Morgunblaðið - 24.02.1968, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. FEBRÚAR 1968
Myndin sýnir ísvamarútbúnaö um borð í brezka togaranum
Boston Phantom, en honum er komið fyrir í mastri togarans.
Um mastrið er settur gúmhólkur, sem blásinn er út og spring-
ur þá ísinn og molnar.
Oðinsmenn eru hetjur
— hættu lífi sínu til að bjarga okkur
ÞAÐ hafa verið skin og skúr-
ir í sambúð okkar við íslend-
inga undanfarin ár og verður
svo eflaust í framtíðinni. Fyrir
togarskipstjóra okkar er tólf
mílna landhelgi íslendinga for-
boðið land og það er eins gott
fyrir þá að fylgjast nákvæm-
lega með hvar þeir em staddir
því að fallbyssubáturinn Óðinn
getur verið á sveimi skammt
undan.
En skipverjamir á Notts
County eiga ekki til Ijótt orð
sínum munni um íslenzku land-
helgisgæzluna. Fyrir þeim er á-
höfn Óðins hetjur, og þeir nota
það orð í þess fyllstu
merkingu.
Frank McGuinnes, háseti,
sagði við komuna til Grimsby:
— Þetta voru verstu aðstæð-
ur sem ég hef nokkumtíma séð.
Mastrið var ein risastór ís-
hella, það var hræðilegt. Ó-
veðrið eyðilagði báða radara
okkar og Ross Cleveland var
að lóðsa okkur í skjól þegar
hann fór yfir. Þá vorum við
einir. Svo rakst skipið á klett-
ana, ljósin slokknuðu og mar-
tröðin hófst. Tvær tilraunir
voru gerðar til að koma björg-
unarbát í sjóinn en báðar mis-
tókust. Loks tókst að koma
gúmbjörgunarbát á flot ogeinn
af áhöfninni, Robert Bowie,
stökk út í hann. Gúmbáturinn
valt og fór á hvolf og það
var ekki fyrr en tveim stund-
um síðar sem okkur tókst að
ná honum aftur, eftir marg-
ítrekaðar tilraunir. Og Robert
Bowie dó.
Áhöfnin á Notts County safn-
aðist saman í ískaldri brúnni og
vonaði og bað þess að krafta-
verk mætti gerast. Fjórtán
stundir liðu og þá kom hjálp-
in — íslenzka varðskipið Óð-
inn.
Enn í fullu fjöri eftir harða
baráttu við ofsaveðrið, nálgað-
ist varðskipið hinn hjálpar-
vana togara. Skipherrann, þaul
kunnugur ströndinni, stöðvaði
Óðinn um mílu frá klettunum
og hélt honum upp í veðrið.
Frostbitin og þrútin andlit
brezku sjómannanna sneru að
Óðni. Og þá sá áhöfnin lítinn
gúmbát með utanborðsmótor
brjótast gegnum öldurnar, með
tvo aðra báta með sér. í gúmm
KRÁREIGANDI í Sussex hef-
ur hafið fjársöfnun handa fjöl-
skyldum sjómannanna sem fór
ust við Island. Hann heitir
Fred Morley og á krána
„Crown Inn“ við Bridge Street.
Þangað sækja ferjumennirnir,
sjómennirnir, hafnarverkamenn
irnir og áhafnir af skipum
strandgæzlunnar.
Tveir hinna föstu viðskipta-
vina hans, Maurice Gill og Ray
Merkel, sögðu við hann að ein
hver yrði að hefja fjársöfnun.
Viskíflaska sem tekur hálft
gallon var notuð sem spari-
baukur og um síðustu helgi
bátnum voru tveir menn og
þeir ferjuðu áhöfnina á Notts
County yfir í Óðinn.
McGuinnes sagði einfaldlega:
Þessir menn voru hetjur, það
er alveg víst.
Einn af skipsfélögum hans,
Harry Sharp, bætti við: fs-
lendingarnir tveir hættu lífi
sínu til að bjarga okkur. Sjó-
lagið var svo slæmt að kænu
þeirra hefði hæglega getað
hvolft. Ég verð þakklátur þeim
svo lengi sem ég lifi.
— Við hefðum allir frosið í
hel ef við hefðum þurft að
vera mikið lengur á skipinu.
Þetta var versta veður sem ég
hef nokkru sinni lent í.
höfðu þegar safnast 20 sterl-
ingspund.
