Morgunblaðið - 02.04.1969, Page 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 2. APRÍL, 1969
Upp úr kælibaðinu koma þræðimir 50 gráða heitir og íara inn
í teygingar valsana.
- HAMPIÐJAN
Framhald af bls. 13
un bæði úti í Þýzkalandi af
Institut ful Fangtecknik og Haf
rannsóknarstofniuninni hér á
garni frá tveimur erlendum
þjóðum, sem báðar standa fram
arlega í veiðarfæragerð — og
Hampiðjugarni. Erlenda garn-
ið, en útkoman varð svipuð
hjá útlendingunum, 4 mm. að
sverleika reyndist hafa slitþol
218 kg., en Hampiðjugarn af
sama sverleika 260 kg. Erlenda
garnið 5 mm. hafði slitþol 279
kg. en Hampiðjugarn af sama
sverleika 323 kg.
Bréfið með niðurstöðum þess
arar rannsóknar má kalla verð
skuldaða afmælisgjöf og ekki
aðeins fyrir Hampiðjuna, held
ur fyrir íslenzkan iðnað al-
mennt. Jafn margprófuð vöru-
vöndun og lífsseigla íslenzks
iðnfyrirtækis ihlýtur að vekja
vonir almennings um framtíð
íslenzks iðnaðar og auka trú
íslenzkra iðnaðarmanna á eig-
in getu.
Ásgeir Jakobsison.
Jón verkstjóri netastofunnar, Hektor verkstjóri í vélasal, Gunn-
ar afgreiðslum. og 30 ára starfsmaffur, Bergur vélheili fyrirtæk-
isins og 30 ára starfsmaður.
- MINNING
Framhald af bls. 22
að hvetja til hófsemdar og bind-
indis.
Ekki verður skilizt svo við
minningu Magnúsóir, að ekki sé
getið ástar hans á skáldskap og
drepið á það starf sem hann
vann á skáldskaparakrinum.
Hann var að kalla ævinlega með
hugann við skáldskap og Ijóð-
list, og oft greip hann hvert
það blað, sem hendin.ni var næst
til að hripa þar það, sem í hug-
ann kom. Átti hann í fórum sín
um við andlátið mörg slitur úr
dagblöðum, sem hann hafði grip
ið til að skrifa á, þegar ekki
var annað tiltækt, auk annarra
minnisblaða. Fyrsta bókin með
ljóðum eftir han.n (og Jens Sæ-
mundsson) kom út 1906 og hét
Fjallarósir og morgunbjarmi, en
síðan komu þessar: Vídalín
á Þin.gvöllum, 1910, Ábyrgðin,
1914, Rúnir, 1916, Bergmál, 1921,
Söngvar, kvæði stökur, 1937,
Heíma, 1938, Hér og þar, 1938,
Úr kviðlingum eins af átján,
1941, og loks Sagnakver,1949.
Magnús Gíslason var enginn
hávaðamaður, hvorki í störfum
sínum né skáldskap, og hann
gerði enga kröfu til þess að telj
ast til stórskáldanna. En þrátt
fyrir þetta lifa ljóð hans á vör-
um og hjarta þjóðarinnar, því að
hver kannast ekki við eða hefir
sungið „Nú rí'kir kyrrð í djúp-
um dal“, sem Magnús orti aðeins
18 ára gamaLl, en lagið við það
gerði lærifaðir hans í ljósmynda
iðninni, Árni Thorsteinsson.
„Stjarna stjörnu fegri“ er önn-
ur perla, sem oft heyrist hjá ljóð
elskum mönnum, en hvort
tveggja sýnir að Magnús var
skáld, sem kunni að fella „ást-
kæra, ylhýra málið“ í stuðla með
þeim hætti, að þjóðin heyrði það
og mundL
Sá, sem þetta ritar, vill ljúka
þessum fátæklegu minningarorð-
um með því að þakka Magnúsi
áratuga viðkynningu, þar sem
hann var ætíð veitandinn af
göfgi sálar sinnar. Menn eins og
Magnús Gíslason eru fáir á öll-
um tímum, en einmitt þess vegna
lýsa þeir skært innan um sam-
ferðamenn sína, og það er sam-
- VERTIÐARDAGUR
Framhald af bls. 10.
hún kynni mjög vel við sig í
Eyjum. „Hvað helzt?“, spurð-
um við. „Það er svo fallegt
hér“ svaraði hún, „æsilegt
fjör og ég ætla að vera hér
áfram“.
