Vísir - 24.12.1948, Page 19

JÓLABLAÐ VISIS
19
Sbrakki? hafði hún þá sagt,
,0{í hann var svo varkár ög
fyrtinn í lund, að hann hafði
aldrei spurt hana aftiir.
Það var einliver uggur i
Margréti. Bara henni hefnd-
ist nú ekki fyrir þetta. —
Hefndist fyrir, en sú vitleysa.
jyar henni ekki nóg búið að
hcfnasl fyrir það? Hafði
ekki allt hennar líf verið ein
hefnd, eða hvernig átti hún
að taka það öðruvísi? Nei,
henni þýddi ekki að fara i
neina útúrdúra. Það var allt
í kringum hana hefndin.
Hún hafði breytt heimsku-
lega gagnvart þeim öllum
þremur. Þau höfðu sitt í
hverju lagi lifað ástvana lífi
öll þessi ár.
p' Heima á Áshóli var háð
hörð barátta þennan vetur.
Oft var Nonni svo veikur, að
erfitt var að segja um, hvort
lífið eða dauðinn yrði yfir-
sterkari. En með dæmafárri
eljusemi og natni Jónatans
læknis, fór drengurinn að
irétta við með vordögunum.
LOg einn fagran vormorgun
ívar hann liitalaus.
i En þó undarlega megi
vvirðast, var Nonni ekkert
glaður.
— Þú kemst fljóllega á
fætur, þegar hlýnar betur í
iVeðri, sagði móðir hans lion-
yiíi til uppörfunar.
— Æ, mér er sama um
það, svaraði Nonni. Þá liætt-
Sr hann Jónatan læknir að
jkoma til mín.
i. Margrél svaraði engu. Hún
hafði aldrei alið neitt dekur
(Upp i drengnum, og það var
ibezt hann sæti við það enn.
jStundum hafði liún haldið,
iað þessi sameiginlega bar-
játta þeirra þriggja myndi
slá alla vörn úr höndum
hennar. En hún virti það við
'Jónatan, að hann notaði sér
ekki kringumstæður liennar.
JjHún mundi enn þann dag í
53ag, hvað hann sagði við
hana, þegar liún rauk frá
honum, yfir sig reið og særð:
>— Eg bið nú hérna eftir þér,
Margrét mín, hvenær sem
þér dettur í hug að koma
aftiir til mín. — Og víst var
•hún viss um það í hjarta
sinu, að Jónatan myndi híða
jÉjftir henni og Nonna.
II: Mildan og hlýjan dag í
irhaí, kom Jónatan læknir
heim að Áshóli. Hann reiö
hægt og fór sér að engu óðs-
lég'a. Hann liilti bóndann úti,
|Ög gaf sig ú tal við hann, og
jspurði um líðan Nonna.
■ I —- Eg held hann verði
aldrei til neins, sagði karl-
inn sannfærandi. — Ung-
lingarnir i minu ungdæmi
faefðu ekki átt langan aldur
með útlitið hans.
h Læknirinn svaraði engu,
en gekk inn lil Nonna, sem
sat upp við dogg, og var ao
Iesa í bók, sem liann hafði
einu sinni fært drengnum,
þegar hann kom að vitja
faans.
k Jónatan heilsaði drengn-
tim hlýlega, en var þó al-
vörugefinn og þungbúinn.—
Þá ér að athUga .-þig ennþá
einu sinni, góði minn, sagði
hann við Nonna.
Þessi skoðun tók langan
tima, og að henni lokinni
sagði hann:
— Mig næstum furðar á
því, að drengurinn skuli vera
iiitalaus. Mér finnst brjóstið
eitthvað svo mikið öðruvísi,
en eg liefði óskað eftir.
—- Ætli eg sé ekki bara
svona geröur, sagði Nonni
áhyggjulaus.
Læknirinn horfði á iiann.
