Jökull


Jökull - 01.12.1991, Blaðsíða 42

Jökull - 01.12.1991, Blaðsíða 42
Although this apparent difference in eruption fre- quency may, at least partly, be due to incomplete records, it suggests that a more conservative estimate of the total volume erupted should be made. If the production rate prior to 1600 was, say, one fourth to half that observed at present, the estimate of the total volume erupted in historical times would be 3-5 km3. The conclusions reached in this paper are consis- tent with the interpretation of internal reflections acquired with a multiband synthetic pulse radio-echo sounder in the Grímsvötn area in 1991 (Bjömsson et al., in preparation). The internal reflectors are inter- preted as being tephra layers within the ice. Sounding profiles in the eastern part of the Grímsvötn area show four tephra layers above the depth of 200 metres. The two uppermost layers are considered to be from the eruptions of 1934 and 1922, on the ice divide to the east of Grímsvötn, the depth to these layers is 130 m and 150 m, respectively. In the cen- tral part of the Grímsvötn ice shelf the depth to the layer of 1934 is reduced to 80 m. No tephra layers were detected above the layer of 1934, supporting our conclusion that no eruptions occurred within Grímsvötn between 1934 and 1983. Temporary existence of an ablation area in the Grímsvötn depression would complicate the use of tephra layers for estimating glacier mass balance from ice cores and radio-echo soundings. Conditions similar to those observed during the period from 1934 to the 1950's may have been frequent in Grímsvötn in previous centuries. Such conditions may also be expected in the neighbourhood of the most active subglacial volcanoes in Iceland, like Kverkfjöll and Bárðarbunga in Vatnajökull, and Katla in Mýrdalsjökull. However, the size of ablation areas of this type is probably always very limited. In most parts of the accumulation areas of the ice caps the dispersed ash layers only affect the mass balance of one year as they are buried permanently by the snowfall of the next winter (cfr. results of radio-echo soundings discussed above). Such conditions have existed, at least over the last few hundred years, south of Bárðarbunga, NW-Vatnajökull, where a 415 m long ice core was recovered in 1972 (Steinþórsson, 1977). No evidence was found for a discontinuity in the tephrachronological record. CONCLUSIONS Firm evidence can only be found for three eruptions within or near Grímsvötn in the period 1934-1991, i.e. in 1934, 1938 and 1983. In addition, seismic data alone indicate a small subglacial eruption in 1984. Data on these events are summarized in Table 1. An eruption at the end of the jökulhlaup of 1954 can be discarded as no crater is situated at the proposed erup- tion site. Further, aerial observations indicate that eruptions did not occur during the jökulhlaups of 1941 and 1948. The exact location of the sinkhole forrned in 1945 is not known and consequently the existence or absence of a crater in the bedrock cannot be estab- lished. However, we consider a steam explosion or increased upwelling in a geothermal upflow zone the most likely explanation for the sinkhole of 1945. An ash cover that was observed in the northwest- ern part of Grímsvötn in the period 1934-1960 dates back to the eruption of 1934 but may contain ash dis- persed in earlier eruptions. During this period (since 1934 and possibly longer) the ash cover was exposed every year in late summer as the winter accumulation was melted, and this part of the Grímsvötn depres- sion was an ablation area. Moreover, the frequent small jökulhlaups from Grímsvötn in the period 1938-1948 are considered to have been caused by melting at the site of the eruption of 1938, north of Grímsvötn. Consequently, both the ash layer and the jökulhlaups in the 1940’s can be adequately explained without assuming eruptions after 1938. ACKNOWLEDGEMENTS We would like to thank Haukur Jóhannesson and an anonymous reviewer for constructive criticism of the manuscript. Assistance from the Iceland Geodetic Survey in locating air photos from Grímsvötn is gratefully acknowledged as well as grants from the Research Fund of the University of Iceland and the Icelandic Road Authority. Members of the Iceland Glaciological Society assisted in the fieldwork. 40 JÖKULL, No. 41, 1991
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.