Morgunblaðið - 24.02.1971, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. FEBRÚAR 1971
Þingsályktunartillaga Vestf jarð aþingmanna:
Aukning vatnsaflsvi rkj ana
á samveitusvæði Vestf jarða hið fyrsta
ALLIR þimigmemm Vesttfiarða-
kjördæmiis haía iagt firam á sam-
eimiuðu þimgit tiiUögiu táíl þimgs-
ályktumiair um raforfcumál Vest-
fjarða. TiMiaiga þimigmanmiammia sex
er svohljóðainidi:
Alþiinigi ályktar að skona á rlk-
isstjóimiina að talka hið fyrstia
akvörðum um aiufanimigu vatas-
atfLsvirtoiairaa á samveituisvæði
Vestfjairða og stefna að því, að
fraimkvæmdiir verði hatfmiair eims
fljótt og fnaimast er aiuðið.
Stærð fyTÍrhiuigaðra vir'kjana
verði miðuð við, að raægileg orka
fláist ftrá vatnisaÆlsvirkiuinium til
þeses að fullnægja nafoirkiuiþörf
á orkuisivæðiirau, og þá tekið tillit
ti'l seroniegiiar aiukmiinigair á naf-
orkuþörf næstu tíu ar og jatfin-
fraimt séð fyrir nægiegri naifortou
til upphitiumiar húsa.
Jafmlhliða þassuim athugiumiuim
verði toainroaða'r óskir sveitiarfé-
iaga um þátttöku 1 virkiumair-
fnaimlkvæmdum með það fyrir
aiuguim að stofnia saimeigmiairfyrir-
tæki ríkilsimts og sveiltarfélagairona
á samveituisivæðimu.
f greiinamgerð mieð tillögumind er
bemt á að á Vestfjörðum sé sam-
veituisvæði frá Boliurogairvík tiQ
Patreksfjarðar. Starfi þar tvær
rafveitur sveitarfélaga, Rafveita
ísafjarðar og Eyrairmrepps, Og
Ratfveita Patreksihirepps, og svo
Rafmiaignisveiituir ríkiisims. íbúair á
samveitusvæðimiu eru roú um
7500 manms. og atf þeiim búa á
orkuveituisvæðum sveitarféiiag-
ammia um 4100 en um 3400 á
orku v e itu s v æð i Raf m agrasve itma
ríkisimis. Síðan segir í greimar-
geirðironii:
„Orkuöfluin er í hömdum sömu
aði'la, og hafa orkuvec sveitar-
féiagainma samtals um 2300 kw
aifl, en Rafmiagrasveituir ríkiisims
3700 kw. í vatnisorkiuveruim er
um 4000 kw afl, en dísilafl uim
2000 kw. Orkuviinmsila var 19,4
gwh árið 1969, af því 2,0 gwh
fraimleitt með dísilvélum. Síðast-
liðið ár var otrkuviininsllan 20,9
gwh, af því 3,4 gwh frá dísil-
vélum. Aukmdmigim 1969 var 7,6%,
miðað við árið á umdam, em 1970
var hún 7,7%. Autondmig ortou-
vironisiu með dísfflvélum varð
himis vegar 76% og olíukositniaðuir
með núverandi oliiuverðd yfir 5
mdillljándr krónia.
Skortur á vatrosorku er þammdg
orðimm verufegor, og verðuir að
mæta nær aliri auknimigu raf-
orkuiraotkunar með keyrsdu dísil-
véia. Er autoniimgim a. m. k. 1,5
gwh á ári, og vex þá oliukostm-
aðuir um 2,5 miUj. kr. á árd,
verður þá á næsta ári um 10
millj. tor., og því til viðbótair
kemur kasttnaðuir við aukniinigu
dísilvéla. Athogamiir til umdirbún-
irags virkjaroa á Vestfjörðum
hafa farið fram uindamfarim
ár. Rafvæðimigairnefnd Vestuir-
Barðasitramdarsýsiliu og Rafveita
Patrekshreppg hafa látið gera
áætlun um 600 kw virkjum við
Víðivatn, sunmian Patreksifjarðar,
og tvær virto j amdir samtaís 2400
kw í Suðurfossá á Raiuðasamdi.
