Morgunblaðið - 23.09.1971, Blaðsíða 14

MORGUNBLAÐÍÐ, MJÐVIKUDAGUR 22. SEPTEMRER 1971
í 14
Aðalfundur Sambands
austfirzkra kvenna
AÐALFUNDUR Sambands aust-
firzkra kvenna var haldinn að
Eiðiun 28. og 29. ágúst s.I. Fund-
íinta sátu 23 fulltrúar frá 251
kvenfélögum ásamt stjórn og
varastjóm. Auk venjulegra aðal-
fundarstarfa voru flutt þessi er-
indi og sóttu þau konur úr ná-
gjrenninu.
Á laugardagskvöld flutti Hjör-
leifur Guttormsson erindi um
oáttúruvernd, á sunnudag flutti
frú Sigrún Sneider Reykjavík
erindi um heimilisþjónustu og
frú Guðrún Bj artmiarsdóttir Eið-
um erinidi um uppeldismál.
Voru bomar fram fyrirspumir
eftix öll erindin og urðu um þau
ánægjulegar umiræður.
Þessar ályktanir voru sam-
þykktar á fundiinum:
» 1. Aðalfundur SAK lýsir
ánægju sinni yfir þvi að nú er
að rofa til í húsnæðismálum
Minjasafns Austurlands. Enn-
fremur telur fundurinn mjög
æskilegt að hægt verði að opna
safnið á ný á sumri komanda.
2. Aðalfundur SAK lýsir
óánægju sinni yfir því að ekki
skuli betur framfylgt kennslu-
skyldu í matreiðslu og hússtjóm
í skyldunámi hér austanlands.
Milljónirnar
féllu niður
1 FRÉTT um orkumál á bls. 3
í blaðinu í gær féll niður orðið
milljón í fyrirsögn, sem breytti
heldur betur aukningu á orku-
vinnslugetu Landsvirkjunar með
virkjun Sigöldu. Átti að standa:
Orkuvinnslugeta Landsvirkjun-
ar eykst um 850 milljón kwst. á
ári með virkjun Sigöldu, eins og
reyndar kom fram í lesmálinu.
16.
Jafnfraimt skorar fundurinn á
Fræðsluráð Múlasýslna að hlut-
ast til um að komið verði á
'kennslu í heimilisfræðum á ungl-
ingastigi í öllum Skólum fjórð-
ungsin-s, sem allra fyrst og jafnit
fyrir pilta og stúlkur.
3. Aðalfundur SAK lýsir á-
nægju sinni yfir afstöðu og að-
gerðum ríkisstjórnarinnar í land
helgismálinu.
4. Aðalfundur SAK skorar á
sýslunefndir og bæjarstjórnir á
Austurlandi að veita náttúrulækn
ingafélagi íslands ríflegan styrk
til að koma upp fyrirhuguðu
heilsuhæli í Mývataissveit. í>ar
sem Austfirðingar jafnt og aðrir
landsmenn hafa notið góðs af
heilsuhælinu í Hveragerði og
það getur engan veginin sinn-t
öllum umsóknum virðist eðlilegt
að Austfirðingar leggi eitthvað
af mörkum máli þe3su til styrkt
ar.
5. Aðalfundur SAK skorar á
Heilbrigði-smálaráðuneytið að
taka til athugunar, hvort heilsu
gæzlusteð fyrir Austfirði sé ekki
bezt sett á Fáskrúðsfirði, þar sem
auðvelt virðist fyrir Eskfirðinga
og Reyðfirðinga að sækja lækn-
ishjálp ef á liggur til Egilsstaða
eða Neskaupstaðar, en hins vegar
erfitt fyrjr suðurfirðina (sunnan
Fáskiúðsfjarðar) að sækja lækn
ishjálp lengra en til Fáskrúðs-
fjarðar. Verði nefnd heiisugæzlu
stöð samt sem áður staðsett á
Reyðarfirði telur fundurinn áríð
andi að ekki verði lagt niður hér
aðslæknisembættið á Fáskrúðs-
firði.
