Morgunblaðið - 28.10.1965, Blaðsíða 8

8
MORGUN BLAÐIB
Pimmtudagur 28. október 1965
,h 1' lii XX fiXiTC
IMiklar umræður um fyrir-
spurn um vegaskatt
í GÆR var tekin fyrir í Sam-
einuðu Alþingi fyrirspurn til
samgöngumálaráðherra um vega
skatt frá Gils Guðmundssyni og
Geir Gunnarssyni. Var fyrir-
spurnin svohljóðandi:
1. Hefur samgöngumálaráð-
herra ákveðið að láta innheimta
vegaskatt af bifreiðum, sem aka
hina nýju Reykjaneshraut?
2. Ef svo er, hve hár verður
sá skattur?
3. Hefur verið gerð áætlun um
árlegar tekjur af slíkum skatti
og kostnaður við innheimtu
hans?
4. Er fyrirhugað að taka upp
þá reglu, að innheimta vegaskatt
af umferð um aðra þjóðvegi,
sem kunna að verða steinsteyptir
eða malbikaðir á næstu árum?
Fyrri flutningsmaður fyrir-
spurnarinnar GILS GUÐMUNDS
SON (K) sagði að síðan að þessi
fyrirspurn hefði verið lögð fram
væru komin ljós og ótvíræð svör
við tveim fyrri liðum hennar.
En síðari hluti fyrirspurnarinn-
ar stæði hinsvegar enn og væri
það von sín að samgöngumála-
ráðherra gæti úr þeim greitt.
Margt væri það sem vekti at-
hygli við þennan skatt og ekki
sízt það hversu gífurlegur mun-
ur væri á skatti á fólksbifreið-
um og vörubifreiðum og myndi
hinn hái skattur á vörubifreið-
um óhjákvæmilega koma niður á
fiskflutningum milli Keflavíkur
og Reykjavíkur.
Ingólfur Jónsson samgöngu-
málaráðherra, sagði að gerðar
hefðu verið áætlanir um, hversu
mikið þessi skattur myndi gefa,
og væri þar stuðzt við umferðar-
talningu á síðustu árum. Væru
tekur af skattinum áætlaðar
14,6 milljónir kr. árið 1966, 15,9
milljónir króna árið 1967 og
17,2 millónir króna árið 1968.
Einnig hefði verið gerð athug-
un á, hversu kostnaður yrði
mikill, og væri þegar séð að
hann yrði töluverður, sennilega
rúmlega 1 milljón kr.
Um fjórða lið fyrirspurnar-
innar um skattlagningu slíkra
vega í framtíðinni sagði ráðherra
að slíkt yrði ævinlega á valdi
Alþingis hverju sinni. Kæmi
margt vitanlega til greina t. d.
það að umferð yrði að vera það
mikil að slík skattheimta borgaði
sig.
í 95. grein vegalaganna væri
ákvæði um það að innheimta
mætti toll af vegum eða brúm
og hefðu þau ákvæði verið sam-
þykkt af öllum Alþingismönnum.
Það væri á valdi Alþingis að af-
nema þessi ákvæði úr vegalög-
unum. Oft væri talað um það,
að vegamál okkar á íslandi væru
ekki í góðu lagi og þoldu illa
umferðarþungan og eðlilegt væri
að fast væri kallað eftir því að
Lagafrumvarp um aðför
í EFRI deild var tekið til um- i
ræðu frumvarp til laga um að-
för og fylgdi flutningsmaður
þess, Ólafur Jóhannesson (F) því
úr hlaði. Sagði hann að í lögum
um aðför frá 1887 væri ákvæði

jj
í GÆR var lagt fram frumvarp
til laga um breytingar á lögum
nr. 5 18. maí 1920, um bann gegn
botnvörpuveiðum. Flutningsmað
ur frumvarpsins er Lúðvík
Jósefsson.
