Morgunblaðið - 24.02.1968, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 24. FEBRÚAR 1968
Með búnaðarþingsmönnum í Kollafirði
Búnaðarþing'sfulltrúar við ein i eldistjörnina í Kollafirði.
SI. fimtuidag bauð stjórn
Laxeldisstöðvar ríkisins búnað-
arþingsfulltrúum að skoða til-
raunaeldisstöðina í Kollafirði.
Blaðamenn slógust í förina og
hittu við það taekifæri ýmsa-
búnaðarþingsfulltrúa og röbb-
uðu við þá uim daginn og veg-
inn, búnaðarhöld heiima fyrir og
þess háttar.
Á hlaðinu í Kollafirði tökum
við Þorstein Sigfússon á Sand-
brekku tali og spyrjum um
fréttir af Austurlandi. Þorsteinn
segir þar hart í ári, svellalög
mikil og litla beit, sem myndi
notuð eftir svo lélegt heyjasum-
ar, er var nú síðast. Hann segir
okkur að allmargir bændur hafi
brugðið við og ræktað emærar
jurtir, mest hafra, á kalblettun-
um í sumar. Þrátt fyrir óáran
telur hann engan uppgjafaríón í
austfirskum bændum.
Inni við eldiskerin í eldishúsi
klakstöð'varinnar hitturn viðGuð
mund bónda Jónasson í Ási í
Vatnsdal og er hann einmitt að
spauga með að hann setji lausa-
leiksseiði í Vatnsdalsá að sögn
man.na. — Tóm lausaleiksseiði,
segir Guðmundur hlæjandi.
Benedikt Grímsson segir að
uim þessar mundir sé hart á
Ströndum og þegar hann fór að
heiman á dögunum var engmn
fóðurbætir til hjá kaupfélaginu
á Hólmavík. Var þó væntanlegt
og hafði verið lengi.
Ketill Guðjónsson bóndi á
Finnastöðum í Eyjafirði sagði
ekki snjóþungt fyrir norðan, en
svellalög mikil.
Einar Ólafsson í Lækjar-
hvammi kvaðst ekki hafa trú á
að bændur færu að ala fiska
sér til búdrýginda, nema þar
sem þeim yrði kom ið í ár. Vitra-
aði hann til erlendra tjarna-
fiska, sem hann taldi lélegan
mat
Teituir Björnsson lét allvel af
Þingeyingum. Hann kvaðst helst
vil'ja veiða laxinn á stöng, en
lét lítið yfir öðrum veiðiaðferð-
um.
Eftir að tilraunaeldisstöðin í
Kollafirði hafði verið skoðuð
var haldið að Hlégarði í Mos-
fellssveit, þar sem menn þágu
kaföveitingar í boði Veiðimála-
stofnunarinnar. Þar sátu ýmsir
framámenn Mosfellssveitar.
Þúr Guðjónsson flutti við það
tækifæri fróðlegt erindi um
framkvæmdirnar í Kollafirði, en
Þorsteinn Sigurðsson formaður
Búnaða.rfélags íslands þakkaði.
Hér á eftir fer útdráttur úr
ræðu þeirri, er Þór Guðjónsson
veiðimálastjóri flutti.
Árið 1961 keypti ríkisstjórnin
jörðina Kollafjörð á Kjalarnesi
til þess að láta reisa á henni
tilraunastöð fyrir klaki og eldi
laxfiska og hófust framkvæmdir
þá um haustið. Hafa þær stað;ð
síðan með hléum. í eldisstöð-
inni eru nú 107,2 ferm. ílát fyrir
aldi smáseiða, 43 eldistjarnir af
mismunandi stærðum og 3 stór-
ar geymslutjarnir innan við sjáv
arkam.binn í Kollafirði. Alls er
flatarmál tjarnanna sem næsc
7000 ferm. Auk þess er klakút-
búnaður í klaklhúsi fyrir nálægt
3 milljónir hrogna.
Kostnaður við kaup á jörð-
inni Koliafirði og annari að-
stöðu hefur verið um 3,5 millj.
króna og við framkvæmdir til
siðustu áramóta 13,4 milljónir
eða samtals 16,9 milljónir. Lax-
eltíisstöðin hefuir að veruiegu
leyti verið byggð fyrir lánsfé
og hefur því afiborganns- og
vaxtarbagginn verið bungur.
Alls hafa verið greiddnr 4,8
milljónir króna í vexti og um
10 milljónir í aflborganir, rekst-
ur og viðhald stöðvar frá upp-
hafi.
Tilgangurinn með tilrauua-
eldisstöðinni er m.a. að gera til-
raunir með klak og eldi iax-
fiska, reyna nýjar fiskrækíar-
aðgerðir, kenna umhirðu á ali-
fiski. vinna að fiskakyr.bótun,
hafa á boðstólnum hrogn og ali-
fisk til þess að sleppa í veiði-
vötn eða láta öðrum eldisstöðv-
um í té og framleiða neyz.ufisjc
að þessum verkefnum og fieir-
utm hefur verið unnið fram til
þessa, og hefur nú verið aflað í
stöðinni mikilstverðrar reynslu.
um fiskeldi og fiskirækt. Mikil-
væg verkefni fyri-r fiska’.di hér
á landi eru í deiglunni oins og
rannsóknir á gildi innleira fóð-
urtegunda í samanburði við er-
,ent fóður, og silungseldi, en það
þarf að reyna við ólíkar aðstæð-
ur í því skyni að komast að
raun um hagkvœmustu leiðir við
það .
