Morgunblaðið - 16.02.1974, Page 29

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. FEBRÚAR 1974
29
ROSE-
ANNA
FRAMHALDSSAGA EFTIR
MAJ SJÖWALL OG
PER WAHLOO
JÓHANNA KRISTJÓNSDÓTTIR
ÞfDDI
33
bátunum, ég veit það ekki. Svona
eftir á held ég þetta hafi verið
maðurinn á myndinni, þótt ég
hefði haldið, að hún hefði hitt
hann seinna. Og þá sagði hún
aldrei orð.
— Hvað sagði hún um hann
þetta fyrsta sumar?
— Svo sem ekkert sérstakt.
Bara að hann væri ákaflega geðs-
legur.
Ég held hún hafi litið upp til
hans og henni fannst hann heims-
mannslegur í fasi. En svo hætti
hún alveg að tala um hann. Eitt-
hvað gerðist á milli þeirra, eða
þetta rann út í sandinn, þvi að ég
man, að á tímabili var hún ákaf-
lega niðurdregin.
— Voruð þið einnig með henni
næsta sumar á eftir?
— Nei. Þá var hún aftur á
„Diönu“ en ég var á ,,Juno“. Við
hittumst stöku sinnum i Vad-
stena, en við töluðum ekkert sam-
an. Má bjóða yður meira kaffi?
— Hefur hún annars gert eitt-
hvað, af því að þér eruð að spyrja
svona margs.
— Nei, sagði Martin — hún
hefur ekkert gert. En mig langar
til að hafa upp á manninum á
myndinni. Munið þér eftir
nokkru, sem hún sagði eða gerði
þetta sumar, sem gæti staðið í
sambandi við þennan mann?
— Nei, ég man ekki eftir neinu.
Við vorum saman í klefa og hún
var stundum burtu á næturnar.
Ég gerði því skóna, að hún væri
með einhverjum manni, en ég er
ekki ein af þeim, sem er að skipta
mér af öðru fólki. En ég veit hún
var ekkert sérstaklega glöð. Ég á
við, að hefði hún verið ástfangin
af einhverjum, hefði hún átt að
vera glöð. En það var eitthvað
annað. Sönnu nær að segja að hún
hafi verið döpur og taugaóstyrk.
Hún hætti áður en ferðunum
lauk. Einn daginn var hún allt í
einu farin og ég varð að gjöra svo
vel og sjá um allt heilan dag, áður
en þeir fengu nýja manneskju.
Mér var sagt hún hefði verið flutt
á sjúkrahús, en það virtist enginn
vita, hvað hefði verið að henni.
Hún kom að minnsta kosti ekki
aftur það sumar. Og síðan hef ég
ekki séð hana.
Hún fékk sér meira kaffi og
bauð Martin kökur og hélt áfram
að skrafa um vinnu sína og hina
ýmsu félaga og farþega, sem hún
mundi eftir. Hann slapp ekki fyrr
en klukkutíma síðar.
Martin var ómótt af kaffinu og
hann gekk aftur til Kristineberg.
Sólin skein á himni og pollarnir
voru óðum að þorna. Meðan hann
gekk í þungum þönkum, velti
hann því fyrir sér, hvers hann
hefði orðið vísari af að tala við
stúlkurnar tvær.
Hann hafði að vísu ekki fengið
orð út úr Karin Larsson, en þó
hafði heimsókn hans til hennar
sannfært hann um, að hún þekkti
manninn, en þorði ekki að viður-
kenna það.
Hjá Göta Isaksson hafði hann
fengið að vita þetta:
Að Karin Larsson hafði hitt
mann um borð á „Díönu“ sumarið
1961. Sennilega farþega á ferða-
mannaplássi, sem sfðan hafði
ferðast með skipinu öðru hverju
það sumar.
Að hún tveimur árum síðar,
sumarið 1963 hafði hitt mann,
sennilega farþega á ferðamanna-
plássi, sem fór öðru hverju með
bátnum. Eftir ýmsu að dæma gat
hér verið um að ræða sama mann-
inn.
Að Karin Larsson hafði það
sumar verið óstyrk á taugum og
slæm í skapi og hún hafði hætt að
vinna, mánuði áður en til stóð og
hafði verið lögð inn á sjúkrahús.
Hann vissi ekki hvers vegna.
