Morgunblaðið - 29.07.1972, Blaðsíða 21

MORGUINBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. JÚLl 1972
21
í KVIKMYNDA
HÚSUNUM
* * góð,
★ sœmileg,
Sig. Sverrir
Pálsson
*
*** mjög góð,
léleg,
Erlendur
Sveinsson
irk-k'k Frábær,
Sæbjörn
V aldimarsson
Nýja bíó:
„JOHN OG MARY“
Ungur maður og kona kynnast
af tilviljun á bar 1 New York. Þau
kynni gerast öllu nánari er hann
býður til síns heima um nóttina,
sem hún og þiggur. Daginn eftir
finna þau að samband þeirra er
eitthvað meira en þau höfðu áð-
ur reynt, og 1 myndarlok flytur
hún til hans.
kkk Mjög skemmtilega
unnin mynd, kvikmyndalega,
eins og von var frá hendi
Peters Yates (Bullitt). Gam-
anmynd um nútíma siðgæði
og frj átear ástir, þar sem loka
niðurstaðan verður samt sú,
að einstaklingurinn þarfnast
mjög náins sambands við ann-
an einstakling.
★ ★ Falleg áreynslulaus
mynd um fyrstu kynni venju-
legs ungs fólks. Með því að
gefa áhorfendnm hlutdeild i
hugsunum þess, sem ekki eru
alltaf í samræmi við athafn-
irnar, skapar höfundurinn
nokkuð frumlega gaman-
mynd. Uppbyggingin er ekki
ætíð eins jöfn og stíllinn út-
heimtir, en kvikmyndun og
leikur eru alveg skínandi.
★★★ Myndin gefur manni
von um að hversu svo sem
mannfólkið er mengað af um-
hverfi sínu og þrælslipað af
umgengni við aðra, þá þ-irfn-
ast það eilíflega ástar og
umhyggju hins kynsins.
Mannleg og skemmtileg mynd,
gerð í „style“ af Peter Yates.
Hafnarbíó:
í ÁNAUÐ HJÁ
INDÍÁNUM
Myndin segir frá hvítum
manni sem er tekin til fanga af
Indiánum. I fyr'stunni er hann
notaður til skitverka og hafður
að háði og spotti. En hann snýr
taflinu við og gengur i gegnum
ýmsar mannraunir til að ávinna
sér álit Indíánanna, og þá sérstak
lega dóttur höfðingjans. Það geng
ur honum allt í haginn unz til
bardaga slíer við nágrannaætt-
stofn. Þá deyja vinir hans og
kona, svo hann snýr á braut.
★★ Vel gerð mynd, stöku
sinnum fyndin, en til hvers er
hún gerð? Sem lýsing á hátt-
um og hugsunarhætti Sioux-
Indíána er sagan bara hálf-
sögð, og niðurstaða Morgans,
að menn séu ekki svo ólíkir
innst inni þrátt fyrir ólíkan
hugsunarhátt og siði, er tæp-
liega frumleg. Saklaus ævin-
týramynd þegar bezt lætur.
★ ★★ Eftir allan þann ara
grúa Indíánamynda, sem gerð
ar hafa' verið, má það furðu
gegna hve takmarkaða mynd
þær hafa gefið af Indíánutm.
Spurðum við okkur aldrei að
því hvers konar manneskjur
Indiánar væru, vegna ánægj
unnar yfir því að sjá kynbræð
ur okkar murka úr þeim lífið?
Þá spurningu og e.t.v. sam-
vizkubit vekur þessi mynd.
★ ★★ Stórkostleg mynd.
Auðsætt er að leikstjórinn hef
ur gjörkynnt sér siði og venj-
ur Indíána og gefur það mynd
inni stóraukið gildi og ein-
staka stemmningu. Leikur
Dame Judith Anderson og
Jean Gascon getur ekki betri
verið.