í næsta herbergi við þær
Ester og Guðrúnu hittum við
tvær ungar Reykjavíkurstúlk-
ur og tvær Kefglavíkurstúlk-
ur. Þær eru allar 17 ára og
hafa allar unnið í fiski áður.
Þær sögðust vera nýkomnar
og lítið skoðað, en „það er
dálítið ,,smart“ hérna í Eyj-
um“, sögðu þær. Þær sögðust
hafa farið til Eyja til þess að
þéna peninga og vonuðust
bara til þess að það yrði mikil
vinna. Þessar fjórar, sem við
töluðum við 'heita Elvör Jóns-
dóttir og Elín Eiríksdóttir úr
Reykjavík og Ásdís Baldvins-
dóttir og Sigríður Kristmunds
dóttir úr Keflavík.
Frá Edinborg gengum við að
Hraðfrystistöðinni sjálfri, sem
er á elzta hluta athafnasvæðis
við höfnina í Eyjum. Þar var
áður öll verzlun dönsku kaup-
mannanna í Eyjum og síðar
Einn „Fossinn" var viff Friffa rhafnarbyrggjuna og lestaffi salt-
fisk.
að reyna að skjótast þangað
og sjá þetta skemmtilega safn
sem býður fólki að skoða
helztu fiskategundir við land-
ið í rúmgóðum búrum og vel
skipulögðu safni. Og það er
eftirtektarvert að í svo stóru
sjávarplássi sem Vestmanna-
eyjar eru skyldi maður ætla
að allt snerist í kringum fisk
á hávertíðinni, en það er
margt annað að gerast. Það
er Náttúrugripasafn í Eyjum
Eivör Jónsdóttir, Ásdís Bald vinsdóttir, Sigríffur Kristmunds-
dóttir og Elín Eiríksdóttir.
verzlun Gísla J. Johnsen, sem
bolaði dönsku verzluninni frá
og veitti þannig stórauknu
fjármagni inn í athafnalíf
Vestmannaeyja. Nú eru þessi
gömlu hús ásamt Hraðfrysti-
stöðinni í eigu Einars ríka og
fleiri, en nýlega stofnaði Ein-
ar hlutafélag um Hraðfrysti-
stöðina í Eyjum.
Fiskimjölsverksmiðja Ein-
ars Sigurðssonar ,eða FElS
eins og hún er kölluð er áföst
fyrstihúsinu og þar splundr-
aðist gúanóreykurinn upp úr
reykháfnunum og allar vélar
voru keyrðar á fullu, því að
það var verið að keppast við
að hafa þróarrými fyrir loðn-
uíta.
Nýjasta bryggja í Eyjum er
Nausthamarsbryggjan og er
hún járnþiljuð og malbikuð
eins og hinar bryggjurnar. Þar
voru loðnubátar að landa og
mikið um að vera, en bátar
voru nú farnir að koma inn
með sæmilegan afla nokkrir,
en tregt var hjá öðrum.
Þrír skipverjar af einum
aðkomubátnum spurðu okkur
hvort við vissum hvar lifandi
fiskasafnið væri. Við gátum
sagt þeim það og þeir ætluðu
með lifandi fiskasafni og fjö!-
breyttu uppsettu fuglasafni;
það er mjög forvitnilegt
byggðarsafn í> Eyjum ásamt
safni yfir 100 uppsettra fiska,
sem allir eru veiddir við Is-
land; það er myndlirtarskóli
í Eyjum, stýrimannaskóli, vél
skóli, tónlistarskóli, auk
venjulegra skóla og margt
fleira mætfi nefna eins og
t.d. mjög gott bæjarbóka-
safn. í kringum allt þetta
skapast tómstundir fyrir
fólkið og félagsstarf er mik-
ið í Eyjum en Kjartað er
höfnin og jafnvel það list-
ræna kemur eittihvað frá
þorskinum eins og flest annað
í íslenzku þjóðfélagi. Skyldi
annars þorskurinn vera list-
rænn?