Ekki heldur á hvaða spítala hún
hafði farið, né hversu lengi hún
hafði verið þar. Sýnilega var ekki
um aðra leið að ræða en reyna að
spyrja hana sjálfa.
Hann hringdi þegar hann kom
aftur til skrifstofunnar, en eng-
inn svaraði. Kannski var hún
sofandi, eða vann til skiptis fyrri
hluta og síðari hluta dags.
Seinni hluta dagsins hringdi
hann hvað eftir annað og enn
nokkrum sinnum um kvöldið.
Daginn eftir var loksins svarað i
símann, og þekkti hann, að þar
var komin þrekvaxna morgun-
sloppskonan, sem hann hafði hitt,
þegar hann kom í heimsóknina.
— Nei hún erfarin.
— Hvenær fór hún.
— I gærkvöldi. Við hvern tala
ég.
— Góðan vin hennar. Hvert fór
hún?
— Hún- minntist ekkert á það.
En ég heyrði, að hún hringdi og
spurði hvenær lestin til Gauta-
borgar færi.
— Heyrðuð þér ekkert annað?
— Mér skildist hún ætlaði að
ráðasig á bát.
— Hvenær ákvað hún að fara.
— Ja, það lá mikið á. Það kom
maður hingað i gærmorgun að
tala við hana og það var eftir að
hann var farinn, sem hún varð óð
og uppvæg í að fara. Hún var
aiveg geggjuð.
— Þér vitið náttúrlega ekki á
hvaða bát hún ætlaði að ráða sig.
— Nei, það veit ég ekki.
— Haldið þér hún verði lengi
burtu?
— Það veit ég náttúrlega
ekkert um. A ég að skila kveðju,
ef hún lætur heyra frá sér?
— Nei.þakka yður fyrir.
Hún hafði tekið saman föggur
sinar og flúið f skelfingu. Hann
var viss um, að hún var þegar
komin um borð í bát og var ekki
lengur innan seilingar. Og nú var
VELVAKANDI
Velvakandi svarar i sima 10-100
kl 1 0.30 — 11.30, frá mánudegi
til föstudags.
0 Rauðivilji
— Þjóðvilji
Árni Helgason skrifar:
„Kæri Velvakandi.
Það veldur mikilli undrun,
hversu bæði kommar og nytsamir
sakleysingjar eru andvígir því að
verja sitt eigið land. Varið land á í
dag ekki aldeilis upp á pallborðið
hjá þeim.
Það er í þeirra augum eitthvað
hið ægilegasta, sem til er fyrir
land og þjóð. Hvílíkir andlegir
snillingar.
Hins vegar munu þessir sömu
vera á lofti, þegar eitthvað berst
að austan, sem getur sett skarð í
varnarvegg lands og þjóðar. Þá
eru sporin ekki spöruð. Enda ligg-
ur í augum uppi, að Rússland
nýtur meiri ljóma í augum þeirra
en eigið föðurland. Og hvers kon-
ar glæpir, sem eru framdir í
austri, eru varðir sem heilagir
hlutir. Já, hún er víða i heiminum
5. herdeild Rússanna, svo geðs-
legt sem það er.
Þá eru það svokallaðir „her-
náms“-andstæðingar eða hvað
þeir kalla sig. Ég þekki ekki þetta
hernám, sem alltaf er verið að
stagast á, og býst við, að fáir
þekki það.
Ég veit ekki betur en þetta lið,
sem byggir Keflavíkurflugvöll og
er frá Bandaríkjunum, okkar
mestu vina- og viðskiptaþjóð, sé
þar vegna þess, að sameiginlegir
hagsmunir frjálsra þjóða sjá sér
ekki einungis hag i því, heldur er
nauðsynlegt að hafa samstarf á
öllum sviðum, sem leiða til betra
lífs.
0 ’ Hver er hættan
af dvöl varnar-
liðsins?
Og mér er spurn. Hvert er
það ónæði, sem við höfum orðið
fyrir af þessu fólki? Ekki þekki
ég það og enginn hefir getað bent
á það. Ekki trúi ég því, að tungan
sé í hættu, þegar við eigum svona
stóran hóp menntamanna, sem
hafa skapað hér menntað þjóð-
félag. Eða er íslenzkan ekki svo
sterk, að hún þoli þetta? Hvað
segja menn þá um alla þá útlend-
inga, sem Alþingi veitir borgara-
réttindi á hverju ári, án þess að
rannsaka uppruna þeirra eða ann-
að? Stafar kannski minni hætta af
þeim?