_ Núverandi stjórn SAK skipa
Asdís Sveinsdóttir, formaður,
Anna Þorsteinsdóttir, ritari, Dag
mar Hallgrímsdóttir, gjaldikeri —
meðstjórnendur eru Guðrún Sig-
urjónsdóttir og Guðrún Bjart-
marsdóttir.
— Lesendabréf
Framh. af bls. 3
á togurum, Toms Nielsens.
Hann bendir á, að þótt Bretar
hefðu viljað ganga að upp-
haflegri stefnu Efnahags-
bandalagsins í landhelgis-
málum, með það fyrir
augum að fá að kornast aft-
ur inn á gömlu fiskimiðin und
an ströndum Noregs, bendi nú
allt til þess, að þaiu verði á-
firam lokuð vegna óánægju
fislldmanna, er veiða nærri
landi.
„í>að er Ijóst,“ segir Griff-
iths, „að brezkir togarasjó-
menn úthella enigum tárum yf
ir aðstöðu félaga sinna, er
veiðar stunda nálægt landi —
ekki fremur en þeir gráta yf-
ir íslendingum. Þeir mundu
fúsir láta hin auðugu land-
grunnsmið við Noreg og Fær-
eyjar í skiptum fyrir land-
girunnsmiðin við ísland og
þeir kæra sig kollótta um það,
hvort smábátasjómenn frá
meginlandi Evrópu kom-a al-
veg upp að okkar eigin strönd
um.“
Þvinæst talar Grif-fiths um
markaði íslendin/ga í Banda-
ríkjimum, — segir, að þeim
hafi á síðasta áratug lánazt
að koma á fót vinnslustöðvum
í Bandaríkjunum sjálfium og
komizt þar með að nokkru
leyti hjá hinum háu tollum
Bandarikjamanna á fullunn-
um fiskafurðum. fslendingar
vfflji umfram allt bæði aiuka
það fisfcmagn, sem þeir geti
komið á markað í Bandaríkj-
unum og viðhalda viðgan-gi
stofna á fiskimiðum sínum.
Griflfi-tihs bendir á, að skip-
stjórar á Aberdeen-togurum
haifi rétt fyrir sér, þegar þei-r
staðhæfi, að fyrir Islendinigum
vaki ekki vemdunarsjónarmið
in ein, enda hafi fslendinigar
viðurkennt, að efnahagslegar
ástæður liggi einnig þama að
baki. Vóst muni útfærslan
koma illa niður á Aberdeen —
segir GriMths en biður svo
Aberdeen-búa að hu'gsa sér,
að 190.000 þeirra væru látn-
ir sigla norður í Atlantshaf á
hrjóstrugum eldfjailaflleka,
sem væri stærri en frland.
Hann biður þá að hugsa sór,
að þeir þyrf-tu að kaupa 90%
af ölium nauðsynjavamin-gi
utanlands frá fyrir tekjuir sín-
ar af fiskútflutninigi. >á muni
þeir skilja aðstöðu íslendiniga.
„Fram að heimsstytrjöldtani
síðari," segir Grifflths „lifðu
íslendfagar í sjö aldir undir
danskri nýlendustjóm við
slík lífsskilyrði, að kreppaun í
Evrópu var eins og blóma-
skeið miðað við þau. Þeir
bjuiggu í torfkoflum á.dreifð-
um bændabýlum og litlum
fiskiþorpum og gerðu tæpast
meira en skrimta. Samt tókst
þeim að skapa og varðveita
eiinn mesta menntagararf sög
unnar. Hei-msstyrjöldin og ár
in eftir han-a hafa orðið blóma
skeið fiskveiða, sem hafa
skapað þetai eintover beztu
lifsskilyrði í Evrópu — áreið-
anlega betri en Mfsskilyrði í-
búa Grimsby og H-uI.“
NÝTT ÞORSKASTRÍÐ?
