Tíminn - 24.12.1957, Blaðsíða 9

★ JÓLABLAÐ TÍMANS 1957 ★
9
Andrés Kristjánsson:
Tvö hundruð pesetar í stað vegabréfsáritunar til Spanafríku
Gistihúsið Reina Christina í Algeciras. Umhverfis það or víðáttumikill trjágarður með
stórvöxnum pálmagróðri.
Mér var hálf órótt, þar sem ég
sat í leðurklæddum hægindastóln-
um í reyksal ferjunnar, sem geng-
ur yfir Njörvasund milli Algeciras
á Spáni og Ceuta í Marokkó eða
Spanafríku, eins og þeir kalla þaö
á Suöur-Spáni.
Lái mér kvíðnina hver sem vill
— ég hafði enga vegabréfsáritun
til Marokkó. Yfir sundið er ekki
nema klukkustundarsigling, og nú
var skipið komið fram hjá fremsta
horni Gíbraltarhöfða fyrir drjúgri
; stundu, svo að dómsms var skammt
í að bíða. Mundi ég fá að stíga á
í land, eða yrði ég rekinn aftur með*
( ferjunni yfir sundið? Ég reyndi að
* sefa áhyggjurnar með því að
dreyp»a á Carlsberg, sem sjálfsagt
f þótti að hafa á boðstólum í þessu
nýja og glæshega skipi, þar sem
það var smiðað hjá Burmeister &
Wain i Kaupmannahöfn eins og
Fossarnir islenzku. Fjandans klaufa
skapur að hafa ekki áritunina.
Gleymska í Garðastræti
Forsaga máisins var sú, ao áöur
en ég gerði ferð mína að heiman
til Spánar, gekk ég vestur í Garða
stræti til Magnúsar Víglundssonar,
ræðismanns, og fékk vegabréfsárit
un til Spánar. Eg hafði að vísu á-
kveðiö þá að fara til Marokkó, en
mér kom ekki til hugar, að ég
þyrfti sérstaka áritun þangað —
til Spanafríku, sem að vissu leyti
er hjarta og hornsteinn í ríki
Francós sjálfs. Eg minntist því ekki
einu orði á þetta við Magnús.
Næst er bezt að kveðja til sögunn
ar danskan kuningja, sem situr
við hlið mér í langferöabifreið rétt
utan við San Sebastian. Við höfum
sammælt' ferð okkar til Marokkó
og erum að fletta vegabréfum okk-
ar. — Þú hefir enga áritun til Mar
okkó, segir hann allt i einu.
— Nei, svara ég, — þarf ég þess?
— Eg er nú hræddur um það, segir
hann. — Þú verður að reyna aö fá
hana í Madrid.
r I . :
Heim&ókn í hiÖ háa
ráfiimeyti
og svo' komum við til Madrid
síðla kvöids eftir langa ferð yfir
gráa hásléttuna. Morguninn eftir
fór ég í betri buxurnar og skundaöi
I utanríkisráðuneyti Francós og
fann eftír nokkra leit þá deild þess,
sem annast eftirlit með útlending-
um. Mér var tekið ákaflega blíð-
lega. Ungur maður hlustaði með
samúöarsvip og vakandi eftirtekt á
sorgarsögu mína; að mér hefði
láðst að fá áritun til Marokkó á
vegabréf mitt, áður en ég fór að
heiman, og því virtist nú loku fyr-
ir það skoðtið, að ég gæti heimsótt
þetta ágæta land, Spanafriku, en
mér þætti sem ferð mín til Spánar
væri aðeins hálf orðin, ef ég yrði
að hætta við það. Eg spurði, hvort
ekki væri unnt að bæta úr þessum
vanda.
Þessi ágæti maður kvaðst allur
að vilja gerður að leysa vandræði
mín, en því væri ekki aö leyna, að
á því væru ýmsir annmarkar. —
Skyldi hann samt þegar í stað
kanna málið á æð'ri stöðum. Eg
fékk mér sæti og beið langa hríð
— hálftíma, klukkutíma, tvo tima.
Viö og við kom ungi maðurinn til
mín og sag'ði, að svariö væri alveg’
að koma. Og svo kom það.
Ungi maðurinn sagði, að því miö-
ur hefði svo reynzt við nákvæma
athugun á æðstu stöðum, að þeir
fjórir dagar, sem ég rnundi dvelja
í Madrid, væru ekki nægilega lang
ur tími til þess aö þrýsta stimplin-
um, sem gæfi mér leyfi til að heim-
sækja Spanafríku, á auða síðu í
vegabréfi mínu. Mér skildist, að
þetta væri mikiö verk og þyrí'ti sér
í lagi mikinn undibúning, sem erf-
itt var að lýsa á ensku. En valmenn
ið gaf mér heillaráð, sem hann
taldi að leyst gæti allan vanda
minn í þessu efni.