Ég veit ekki betur en þessi svo-
nefndi „her“ þarna suður frá láti
margt gott af sér leiða. Hvað
verður um alla þá, sem þar hafa
haft sína afkomu, ef hann hverf-
ur á brott? Og hvað hafa þessir
menn oft rétt hjálparhönd, þegar
neyð og voði hafa steðjað að bæði
á sjó og landi? Það er ekki tíund-
að í Þjóðviljanum, enda gildir að-
eins Rússavilji þar. Éghefi aldrei
heyrt bent á eitt einasta atriði,
sem rýri það, að þessi bönd þjóð-
anna haldist eins og þau nú eru.
Og svo spyr ég: Hvað bjóða þessir
óvinir varins lands okkur i stað-
inn fyrir þetta lið? Ég hefi enn
ekki komið auga á neitt. Það er
bara hrópað „úlfur, úlfur“ og það
látið duga. Sér nú ekki skynsöm
þjóð eins og við íslendingar í
gegnum þennan svikavef?
Árni Helgason.“
0 Fyrirspurn
til Elíasar S.
Jónssonar
H. Þ„ Kleppsvegi 48, óskar
að koma þeirri spurningu á fram-
færi við þann, sem sat fyrir svör-
um fyrir hönd herstöðvaandstæð-
inga í Beinni línu um daginn,
hvort hann geti nefnt það land I
veröldinni, sem er án varna.
Herstöðvaandstæðingurinn,
sem hér um ræðir, er Elías Snæ-
land Jónsson, nýr uppfræðari í
Landshorni, og verður nú fróðlegt
að heyra svar hans við þessarri
spurningu — hvort sem hann ósk-
ar eftir að birta það á síðum
Tímans eða fá inni fyrir það hér
— sem velkomið er.
0 Fyrr má nú
rota en dauðrota
Ragna Áðalsteins á Lauga-
bóli skrifar:
„Þau gerast nú æði kuldaleg
ævintýrin við Djúp, það er að
minnsta kosti mín reynsla.
Nú fyrir stuttu þurfti ég að elta
djúpbátinn, Fagranes, I ellefu
tíma í kafófærð og hörkufrosti,
með sjúkling, sem var fárveikur. I
þetta skipti var um að ræða fjár-
hundinn minn og ætlaði ég að
koma honum til tsafjarðar til
dýralæknis.
Ég fór af stað héðan bráð-
snemma og morguninn, ásamt
dóttur minni, sem ætlaði að koma
dýrinu til læknisins. En kálið er
ekki alltaf sopið, þó að i ausuna sé
komið. Þegar ég hafði farið um 2
km leið, var allt ófært vegna
snjóa, var þá byrjað að moka sig
áfram og eftir mikið þóf var
sjáanlegt, að við mundum ekki ná
bátnum i Ögri, sem er um 13 km
héðan.
Ég tók því það ráð að senda
skipstjóra boð um að biða þar til
ég kæmi. Það var nú heldur mikið
að biðja um þann munað; nei
báturinn fór frá bryggjunni
nákvæmlega 9 mínútum áður en
ég kom.
Nú dýrinu mínu vildi ég fyrir
hvern mun bjarga og áfram var
haldið og nú áleiðis að Eyri í
Mjóafirði, sem er um 30 km leið.
Þar er nýbyggð bryggja, sem
erfitt hefur verið að fá bátinn til
að koma að, nema þegar þeim,
sem honum stjórna, þóknast að
gera svo, en það er nú sem betur
fer komið í lag eftir tveggja ára
stríð við ráðamenn þessa fyrir-
tækis.
Að Eyri kom ég klukkan 6 síð-
degis, eftir að hafa mokað mig
áfram svo klukkutímum skipti og
borið mjólk og annan farangur
siðasta spottann.
Þarna fóru farþegar mínir um
borð. Þá átti ég eftir að aka til
baka og moka á nýjan leik, því að
skafrenningshríð var allan dag-
inn. Heim til mín kom ég klukkan
að ganga níu.
