Morgunblaðið - 08.07.1973, Blaðsíða 7

Morgunblaðið - 08.07.1973, Blaðsíða 7
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 8. JÚLl 1973 7 Gíslason, alþm: Brottfliitningur tækja var nauðsynlegur Guðlaugur GísJason, gegn- ir mörgum ábyrgðarstörf- um fyrir Vestmannaeyinga. Auk þess að sitja á þingi er hann í bæjarstjórn og á sæti í stjóm Viðiagasjóðs. Hann hefur því átt þátt í mörgum þeim ákvörðunum, sem marka þá bnaut, sem aðstoð vegna gassins hefur íyigt. Mbi. hitti Guðlaug að máii og spurði hann um sjónarmið hans varðandi björgunarað- gerðir og framtið Vestmanna eyja. Er það áht þitt að það risi fijótlega aftur upp byggð í Vestroannaeyjum ? Þar sem jarðfræðingar telja, að gosið sé hætt, þá tel ég það engia óraunsæja bjartsýni þó stefnt sé markvisst að því að byggð risi, sem fyrst aftur í Eyjum, enda þegatr farið að flytja til baka hluta af vél- um og tækjum fiiskiðnaðar- ins og að því stefnt að at- vinnurekstur geti hafizt aft- ur jafnvel þegar seinnipart sumars eða i haust þó að í stmáum stil verði. En er nokkur aðstaða t:l atvinnurefesturs.eins og er? Þegar hefur verið komið á fót nofekrum hiuta af þeirri þjónustustarfsemi, sem báta- fiotinn þárf á að haida. Hanin getur fengið þar bæði 5s, kost og veln og eitt netaverkstæð anna hefur þégar fiutt hluta af starfeémí sinni þangað út. Eiins ve'gar þurfa til viðbót- ar að fara i gang allmörg þjónustufyrirtæki, sem áður vonu þar, ‘svo sem véia- og raftækjaverkstæði og fleira, áður en hægt verður að hef ja þar a tvinnurekstur í svipuðu fórroi og áður var, þó að í smærri stil verði að sjáií- sögðu til að byrja með. En viija Vestmaninaeying- ar smúa aítur? Ég er sannfærðuir um að flestir Vestmannaeyingar vi'lja snúa heim aftur. Þeir fóru þaðan tilnéydd- ir af óviðráðanlegum ástæð- um þegar gosið byrjaði. Hitt dettur mér ekki i hug að vera að reyna að biekkja hvorki sjáifan mig né aðra á, að fyrir marga eru alis kon- ar vankantar á að stnúa heim af'tur og sumir hiafa þegar tek ið ákvörðun um að taka sér búsetu utan Eyjanna víðsveg ar um land'ð, þannig að þó að hluti atvimnutækjanna íari i gang og talin væri að- staða til að taka upp eðli- legt fjölskyldulíf þannig að foreldrar gætu haft börn sim hjá sér og þó að komið vææi á fót nauðsyniegri fé- ia.gslegri aðstöðu, sem kraf- izt er í hverju byggðarlagi, mun ekki nema bluti Vest- mannaeyinga snúa heim aitur tii að byrja með. Hvað stór, treysti ég mér ekki til að spá neinu um. Þetta verð ur hver og einn að meta eft- icr eiigim aðstæðum. Er ekki ágreimimgutr á með ail Vestmannaeyimiga um ákvarðanir Vestmannaeyjar nefndar á sínum tíma og síð- ar Viðja.gasjóðs um hraunkæd ingu og aðrar vamainaðgerð- ir? Ég vil ekki segja að um ágreining sé að ræða. Hitt er annað mál að á þessu eru mjög skiptar skoðanir bæði meðal Vestmamnaeyinga og kanski landsmann® aimennt, sem um þetta hafa hugsað. Greimilega hefur orðið vart tvenms konar sjónarmiða í þessu sambandi. Ann- ars vegar að ekki hefði átt að gahga lengra en að bjarga þeim verðmætum, sem eðii- iegt var taiið að flytja burt frá Eyjum og láta þar við sitja og bíða síðam og sjá hvað gerðist með framvindu gossins og hafa aðe'ns varð- sveirt í Eyjum eiins og gert var í Surtsey á sínum tima. Og hins vegar sú ákvörðun sem tekim var i upphafi af Vestmanmaeyjanefnd og sið- ar af stjórn Viðlagasjóðs, að auk björgunar verðmæta að gera aiiar hugsanlegar til- raunir tiS að tefja fyrir fram reransli hraunsins yfir hæ'nn, en þó aðailega niður í höfnima, jafnvel þó að það kynmi að kosta all verulega fjáxmuni. Ég tel útilokað að slá neinu föstu um hvort sjónarmiðið sé réttara. Á þvi vei'ður hver og einm að sjáilfsögðu að hafa sína sfeoðum. Vart hefur orðið ótta hjá Vestmanmaeyimigum á því að kostmaður við vamaraðgerð- timar 5 Eyjum mumi hafa áhrif á upphæð bóta fyr ir