Morgunblaðið - 30.05.1973, Blaðsíða 1

32 SÍÐUR
122. tbl. 60. árg.
MIÐVIKUDAGUR 30. MAÍ 1973
Prentsmið ja Morgunblaðsins.
Athygli Oryggisráðsins
vakin á ofbeldi Breta
Bretar senda sams konar orðsendingu yegna
skothríðarinnar á Everton ---------
RÍKISSTJÓRNIR íslands og
Bretlands afhentu í gær for-
seta Öryggisráðs Sameinuðu
þjóðanna, Rahmatalla Ab-
dulla, sendiherra Súdans,
bréf, þar sem hvor um sig
vakti athygli ráðsins á meint-
um ofbeldisaðgerðuin hinnar,
sem ástæða væri til að fjalla
um á fundiun ráðsins. Hvor-
ng stjórnanna fór fram á sér-
stakan fund Öryggisráðsins
vegna máls þessa og vakin
er athygli á því, að bréf þessi
jafngiida ekki kærum; þau
eru einungis til þess ætluð að
vekja athygíi á málinu en
báðir aðilar áskilja sér rétt
Lafðin
hækkuð
í tign?
LAFÐI Tweedsimuir er talin
koma til greina í stöðu leið-
toga íhaldsflokksins í lá-
varðiidcild brezka þfcngsins
í stað Jallicoe lávairðar sem
siagði af sér þar s«m hann
var viðriðinn simavændis-
málið, að sögn blaðsúns The
Guardian.
BJaðið segir ástæðuna vera
þá að margir íhaldsmenn
hafi verið ánægðir með störf
lafðinmar í utanrílkisráðu-
neytinu, sérstaklega í deil-
urnmi við íslemdimga.
Staðgemgill Jellicoes, Aber-
dare lávarður, kemur eimnig
srterklega til greina í emb-
ættið.
til þess að leggja það form-
lega fyrir Öryggisráðið síðar
með það fyrir augum, að það
hljóti þar þá meðferð, sem
efni standa til.
Ðréf íslemzifeu rfflkisistjórmariinm-
ar, sem var dagsett 29. matí, af-
hemiti Dr. Gunmar G. Schram vara
fuillf rúi Islands hjá Sameimuðu
þjóðumuim í fomfölMiuim Haralds
Kröyer semdiherra. Bréf brezku
stjómarimmar, sem var dagisett
28. maí, aflhemti varaiflulfflt'rúi
Bretfflamdis, K. D. Jamiesiom, em
þesis má geta, að mámiudagiurinn
28. maí var ihátíðisdagiuir í
Bamdaríkjiumium oig allar skrif-
stofur tokaðar.
Dr. Guimnar G. Sdhram sagði
í viðtai'i við Morgumiblöðið í gær,
að bréfin tvö hefðu borizt til
Öryggisráðsins með stuttu miiii-
biii, ísliemzika bréfið hefði verið
afhent um hádeigi, hið brezka
skömimu áður.
Þ*au voru bæði birt fréttamömn
um og kvað dr. Gummar miWa
eftirspuirm hafa verið eftir ís-
lemzka bréfinu svo og bæklimig-
um ríkisstjórmarimmar með upp-
lýsimgum um lam dhelg ismál i ð.
Kom hamm síðan fram í útvarpi
í New York og skýrði málistað
ísiendinga, — og á fimmtudags-
morgun kvað hamm gert ráð fyr-
ir, að hamn og fulMrúi Breta
kæmu siamam fram í sjómvarps-
þætti CBS.
Dr. Gunmar G. Schram sagði,
að tilefni brezku stjórmiartnmar til
að senda sitt bréf hefði verið
skothríðin á togaramm Evertom
siðastfl. liaugardag. í bréf-
imu hefði gangur málsims
verið rakinn frá sjónarmiðd Breta
allt frá upphafi o.g m.a. vísað til
ályktunar Alþjóðadómstólsims í
Haag sl. ár. Þá legðu Bretar á-
Guðmundur Kjærnested skipherra á Ægi í brúnni s.l. iaugardag þegar Ægir skaut á Ev'erton.
Everton sézt út um gluggann á Ægi, en þegar myndin var tekin hafði föstum skotiun verið
skotið í Everton, sem þó sigldi áfram á 12 mílna ferð um 150 metrum frá bakborðshlið Ægis.
Sjá viðtal við Guðmund Kjærnested skipherra á bls. 17.
herzlu á þá þollmmæði, sem þeir
hefðu sýnt í málimu og tditækju,
að það hefði ekki verið fyir en
eftir að íslendimgar beittu skot-
vopnum 14. mai sd. að brezka
stjómin ákvað að brezkir togar-
ar gætu ekki lemgur verið örugg
ir á miiðiumium. Því hefði húm
sent herskip á islandsmdð þeim
til verndar 19. maí sl.