>á ræði.r Griffiths möguleika
á nýju þorskastríði, sem hann
telur að verði harðara en það
síðasta, ef til kemur. Vafa-
samt segir hann, að íslending
ar vinni það stríð „eftir að
hafa tapað öllum orrustun-
um,“ eins og síðast gerðis.
Hins vega,r muni margir tog-
arasjómenn tregir til að fiska
við styrjaldarástand eins og
þá rikti og hann minnir á, að
þorskastríðið hafi ekki orðið
til að auka veg Breta.
Hann hefur eftir talsmanni
Æskan orðin fráhverf eitur-
lyfjum og snýr sér æ meir
til Krists
— segir Billy Graham
BANDARÍSKI trúboðinn
BUIy Graham, sem var
aðalræðumaðnrinn á nýaf-
stöðnu Evrópuþingi evang-
elisku kirkjunnar, sagði í
ræðu sinni að æskan í Banda-
ríkjunum í dag, sem hefði
reynt eiturlyf og frjálsræði í
kynferðismáium, hefði kom-
izt að raun um að þessu fylgdi
AFNÁM VEGABRÉFA-
Aritana
GÉNGIÐ hefur verið frá sam
komulagi við Tanzaniu um
gagnkvæmt afnám vegabréfls-
áritana fyrir ferðamenn mið-
að við alílt að 3ja mánaða
dvöl. Gekk samkomulag þetta
í gildi hinn 1. þm.
— Raforka
Framhald af bls. 32.
tillit til þeirra aðgerða, sem
ríkisvaldið hefur gert í orku-
búskap landsmanna. Þannig
sé jöfnunargjald lagt á raf-
orku og olíu, en ekki hita-
veitu og raforkuver eru und-
an þegin tollum á öllum inn-
flutningi vegna stofnkostnað-
ar þeirra, en hitaveitan greiði
fulla tolla.
Til frekari áréttingar á því
hversu hagkvæmur jarðvarminn
sé, bendir Karl Ómar á töflu um
áætlaðan stofnkostnað Lagarfoss
virkjunar, Laxárvirkjunar og
Hitaveitu Húsavíkur. Uppsett
afl raforku kostar minnst 25
brezka togaraeigenda, að lok
un landgrunnsins við ísland,
muni hafa í í&r með sér gjald
þrot ýmissa útgerðarmanna
og hörmulegar afleiðingar fyr
ir bæi ein-s og Fleetwood og
Grimsby. Togareigendur muni
vænta verndar brezku stjórn-
arinna.r, þegar þeir leiti síns
löglega réttar á úthafinu og
geti brezki flotinn ekki veitt
þeim vernd, muni þeir telja
sig hafa frjálsar hendur til
hvaða ráðstafana, sem þeim
þyki nauðsynilegar til þess að
verjast aðgerðum, sem þeir
líti á sem hreint sjórán. ís-
lendingar réttlæti kröfur sín
ar með staðhæfingum um efna
hagslega afkomu, — staðhæf
ingum, sem virðist furðulegar
af hálfu fólks, sem lifir við svo
góð lífsskilyrði sem íslending
ar — þó svo þau séu ótrygg.
Lausn þessarar deilu segir
Griffiths að hljóti að byggjast
á gagnkvæmdri viðurkenn-
ingu íslendinga og Breta á
stjórnmálalegum og efnahags
legum vandamálum beggja.
Forsenda samkomulags sé að
ákveða hve mikla veiði fiski-
miðin við ísland þoli og skyn
samlegt mat á aðstæðum —
„og það ættu ekki að verða
mikil vandamál", segir hann.