Með frumvarpi þessu er lagt
til, að gerðar verði þrjár breyt-
ingar á gildandi lögum um bann
við botnvörpuveiðum í land-
helgi:
í fyrsta lagi er lagt til, að
sektir fyrir landhelgisbrot verði
hækkaðar verulega.
í öðru lagi er lagt til, að bann-
að verði að láta af hendi eða
selja upptæk veiðarfæri þeirra,
sem sekir hafa gerzt um botn-
vörpuveiðar í landhelgi, fyrr en
í fyrsta lagi einum mánuði eftir
að sektardómur hefur verið
kveðinn upp.
í þriðja lagi er lagt til, að sett
verði ótvíræð ákvæði í lögin um
það, að náist ekki í sekan skip-
stjóra á veiðiskipi, sem tekið hef
ur verið að ólöglegum veiðum
sé heimilt að dæma útgerðar-
fyrirtæki skipsins og gera það á
allan hátt ábyrgt fyrir land-
helgisbrotinu.
Þá voru einnig lögð fram frum-
varp til laga um skrásetningu
réttinda í loftförum og frumvarp
til laga um viðauka við nög nr.
57 25. maí 1949, um nauðungar-
uppboð, bæði frá samgöngumála-
nefnd og frumvarp til laga um
breytingu á íþróttalögum, nr. 59
7. apríl 1956, flutningsmenn Páll
Þorsteinsson og fl
um að undanskilja mætti nauð-
synlega hluti er næmu 100 kr.
í verðgildi ef einstaklingur ætti
í hlut, og kr. 120 ef fjölskyldu-
maður ætti í hlut. Lögum þessum
hefði verið breytt 1932 og upp-
hæðirnar hækkaðar þannig að
heimilt hefði verið fyrir þann
er átti fyrir fjölskyldu að sjá
að halda eftir nauðsynjum að
verðgildi 500 kr. og auk þess 100
kr. fyrir hvert barn. Vegna verð-
lagsbreytinga frá því að fjárhæð-
ir þessar voru ákveðnar væru
upphæðir þessar orðnar algjör-
lega úreltar. Legði hann því til
með frumvarpi þessu að hækka
þessar fjárhæðir, þannig að sá,
sem ætti fyrir heimili að sjá,
mætti undanskilja 5000 kr. og
auk þess 1000 kr. fyrir hvert
barn, en einhleypir menn 1000
kr. svo og sömu upphæð fyrir
börn eins og áður segði ef þeir
ættu fyrir þeim að sjá. Ætla
mætti að breyta mætti þessum
ákvæðum, þótt önnur ákvæði
frumvarpsins stæðu óbreytt, þar
sem slíkt hefði áður verið gert.
Frumvarpinu var síðan vísað
til annarrar umræðu og alls-
herjarnefndar með 14 samhljóða
atkvæðum.
fjölförnustu vegir landsins yrðu
gerðir úr varanlegu efni og væri
þegar komin í gang könnun um
hvaða ráðstöfunum væri hægt að
beita til að hraða framkvæmdum
og einnig yrði gerð rækileg at-
hugun um hvort ekki yrði hægt,
þegar haustið 1966, að endur-
skoða vegaáætlunina í því skyni
að afla meira fjár til vegagerð-
ar.
Fróðlegt væri að bera valda-
tíma þeirra sem hæst létu núna
um hvað l'ítið væri gert í vega-
málum við síðustu ár. Árið 1958
hafi verið-varið 80 millj. króna
til vegamála, en 1964 282,7 millj.
kr. og á árinu 1965 væri geft ráð
fyrir að verja til vegamála 393,3
millj. króna.
Vegalögin hefðu verið stórt
spor í rétta átt frá því sem áður
var, því með þeim hefði fram-
lag til vegamála verið aukið um
100 millj. króna og rétt væri það
að það væri spor aftur á bak ef
47,5 milljónir króna væru tekn-
ar og ekkert kæmi í staðinn.
Þessu væri ekki þannig varið.
