Jökull


Jökull - 01.12.1991, Blaðsíða 112

Jökull - 01.12.1991, Blaðsíða 112
Minning dr. Gunnar Böðvarsson, prófessor Gunnar Böðvarsson fæddist í Reykjavík 8. ágúst 1916. Að loknu stúdentsprófi frá M.R. 1934 hélt hann til náms í vélaverkfræði í Munchen. Eftir að hafa flutt sig um set til Berlínar, lauk hann Dipl. Ing. prófi 1943 og vann síðan sem verkfræðingur hjá Atlas A/S í Kaupmannahöfn til 1945, er hann fluttist til íslands. Þar réðist hann til starfa hjá Rafmagns- eftirliti ríkisins, en varð yfirverkfræðingur Jarðborana Ríkisins og Jarðhitadeildar Raforkumálaskrifstofu 1947. Hann stýrði þar borunum eftir heitu og köldu vatni, og byggði upp margháttaða rannsóknastarfsemi við jarðhitaleit hérlendis. Arin 1955-57 dvaldist Gunnar við California Institute of Technology og lauk þaðan doktorsprófi í jarðeðlisfræði. Um 1960 átti hann mikinn þátt í samningu tillagna um rannsóknastofnanir við Háskóla Islands, er leiddu til þess að Raunvísindastofnun Háskólans var komið á fót 1966. Einnig átti hann hlut að byggingu gufuraf- stöðvarinnar í Bjarnarflagi og kannaði ýmsa fleiri möguleika á nýtingu jarðhitans, meðal annars til framleiðslu á þungu vatni. A árinu 1964 fluttist Gunnar Böðvarsson til Oregon og gerðist þar prófessor við stærðfræði- og haffræðideildir ríkisháskólans í Corvallis. Átti það í fyrstu að vera tímabundið, en svo fór þó, að Gunnar ákvað að starfa í Oregon uns hann fór á eftirlaun á árinu 1984, og bjó hann í Corvallis til dánardægurs hinn 9. maí 1989. Gunnar var kjörinn heiðursdoktor við Háskóla íslands vorið 1988. Gunnar Böðvarsson var mjög afkastamikill og fjölhæfur vísindamaður. Rannsóknastörf hans og rit- verk fjalla að mestu leyti um jarðhita og nýtingu hans. Er það ekki síst honum að þakka hve jarð- hitanýting á Islandi er árangursrík og hve snemma Islendingar urðu vel kynntir á þeim vettvangi meðal erlendra þjóða. Gunnar átti á sínum tíma frumkvæði að ýmsum mikilvægum nýjungum í jarðeðlisfræði- rannsóknum hér, meðal annars viðnámsmælingum, þyngdarsviðsmælingum, og notkun massagreinis við könnun á rennslisleiðum grunnvatns. Auk prentaðra ritverka samdi Gunnar mikinn fjölda skýrsla um einstök jarðhitasvæði bæði hérlendis og erlendis, enda varð hann allt frá 1951 eftirsóttur sem ráðgjafi fyrirtækja, stofnana og ríkisstjórna víða um heim í málefnum er vörðuðu nýtingu jarðhita. Rannsóknir Gunnars hvíldu á mjög traustum grunni þekkingar í stærðfræði og eðlisfræði, en einnig hafði hann áhuga á mörgum sviðum verkfræði og jarðvísinda. Hann varð meðal annars einna fyrstur Islendinga til að skoða byggingu landsins í ljósi nýrra hugmynda um landrek; sjá til dæmis vel þekkta grein er hann birti ásamt G.P.L. Walker 1964. Tímaritið Jökull stendur í mikilli þakkarskuld við Gunnar Böðvarsson. Hann sendi ritinu fjölda merkra ritsmíða til birtingar, einkum um jarðhita. Grein hans í Jökli 1982 um uppruna lághita-jarðvarmans á Islandi fjallar um það að þessi virkni geti að verulegu leyti orsakast af tímabundnum ferlum í tengslum við ísöldina og lok hennar, fremur en að virknin sé „æstætt“ ástand, svo notað sé nýyrði Gunnars. Drög að hugmyndum Gunnars í þessu efni má sjá í fyrri grein hans í ritinu 1957. Eru greinarnar afar merkilegt og sígilt framlag til umræðu um jarðhitann hérlendis. Síðasta grein Gunnars í Jökli, sem birtist 1983 og fjallar um rennsli hrauns, byggir að nokkru á stærðfræðilegu líkani af rennsli jökla, sem sett var fram í fyrstu grein hans í ritinu 1955. Til þess brautryðjendaverks er enn mjög vitnað af jökla- fræðingum. Einnig ritaði Gunnar í Jökul um úthafsbylgjur og segulsviðstruflanir, svo dæmi séu 110 JÖKULL, No. 41, 1991
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.