Rafveita ísiafjarðair hefuir umm-
ið að auknimgu vatnismið'liumar
fyrdir ortouiver sitt í Emgidal, _ og
í athugun er fretoairi aukiniing
orkuöflumiar við ísiafjörð.
Rafmagmsveiitiuir ríkisima hafa
gert athugum á aukiirogu miðium-
ar fyrir M.iólkárvirkjum og við-
bótarvirkiuin þar.
Veður eru hörð á Vesitfjöirð-
uim, og háspemniulínur hafa brotn-
að og truflanir orðið á orkuifliutm-
ingi frá Mjólkárviirkjuin af þeim
sökum. Veturimin 1968—1969 vax
Mióllkárvirkjum þanmdg sam-
bandsiaius við rootenduir í 6 daga
samfleytt vegna liniubrots i stor-
viðri."
Fluitniimigsmenin segia enmfrem-
ur í greimargerðimni, að veigma
liandfræðilegra aðstæðnia og veðir-
áttu sé því æskdilegt að skipta
orfeuvimiroslumin'i á fleiri orkuver,
þammig að veðmr og aðrar trufl-
amir í eimu ortouiveri valdi sem
min.nstum tmfium/um hjá not-
endum. Iðraaður og allt dagliegt
líf mammia krefjist ótrutflaðinair
rafortou, Rafmiaignsleysi sé miög
dýrt rootemdium,. óþægimdi og
hætta séu því samfara. Vir!kjum
summam Arnairfiarðar yki veru-
lega öryggi raotanda á öllu veitu-
svæðiniu og sérstatolega summiam
Arruarfjarðair, en yfitr fjörðimm er
9 km lamigur sæstremigur em öll
vaitnsorkuveriin norðan til í firð-
inum.
Fliutnimigsmenm segia að næg
orka sé fáamieg úr vatnsföilum
á Vestfiörðum tiJl að fullnægia
orkulþörf til húsahiitunair og iðm-
aðar um laniga framtíð, en hefja
þurfi framlkvæmdir við roæsita
virkiuniaráfamiga nú þegar á
þessu ári og gera athiugainár
till undirbúnimigsvirkiamia lemigra
fram í tímiamm. Segja fiutmiings-
memn ti'llöguiranar, að þrátt fyrir
ítrekaðar tilraumir rafveitma
sveiitarfélagarona hafi fuQlit sam-
starf till nýtimigar oirkuverammia
ekki tekizt. Hluti sveitarfélag-
amroa í orkuverum og dreitfinigu
raforku sé svo stór, að eðlilegast
sé að stofna eitt samieigniairfélag
með heimili og alla fram-
kvæmda- og fiármálastjárn á
Vestfiörðum, t. d. fsafirði, til að
aminiast þessar grundvallairfram-
kvæmdiir og þiórouistu.
— Loðskinn
Framh. af bls. 32
næði og þessi skimm hefðu verið
talim í flokki beztu skinna á
Norðuriönd'um og víðair, en þó
hefði verið búið að velja beztu
stoinnim úr áður en varam var
send á markað í Bretlandi og
yrðu þau skinn seld hér heiima.
Taldi HeiTnamn að samkvæmt
þessu uppboði mætti búast við að
íslenztou skimmin yrðu betiri í
framitíðimini og iiatfnvei betri en
skimm norskra mimfcatskimmiaifram-
leiðenda og þá kvað hanm von
á þeirri verðhækkun, sem þeir
vi'ldu fá tií þess að verða fyMi-
l*"ga ánægðir.
— Spóna-
verksmiðja
Framh. af bls. 32
mundur, en hann bætti því við
að góðar horfur væru é því að
ná útflutningi á framleiðslu
verksmiðiunnar og að því er
unmið.
Gert er ráð fyrir því að í sam
bandi við þessa spónaverksmiðju
sé hægt að setja upp margþætt
an tréiðnað, svo sem spónlagn
ingu þilplatna. Þá gat Guð
mundur þess að flutnimgskostn
aður á framleiðsluvöru innan
lands væri innan við Vn% af
söluverðmæti.
af ótryggu ástandi í MiðaustuP
löndum. Bætti hann því við að
á árunum 1969—70 hefðu þrjú
þúsund Gyðingar flutt frá Sov
étrítojuroum, ýmist til Banda-
ríkiamma eða ísaiaels. Ailiir þrír
kölluðu ráðstefnu Gyðimganna
„áróðursbragð zíónista".