Allir hafa reiknað með að benzín
mundi hækka nokkuð og þunga-
skattur í hlutfalli við það og
tekjur sem af því kæmu rynnu
beint til vegamála. Benzínverð
hérlendis væri lægra en hjá sam-
bærilegum nágrannaþjóðum,
þrátt fyrir að það væri dýrara
í innkaupum fyrir íslendinga
vegna mikils flutningsgjalds og
nefndi ráðherra tölur því til stað-
festingar.
Gils Guffmundsson (K) sagði
að rétt væri að það væri á valdi
Alþingis hvort heimild væri
fyrir ríkisstórnina að leggja slík-
an skatt á, en þar sem hún væri
fyrir hendi væri það nánast á
valdi samgöngumálaráðherra
hvort henni væri beitt. Að sínu
áliti kæmu einkum tvær leiðir
til greina við öflun fjár til bygg-
inga hraðbrauta, en þær væru:
í fyrsta lagi að innheimta vega-
toll, en það virtist vera stefna
þessarar ríkisstjórnar, og í öðru
lagi að verja til vegamála meira
af því sem innheimt væri af bíl-
um og benzíni og væri sú leið,
að sínum dómi vænlegri til ár-
angtTrs.
Geír Gunnarsson (K) sagði að
ef til vill gæti hæflegt umferðar-
gjald verið réttlætanlegt í slíku
tilfelli. Skatturinn af Reykjanes-
brautinni væri hinsvegar of hár
og þeim tilfinnanlegur sem oft
þyrftu að aka leiðina. Ekki væri
hægt fyrir ráðherra að bera það
fyrir sig, að samþykki Alþingis
hefði samþykkt vegalögin í heild
og hefð ákvæðið um skattheimtu
á einstökum vegum aðeins verið
hluti þeirrar heildar.
Jón Skaftason (F) sagðist vilja
beina nokkrum fyrirspurnum til
viðbótar til ráðherra. M. a. þess-
f GÆR var tekin til umræðu í
Sameinuðu Alþingi tillaga til
þingsályktunar um atvinnulýð-
ræði og fylgdi flutningsmaður
hennar, Ragnar Arnalds (K)
henni úr -hlaði. Tillagan fjallar
um að Alþingi álykti að fela 11
manna nefnd að undirbúa lög-
gjöf um aukin áhi íf verkamanna
og annarra launþega á stjórn
þeirra fyrirtækja, sem þeir starfa
hjá. Skal löggjöf þessi vera fyrsti
áfanginn í áætlun til næstu
tveggja áratuga um aukið lýð-
um: Á hvað mörgum árum greið-
ir tollurinn upp kostnað við lagn
ingu vegarins? Á að innheimta
gjaldið eftir að stofnlánin hafa
verið greidd upp? Hækkar hinn
árlegi skattur varnarliðsins til
vegamála með tilkomu vegarins?
Hafa verið gerðar nokkrar ráð-
stafanir vegna sérstöðu þeirra er
búa á Vatnsleysuströnd og við
hvaða aðila á Suðurnesjum var
rætt, áður en vegatollurinn var
ákveðinn.
Ingi R. Helgason (K) sagði að
sitt álit væri að vegatollur þessi
ætti ekki rétt á sér og væri mjög
ranglátur fyrir þá er byggja þau
héruð sem að honum liggja og
mikið þurfa að nota hann. Þar
fyrir utan hlyti það að vera mis-
tök hversu hár tollurinn væri og
væri það von sín að sú, hlið máls-
ins væri tekin til athugunar sem
fyrst og á henni gerðar breyting-
ar.
Eysteinn Jónsson (F) sagði
það ekki rétt að nota fyrirspurn-
artíma til almennra umræðna.
Vildi hann fá skýringu á því hjá
ráðherra hvað væru sambærileg-
ir vegir, t. d. hvort malbik væri
sambærilegt við steypu.
