Morgunblaðið - 15.06.1966, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐID
Miðvikudagur 15. júní 1966

Útgefandi:
Framkvæmdastj óri:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
_ Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 105.00
1 lausasöíu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthias Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmuhdsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðaistræti ð. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
5.00 eintakið.
VINNUFRIÐUR ER
KJARNI MÁLSINS
I?lestir íslendingar munu
* taka undir þau ummæli
Bjarna Benediktssonar, for-
sætisráðherra að meira máli
stkipti nú að stuðla að vinnu-
friði en að halda uppi gagn-
kvæmum ásökunum. Kjarni
málsins er nauðsyn þess að
vinnufriður haldist, og að
verkalýður og vinnuveitend-
ur nái samkomulagi um
kjarasamninga, þar sem í
senn séu viðurkenndar eðli-
legar kröfur almennings um
sanngjarna hlutdeild í þjóð-
ararðinum og hins vegar tek-
ið tillit til raunverulegrar
greiðslugetu bjargræðisveg-
anna, og þá fyrst og fremst
útflutningsframleiðslunnar,
sem afkoma landsmanna velt-
ur fyrst og fremst á.
Bjarni Benediktsson, for-
sætisráðherra skýrði frá því í
samtali hér í blaðinu í gær,
að í maímánuði hefðu verið
settar niður nokkrar viðræðu
nefndir milli fulltrúa aðila og
ríkisstjórnarinnar til að
greiða fyrir samningum.
Þannig skyldi sérstaklega at-
hugað hvað gera mætti til
^styttingar vinnutíma og leng-
ingar orlofs. Ennfremur átti
að athuga hugsanlegar að-
gerðir í húsnæðismálum og
hvað gera mætti til þess að
bæta atvinnuástand úti á
iandi, þar sem aflaleysi hefur
skapað erfiðleika og þröngv-
að kosti almennings í einstök-
um byggðarlögum. Loks
skyldi fara fram athugun á
orsökum verðhækkana frá
því að júnísamkomulagið var
gert árið 1964.
Forsætisráðherra gat þess
einnig að undanfarið hefði
verið unnið að nýjum vísi-
]tölugrundvelli, og hefði kaup
lagsnefnd sent frá sér tillögur
sínar og væru þær nú til at-
hugunar hjá verkalýðsfélög-
unum.
Engar af þessum nefndum
hafa enn lokið störfum eða
afhent aðilum skýrslur sínar
og tillögur. Það væri því
mjög óhyggilegt og raunar
mjög miður farið ef litið væri
svo á sem slitnað hefði upp
úr samningaviðræðum verka-
lýðs og vinnuveitenda. Fjöl-
mörg atriði kjaramálanna eru
í athugun eins og forsætisráð-
■herra benti á, og virðast allir
aðilar sammála um, að eng-
inn ámælisverður dráttur
hafi átt sér stað í þessum efn-
um, þar sem hér er um að
ræða verk, sem hlýfur að taka
nokkurn tíma.
Um það blandast engum
hugur að algjörlega lausir
kjarasamningar eða samning-
ar til nokkurra mánaða væru
mjög óæskilegt fyrirkomulag,
og raunar stórhættulegt: Er
ekki vitað að slíkt skipulag
ríki í nokkru nágranna-
landa okkar. Að því verður
þess vegna að stefna að vinnu
veitendur og launþegasam-
tök komist að samkomulagi
um heildarsamninga til sem
lengst tíma. Má í þessu sam-
bandi enn vitna í samkomu-
lag, sem nýlega var gert í
Svíþjóð, þar sem samið var
til þriggja ára um kauphækk-
un sem nemur um 2% á ári
að meðaltali, auk styttingar
vinnutíma.
íslendingar verða að gera
sér það ljóst, að ef þeir vilja
hemja verðbólguna og hamla
gegn stöðugum vexti dýrtíð-
arinnar, þá verður tíma stökk
breytinganna í kaupgjalds-
og verðlagsmálum að vera
lokið. Ef hin stóru almanna-
samtök launþega og framleið-
enda vilja ekki vinna að nauð
synlegri stefnubreytingu í
þessum efnum geta þau ekki
vænzt þess að tal forystu-
manna þeirra og yfirlýsingar
um andúð á dýrtíð og verð-
bólgu verði teknar alvarlega.