Hann spurði, hvar ég hyggðist
stíga á land í Spanafríku. Eg kvaö
fyrsta áfangastað minn þar vera
hat'narborg þá, sem Ceuta heitir,
andspænis Gíbraltar. Fulltrúinn
benti mér á það, að ég mundi geta
komizt til þessa fyrirheitna lands,
ef ég beitti dálitlum klókindum og
hernaðarlist. Galdurinn væri sá að
fara fyrst til Tangier, hinnar alþjóð
legu heimsborgar í norðvestur-
horni Afríku, því að enginn maður
í jarðríki þyrfti vegabréfsáritun til
þess að stíga þar á land. Þar skyldi
ég síðan ganga á fund spænska
ræðismannsins og mundi ég fá hjá
honum áritun til Marokkó eins og
veifað væri hendi. Þaö væri sem
sé miklu minna verk þar en hér í
ráðuneytinu. Eftir það gæti ég gert
innreið mina í Spanafríku meö
fullu veldi, og ætti ekki að skipta
máU, þótt það yrði á öðrum stað,
en upphaflega var ráð fyrir gert.
Og Spánverjar hlógu
Eg kvaadi pennan fulltrúa hins
háa ráðuneytis meö þökkum og
brosti og hélt út í borgina. Það var
liöið fast að hádegi. Eg fór á fund
hins danska ferðafélaga míns og
tjáði honum málalok. Síðan sett-
umst við á veitingastétt á San Ant-
onio til þess að fá okkur kaffi. Með
okkur voru tvær miðaldra konur
danskar, sem kunningi minn hafði
rekizt á. Þarna sat ég drjúga stund
í þungum þönkum og hugsaði reik
ult ráð mitt. Umhverfis okkur úði
og grúði af kátum Spánverjum, er
voru að fá sér hressingu áður en
þeir fengju sér miðdegisblundinn.
Þá tók ég allt í einu eftir því, að
Spánverjarnir í kringum okkur
voru farnir að benda á okkur og
hlæja hátt og innilega eins og
krakkar. Eg hélt fyrst, að þeir væru
að hlæja að vegabréfsleysi mínu
til Spanafríku, en svo sá ég, að
dönsku konurnar voru farnar aö
reykja vindla eins og heima hjá sér
og það fannst Spánverjum að von-
um svona mikið grín.
Og svo liðu dagarnir. Eg sniglaö-
ist súður Spán, skoöaði merkilegar
borgir, var á sæluviku í Sevillu og
sígaunahátíö í Granada. Eg var
nærri búinn aö gleyma vegabréfs-
leysi mínu til Spanafríku í gleöi
lifsins og alls, sem fyrir bar.
Svo kom ég til Algeciras siðla
dags. Veðrið var fagurt, Njörvasund
blasti við' og það blikaði á skipin,
sem sigldu þar í röðum. Handan
litla flóans gnæfði Gíbraltarklett-
ur með stöllum sínum og syllum,
húsum og vígjum, hangandi utan í
björgunum. Um kvöldið var hann
eins og ljómandi álfaborg að sjá
frá Reina Christina, þar sem við íág
um undir pálmunum. En vegateréfs
leysi er ekki sérlega gott svefn-
lyf og ég vakti lengi nætur meö
áhyggjum.
Hefiríu talað vií
tollarana?
Um morguninn fór ég aö ræða
um þessi vandræði mín við gisti-
húsvörðinn. — Hefirðu nokkuö tal
að við tollverðina hérna? spurði
hann. — Nei, er það ekki alveg
gagnslaust? spurði ég. — Ja, þaö
eru nú til ýmsar leiðir, sagði hann.
— Spánverjar eru ráðagóöir menn,
og Sapanafríkumönnum verður
sjaldan ráðaleysi að banameini. —
Talaðu við tollverðina hérna niðri
á bryggjunni. Eg þekki þá, segðu
þeim að ég hafi sent þig til þeirra,
það sakar ekki að minhast á þetta
við þá.
Algeciras er pínulítill bær. Þar búa
nokkrir fiskimenn og þar er mið-
stöð ferjanna, sem ganga yfir sund
ið. Og svo er Reina Christina þarna,
enskt gistihús í spænskum pálma-
lundi, þar sem enskir lordar og am-
erískir glænefir ganga um og horfa
á Gibraltar.
Mér var meinilla við að fara
fyrst til Tangier og þaðan inn i
Marokkó. Eg var búin að ákveöa
það í feröaskrifstofu að fá að fljóta
með ákveðnum ferðamanahnóp i
langferöabíl frá Tetuan upp í af-
skekkt Berba-þorp í Atlasfjöllum.
Eg vildi fyrir engan mun missa af
þessu tækifæri, því að engar járn-
brautir liggja inn i landið, og um
þær slóðir eru heldur engar fastar
áætlunarferðir með bifreiðum.
Tetuan, höfuðborg Spænslta Mar
okkós, er drjúgan spöl inni í landi,
Berbabændur á ferli í þorpinu Xauen uppi
í Atlasfjöllum. Þorp þetta var alveg lokað
Evrópumönnum þar til fyrir 20 árum. Þaö
stendur utan i brattri fjallshlið, og vatnið
er leitt í steinrennum undir húsin.
Gíbraltarhöfði rís hömróttur úr sæ, að austan þverhníptur, en að vestan með stúirivrn
og syllumi. Þar er byggðin og víghreiðrin að nokkru leyti sprengd inn í bergið. Handan
floans, íerrs sér á til vinstri er Algeciras. Þaðan að sjá er Gibraltar eins og skinandi
^ álfaborg með þúsundum Ijósa á kvöldin