Þessi saga er sögð hér, til þess
að sýna fram á, við hvaða öryggis-
leysi, að ég tali nú ekki um tillits-
leysi, við eigum að búa hér við
Djúp í samgöngumálum.
0 Versnandi
þjónusta
Við hér í ögurhreppi höf-
um þráfaldlega óskað eftir þvi að
fá bátinn til þess að breyta þannig
ferðum sinum, að hann taki far-
þega, sem ætla á Isafjörð í útleið,
þ.e.a.s. komi við um kvöldið, þá
tekur ferðin til Isafjarðar 1 !4
tíma, en annars tekur hún 9—10
tíma.
Um árabil var það þannig, að
báturinn tók Ögur i innleið á
föstudögum, en i útleið á þriðju-
dögum og var þá hægt að fara í
hverja vík og hvern fjörð, en eftir
því sem að bæirnir leggjast í eyði
og fólkinu fækkar, hefur þjónusta
þessa samgöngutækis stórversnað
og það svo, að til stórvandræða
horfir.
I þetta skipti ætlaði ég að koma
hundi, en það er ekki betra með
mannfólkið.
1 fyrravetur ætlaði ég að kom-
ast með lítinn dreng til læknis og
bað um að djúpbáturinn kæmi við
í Ögri i bakaleið og flytti okkur til
ísafjarðar. Því neitaði skipstjóri
og kenndi um að engin siglinga-
ljós væru i Ögri og það væri of
mikil áhætta að fara upp að
bryggju i myrkri, en veður var
mjög gott. Kvöldið eftir var svo
þetta barn sótt á rækjubáti, sem
ekki hikaði við að koma að
bryggju i stórsjó og hvassviðri,
en þeir eiga þakkir skilið fyrir
liðlegheitin, rækjuskipstjórar. Nú
er búið að setja upp siglingaljós,
en þá er því kennt um að olían sé
svo dýr, að ógerningur sé að fara
þennan krók.
Nú, sannleikurinn er sá, að það
tekur bátinn nákvæmlega 8 min-
útur að fara þennan krók, það er
nú allt og sumt. Bæði mér og
öðrum hefur sýnzt, að hann eyði
bæði tíma og olíu, þegar hann fer
í djúpið í vitlausu veðri, og sýnt
er, að hann geti fáa eða enga höfn
tekið; einnig þegar hann bíður
eftir ferðafólki klukkutimum
saman, en kannski olian kosti þá
ekkert, af því það er ekki fyrir
bændur.
Hér er rætt um Inni Djúpsáætl-
un og alls konar framkvæmdir út
frá henni. Ég held, að óhætt væri
að hætta þeim vangaveltum, ef
samgöngur verða í þvi formi, sem
þær eru nú, þvi að það er efst i
huga hvers einasta manns hér, að
ef þessu er ekki kippt í lag nú
þegar, fer þessi byggð i eyði. Þau
er ótalin simtölin, sem við erum
búin að eyða á þennan fram—
kvæmdastjóra, en það er eins og
vindhögg út i loftið, þvi hann
leggur bara tólið á. Stirðbusa-
skapurinn við búandi fólk hér er
alveg dæmalaus, það get ég stað-
hæft hvar og hvenær sem er.
Maður hefur aldrei kynnzt öðrum
eins ruddaskap og manni hefur
verið sýndur að undanförnu.
Ég held, að ef þetta heldur enn
áfram, væri ráðlegt að gefa fram-
kvæmdastjóra og skipstjóra frí
frá störfum, og þó að fyrr hefði
verið.
Margt væri hægt að tína hér til í
þessu sambandi og heldur verra
en ég hefi nú nefnt, en ég læt
þetta nægja að sinni.
Ragna Aðalsteins.
Laugabóli."
— Samgönguæðar
Framhald af bls. 10
Ölfus hefur gengið mun betur,
hvort tveggja veldur: betri vinnu-
brögð og ódýrara slitlag, oliumöl,
það er hún, er koma skal á alla
aðalvegi, þegar á þessum áratug.
