Alþýðublaðið - 24.12.1948, Síða 31

JótablaÖ 'A lþýðúbláðsins
33
mátti fyrir hvar og hvernig þetta
kapphlaup mundi enda“.
,,Laukrétt!“ svaraði ég. ,,En
hvernig má það vera, að þér vitið
þetta allt saman.
.,Ó, já“, varð þeim asbestklædda
að orð'i: „Sumir frumuvefirnir, sem í
mig voru græddir munu hafa verið
beztu tegundar. Ég þykis! mega sjá
það á svip yðar, að þér skiljið ekki
hvað ég er að fara, — en hvað um
það; ég skýri yður frá því seinna.
Jæja þá. Það mun hafa verið nokkr-
um öldum síðar en þér voruð uppi.
er það tímabil hófst, sem olli straum-
hvörfum í öllum þjóðfélagsháttum og
lífsvenjum, vegna lokasigurs mann-
anna og véltækninnar á náttúruöfl-
unum“.
„Þeim tókst þá að sigrast á nátt-
úruöflunum!‘f þágði, ég, Qg fann um
leið að ;gamlar.:Wnír ráhtsjkuðii í. sál
v«minnh. i(:: .
„Tókst að sigrast . . . þeir gersigr-
uðu þau. Þau urðu að játa skilyrðis-
lausa uppgjöf. Fyrst í stað urðu þau
að vísu sigruð á aðeins einstökum
sviðum, en sókn mannanna jókst og
margfaldaðist að styrk við hvern unn-
inn sigur, og að nokkrum öldum liðn-
um var orustunni lokið. Menn ger-
breyttu um lífsstefnu, í því skyni
að auðvelda sóknina og flýta fyrir
sigrinum, beittu allri orku sinni og
hugviti sínu til þess að draga úr þörf-
um sínum og slaka á kröfunum og
eftir það gekk þetta allt eins og í
sögu. Fyrsta mikilvæga uppfinning
in á því sviði var efnafræðileg fæðu-
gerð; örlitlar töflur, sem höfðu að
geyma öll næringarefni, sem mönn-
um eru nauðsynleg. Hamingjan góða,
hvað það var auðvelt og einfalt. Á
yðar tímum strituðu og strituðu menn
í milljónatali. Erjuðu jörðina frá
morgni til kvölds. Ég hef séð sýnis-
horn af þeim þarna í safninu, — þeir
voru víst kallaðir bændur. Þegar
fæðutöflurnar voru uppfundnar,
framleiddum við af þeim á nokkrum
áratugum birgðir, sem nægt gátu
gervöllu mannkyninu um aldaraðir.
Þar með var landbúnaðurinn að sjálf
sögðu úr sögunni, ásamt öllu þvl
amstri og starfi innan húss, sem mat-
argerð og framreiðsla höfðu áður í
för með sér. Nú neytum við aðeins
einnar slíkrar töflu á ári eða sem því
svarar. Öll meltingarfæri ykkar voru
útþanin af sífelldri fæðuneyzlu, en
breytingum í samræmi við þróun-
ina“.
Ég gat ekki stillt mig um að grípa
fram í fyrir honum. ,,Eruð þér og yð-
ar samaldrar þá allir magalausir?"
spurði ég. „Hafið þið engin melting-
arfæri?“
,;Auðvitað höfum við bæði maga
og meltingarfæri“, svaraði hann.
„Maginn í mér er til dæmis því sem
næst troðfullur af þekkingu, — en
nú tók ég gönuslceið! Ég hlýt að
halda sögu minni áfram og skýra yð-
ur frá atburðunum í réttri röð. Fyrst
voru það, sem sagt, fæðutöflurnar,
sem léttu þriðjungí ails starfs af
mannkyninu. Síðan komu asbestklæð
in. þau voru dásamleg uppfinning.
Það tók okkur hálft ár að framleiða
j klæðnað handa öllu mannkyn.inu og
li ’þáu kílSeðii .éruí óslitánxth Þettii hefðþ
jp'a'á' ' ;$gu: <!8jlitóbÍlééa a'l'drei kömizt í
framkvæmd, ef kvennauppreisnin
lefði þá ekki verið afstaðin og öll
tízka úr sögunni".
„Er tízkan úr sögunni!“ hrópaði ég.
,,Svo ósennilega hefur mig aldrei get-
að dreymt“. Og ég var að því kom-
inn að fara að þylja gamla pistilinn
um hégómaskapinn og tildursháttinn,
sem væri frumorsök allrar sundur-
gerðar í klæðaburði, — en mér varð
litið á asbestklæddu verurnar og
þagnaði við.
„Já, tízkan er gersamlega úr sög-
unni,“ svaraði félagi minn. Jæja, þar
næst sigruðumst við á veðráttunni
og veðurfarinu. Ég efast um að menn,
sem yður voru samtíma, hafi nokkru
sinni gert sér fyllilega ljóst, hversu
miklum störfum og amstri hið svo-
nefnda veðurfar olli ykkur. Það
knúði ykkur til ýmis konar varn-
arráðstafana á sviði húsagerðar og
klæðagerðar, sem kröfðust marghátt-
aðrar og tímafrekrar vinnu. Það hlýt-
ur að- hafa vsrið bókstaflega hræði-
legt að vcra uppi á yðar tímurn.
stormarnir geysuðu . . . Og stundum
hegldi eöa snjóaði . . . hræðilegt!11
, Stundum!” mælti ég. ,,En stund-
um var veðrið líka ósegjanlega un-
aðslegt! En hvernig tókst ykkur að
sigrast á veðurfarinu?"
„Við gengum af því dauðu“,
svaraði sá asbestklæddi. ,,Það var
ofurauðvelt. Við breyttum eínasam-
setningu liafsins. Breyttum hafinu í
hlaupkenndan vökva en ég get ekki
skýrt yður nánar frá því, þar eð eng-
inn frumuvefur, er hafði þekkingu á
slíkum efnum að geymá, var grædd-
ur í ipig, er ég móttók menntun mína.
En þér getið sjálfur séð, að nú er jafn
an gráfölvi um allan hirninn og hafið
jaí'nan spegilslétt. Frá því er ekki
lengur um neina uppgufun að ræða
og því eru veðrabrigði óhugsandi.
Þetta hefur sparað okkur alla elds-
neytisöflun og híbýlagcrð, og allt það
mikla og margbreytta starf, er þessu
, hvoru tveggja fylgdi“.
Hann þagnaði sem snöggvast. Og
nú var mig tekið að gruna hitt og
þetta, varðandi þá þróun, sem átt
hafði sér stað.
„Sigurinn yfir náttúruöflumun
hefur þá átt sinn mikla þátt í því að
losa ykkur við öll störf og allt erfiði“,
mælti ég.
,.Emmitt“, svaraði hann“. Starfið
h\rarí úr sögunni".
,,Næg fæða handa öllum?“
,,Meira cn póg“, svaraði hann.
„Húsaskjól og klæði?“
„Allt, sem við þurfum með“, mælli
asbestklæddi náunginn. „Allt sem
hugurinn girnist! Að vísu eigum við
enn við hrörnun að striða, en hún
er þó næsta hægfara. Við getum dug-
að enn svo öldum skiptir, svo að ekki
er nein ástæða til ótta“.
Við þögðum um hríð. í fyrsta
skipti var mér nú fyllilega ljóst
hversu allt lífið á okkar gamla til-
verustigi var tengt starfinu órjúfandi
böndum og samtvinnað því á allan
hátt.
Ég leit enn upp. „Hvað varð um
símann? “spurði ég.
Framhald á bls. 49.