Fréttaritarar eru þeirrar skoð
unar, að það hafi ekki hvað sízt
vakið grenrju í Sovétríkiunum,
að ráðstefnan skyldi hefiast 23.
febrúar, þar sem sá dagur væri
Dagur Rauða hersins í Sovét-
ríkjunum.
— Gyðingar
Framhald af bls. 1.
henni m.a. varaformaður sov-
ézka lögmannasambandsins, Sam
ouil Zivs, David Dragounski,
hershöfðingi og rithöfundurinn
Henrich Hoffman. Dragouinski
hershöfðingi skýrði frá því að
Sovétríkin gætu engan veginn
fellt sig við þá hugmynd að
sovézkir Gyðingar fengju að
flytiast til ísraels til þess að
taka síðan þátt í baráttu gegn
Egyptum. Að öðru leyti sagði
hershöfðinginn að engin vanda
mál væru fyrir hendi og þó svo
að sovézkum Gyðingum gengi
erfiðlega að fá leyfi til að fara
úr landi stafaði það einvörðungu
Stofnlán fiskiskipa
EGGERT G. Þorsteinsson sjáv-
arútvegsráðherra svaraði í gær
fyrirspurn frá Geir Gunnars-
syni o. fl. um afborganir og
vexti af stofnlánum fiskiskipa-
flotans. Þar sagði ráðherrann
m.a.:
Afborganir og vextir af stofn
lánum fiskiskipa nema á árinu
1970 af togurum 22,4 milli. kr. í
afborganir, í vexti einnig af
togurum 11,6 milrj. kr. Önnur
fiskiskip hafa greitt í afborgan
ir 273,6 millj. kr. og í vexti
af sama flota 152,6 milli. kr.
og skiptast þau þannig, að á
árinu 1970 var greitt af skipa
lánum í Fiskveiðasióði íslands
af togurum í afborganir 3,3
millj. kr., í vexti einnig af tog
urum 0,3 milJj. kr. önnur fiski
skip greiddu af lánum í fisk-
veiðasióð á sama ári, 1970, í af
borganir 257,6 millj. kr. og
sami floti greiddi í vexti á
sama ái'i 150,7 milli. kr.
í öðru lagi, árgjöld 1970 af
svonefndum R-lánum vegna tog
ara, sem voru á vegum stofn-
lánadeildar sjávarútvegsins, en
eru nú í vörzlu Seðlabankans
neroa 0.8 milrj. kr. .í afborganir
og 0,1 millj. kr. í vexti. f þriðja
lagi, áætlaðar greiðslur 1970 af
þeim stofnlánum vegna togara,
sem eru á vegum ríkisábyrgða
sióðs nema 18,3 millj. kr. í af-
borganir og 11,2 milrj. kr. í
vexti. Eru hér taldar greiðslur
af þeim lánum, sem talizt geta
virk, þ.e. greiðslur, sem falla á
útgerðaraðiia skipanna og eru
meðtalin \án vegna skipa, sem
ekki eru lengur gerð út, og hafa
mörg verið tekin af skipaskrá.
4. Á árinu 1970 má ætla, að
greiðslur af lánum vegna hinna
austur-þýzku togara, sem svo
eru nefndir, öðru nafni tappa-
togarar eins og stundum hefur
heyrzt, verði sem hér segir: Af-
borganir af þeim 15,5 milli. kr.
og vextir 1,7 millj. kr. Greiðsl
ur af lánum vegna annarra fiski
skipa hjá ríkisábyrgðasióði eru
i afborganir 0,5 millj. kr. og
vextir 0,2 millj. kr.