Næstu ár verður að beita öllu
fáanlegu fjármagni til vegagerð-
arinnar, í rykbindingu með oliu-
möl. Nú rjúka milljóna tugir út í
loftið á-fáum vikum, skyggni fram
á veginn ekker, ökuleiðin brátt
sem hraungrýti, haust og vor
ófært svað. Þessum ósköpum
verður að linna, ekki einhvern
tima á næstu öld eða jafnvel
seinna, heldur á þessum áratug,
m.k. snemma á þeim næsta. Ljóst
er að endurbæta verður gömlu
vegina nokkuð, t.d. rétta úr
verstu beygjum hækka snjó-
þyngstu kafla á fjölförnustu
leiðum og styrkja malarlagið,
en þá flýgur slitlagið eigi
lengur út yfir tún og engi, og
spillir graslendi öllu i nánd
við vegina. Viðhald veganna
næstum hverfur, svo þar gefast
nokkur hundruð millj. til endur-
bótanna, svo mjótt verður á mun-
um milli kostnaðar við möl undir
olíumöl og venjulegt viðhald.
Samanlagðar vegalengdir frá
Reykjavik til Akureyrar og aust-
ur í Vík i Mýrdal er u.þ.b. 640 km.
Af þessari végalengd mun þegar
búið að oliubera um 90 km. Þessa
550 km er mjög auðvelt leggja
oliumöl á næstu þremur árum:
Lagningin mun kosta allt að kr.
1300 millj. eða árlega h.u.b. kr.
430 millj. sem er nær jafnt og er
varið árlega til viðhalds veganna.
Þetta eru mínnstu kröfur að gera,
svo við missum ekki af „strætis-
vagninum'. Svo þarf enn að
herða róðurinn og olíumalar
leggja árlega minnst 250 km helst
þrjú hundruð. Má þá svo fara, að
flestir fjölförnustu vegir verði
komnir undir olíumöl, malbik eða
steinsteypu um næstu aldamót.
Væntanlega bregða sýslufél. eða
landshlutasamtök við, fara að
dæmi ríkisins og leggja varanlegt
slitlag á sína hliðarvegi, og kaup-
túna götur. Allir viðurkenna veg-
ina vera lífæðar bvggðarlaganna,
en skammt hörkkva orðin tóm.
í útvarpinu var fyrir skömmu
viðtal við vegamálastjóra og hann
spurður siðast hvað hann teldi nú
brýnast i vegamálum. Svar vega-
málastj. var á þá leið, að sín
sterka ósk væri að fá alla aðalvegi
rykbundna, þ.e. malbikaða eða
olíuborna. Þetta var viturlega og
vel mælt. Vegamálastj. þekkir
best hvað það gildir,þegar slitlag-
ið rýkur út i veður og vind, að
mestu horfið þegar vetrar, svo
með vorinu verða vegirnir illfær-
ir, vegna aurbleytu. Tjónið verð-
ur varla í tölum talið. Vegamála-
stj. á að ráða stefnunni.
Þar til framkvæmdum þeim er
lokið er um ræðir hér að framan,
verða þingmennirnir, að leggja
sína hreppapólitik á hilluna. Átt
er við stórfelldar breytingar á
legu þjóðveganna, svo sem veg
yfir aurana fyrir botni Hvalfjarð-
ar, og veginn um fen og flóa
Borgarfj. með brýr yfir Hvítá og
Borgarfj. Milljarðafyrirtæki. Smá
lagfæring þarf að gera á Hval-
fjarðarvegi áður hann er oliubor-
inn, svo sem hækka „giljareitinn'*
norðan við Botnsskála. Seinna
verður sú breyting gerð á Hval-
fjarðarleiðinni, að mikil bílferja
eða ferjur verður sett hjá Eyri
eða Kalastaðakoti og flytur þar á
milli. Hugsanleg er brú i stað
ferju. Annað tveggja er framtíð-
in. Við þetta mundi Vesturlands-
vegur styttast um 30 —40 km. Um-
talaði vegur um Borgarfj. styttir
vesturlandsveg, en lengir leiðina
norður um jafnmarga km. Þessir
nefndu vegir þjóna byggðinni
framvegis, þó höfuðleiðin verði
lögð á öðrum stað, og því jafn
nauðsynlegt að oliubera þá nú
Þegar.
Fleira þessu likt mætti nefna,
en óþarft að gera. Mest um vert
að hraða framvæmdum. Það er
I leikur einn, ef skilningur er fyrir
hendi og viljann má og ekki
vanta.
Nafnið: hraðbraut ætti að örva
til dáða. Leitt ef það verður skop-
nefnieitt.
16.11 1973
I Steingrimur Davíðsson