Aldrei liafði liann gleyml
þessu barnsandliti, frá því
hann sá það í fyrsta sinni,
fyr'ir utan stofugluggann á
Áshóli. Honum duldiist það
ekki, að þessi litli drengur
hafði á einhvern hátt verið
vanræktur. Það gat líka ver-
ið hans sök, að ha'fa ekki frá
öndverðu fylgst með hon-
um, og krafist réttar sins til
hans.
— Við erum nú öll gerð silt
á hvern hátt andlega, en líf-
færin eru svipuð, Nonni
minn. Þú ert ekki tryggur
fyrir brjóstinu ennþá, og þú
verður að viðhafa mikla
gætni og varúð, þegar þú
ferð að klæða þig. Eg var
næstum farinn að vantreysta
þvi, að þú ætlaðir að kom-
ast á fætur 'fyrst um sinn.
Þið skiljið það bæði, að þú
reikaði um útl við, en fannst
hann verða magnlítill í sól-
skininu. Hann rölti niður i
túnfótinn, þar rarin Seila,
tær og svalandi i öllum
hitanum. Hann steig hægt
yfir túngirðinguna, og gekk
eins og töfraður lil árinnar.
Nonni nam brátt staðar.
Þarna rétt utan við girðing-
una hafði myndast svolitil
uppistöðutjörn, sem óin náði
ekki að seitla i, þegar liún
var svona litil. IJann settist
á sandmelinn, færði sig úr
sokkunum, og deif fótunum
ofan í. Hugsa sér, vatnið
var glóðvolgt, en samt var
svalandi fyrir fæturna að
snerta það.
Nonni hugsaði með sér, að
þarna hefði hann fundið
meðalið. Þarna gæti hann
styrkt likamann, og orðið
stæltur og þróttmikill. Hann
fór úr öllum fötum og deif
sér í vatnið. ITann buslaði
góða slund í litla lygna lón-
inu, og sinnti því ekkert, þó
hann héldi varla á sér liita
í vatninu, sólin var svo
brennandi heit, að hún
myndi ekki verða lengi að
ylja honum aftur.
Nokkra daga í röð endur-
tók Nonni göngur sínar nið-
ur í túnfótinn, út fyrir girð-
inguna og í litla uppistöðu-
pollinn við ána. Hann gerði
sér litla grein fyrir nokkurri
mátt ekki mæta neinu, því
það getur orðið erfiðara að
koma þér til heilsu í annað
sinn, ef þér slær niður.
.Tá, Margrét skildi það vel,
því að hún vissi, að Jónatan
hafði jafnvel látið sér detta
í hug, að senda Nonna á
hælið. En hann hafði beðið
við, þraukað og vonað, leit-
andi í minnisblöðum reynslú
sinnar, — og loks varð lifs-
þrótturinn yfirsterkari í
þetta sinn.
Þegar Jónatan læknir
kvaddi á Áshóli, var hann
óvenju niðurdreginn. Hann
var því þó óvanur, að hera
tilfinningar sínar utan á sér.
En það greip hann illa, að
hann gat ekki varist þeirri
hugsun, að líklega myndi
Nonni aldrfei komast yfir
veikindi sín. — Þó væri for-
sjónin búin að hegna þeim
Margréti og Iionum fyrir alla
þeirra Iieimsku, — og myndu
þau þó finna livort annað,
þegar þau hefðu svo gott sem
fórnað aflcvæmi sinu á alt-
ari mistakanna?
Það var komið fram í
ágúst-mánuð. Sólin skein i
öllum sínum mætti dag eftir
dag, án þess að sæist ský á
lofti. Nonni á Áshóli hafði
h.aft stöðuga fótavist, frá því
hann bvrjaði að klæða sig
um vorið. Hann liafði gætt
þess, að lifa rækílega eftir
reglum læknisins, og fundist
sér fara vel fram að líkam-
legum styrkleika.
