann
var fastur á sínum skoðunum og seldi þær ekki fyrir
stundarvinsældir, eins og Inga frænka mín á Gýgjarhóli
komst svo snilldarlega að orði í minningargrein um
Steina. Í pólitík var hann sveigjanlegur en í trúmálum
varð honum ekki hnikað. Hann var sannkristinn og
undi því illa ef menn töldu sig trúlausa.
Fyrir mér sem barni og unglingi var Steini ósköp
venjulegur maður og áður en ég fór að fara af bæ,
fannst mér flestir aðrir en mitt heimafólk óvenjulegt
Kristófer
Tómasson.
Málverk af Steina, eftir Gísla Sigurðsson frá Úthlíð, sem
prýðir heimili greinarhöfundar.