húseignir og amnað. Hver er þin skoðun á því? Ég íel slíkt útilokað. All- ar bætur fyrir húseignir, sem farið hafa fórgörðum vegna eldgossims og annað tjón, sem gert er ráð fyrir að bætt verði byggist á ákvæð- um laga um neyðan'áðstaf- amir vegna jarðeldanna á Heimaey svo og ákvæð- um reglugerðar um Viðlaga- sjóð og verður ekki séð að kostnaður við vamir eða hreinsum bæjarins getá haft nokkur áhrif i þessu sam- bandi. Hvað viltu svo segja að l'okum ? Ég vil segja það eitt, að ég voma að ekki þurfi að dragast úr hömlu að aðstaða verði sköpuð fyr- ir þá Vestmannaeyinga, sem ákveðnir eru í að snúa heim aftur tii að þeir úti í Eyjum geti í framtíðinmi búið þar við emn betri aðstæður en áður var bæði félagslega og atvimmuietga séð. í>örf fyrir bókasafn Eitt þeirra húsa, sem fóra imilir hraun í Vestmannaeyj nm var bæjarbókasafnið. Þó ekki sjáist framar tangur né tetur af því húsi, tókst að bjarga ölfum hókunum. Har- aldur Guðnason, bæjarlióka- vörður, er mí alkominn aft- ur tii Vestmannaeyja, og hef ur þegar hafizt handa við að setja upp safnið á ný. „Siafnið á eitthvað nálægt tuttugu þús. bindum, sagði Haraldur, þegar Mbl. hitti hann að máli s.l. mánudag. Mest af þessu er geymt i Gagnfræðaskólamum, em ég flyt það yfir í Barnaskólamn. Þeð var áður til húsa nálrogt höfnimini, em af því húsi er ekicert eftir nemia lykiMimm, sem ég geymi.“ Haraldur áleit að þó að fá- ir heíðu enn sem komið væri flutt táil baka, vætri fulil þörf á að opna safnið. „Hér etr mairgt fólk við vinmu og mediningim er að itámia þvii bækur, ef það á anniað borð vild lesa, sem ég getri ráð fyrir. Þá held ég að fóiki fari að fjölga hér smátt og smátt.“ Aðspurður um hvort hann hefði fjölskylduna með sér, sagði Haraldur svo ekki veira. „Við bjuggum í Hafnar- fiirði, en konam verður þar eftir, hims vegar vimna tveir symir mínir í Farþegamiðstöð immi hér d Vestmi?n>naeyjum.“ Hvemær safnið gæti opm- að, t’aldi Haraldur ekki gott að áætla, em bjóst við að það yrði eftir vilku tii hálfian mán uð. 150 tonn í garðinum! Við hittum Sjonma bilstjóra i garðinum ha-ns við Valiar- götuna. Hann hefur verið í Eyjum aliarn gostimanm og aidrei látið biilbug á sér fimna. Hainm byrjaðd að hreiimsa garðimm hjá Sér í apríi og er búimn að moka með höndunum hátt i 150 tonnum af v'lkri. Öll tré hjá honum voru komim á kaf, en mú skarta þau grænum blöðum og gosbruinmiu'rimn er komimm i gamg. Sjonni var að planta stjúpmæðrum í garðimm þegar okkur bar að. „Ég byrjaði um miðj- an apríl að hreimsa hér tii. Það var alit á bólakafi, lik- lega 150 tonn, en alls er ég búinn að keyra héðan 30 bil- um og a.m.k. helmimgnum hef ég mokað sjálfur. Ég hef eytt öli'um mímurn frístundum í að koma garðinum í horf aftur og þó hefur maður venjulega unmiiið þetta frá kl. 7 tid 22 á kvöldim og síðam far- ið í igarðimn til ki. 1 og 2 á nóttunni. Ég var mæmri búimn að drepa miig á þesenu, en þetta hefur bordð áramg- ur og mú er ég búinm að planta svolitið út. Ég hef voðalega gama-n af þessu. Það er 'mitt mesta yndi að vera i þessu og svo náttúrlega að veiða liumda.“ „Hvern g lizt þér á ástand ið í bænum?" „Mér lízt mjög vel á það, þegar maður er búiimn að sætta sig við það sem farið er. En með timanum heid ég, að alit fólkið komd aftur. Ég hef m-ilkla trú á þvi, það er hvergi betra að vera en hér og það er sama hvar ég hef farið um landið, hvergi hef ég séð fallegri stað. Þegar sól im skin í hedði er eyjan oik'k- ar falieg. Anmars töidu margir mi'g Vitiausan, þegar ég fór að grafa trén upp i vetur, fyrsit ur manma hér, en þau hafa lifnað við og þannig hefur einniig fairið hjá öðrum, sem hafa grafið upp tré i vetiur.“ Á efri my-ndimni er Kairl litld Björnssom með aifa siin- um að gróðuirsetnieigu. Sú neðri er af Sjotnma í garðim- um.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.