Jökull


Jökull - 01.12.1991, Blaðsíða 41

Jökull - 01.12.1991, Blaðsíða 41
TABLE 1. ERUPTIONS IN GRÍMSVÖTN 1934-1991 year ár duration tímalengd type and number of craters fjöldi gíga volume of mound/ridge rúmmál hryggs krn3 volume of tephra rúmmál gjósku km3 total volume heildarrúmmál km3 1934 >2 weeks 3 0.02 0.01-0.02 0.03-0.04 >2 vikur 1938 1-5 weeks 7-8 km 0.3-0.5 minute 0.3-0.5 1-5 vikur fissure örlítið sprunga 1983 5-6 days i 0.01 minute 0.01 5-6 dagar örlítið 1984 1 hour? ? small? none small? 1 klst? lítið? ekkert lítið? Grímsvötn or accumulated above the fissure in sub- glacial vaults. The water filled vaults may have drained periodically to Grímsvötn, increasing sud- denly the lake level, perhaps by an order of a few metres at a time. This meltwater was an addition to the volumes melted within Grímsvötn, causing exceptionally fast rise in lake level. Moreover, during periods of increased geothermal heat flow, the tem- perature of the lake water may be somewhat higher than usual. That may lead to jökulhlaups at a lower lake level than during periods of lower geothermal heat flow. Thus, the frequent jökulhlaups from Grímsvötn in the first ten years after 1938 may have been a consequence of a single large fissure eruption in 1938. There is no need to claim that several erup- tions took place in the period. DISCUSSION The eruption of 1938 is one of largest in Iceland this century, in terms of volume erupted. Only two erup- tions are known to have been more voluminous, i.e. Hekla in 1947 and Surtsey in 1963-1967 both of which produced around 1 km3 (Þórarinsson, 1967). This large fissure eruption in 1938 was almost entire- ly subglacial while the two fairly small eruptions of 1934 and 1983 broke through the surface of the ice soon after their start. This is probably due to the great ice thickness at the site of the 1938 fissure, 400-700 m, requiring larger buildup of hyaloclastites, while the water depth at the sites of the 1934 and 1983 eruptions was of the order of 100 m. This shows that fairly large subglacial fissure eruptions may have occurred beneath Vatnajökull in past centuries with- out being observed from the lowlands surrounding the glacier. Large jökulhlaups, however, would wit- ness to the event. Þórarinsson (1967) estimated the total volume erupted in Grímsvötn in historical times (1100 years) as 1.5 km3. We have shown here that the magma pro- duction was about 0.35 km3 (magma density 2650 kg m3) in the last 57 years, a period with relatively few eruptions. Large eruptions, similar to the event in 1938, have occurred earlier, i.e. in 1867 and probably also in 1892 (Björnsson, 1988). The production rate observed in 1934-1991, of 6-106 m3 a1, may there- fore be representative for the period after 1600 AD, yielding a total volume of 2.3 km3. If this high pro- duction rate has prevailed over the last 1100 years the total volume erupted would be 6-7 km3. A total of 29 eruptions have been attributed to Grímsvötn in the period after 1600 but only 7 in the period 900-1600. JÖKULL, No. 41, 1991 39
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.