Austurbæ jarbíó:
REFSKAK
James Flagg, lögreglustjóri I
bænum Progress hyggst gera var
úöarráöstafanir, því aö hann hef
ur haft spurnir af bófaflokki I ná
grenninu. En áöur en til fram-
kvæmda kemur er hann settur á
ellilaun, því borgarstjórinn er
hræddur um að brambolt lögregl
unnar muni skaða hann I kosn-
ingunum, sem standa fyrir dyr-
um. Flagg fer samt á stúfana og
nær hinum fræga MeKay á sitt
vald, en hinir bófarnir hafa þeg-
ar hreiðraö um sig í bænum. Þeir
búa sig undir að ræna gullforöa,
sem væntanlegur er meö járn-
brautinn. En er gömlu mennirnir
leggja saman krafta sína færist
heldur betur líf í tuskurnar.
★ Góðlátlegt grín gert að
hinu bandaríska framfarahug-
taki í farsastíl, en gamal-
mennastefið er léleg stæling
á Howard Hawks. „Það er ekk
ert gaman lengur“ segir sá
aldni bófi McKay. Þar með
hlýtur sá' sem séð hefur síð-
uistu myndir Hawks að finna
til með höfundi þessarar
myndar.
★ ★ Burt Kennedy rær á
gömul mið í leit að viðfamgs
efnum sínum. Aflakóngur
verður hann aldrei, né veld
ur hann heldur vonbrigðum
aðdáendum vestrans.
Laugarásbíó:
TOPAZ
Kvikmyndin „Topaz“ er eins og
flestir vita, byggð á metsölubók
I.eon Uris, og var m.a. fram-
haldssaga i Vikunni. Fjallar um
njósnir og undirferli kalda stríðs-
ins, baktjaldamakk og undir-
ferli stórveldanna. Kúbudeilan
fræga kemur við sögu. Eins er
leitazt við að fletta ofan af
hættulegasta njósnara Rússa,
sem var háttsettur emhættismað-
ur í Frakklandi, en lét aldrei neitt
á sig sannast.
★ Það er sárt að horfa á
„Topaz“ og vita, að myndin
er gerð af Alfred Hitchcock.
Myndina vantar alla spennu,
persónusköpun er engin.
Myndin er yfirborðskennd og
eins og byrjandi hafi verið að
fálma sig áfram. Af þremur
mismunandi endalokum hefur
sá versti hlotið almenna út-
breiðslu, — en það mun ekki
sök Hitchcocks.

Með „Topaz“ bregzt Hitch-
cock algerlega vonum aðdá-
enda sinna. Handritið er hon-
um ósamboðið, útþynnt, hlægi
leg Rússagrýla, sem ómögu-
legt er að trúa. Dramatísk
uppbygging stórgölluð. Kvik-
myndataka er óvönduð og
leikstjórn léleg.
★ Hér er meistari Hitchcock
langt frá sínu bezta, Persónu-
sköpun engin, og frábær bók
Uris slitruð niður. Leikur all
ur af vanefnum. En þó bregð-
ur stöku sinnum fyrir hand
brögðum meistarans, en það er
ósköp langt á milli þeirra.
Háskólabíó:
GALLI A GJOF
NJARÐAR
(Catch 22)
1944. Sveit úr ameríska flug-
hernum er staðsett við Miðjarðar-
hafið. Höfuðpersónan er Yossari-
m, sem fyrir löngu er búínn að
?á nóg af stríðsbrjálæðinu, og
þegar fjöldi flugferða, sem þeir
Durfa að fljúga til að ljúka skyld-
jnni er stöðugt aukinn, reynir
Yossarian að fá Doc Daneeka,
lækninn, til að gefa sér vottorð
am að hann sé brjálaður og geti
»kki flogið. En Doc skýrir þá út
lyrir honum Catch-22: Enginn
áeilbrigður maður mundi vilja
tljúga; þeir sem vilja fljúga
iljóta að vera brjálaðir. Þeir, sem
vilja hins vegar hætta, hijóta að
vera heilbrigðir og þess vegna er
skki hægt að leyfa þeim að hætta.
3vo það er engin leið út.
★★★★ Stórkostleg mynd,
ofboðsleg kvikmyndataka,
frábær leikur (Alan Arkin).
