Morgunblaðið - 31.07.1974, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 31. JULI 1974
23
I APRÍL í ár tók við starfi
safnvarðar Árbæjarsafns,
Nanna Hermannsson, þjóð-
háttafræðingur. Hún lærði
í Svíþjóð og hefur unnið
við þjóðminjasöfn í Dan-
mörku og Færeyjum og
auk þess verið lektor í
Leeds i Englandi. Þegar
Nanna tók við þessu starfi,
hafði ekki verið fastur
safnvörður við safnið síðan
1966, þegar Lárus Sigur-
björnsson, fyrrverandi
minja- og skjalavörður og
frumkvöðull Árbæjar-
safns, lét af störfum. Frá
1966 sá safnstjórn um
framkvæmdir og stjórn
safnsins, en í henni sátu
Hörður Ágústsson, Hafliði
Jónsson og Sigurjón heit-
inn Sveinsson. Við sæti
Sigurjóns tók siðar Leifur
Blumenstein. Nú hefur
verið gerð sú breyting, að
Árbæjarsafn hefur verið
lagt undir umhverfismála-
ráð borgarinnar ásamt
náttúruverndarnefnd og
fegrunarnefnd, og er það
ráð kosið pólitískri kosn-
ingu. Ég spurði Nönnu,
hvernig henni litist á þessa
breytingu. „Ég verð auð-
vitað“, sagði Nanna, „að
sætta mig við ákvörðun
nefndarinnar, en mér
finnst líka traust að hafa
stóra nefnd að baki, þannig
að það komi engum á óvart,
sem verið er að gera hér.“
Um framtíðaráform sagði
Nanna: „Það sem gera þarf
eru áætlanir, þar sem
dregnar eru upp höfuðlín-
ur fyrir safnið. Mér finnst
þetta vera safn fyrir bæ-
inn, eins konar viðbót við
þjóðminjasafn, sem á að
sýna þróun atvinnuveg-
anna, en þar sem aðal-
áherzlan verður lögð á
húsið eða heimilið sem
dæmi um kjör einstaklings-
ins og þau áhrif, sem hann
hefur á umhverfi sitt og
þau áhrif, sem umhverfið
hefur á hann. Þá er nauð-
synlegt að fá fram ,,týpisk“
dæmi frá ýmsum þjóð-
félagshópum og tímum, og
sýnir safnið eins og það
stendur í dag mörg dæmi
um húsagerð af ýmsu tagi
héðan úr bænum“. Er
heppilegt að flytja húsin úr
sínu upprunalega um-
hverfi? — „Auðvitað er
alltaf bezta lausnin að láta
húsin standa á sínum stað,
en þess ber að gæta, að
mörg húsin eru lítilfjörleg
og er óhjákvæmilegt, að
þau verði rifin fyrr eða
síðar, eins og t.d. Nýlenda,
sem var steinbær og stóð
við Nýlendugötu.“ Húsið
Nýlenda var flutt í Ár-
bæjarsafn fyrir nokkrum
árum. Það var Gísli Jóns-
son, fátækrafulltrúi, sem
byggði húsið 1872, en síð-
ast átti Ásbjörn Jónsson
húsið og gaf safninu. Húsið
stendur án innanstokks-
muna og sagði Nanna að
óskandi væri, að fólk, sem
ætti gamlar myndir af hús-
inu eða vissu á því deili,
hefði samband við sig.
Húsið verður opnað al-
menningi til sýnis í ágúst.
— „Það, sem mig langar til
að fá“ sagði Nanna, „er
heilt hús með öllu innbúi,
þannig að hægt væri að sjá
þær breytingar, sem orðið
hafa á þvi í gegn um árin,
því húsin eru lifandi og
undir stöðugum breyt-
ingum. Það, sem þarf til
þess, eru gamlar myndir,
sem teknar eru innandyra,
og teikningar."
Nú stendur yfir viðgerð
húss, sem áður stóð við
Laufásveg 31. Húsið er
norskt kataloghús og er
byggt 1902. í húsinu
verður íbúð og skrifstofur
safnvarðar og er búið að
lagfæra það að utan og er
nú verið að setja það í
stand að innan. „Þar koma
fram þessi vandamál, þeg-
ar verið er að gera upp
gömul hús, sem nota á
þannig, að þau séu varð-
veitt, en um leið gerð nota-
leg til íbúðar og standist
þannig nútímakröfur, hvað
snertir hita og rafmagn.
Nanna Hermannsson, þjóðháttafræðingur, safnstjóri
Árbæjarsafns.
Það þýðir ekki að gera
eftirlíkingar, sem fólk gæti
haldið að væru uppruna-
legar. Fólk verður gjarnan
að geta séð, hverju hefur
verið breytt. Hlutina
verður þó að gera þannig,
að hægt sé að fjarlægja
þessar innréttingar, ef hús-
inu yrði breytt í safnhús.“
Varðandi verksvið safnsins
sagði Nanna, að það hefði
m.a. komið fram við undir-
búning þróunarsýningar-
innar í Laugardalshöllinni,
að safnið þarf að geta veitt
upplýsingar og lánað hluti.
Þá bæri að lfta á svæðið í
heild sem útivistarsvæði,
þar sem fólk gæti gengið í
þægilegu umhverfi um leið
og það kynnist híbýlum lið-
inna tíma.
— S.Th.
Vantar gamlar niyndir
og teikningar
Rætt við Nönnu Hermannsson,
safnstjóra Arbæjarsafns
• Skipulagstillaga að Ár-
bæjarsafni. Tillöguna hef-
ur Þorsteinn Gunnarsson
arkitekt gert, eftir að hann
og Hörður Ágústsson
höfðu gert úttekt á öllum
gamla hlutanum í Reykja-
vfk. Gerðu þeir tillögur um
hús, sem ættu að standa á
sfnum stað, hús, sem þyrfti
að flytja í Árbæjarsafn, og
hvað mætti nota úr húsum,
sem væru rifin. Dökku
fletirnir á teikningunni
tákna þau hús, sem hafa
þegar verið flutt f safnið.
Efst til hægri er gert ráð
fyrir aldamótagötu og
torgi, en neðar eru minni
og eldri hús. 1 Laufásvegur
31. 2 Lfkn. 3 Efstibær. 4
DiIIonshús. 5 Þingholt. 6
Hábær. 7 WC. 8 Lindar-
gata. 9 Nýlenda. 10 Verk-
stæði og geymslur. 11 Hús,
sem Ifklega verður fjar-
lægt. 12 Silfrastaðakirkja.
13 Árbær. 14 Smiðshús.
HTj