Það sem mestu máli skiptir
nú er að tryggja vinnufrið,
áframhaldandi framleiðslu-
aukningu, eðlilegan hagvöxt
og þróun, sem tryggir þjóð-
inni raunhæfar kjarabætur.
Þetta er mögulegt ef þjóðin
aðeins vill það. Ef hún hins
vegar kýs ,,-hina leiðina“, á-
framhaldandi kapphlaup
kaupgjalds og verðlags, fær
enginn mannlegur máttur
hindrað verðbólgu og vax-
andi dýrtíð. Þetta er sú ein-
falda en mikilvæga staðreynd,
sem íslendingar standa
frammi fyrir í dag, og ekki
er hægt að sniðganga.
VATNANIÐUR
að er leysing inn til fjalla,
árnar vaxa og velta fram
straumharðar og beljandi
niður um dali og byggðir. Á
árbakkanum stendur maður
með stöng. Það er laxveiði-
maðurinn, sem er kominn á
kreik. Hann fiskar lítið enn-
þá, en lifir í voninni, eins og
veiðimenn hafa gert á öllum
öldum.
„Það er yndisleg stund í
lífi hvers veiðimanns að fara
á veiðar í fyrsta sinn á hverju
ári. Hlusta á árniðinn. Horfa
á strauminn. Finna mjúka
stöng titra í höndum sínum.
Og eiga hjartað fullt af fyr-
irheitum og vonum. Hvað er
betra en það?“
Þannig kemst Björn J.
Fyrirætlanir Nkrumah
Talið er, að -340 Afríkumenn
hafi verið brautskráðir frá
þessari þjálfunarstöð.
Nkrumah hélt þessari starf
semi stranglega leyndri fyrir
flestum ráðherrum sínum, en
meðal þeirra, sem sagðir eru
hafa vitað um hana, voru
Charles M. Barwah, 36 ára
hershöfðingi, sem drepinn var
í byltingunni gegn Nkrumah,
David Zaleringu, ofursti, yfir-
maður einkahers Nkrumah
og Hassan hershöfðingi,
helzti trúnaðarmaður Nkru-
mah í hernum.
En Sovétstjórnin veitti
Nkrumah ekki aðstoð endur-
gjaldslaust að því er fram
kemur í leyndarskjölunum.
Segir þar að Rússar hafi
ætlazt til að fá afnot af nýj-
um flugvelli, sem verið var
að byggja í Tamale, um 640
km norður af Accra.
Samkvæmt heimildum AP-
fréttamannsins, kemur fram í
hinum nýfundnu skjölum, að
Nkrumah hafi verið. tortrygg
in mjög í garð hersins og hafi
haft í hyggju að leysa hann
upp og senda vel vopnaðar
lögreglusveitir, sér hollar, út
um borgir og sveitir landsins
til þess að hálda íbúunum í
skefjum og koma í veg fyrir
uppreisnir.
Þá kemur fram, að
Nkrumah, sem jafnan hefur
verið yfirlýstur baráttumað-
ur einingar Afríku, hafði
uppi ýmsar ráðagerðir og ráð-
stafanir með það fyrir augum
að koma frá völdum stjórnum
ýmissa Afríkuríkja, m. a.
Fílabeinsstrandarinnar, Da-
homey, Cameroun, Kenyu og
Nigeriu. Þessi verkefni hafðí
hann falið samtökum er nefnd
ust „Special African Service“
og höfðu innan sinna vébanda
vel þjálfaðar skæruliðasveit-
ir, búnar nýtízku vopnum frá
Sovétríkjunum og Kína.
Einnig höfðu samtök þessi í
í fórum sínum fullkominn
njósnaútbúnað, sem í október
sl., áður en haldinn skyldi
fundur æðstu manna aðildar-
ríkja Einingarstofnunar Af-
ríkuríkja, hafði verið komið
fyrir í gistihusum í Accra og
í 12 hæða byggingu OAU, þar
Hugðist velta úr vuldastólum
leiðtogum murgru Aíríkuríkju
• LEYNDARSKJÖL, sem
fundizt hafa í geymslum
fyrrverandi forseta Ghana,
Kwame Nkrumah, benda til
þess, að hann hafi haft í
hyggju og undirbúið ýmsar
róttækar ráðstafanir með það
fyrir augum að tryggja sér
yfirráð í Afríku.