Greiðslur af
aflaverðmæti
EGGERT G. Þorsteinsson, sjáv
arútvegsráðherra svaraði í gær
fyrirspurn fr/á Geir Gunnarssyni
o./l. um greiðslur af aflaverð-
mæti Stofnlánasjóðs fiskiskipa
og til útgerðarfyrirtækia. — í
svari ráðherrans kom fram; að
þessar greiðslur hafa verið þann
ig:
1. f stofnfiársjóð fiskiskipa
a) til togara 132,8 millj. kr. b).
til annarra fiskiskipa 433,9
millj. kr. eða samtals 566,7
milrj. kr.
2. Til útgerðarfyrirtækja sem
hlutdeild í almennum útgerðar
kostnaði 310,5 millj. kr.
Sjávarútvegsráðherra tók
skýrt fram, að miðað væri við
áætlað aflaverðmæti á árinu
1970 og þess vegna væri ekki
um endanlegar tölur að ræða.
Magnús Jónsson
— Fasteignamat
Framh. af bls. 32
ið sírou starfi. En nú stamda sak-
ir þan'nig, að þetta miun ekki
reyroast auðið, þammig að það
mun taka a.m.k. einn mánuð og
jafnvel tvo márouði til þess að
þess'u geti orðið lokið til ful'ls,
þainmig að nýja fasteignamatið
mun ekki taka gildi fyrr em i
fyrsta lagi 1. apríl, en mér þyk-
ir þó sennilegra 1. mai, til þess
að öruggt sé, að frá öllum þeim
formsatriðum hafi verið gengið,
sem æskilegt er að ganga frá,
áður en gildistakan kemur til.
Þá spurði hv. þm. að því, hvað
liði endursikoðun ýmiissa ákvæða,
sem snerta fasteigmamatið. Um
það er það að segja, að í undir-
búninigi eru nú viss frv., sem
skipta máfli í því sambamdi, en
þetta heyrir umdir ýmis ráðuin.
í fyrstia lagi hefur nú verið
"laigt fyrir Alþ. frv. til laga um
breytingu á lögum uim tekiu- og
eignarskatt miðað við nýja fast-
eignamatið og er þess vænzt, að
það frv. verði samþ. hér end-
anlega á þessu þingi.
f öðrn la.f'i iiiuii nú næstn
dagu verða lagt fyrir Alþ. frv.
um endurskoðun á lögum um
stimpilgjöld og þinglýsingargjöld.
f þriðja lagi má gera ráð fyr-
ir því, að lagt verði fyrir Alþ
li'ka inman skamms tima, þó að
það sé ekki á vegum fjármála-
ráðuneytisins frv., sem felur i
sér almenm ákvæði um það, að
fyrst um sinm skuli viðmiðunar-
gjöld, sem ákveðin eru sérstök
prósentoi af fasteignamati breyt-
ast til samræmis við hið nýja
mat, þannig að um raunverulega
hækkun verði ekki á þeim að
ræða fyrr en eftir, að þau
lög hafa endanlega verið ákveð-
in eða endurskoðuð. En hér
er fyrst og fremst um að ræða
ýmiss konair gjöld til sveitarsjóða,
en svo sem hv. þm. er kuinmugt,
hefur nýja fasteigmamatið ekki
áhrif, hvorki á fasteiignagjöld né
ýmsa aðra skatta til sveitarfé-
laga á þessu ári, vegma þess að
þeir voru á lagðir um siðustu
áramót miðað við þágilldamdi fast
eignamat og koma ekki til aft-
ur fyrr en um næstu áramót, en
þá þarf að sjálfsögðu að vera
búið að endurskoða ÖM þessi
giöld. Það er þó huígsaralegit, að
það séu einstök gjöld, sem breyt-
ist á öðruim timuim árs eða heiim-
ilit sé að breyta á öðrum timum
árs, og þess vegna hefur þótt
æskilegt, að sett yrði til öryggis
a'imenrot bráðabírgðaákvæði eins
og ég gat um, ef um slík gjöld
væri að ræða. Lög um erfða-
fjárskatt munu einnig vera til
athugunar í því ráðuneyti,
sem með þau mál hefur að gera.
Þetta hygg ég vera þau helztu
gjöld, siem eru beimlímis bundin
við fasteignamat, þanmig að það
hefur verið höfð fulllkomin hlið-
sjón af nauðsynteg'um breyting-
um í því efni, enda ljóst mál, að
hér er um svo geysilega hækkum
fasteignamatsims sjálfs að ræða,
að gerta verður breytimgar á við-
komiamdi giöldum. En þetta vona
ég, að sé nægiilegt svar við fyrir-
spurn hv. þm.