Axel Jónsson (S) sagði að með
opnun Reykjanesbrautar hefði
einum mesta áfanga í vegamál-
um íslendinga verið náð. Mikið
væri þó ógert og mætti þar benda
á nauðsyn þess að Hafnarfjarðar
vegur yrði endurbyggður. Að
sínu áliti væri það eðlilegt að
vegir sem væru svipaðir að gerð
og hefðu svipaða umferð og
Reykjanesbrautin.
Ingólfur Jónsson samgöngn-
málaráffherra, sagði að ummæli
Geirs Gunnarssonar um brigð-
mælgi varðandi ákvæði vegalag-
anna hefðu ekki við rök að styðj-
ast. Um slíkt væri ekki hægt
að tala, nema dregið hfeði verið
úr fjárframlögum til fram-
kvæmda og um slíkt væri ekki
að ræða og mætti undirstrika
það að framlög til vegamála yrðu
meiri nú en áður þó að þær
væru bornar fram skriflegar á
síðustu stundu.
Lúffvík Jósefsson (K) sagði að
greinilegt væri, að ekki hefði
Ingólfur Jónssont.
verið samið við herliðið um sér-
stakt aukagjald fyrr að fara
þennan veg. Málin stæðu þannig
nú að herliðið þyrfti engan auka-
skatt að greiða. Þá vildi hann
beina þeirri. spurningu til ráð-
herra hvort umferð til væntan-
legrar alúmínverksmiðju vi3
Straum yrði undanþegin tolli
þessum.
Ingólfur Jónsson samgöngu-
málaráffherra sagði fullyrðingu
Lúðvíks um að varnarliðið þyrfti
ekki að borga neytt úr lausu lofti
gripna. UtanríkisráðuneytiS
hefði gefið út tilkynningu fyrir
skömmu og gefi hún það til
kynna að varnarliðið verði látið
greiða þetta gjald þótt gert væri
upp eftir á samkv. tilkynningu
dómsmálaráðuneytisins.
Matthías Á. Mathiesen (S)
sagði að grundvallaratriði þessa
máls væri það hvort innheimta
ætti toll af lagningu hraðbrauta
sem gerðar væru úr varanlegu
efni, hvort sem það væri stein-
steypa eða malbik, og tekin væru
stórfelld lán til. Um réttmæti
slíkrar tollheimtu væru allir Al-
þingismenn sammála um. Hitt
væri hinsvegar að nokkru mats-
atriði hversu hátt gjaldið ætti
að vera og um slíkt yrðu ævin-
lega deilur. Sjálfsagt væri að
endurskoða upphæð tollsins og
breyta ef til þess kæmi að gjald-
ið væri of hátt.
Að síðustu tóku svo til máls
Þórarinn Þórarinsson (F), Ingi
R. Helgason, Ingólfur Jónsson
samgöngumálaráðherra og Axel
Jónsson.
Sendisveinn óskast
á ritstjórnarskrifstofur blaðsins.
Vinnutími kl. 6—11 e.h.

Þingsályktunartillaga um
atvinnulýðræði
ræði í íslenzkum atvinnuvegum,
og ber sérstaklega að stefna að
því í fyrstu lotu að veita laun-
þegum ríkisfyrirtækja og þá eink
U'm iðnfyrirtækja verulega bein
áhrif á stjórn þeirra, en starfs-
mönnum í einkarekstri víðtæk
ráðgefandi áhrif.
Nefndin skal skipuð af ráð-
herra, og tilnefna samtök vinnu-
veitenda þrjá menn, launþega-
samtökin þrjá, þingflokkarnir
fjórir tilnefna hver einn mann,
en ráðherra skipar formann
nefndarinnar án tilnefningar.
Blaðburðarfólk
vantar í eftirtalin
Skerjaf. sunnan
flugvallar
Lynghagi
Lindargata
Vesturg. II
Austurbrún
Kjartansgata
hverfi:
Tjarnargata
Suðurlandsbra1
Skipholt II
Oðinsgata
Tómasarhagi
Kirkjuteigur
Skólavörðustígur
Leifsgata
SÍMI 22-4-80