Gill, sem átti sjómann fyrir
föður og sem var á duflaslæð-
ara í síðari heimsstyrjöldinni,
sagði: „Ég gleymi því aldrei
hvað fólkið í Hull tók vel
á móti okkur þegar stríðið lék
okkur hvað verst. Það var
dásamlegt." Meðal gefenda var
gamall maður sem gaf tvo
shillinga af ellilaunum sínum
og einnig tveir franskir sjó-
menn sem gáfu dollar hvor, eft-
ir að hafa spurt um tilgang
söfnunarinnar á bjagaðri
ensku. (Daily Mail)
Kráreigandi hef-
ur fjársöfnun
Fórust Romanus og Peridot
á sama hátt
EFTIR upplýsingum frá Hull
að dæma er líklegt að tveir
af togurunum þrem sem fórust
við ísland hafi mætt örlögum
sínum á sama hátt. Það er
möguleiki að bæði St. Romanus
og Boston Peridot hafi farist
vegna þess að botn þeirra rifn-
aði upp.
Það má telja vist að aðeins
Ross Cleveland, sem fórst á
ísafirði hafi orðið óveðri að
bráð. Sérfræðingar í Hull, sem
hafa margsinnis farið í gegnum
þær litlu upplýsingar sem þeir
hafa um St. Romanus slysið,
telja að togarinn hafi farist
daginn eftir að hann fór frá
Hull, til að veiða við Noregs-
strendur.
Ef svo var hafði togarinn
verið í miðjum Norðursjó þegar
hann sökk, og á svæði sem er
fjölfarið af skipum margra
þjóða. Og á hádegi þann dag,
sagði annar togari sem var lík-
lega aðeins 30 sm. frá Romanus,
að veðrið væri ekki verra en
svo að þeir gætu siglt á fullri
ferð án nokkurra óþæginda.
St. Romanus var togari sem
hafði oftsinnis brotist í gegn-
um vond veður. Einn sérfræð-
inganna sagði:
— Ég get aðeins gizkað á
að hann hafi mætt örlögum sín-
um mjög skyndilega. Það er
mögulegt að hann hafi rekist á
tundurdufl eða einhvern reka,
en við höfum ekkert sérstakt
sem bendir til þess. Eitt vitum
við þó, St. Romanus hefði ekki
getað farist vegna veðurfarsins
þennan dag.
Hvað þá um Kingston Peri-
dot sem síðast tilkynnti að hann
væri fyrir vestan Grímsey, við
norðurströnd fslands? Þá var
norðan strekkingur en það er
ólíklegt að veðrið hafi orðið
honum ofviða. Líkur benda til
að mkill leki hafi komið að
skipinu og það sokkið á ör-
fáum mínútum, og aðeins skil-
ið eftir olíubrák sem síðustu
vísbendingu um hvað skeði.
Jafnvel eftir að opinber rann
sókn hefur farið fram er aðeins
hægt að setja fram getgátur
um hvað raunverulega kom fyr
ir St. Romanus og Boston Peri-
dot.
(Daily Express)
Samúðarkveðjur
frá Rússlandi
FÁNAR rússneskar fiskiskipa
blöktu í hálfa stöng í virð-
ingarskyni við brezku sjó-
mennina sem fórust við fsland.
Með kveðjum sem borist hafa
eru tvær frá Moskvu. Önnur
þeirra er frá frú Raisa Kropo-
shina, sem undirskrifar hana:
„Einföld rússnesk kona. “Hún
beinir kveðju sinni til eigin-
kvennanna og barna þeirra.
Frú Kroposhina er sjálf sjó-
mannsekkja og hún tala um
brezku konurnar sem „systur
í sorg“ og eftir að hafa gefið
upplýsingar um sig og son
sinn segir hún: „Takið við fá-
tæklegum en innilegum sam-
úðarkveðjum mínum. Ég trúi á
ykkur og styrk ykkar. Látið
hann hjálpa ykkur til að
gleyma sorgunum og auka
trúna á börnum ykkar.
Seinni kveðjan er frá „frysti
togaranum" Valentina Teresh-
kova )fyrsti kvengeimfarinn)
og var send rétt áður en hann
hélt á miðin við Alaska. Þar
segir:
— Kæru vinir. Takið við
þessum kveðjum, hinum megin
frá á hnettinum með innilegum
óskum um að fjölskyldurnar í
Hull þurfi ekki aftur að líða
slíka sorg.
í bréfinu er rifjað upp á-
fallið sem rússneski veiðiflot-
inn varð fyrir árið 1965, þegar
fjórir togarar með samtals 90
mönnum fórust. í rúmar tvær
vikur leituðu þúsundir skipa
og flugvéla á norðurhluta Ber
ings haís, en gátu aðeins fund-
ið einn mann, Andrei Okhri-
menko. „Hann var heppinn eins
og hann Harry Eddoms ykkar“.
(Times)
Vinurhveðja til Gíslo Hjaltosonar
SVONA er það skrýtið, að vinir
manns eldast, og fyrr en varir
eru sumir orðnir gamlir. Aðrir
yngjast með aldrinum. Á þann
veg er farið með vin minn, Gísla
Hjaltason, fyrrverandi hafnar-
vörð í Bolungavík, sem í dag á
70 óra afmæli. Ekki myndi ég
telja hann hætishót eldri en þeg-
ar vi'ð blönduðum geði saman
vestur í Bolungavík á árum áð-
ur, og þó eru liðin þó nokkur ár
síðan það var.