Griffiths leggur að lokum
til, að Bretar bjóði íslending
um stighækkandi hlut af heild
araflamagni, sem veiðist á
landgrunninu og að þeir beiti
sér fyrir hagstæðum tolla-
ákvæðum meðai Evrópuþjóða
varðandi fisk og fiskafurðir
íslendinga, gegn því, að ís-
lendingar haldi sér við núgild
andi tólf milna fiskveiðilög-
sögu og sýni þolinmæði, mieð
an brezka stjórnin geri ráð-
stafanir til þess að draga úr
þeim miklu áhrifum, sem
mtankandi afli frá íslandsmið
um mundi hafa á brezka fiski
bæi og kjósendur.
aðeins meiri tómleiki og leið
inili. Þess vegna sneri umgt
fólk sér nú í þúsundatall til
Krists. Graham sagðist hafa
trú á að sama rnyndi gerast í
Evrópu. Hann sagði að enn
sem komið er væri ekkl um
meirihluta að ræða en mjög
vaxandi hreyfingu,
Grahaim benti etakuan á
millj. kr. MW, eri aðetas 9 millj.
kr. MW hjá Hitaveitu Húsavik-
ur, enda þótt allt dreifikerfið sé
þar einnig innifalið.
1 samanburði þeim, sem Karl
Ómar hefur gert, kemur ýmis
fróðleikur fram um þetta efni.
Niðurstöður sýna til dæmis að
71,0% íbúa höfuðborgarsvæðisins
njóti hitaveitu, 2,3% njóta raf-
hitunar og 26,7% olíuhitunar.
Á línuriti, sem tekur yfir ára-
tuginn 1960—1971 um þróun
verðlags á þessum orkugjöfum,
má sjá að orkuverðið hefur um
það bil þrefaldazt á áratugnum,
en á sama tíma hefir bygging-
arvisitalan hækkað lítið eitt
meira. Verð á oliu hefir hækk-
að sizt meira en verð á öðrum
orkugjöfum.
Jesúbreyfíiniguna í BajndanEkj-
unum, se$n hippar stofnuðu
og sem heflur vaxið gifurleiga
á etau ári. Gratoam igagnrýndi
ei-n-nig kirkjuna og sagði hana
hafa brugðizt fyrstu skyldu
stanl, að framfyílgja skipun-
um Drotttas. Hann sagði að
of margar kirkjur létu sér
nægja að starfia sem hver önn
ur samtök í þjóðfélagtau og
létu uin-dir höfiuð leggjast að
flytja fagnaðairboðskaptan.
— Rafiína
Framhald af bls. 32.
erfiðara fjalllendi til línulagnar.
Linustæðið hefur að öðru leyti
ekki verið rann-sakað í smáatrið
um.
Enn verður að rannsaka þessa
möguleika nánar áður en til á-
kvarðana kemur um línulögn yfir
hálendið.
— Loftnet
Framhald af bls. 32.
að hún hefði verið lögð í löglegri
hæð. Liggur línan fyrir enda göt
unnar Lágholts og hafði upp
grefti frá húsunum verið rutt
undir hana og síðan borin möl á
þannig að bílar gætu snúið þar
við. Sagði Friðþjófur að þetta
hefði verið gert án þess að hafa
samráð við eigendur línunnar,
sem í þessu tilviki eru Lands
virkjun, Væri full ástæða til þess
að brýna fyrir mönnum að þeir
röskuðu engu undir háspennulín-
um nema hafa samráð við eigend
ur línunnar.
Friðþjófur sagði að Rafmagns
eftirlitinu væru alltaf öðru
hverju að berast fréttir af því að
loftnet rækjust upp í háspennu-
línur, en sem betur fer hefðu
menn hingað tiil „sloppið með
skrekkinn". Væru dæmi til þess
að talstöðvarioftnet hefði farið í
háspennulínu, sem var 7 metra
f.rá jörðu. Hefði Rafmagnseftir
litið reynt, gegnum Gufunesradíó
að ítreka það við talstöðvareig-
endur að þeir gættu varúðar og
lækkuðu loftnetin — en ekki
hefði nægilegt mark verið tekið
á því. Væri því full þörf á að
reglugerð yrði sett um hve há
loftnetin mega vera f-rá jörðu og
mætti hugsa sér að Bifreiðaeftir
litið fylgdist með þessu þegar bíl
arnir væru skoðaðir.