Við römbuðum um bryggj-
urnar og heimsóttum frysti-
húsin. Allir vilja vinna og all-
ir vonast eftir góðum afla á
vertíðinni og unga fólkið ætl-
aði á vertíðardansleik um
kvöldið. Dagur og nótt renna
saman í eitt, því að það er
alltaf fjör í Eyjum, þegar fisk
ast vel.
Það er alltaf eitthvað um að
vera í höfninni og þar er tóna
spil athafnamanna, vindhörp-
unnar, sjófuglanna og brims-
ins sem sv-arar á rifi. íslend-
ingar lifa af þorskinum, fólk
þjóðanna hefur lyst á honum
og jafnvel íslenzk list lifir á
þorskinum. Það er eins gott
að hann nýtur ekkí íömu rétt
inda og heilagar kýr Indlands.
Vertíðardegi í Eyjum lýkur
raunar ekki, ef sjóveður er,
því þá er báturinn í essinu
sínu og kemur rétt aðeins í
stutta heimsókn í höfnina til
þess að landa. Síðan er sleppt
aftur og siglt til hafs.
á.j.
Þær voru hressar viff aff panna
aff þessar.
loðnu fyrir færeyskan mark-
(Ljósm. Mbl. Sigurgeir)
ferðamönmmum gæfa að fá að
kynnast þeim.
Ó.J.
f dag er kvaddur hinztu kveðju
Magnús Gíslason skáld. Það sem
mér kom fyrst í hug, er ég
heyrði tilkynningu um andlát
hanis var: „Nú ríkir kyrrð í
djúpum dal“, þetta dásamlega
kvæði, sem lýsir svo vel við-
horfi hans til náttúrunnar og
alls sem lifir.
Magnús fæddist 29. maí 1881
að Helgadal í Mosfellsisveát. Mér
er ekki kunnugt um hvað á daga
hans dreif, nema síðustu tvo ára
ttugina. Hann talaði Dítið um
sjálfan sig. Hann lærði ljósmynd
un í Kaupmannahöfn, vann við
rafvirkjun, húsamálun, blaða-
mennsku o.fl. Eitthvað mun
hann hafa fengizt við að mála
myndir en skáldskapurinn mun
hafa verið honum hugstæðastur.
Magnús var virkur þátttakandi
í Guðspekifélagi íslands um ára
bil. Harnn var í ritnefnd Gang-
lera og útsölumaður hans í
mörg ár.
Leiðir okkair Magnúsar lágu
ekki sarnan fyrr en hann var
kominn á efri ár. Ég man hvað
mér fannst gaman að heyra hug
myndir 'hans um lífið og tilver-
una, en um það hugsaði hann
mikið. Guðshugmynd hans var
víðfeðm eins og sum kvæði hans
bera með sér. Hann segir á ein-
um stað:
„Ég er peð í tímanis tafli,
teflt þar fram af huldu afli
genginn útúr guða báli
gneisti er hrökk af lifsins stáli“.
Magnús unni fegurð. Oft tal-
aði hann um sveitina sína og
þau áhrif, sem kyrrð íslenzkr-
ar sumarnætur hefði haft á sig.
sem ungling. Hann sagði: „Þau
áhrif eru varanleg, enda hefd ég
stundum gripið til þeirra, þegar
mér hefur legið á í lífinu".
Magnús kom oft á heimili okk
ar hjónanna. Hann var oftast
glaður, þrátt fyrir vanheilsu og
litla sjón. Við viljum nota þetta
tækifæri og þakka honum þann
hlýhug og góðvild, sem hann
ávallt sýndi okkur og litlu telp
unum okkar.
Ég vil svo að endingu óska
honum fararheilla á þeirri leið,
sem hann nú hefur lagt út á. Ég
votta börnum hans, barnabörn-
um og öðruim að'standendum inni
legustu samúð og bið Guð að
blessa minningu hans.
Þ.G.