Gísli Jón Hjaltason er alltaf
hrókur alls fagnaðar, það skorti
aldrei umræðuefni í vigtar-
skúrnum, þar var alltaf líf og
fjör, en allt um það, var verkið,
að vigta fiskinn og saltið, alltaf
nákvæmlega af hendi leyst. Allt,
sem Gísli hefur lagt sína hönd
á, hefur borið þess merki, að
þar fór samvizkusamur maður.
Störf hans fyrir slysavama-
deildina í Bolungavík voru tíma-
frek, en þau voru unnin af alúð
og ást <til málefnisins, og hygg
ég, að honum verði þau seint
fullþökkuð.
Ekki er það mál til í Bolunga
vík, sem til heilla horfir byggð-
arlaginu, sem Gísli er ekki boð-
inn og búinn að veita liðsinni,
og þá. munar um þá liðveizlu.
Það tíðkast ekki hérlendis að
gera menn að heiðursborgurum,
en ef svo væri, er ekki að efa,
að Gísli yrði einna fyrstur í
hópi þeira þar vestra.
Þetta átti a’ðeins að vera vin-
arkveðja, svo að ég orðlengi
þetta ekki frekar, enda þarf
ekki að kynna vinum Gísla
hans ágæti. Þar er hann sjálfur
bezta vitnið.
Að lokum, gamli vinur, beztu
hamingjuóskir frá okkur hér að
sunnan, og helzt vildum við
vera komin vestur til að þrýsta
þína góðu hönd, því að það var
alltaf sönn vinarhönd, þegar þú
áttir í hlut.
Friðrik Sigurbjörnsson.
Sænskur
námsstyrkur
Samkvæmt tilkynningu frá
sænska sendiráðinu í Reykjavík,
hafa sænsk stjórnvöld ákveðið
að veita íslendingi styrk til
náms í Svíþjóð skólaárið 1968-
69 .Styrkurinn miðast við 8 mán-
aða námsdvöl og nemur 6.800
sænskum krónum, þ.e. 850 krón-
um ó mánuði. Ef styrkþegi stund
ar nám sitt í Stokkhólmi, getur
hann fengið sérstaka staðarupp
bót á styrkinn. Fyrir styrkþega,
sem lokið hefur æðra háskóla-
prófi og leggur stund á rann-
sóknir, getur styrkurinn numið
150 krónum til viðbótar á mán-
uði.
Til greina kemur að skipta
styrknum milli tveggja umsækj-
enda, ef henta þykir.
Umsóknir sendist menntamála-
ráðuneytinu, Stjórnarráðshúsinu
við Lækjartorg, fyrir 1. apríl n.
k., og fylgi staðfest afrit próf-
skírteina ásamt meðmælum. Um-
sóknareyðublöð fást í mennta-
málaráðuneytinu.
(Frétt frá menntamálaráðuneyt-
inu)
Styrkir til
iðnaðarntanna
Iðnráð Reykjavíkur hélt aðal
fund sinn laugardaginn 3. febr-
úar sl. í Baðstofu Iðnaðarmanna,
í Vonarstræti.
Gísli Ólafsson, formaður Iðn-
ráðsins, flutti ýtarleiga skýrslu
um störfin á liðnu kjörtímabili.
Þá gat hann þess m.a., að mik-
ill hluti skjala og annara gagna
Iðnráðsins hafi glatast í elds-
voða þeim sem varð 10. marz
1967, er Iðnaðarbankahúsið
brann.
Stjórn Iðnráðs Reykjavíkur
var endurkosin til næstu
tveggja ára, en hana skipa:
Formaður: Gísli Ólafsson bak
ari
Varaformaður: Ólafur H. Guð
mundsson, húsgagnasmiður
Ritari: Valdimar Leonhards-
son bifvélavirki
Gjaldkeri: Ásgrímur P. Lúð-
víksson, húsgagnabólstrari
og Meðstjórnandi: Þorsteinnb
Jónsson, málari.
Iðnráðið hefur aðsetur á skrif
stofum Landssambands iðnaðar-
manna. Skipholti 70, en flyzt
væntanlega í næsta mánuði, með
Landssambandinu, í Iðnaðar-
bankahúsið við Lækjargötu.
Ekið á kyrr-
stæðan bíl
EKIÐ var á bílinn R-12011, sem
er Daf-fólksbíll, þar sem hann
stóð á stæðinu austanvert við
Háskólabíó milli klukkan 10:30
og 12:00 14. febrúar sl. Við á-
keyrsluna beyglaðist vinstra aft
urbretti bílsins.
Rannsóknarlögreglan skorar á
ökumanninn, sem tjóninu olli,
svo og vitni að gefa sig fram.
fBoitymMúfotfo
AUCIYSIN6AR
SÍMI 22.4*80