- FH - Valur
Framh. af bls. 30
fýsi að sjá þennan leik, sem
segja má að sé fyrsti stórleiku.r
nýhafinnar handknattleiksv-ertíð
ar. Einkum og sér í lagi verður
gaman að fylgjast með hvernig
þeir Þórarinn Ragnarsson og Við
ar Símonarson, sem í fyrra voru
beztu menn Haukaliðsins, falla
inn í FH-liðið og hve.rnig Gísli
Blöndal kemur til með að standa
sig með Val. Dómarar í leiknum
í kvöld verða þeir Hannes Þ. Sig
urðsson og Eysteinn Guðmunds-
son. Forleikur hefst kl. 19,45 og
verður hann á milli Víkings og
B-liðs FH.
Aðspurður um hvort búið væri
að ákveða leikdaga IVRY og FH.
sagði Einar Mathiesen, að svo
væri ekki. FH-ingar væru búnir
að skrifa út og stinga upp á að
leikið yrði 17. október hérlendis
og 24. október í Frakkland', en
svar við þessari málaleitan hefði
ekki borizt ennþá.
— Landsleikur
Framh. af bls. 30
valdir hafa verið, geta verið me3
í keppninni næsta ár, en ef Is-
landi tekst að vinna Lýðveldið Ir-
land, þá hafa þeir unnið sér rétt
til að fara beint í aðalkeppntaa
1973, þótt þeir tapi fyrir Wales.
Þeir 25 leikmenn, sem unglinga
nefnd KSÍ hefur valið, eru:
Árni Stefánsson, markvörður
ÍBA.
Ársæll Sveinsson, markvörður,
IBV.
Sverrir Hafsteinsson, markvörð-
ur, KR.
Stefán Sigurðsson, bakvörður,
KR.
Janus Guðlaugsson, bakvörður,
FH.
Þorvaröur Höskuldsson, bakvörð-
ur KR.
Grímur Sæmundsen, framvörð-
ur, Val.
Adolf Guðmundsson, framvörð-
ur, Víkingi.
Gunnar Bjarnason, framvörður,
FH.
Halldór Guðlaugsson, framvörð-
ur, Fram.
Guðmundur Ingvason, framvörð-
ur, Stjörnunni.
Björn Guðmundsson, framvörð-
ur Víkingi.
Gunnar Örn Kristjánsson, fram-
vörður, Vikingi.
Ottó Guðmundsson, framvörð-
ur, KR.
Gísli Torfason, framvörður,
ÍBK.
Birgir Karlsson, framvörður,
Þrótti.
Ólafur Stefánsson, framvörður,
Víkingi.
Atli Þór Héðinsson, framherji,
KR.
Gunnar Haraldsson, framherjí,
Fram.
Hinrik Þórhallsson, framherji,
UBK.
Ásgeir Sigurvinsson, framherji,
ÍBV.
Hilmar Hjálmarsson, framherji,
iBK.
Stefán Halldórsson, framherji,
Vikingi.
Ásgeir Ólafsson, framherji,
Fylki.
Hörður Jóhannsson, framherji,
lA.
— Shcllhikar
Framh. af bls. 30
enda má mikinn lærdóm af
henni draga.
Fl'Ugkeppnir sem þessi vekja
jafn-framt mikla eftirtekt, enda
varð sú raunin á hér.
Undirbúning og framkvæimd
keppninnar annaðist Björgúlfur
Baehmann og hon-uim til aðstoð-
ar voru þei-r Magnús Blöndal
Jóhannsson, Yngvi R. Grétars-
son og In-giimar Örn Davíðsson.
(F rét tat L lky nin in g f rá
Fliugmiálafélagi folands).