Á fjórum undanfiörnum árum
Þór Guðjónsson,
veiðimálastjóri.
hafa verið látin frá Laxeldis-
stöðinni í Kol'lafirðd 295 þús.
sumaralin laxaseiði og 65 þús.
gönguseiði. Á síðastliðnu' ári
fengu 8 aðilar sumaralin laxa-
seiði frá stöðinni, þar af þrjár
eldisstöðvr og gönguseiðum frá
stöðinni hefur verið sleppt i 26
ár víðsvegar um landið. Á sama
tíma hefur verið sleppt innan
eldiisstöðvarinnar 37 þús. göngu
seiðum. og hafa 1375 laxar geng-
ið upp í stöðina úr sjó til þessa.
Stærsti laxinn, sem gengið hef-
ur í stöðina 94 cm. að ’.engd og
sennilega um 15 til 16 pd. að
þyngd nýgenginn. Auk þess hef
ur bleikja varið alin í stöðinni
o.g hafia bleikjuis.eiði verið seld
út um land til þess að sleppa í
vötn, og ennfremur líti'.siháttar
af sjóbirtingi, en fyrir honum
er lítill álhugi.
Um áraimótin síðuistu voru í
Laxeldisstöðinni um 200 þús.
laxaseið'i tæplega eins árs göm-
ul og næ.r 100 þús. tæplega
tveggja og þriggja ára seiðin
(Ljósm. M'bl. Ól. K. M.)
Guðmundur í Ási.
munu ná göngustærð í vor. Auk
þess eru í stöðinni 2400 stÓTar
bleikjur tveggja til fjögurra ára
auk um hundruð sjóibirtinga.
Síðastliðið haust var aflað 1170
þús. hrogna úr laxi, er gekk upp
í eldisstöðina síðastliðið sumar,
en laxgangan í stöðina var þá
610 laxar. Hálf milljón hrogna
var seld sjö aðilum, en mismun-
urinn eða 670 þús. hrogn vorú
lögð inn í klaklhús stöðvarinnar.
Auk þess fengust 160 þús.
bleikjuihrogn úr stofnfiski í stöð
innii og 6.500 sjúbirting^hrogn.
Laxeldisstöðin í Kollafirði hef
ur iraft tilætluið átbrif é uppbygg
ingu. fi'skeldismála og fiskræ/ct-
ar í landinu og mun gera það
í vaxandi mæli í framtíðinní.
H'afa margir sótt þangað fróð-
leik og margskonar fyrir-
greiðslu. Auk þess hefur kynn-
ing á þessum málum farið fram
á vegum Veiðimálastofnunar-
innar í tvo áratuigi með viðtöl-
um og erindaflutn'ingi og t.d. nú
í áratug með erindum og og
kennslu í Bún'aðarskólanum á
Hvanneyri. Þróun í eldismálum
undanfarin ár hefur sýnt, að
rétt stetea var tekin, þegar rík-
isstjórnin ákvað að iláta reisa
eigin tilraunaeldisstöð til efling-
ar ftekeldis og fiiskeldi á kerfis-
buindinn hátt, þegar það er tek-
ið upp í nýju landi. .
Það er ánægjulegt, hve áhugi
Þorsteinn á Sandbrekku.
fér vaxandi á fiskeldi og fisk-
rækt í landinu, en þar sem fisk-
eldi er margþætt mál, sem
þarfnast kunnáttu og ^eynslu
þeirra, sem að því vinna, er
nauðsynlegt að þeir, sem ráð-
gera að hefja fiskeldi geri sér
sem bezta grein fyrir hvað til
þarf og vanda síðan mjög til alis
undirbúnings við að koma ■ pp
eldisstöðvum. Um framlag ríkis
ins til fiskeldis og fiskræktar eru
hu.gmyndir margra heldur ó-
ljósar. Er í því sambandi at-
hyglisverð ályktun, sem Búnað-
arþing gerði síðastliðið ár um
það efni, og fer hún hér á ftir:
a) Veiðimálastafnuninni verði
vei'tt stóraukið starfsfé og þannig
gert kleift að siinna marghátt-
uðum verkefnum á sviði rann-
sókna og leiðbeininigaþjónusta.
b) Framlög samlkvæmt gild-
andi lögum til styrktar bygg-
ingar klak- og eldisstöðva og
annarra framkvæmda við fisk-
rækt ig fiskeldi verði veitt á
hverjum tíma, svo sem þörf
krefur.
c) Stofnlánadeild iandbúnað-
arins verði efld, svo að hún
verði fær um að gegna hlut-
verki sínu um lánverungar til
fiskræktarframikivæmda og fisk-
eldisstöðva.
í eldishúsinu.
Einar Ólafsson og Benedikt Grímsson.