Nema hvað það er einn ljóður;
Smekklaus misnotkun Nic-
hois á upphafimi að „Also
sprach Zarathustra", tónlist,
sem ill'U heilii er orðin að allra
handa gagni, síðan 2001. Ann-
ar ljóður: ekki piáss til að
skrifa meira.
★★★★ Stórfengleg upplif-
un, jafnt kvikmyndalega sem
efnislega. Mike Nichols er
ákaflega sterknr kvikmynda-
gerðarmaður. Stjórn hans ein-
kennist af kvikmyndalegu ör-
yggi, hugmyndaauðgi og vissu
á grundvelli mikillar tækni-
kunnáttu. Mynd, sem þarf að
sjá oftar en einu sinni.
★★★★ Snilldarverk frá
kvikmyndalegu sjónarmiði. —
Nokkuð fjarstætt íslenzkum
huigsunarhætti.
Gamla bíó:
BRUGGSTRÍÐIÐ 1932
(The Moonshine War)
Marlett, Kentucky. Vínbanns-
-imabilinu er að ljúka. Frank Long,
útsmoginn bannvörður, þefar uppi
gamlan kunningja sinn (Son
Martin), sem hann veit aö á birgö
ir af viskíi. Þegar honum mis-
tekst að gera vínið upptækt i
nafni embættis síns, kallar hann
tii liðs við sig uppgjafa tann-
lækni, dr. Taulbe, sem kemur
ásamt föruneyti. Þeir reyna að
kaupa vinið fyrir smápeninga, en
Son neitar að selja. Þeir kumpán-
ar stefna nú til sin liði af glæpa-
mönnum og byrja á því að hræða
nágranna Sons og eyðileggja
bruggtæki þeirra. Við þetta
snúast þeir allir gegn Son, sem
þarf nú einn að mæta lýðnum.
★★ Skemmtilega kaidrana-
leg mynd, þar sem allt er fyr-
irfram svo augljóslega dæmt
til að mistakast. Leikurinn er
mjög góður (Lee Hazelwood,
fataplokkari og hægri hönd).
Quiné tekst vel að ná tíðar-
andanum og það er skemmti-
ieg tilbreytinig að sjá R. Wid
mark og „Harðjaxlinn" í hlut-
verkum slefandi skúrka.
★ Ágætis agn fyrir þá, sem
ganga með glæpamyndadell-
una í maganum. Sönnuim kvik
myndaunnendum hefur mynd
þessi ekkert upp á að bjóða,
né heldur þeim sem sækjast
bara eftir hressilegri ag
skemmtilegri kvöldstund.
Stjörnubíó:
STÓRRÁNIÐ
Afbrotamaður nokkur er nýbú-
Inn að sitja af sér fangelsisvist.
Þrátt fyrir tíu ára inniveru er
honum ekki ljóst hvað er rangt
eða rétt. Þvl fer svo að fljótlega
er hann kominn „á stúfana" eftir
nýjum ránsfeng. Og hér sannast
máltækið gamla: „glæpir borga
sig aldrei".
★ Hér er um greinilega
stefnubreytingu að ræða hjá
leikstjóranum, Sidney Lumet
(The Pawnbrokier, Fail Safe).
Þessi mynd, sem tekur af-
stöðu með „góðverki“ glæpa
mannsins ag virðist eiga að
vera ádeila á hið kalda, flá-
ráða tækniþróaða samfélags-
kerfi, er mjög veik í uppbygg-
ingu, ag líkt og leikstjóriinn
viti ekki hvað hann vill segja.
★ Nú ætti höfundur Veðlán
arans, Sidney Lumet, að
skammast sín. Ekki aðeins fyr
ir að leggja nafn sitt við efn
isleysu, sem þjónar þeim tii-
gangi einum að gefa þeim
kost á að lifa sig inn í stórrán
sem þora ekki að fremja það
sjálfir, heldur einnig vegna
hins, hve illa hann leysir verk
ið af hendi kvikmyndalega.