En þessa steikjandi sólar-
daga fannst Nonna nóg nm
blessaÖan hitann. Hann
breytingu á sjálfum sér.hann
bara taldi það vist, að liann
myndi verða stæltari og
þolnari. Og Nonni hélt
þessari yenju sinni, að fara
i ána, lika daginn sem skýj-
unum Iilóð á himiriinn og
faldi ylríka sólargeislana.
Hann fann að vatnið var
kalt, og að það hafði tapað
aðdráttarafli sinú. Hvernig
myndi hann fara að, þegar
veturinn kæmi, fyrst hann
þoldi ekki nema sólskin um
hásumarið?
Þegar Nonni steig upp úr
vatninu, setli að honum ó-
nota kuldahroll, því nú vant-
aði hann sólina til að þerra
sig, ITann fann magnleysið
grípa sig, svo hann ætlaði að
dctla. Það greip liann
hryggð og honum fannst til-
veran vera sér lokuð og
fjarlæg.
Nonni tíndi á sig fötin, og.
réikaði i liægðum sínum
heim.
— Því drekkur þú ekki ný-
mjólkina þina Nonni niinn?
— sagði Margrét móðir hans
við hann.
— Af því mér er óglatt.
— Ertu eitthvað lasinn,
Nonni minn? í fyrsta skipti
á ævi sinni fannst Nonna
rödd móður sinnar lilý og
djúp. Hvers vegna hafði
hann aldrei heyrl þenna
hreim áður? Boðaði það
honuih eitthvað nýtt og ó-
vænt fyrirbrigði í lífi lians?
En Nonni gat ekki hugsað
um það. Honum fannst
hann taka til að svífa ein-
hvers staðar í lausu lofti.
Hann «á vötn og grænar
grundir, en gerði sér enga
grein fyrir tilverunni.
Urn kvöldið var Jónatan
læknir sóttur að Áshóli.
Þetta hafði alltaf vofað yfir.
Hafði hann ekki alltaf vit-
að, að Nonni myndi fara
svona? Nú myndi hann ekk-
ert geta, ' þess vegna gæti
hann alveg eins verið heima.
Nonni lá með ofsahita, en
óráðið var horfið, og hann
virtist skýr í liugsun.
— IJvað kom fyrir? sagði
Jónatan læknir, þegar liann
hafði hlustað Nonna.
— Hann hefir víst haldið
til í Seilu, undanfarua daga,
sagði móðir lians. -—- En
það hafði ég enga hugmynd
um fyrr en núna.
Það kom óyenju mildur
hlær vfir augu Jónatans
læknis. Þess eru dæmi, hugs-
aði hann, að mönnum er
ekki með nokkru móti við-
bjargandi. Það er svona með
suma, að það er annað en
lífið sjálft sem seiðir. En
upphátt sagði hann:
—• Nú er eg hræddur um,
að ekki verði hjá þvi kom-
ist, að Nonni fari á hælið.
Þar eru miklu vissari skil-
yrði að allt gangi að óskum.
Það er of mikil ábyrgð að
hafa hann heima. Veturinn
er líka framundan og liúsa-
kynnin hér ekki nógu góð
fyrir sjúkling.
Jónatan lækni var það
þvert iim geð, að þurfa nokk-
uð frekar um veikindi Nonna
að segja. Hann vissi að
Nonna myndi aldrei batna.
Lífið vildi hann ekki. Svona
voru duttlungarnir í garð
sumra manna. Reyhslan var
margbúin að sýna honum,
að hver einstaklingur liélt
sínu striki, þar fékk enginn
mannlegur máttur rönd við
reist.
Nonni tók þyí með undra-
verðri ró, að þurfa að fara
að heiman. Jónatan læknir
taldi það hezt, að liann færi,
og livað gat hann þá betra
gert, en að hlýða því. Ein-
hvern tíma ætlaði Jónatan
að heimsækja Nonna, meðan
liann væri á hælinu, og þá
vrði hann kannske orðinn
svo hress, að þeir g'ætu 'fylgst
að heim.