— Verkbann
Framhald ai bls. 1.
hættu áliti sænska heraflans
heima og erfendis. Hann saigði,
að viðbúnaður lamdsims gegm ut-
anaðtoomandi árás mumdi veikj-
ast: veruiegia þar sem um 30.000
hermenn, sem gegna herskyldu,
yi'ði að senda heim þar sem emg-
inn yrði tifl. að stjórna þeim.
Sven Amdersoji, lamdvarnaráð-
herra, saigði að allir liðstforirogj-
ar í lykiilistöðum, sem mamma
ratsjáratöðvar, herstiórraarmið-
stöðvar og herútboðsþióniustu
hersins, sem telur 600.000 menn,
yrðu umdiamþegnir verkbanmimu
og sama yrði að segja um mik-
ilvægar deilldir flughersinis og
flotams af öryggisástæðum.
Vericbanmið á yfUTnemn hers-
ims gerogur i gildi 4. marz og
verður þá f.iöldi þeirra embætt-
ismanna oor anmiarra riikisstarfs-
mamna, sem eru ýmist í verk-
failii eða verkbanmi, orðinm 50.
000. Þar með verður vinnudeil-
an him umfangsimesta sem um
getur i Sviþióð síðam 1945 þeg-
ar járn- og málimverkamenn
SO'rðai verkfaW.
-----------» ? ?-----------
Vietnam
Framhald af iils. 1.
höldnu til stöðva sinna. Jafn
harðar loftárásir hafa ekki ver
ið gerðar á skotmörk í Norður-
Víetnam síðan 21. nóvember.
Bandaríska herstiómin segir
að ráðizt hafi verið á skotmörk
nálægt landamærum Laos á
svæði, sem liggur 305 k/n í
norðvestur frá hlutlausa belt-
inu. Sagt er, að árásirnar hafi
verið svar við endurteknum ó-
vinaaðgerðum og eldflaugaskot
hríð að undanförnu á bandarísk
ar flugvélar er taki þátt i að-
gerðum gegn birgðaflutningum
Norður-Víetnama um Ho Chi
Minh-stiginn.
Árásirnar voru gerðar þrem
ur dögum eftir að Nixon for-
seti varaði við því að hann
mundi engar takmarkanir setja
á lofthernað Bandaríkjamanna í
Indókína.
YFIRMABUR FERST
Álitið er að dauði Do Cao Trt
hershöfðingja sé mikið áfall fyr
ir uppbyggingu víetnamska hers
ins. Eldur kom upp í þyrlu hans
skömmu eftir flugtak frá aðal
stöðvum hans í Tay Ninh-hér-
aði skammt fru landamærum
Laos og þyrlan steyptist til
jarðar. Auk hershöfðingians fór
ust níu menn, þar á meðal kunn
ur franskur fréttaritari tímarits
ins Newsweek, Francois Sully.
Talið er að bensínleki hafi vald
ið brunanum.
Tri hershöfðingi var 44 ára
gamall. Haron stjórnaði sókn S-
Víetnama í Páfagauksnefinu í
Kambódíu í fyrra og síðan yfir
maður aðgerða á 160 kílómetra
víglinu gegn stöðvum kommún
ista í Kambódíu. Hann var her
skár hershöfðingi og honum
hefur oft verið líkt við banda
ríska hershöfðingiamn Patton.
Hann ætlaði í heimsókn til her
sveita sinna er hann fórst.
Um svipað leyti réðust um
300 norður-víetnamskir hermenn
á bandaríska stórskotastöð um
21 km suður af Tay Ninh og 1,6
km frá landamærum Kambódíu.
Bandaríkiamenn segiast hafa
fellt níu árásarmenn en siálfir
misst tvo menn fallna og níu
særða. Skömmu áður en Tri
lézt, skýrðu hersveitir hans frá
þvi að þeir hefðu fellt 140 Norð
ur-Víetnama í fjórum bardög
um í Suður-Kambódíu, en sjálf
ir misst fjóra menn fallna og 33
særða.