Þá segði í brezka bréfinu, að
skothríðim á Everton á laugar-
dag hefði ekki verið hafim fyrr
en togarinm var kominn í 230
nuMtnia fjartægð frá nœsitiu brezku
skipum.
Svo sem áður hefur verið frá
skýrt leitaði íslenzka sendi-
nefmdin hjá S.Þ. hófanna um
undirtektir aðildarríikja Ör-
yggisráðsins við hugsamilegri
kaaru íslendinga fyrir ráðinu og
sagði Dr. Gumnar, að enm væri
eftir að fá svör frá þeim. Bréfið
í dag væri elkiki formieg kæra,
það væri til þess eins ætlað að
vekja athygli á röksemdum ís-
lendinga, því yrði dreift til
allra aðila ráðsins og fcil frétta-'
miðia en það væri engin skuld-
binding uim frekari aðgerðir. —<
Kæra gætii siðan fylgt á eftir,
ef hlutaðeigandi aðilum sýndisb
svo. I
Morgunbiaðið leitaði áditíst
forsætisráðherra á þeim aðgerð-
um Breta að senda bréf þettal
til Öryggisráðsins. Hann sagði:’
„Frá okkar sjónarmiði er
þeitita bréf út í hött. Samíkvæmt)
LsJemzkuim lögum er hér um að
ræða íslenzkt yfirráðasvæði, og
þar heldur íslenzka ríkið uppi
löggæzliu.
Þeifcta er auðvitað eðíkmrt
n'ema yfirlkilór af hálfu Brera,
gert til þess að drepa málinu á
dreif, og beirna athyiglinmi frá
flotainmrás Breta.“
Forsetarnir koma í kvöld
Richard Nixon
í DAG koma Richajrd Nixon
Batida.ríkjalörsetf og Georges
Pompidou F rakklandsf orseti
til rt’eggja daga viðræðu-
fundair í Reykjavík. Þeir
koma á Keflavíkurfliigvöll i
ekikaþotum kl. 6 og kl. 7.30
í kvöld. í fylgd með þeim
eru f jármálaráðherrar og
11 tanrí kisr á ðh cr rrfcr ríkjanna.
f för mrtð Nixon er Rogers
ntanriklisráðherrav Shnltz
fjármálaráðherra, Kissinger
öryggisráðgjafi fors<‘tíins og
fjöldi ajnirttvrra fylgdarmanna.
En með Pompidou koma
Jobort' utamrikisráðherra og
Giscwd d'F.stabig fjármála-
ráðhema, auk um 40 {imntirra
fylgdatrmanniu Auk þess
kenuir til iandsitis fjöldi
blaðatnainina frá báðum þjóð-
um og mumi Bamdaríkja-
nimiiimir vera alls um 400
talsiftis, en Frakkamir nær
200.
Gífurtegur umdirbúningur
hefur verið hér á landi fyrir
fumd fiorsetanna og hefur sá
undirbúmingur komið á mjög
sikamman fcima. Til dæmis
hietfur skipulagnimg löggæziu
aldrei verið jafn umfangs-
mikil, að sögm lögreglustjóra
og þetta er mesti undirbúm-
irngur vegna sámaþjónustu við
útlöind, sem hér hefur verið
gerður að sögn ritsímastjóra.
Þurfti m. a. að leggja nýjan
100 línu kapaj inn í Hótel
Loftleiðir, en þar og á Kjar-
valsstöðum eru nýjar mið-
stöðvar fyrir síma- og telex-
samiband við útllömd. Krirng-
um Kjairvallsis'taði var í gær
verið að malbika 18 x 150
m stórt bílastæði og mikill
viðbúmaður inni.
Eftir komuna til ísilands í
kvöld munu forsetarnir halda
til bústaða sinna við Lauifás-
veg, Nixon í bandaríska
sendiráðið og Pompidou í
hús framsika ræðismiammsins.
Seinna um kvöldið munu
þeir koma hvor uim sig í
Stjórnaráðshúsið við Lækjar
torg og hitta forseta íslands,
en þar verða viðstaddir ís-
ienzki forsæfisráðherrantn og
utanrikisiráðherraínm. Fumd-
irnir hefjast svo í Kjarvals-
sitöðum í fyrramálið. Mumu
forsetarmir hafa viðræðu-
fundi sín á milli og samtimis
munu ráðherrar þjóðamma
halda fumdi um sérmál simna
ráðutneyta. Eru fundirnir í
austu'rálmu Kjarvalsstaða,
en blaðamemn hafa aðstöðu
í vesturálmu.
Sjá nánar á bflss. 3.
Georgcs Pompidou