Fréttamaður AP í Accra
kveðst hafa eftir áreiðanleg-
um heimildum, að skjöl þessi,
sem núverandi stjórn lands-
ins hefur nú með höndum,
sýni meðal annars, að
Nkrumah hafi ætlað að velta
úr valdastóli ýmsum kunnum
leiðtogum , Afríkuríkja, sem
honum hafi fundizt leggja
stein í götu sína til frekari
valda, — einkum varðandi þá
fyrirætlun hans að verða
æðsti valdamaður sameinaðra
Afrikuríkja. Er það einnig
skoðun margra vestrænna
fréttamanna í Accra, að bylt-
ingin gegn Nkrumah hafi
komið í veg fyrir, að Rússar
gerðu Ghana að einskonar
afrískri Kúbu.
sem fundir hafa verið haldn-
ir. Þannig gat Nkrumah fylgzt
með öllu, sem sendinefndum
hinna ýmsu rikja fór á milli.
Að sögn núverandi valda-
manna hafa tæki þessi verið
tekin niður og er fyrirhugað
að halda opinbera sýningu á
þeim og leyniskjölum Nkru-
mah.
Fram kemur í þessum skjöl
um, að Nkrumah hafði þegar
1963 komið á fót þjálfunar-
stöð fyrir skæruliða skammt
frá landamærum Fílabeins-
strandarinnar. Sáu sovézkir
sérfræðingar í skæruhernaði
um þjálfuniria framan af en
síðar kom til ágreinings milli
skæruliða og þjálfaranna og
Nkrumah ásamt fylgismönnum sínum, er allt lék í lyndi.
voru þá fengnir í þeirra stað
kínverskir — 13 talsins undir
forystu Huang Hung Sheng
majors — og stöðin flutt til
staðar um 160 km norður af
Accra. Fengu skæruliðar nú
uppfræðslu í aðferðum Mao
Tse — Tungs, lærðu m. a. að
skipuleggja banatilræði og
búa til kókóshnetu sprengjur.
-
ÉkvrÁA
W
Vsi ur
UTAN ÚR HEIMI
Blöndal, rithöfundur og
bóndi í Laugarholti í Borg-
arfirði m.a. að orði í fallegri
bók, er hann nefnir „Vatna-
niður.“ Þar er laxveiðiíþrótt-
inni lýst af næmum skilningi
hins mikla náttúruunnenda
og fagurkera. Þessi bók veit-
ir djúpa innsýn í þær yndis-
stundir, sem veiðimaðurinn
nýtur við bjartar nætur í
fögru umhverfi við ána, þar
sem hann er einn eða með
vinum sínum. Þar opnast æv-
intýraheimar íslenzkrar nátt-
úru, þar ríkir friður og
kyrrð. Þar er dásamlegt að
dvelja, langt frá ys og þys
borgarlífsins. Niður vatnanna
skapar frið í sálina, fegurð og
mildi í umhverfið. Það er þess
vegna ekki aðeins veiðivonin
sem vakir í brjósti veiði-
mannsins, heldur þráin eftir
tengslum við náttúruna, gró-
andi jörð, fugl í kjarri, renn-
andi vatn.
Djakarta, 11. júní — AP:
RÁÐUNEYTISSTJÓRI utanrík-
ed Ghazalie Shafie, kom í gær-
isráðuneytis Malaysíu, Mohamra
kvöldi til Djakarta frá Bankok
og hóf viðræður við Suharto
hershöfðingja og ýmsa ráðamenu
aðra í Indónesíu nú í morgun um
lausn deilu þeirrar sem staðið
hefur milli landanna í hartnær
þrjú ár, og nýverið var hafizt
handa um að leysa með fundum
utanríkisráðherra landanna - í
Bankok. Mikil leynd hvílir yfir
viðræðum þessum og hefur ekki
verið frá því skýrt opinberlega
að Ghazali sé í Djakarta.