Fyrstu dagana, sem
Nonni var á þessum ; nýj a
stað, gladdi hann sig við
þessar vonir. Annars varð
fátt til að gleðja hann. Hann
kunni illa við erilinn og liá-
vaðann, og bergmálið í hús-
inu. Stofufélagar lians voru
tveir, og liöfðu báðir fótavist.
Læknirinn hafði eklci tal-
ið batann væntanlegan fyrr
en méð vorinu, og sagði
Nonna, að bezt væri að taka
ö.llu með ró, þá yrði hann
vissari um árangurinn.
En Nonni gat engu tekið
með ró, lionum var undar-
lega mikil kvöl í þvi að
liggja þarna inni. Þessir
tveir menn, sem hann hafði
lent hjá, féllu honum mjög
illa í geð. Hann gat ekki lið-
ið kærulaust gaspur þeirra
og tal. Hann kvartaði uin
þetta við hjúkrunarkonuna.
— Þetta kemur fljótt í
vana lijá þér, — svaraði hún
hughreystandi og kserulaus.
— Viðbrigðin eru bara fyrstu
dagana, svo fer sjúklingun-
um að þykja gaman, þeir
fara að eiga betur og betur
heima hér, og sumir vilja
alls ekki fara aftur, þegar
þeir mega útskrifast.
Nonni ansaði engu. Hann
sá eftir að liafa minnzt á
þetta við hjúkrunarkonuna.
Hann hafði bara haldið, að
af því hún var i þessari
stöðu, myndi hún skilja
hann. En hvað liann gat ver-
ið mikið barn. Hverjir
myndu svo sem skilja hann,
nema mamma hans og Jón-
atan læknir. — En hér var
Iiræðilegt að vera, — allt
angraði hann, jafnvel and-
rúmsloftið var andstyggilegt.
— Og svo þessir ógeðugu
menn. Aldrei hafði hann
mælt neinum mönnum sem
voru eins og þeir. Svona
menn vildi liann alls ekki
þekkja. Hann ætlaði að
taka til sinna ráða og
strjúka héðan, — hann gat
þó gengið. — Nonni togaði
teppin upp fyrir höfuð, og
brennandi tár streymdu nið-
ur kinnar hans.
— Ha, er hér enginn? —
sagði þýðleg karlmannsrödd,
um leið og hurðin opnaðist
inn í herbergið sem Nonni
lá í.
— Ja, þeir eru víst á fót-
um, nema þessi nýkomni
piltur, — sagði kvenmanns-
rödd.
Nonni bærði á sér.
— Hvernig er þelta nreð
þig, lagsmaÖur? sagði mað-
urinn, sem var einn af lækn-
unum. — Ert þú eitthvað
utan við í dag?
Nonni þerraði af sér tár-
in, og reyndi að hressa sig.
Læknirinn leit snöggvast á
Nonna, djúpum, dökkum
augum.
— Þú hrcssist 'fljótt, skal
eg' segja þér.
— Eg verð ekki hérna, -—-
sagði Nonni allklökkur.
-— Nú fór i verra, drengur
minn. Finnst þér svona ó-
skaplegt að vera liérna?
— .Tá, alveg hreint voða-
legt, stundi Nonni.
— Eg skil þig. Þú liggur
hér með mönnum, sem eru
á.fólum. Þú skalt komast til
manna, sem liggja í rúminu,
og eru ágætir náungar.
— Verður það betra? —
sagði Nonni næsta vantrú-
aður.
— Eg er viss um að þú
vcrður ánægður. Þú verður
fluttur strax í dag.
Nonni varð rólegri. Kann-
ske það væri satt, sem hann
sagði honum, að þar yrði
betra.
— Hann er vist langt niðri,
þessi nýkomni, fyrst hann
er fluttur á þessa stofu, —-