Morgunblaðið - 31.07.1974, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 31. JULl 1974
25
BertH Zachrisson kennslu-
málaráðherra Svfþjóðar kom
ásamt öðrum sendinefndar-
mönnum Svfa á þjóðhátfðinni f
heimsókn f Landsbókasafnið
sl. mánudag, þar sem þjóðar-
gjöf Svfa hafði verið komið
fyrir. — Hér á myndinni sést,
er dr. Finnbogi Guðmundsson
landsbókavörður ávarpar gest-
ina.
Haraldur
Sigurðsson
bókavörður:
Þióðargjöf Svía
Fjöldi merkisrita o.fl.
berst Landsbókasafni.
Meðal annarra góðra gjafa, sem
íslenzku þjóðinni berast á minn-
ingarári, er ágæt bókagjöf frá
Svíum, sem nú hefur verið afhent
Landsbókasafni. Ef til vill má líta
á hana sem eins konar framhald
merkilegrar gjafar, sem þeir
færðu okkur á öðru hátíðarári,
þúsund ára afmæli Alþingis árið
1930.
Þetta er nokkuð á þriðja
hundrað rita, sum stór og f
mörgum' bindum. Þar mun vera
að finna bækur um flesta þætti
sænsks þjóðlffs og menningar auk
sænskra uppsláttar- og fræðirita
um almenn efni: þjóðfélags- og
uppeldismál, sögu, bókmenntir og
listir. Margt er hér bóka um
sænska bókfræði, þar sem saman
er komin furðu margháttaður
fróðleikur fyrir hvern þann, sem
fýsir að kynna sér til nokkurrar
hlftar það, sem er og hefur verið
að gerast með Svium á undan-
förnum árum, ekki sízt á menn-
ingarsviðinu.
Nokkuð er hér ágætra rita um
sænska lærdómssögu. Þar er til að
mynda hið kunna Lychnos-
Bibliotek, mikið safn eldri
sænskra vísindarita í nýjum og
vönduðum útgáfum og rann-
sóknir á þeim og straumum og
stefnum, sem farið hafa um
menningar og vísindalff Svfa
síðustu aldarinnar.
Birgitta helga var mikill höfuð-
skörungur kaþólsrar kristni með
Svíum og kona ekki einhöm.
Henni opinberaðist margt duldra
hluta og ugglaust merkilegra. Það
er meira en líklegt, að Svfar séu
nú orðnir vantrúaðir á sumt af
Sumarstofnun 1 stærð-
fræði hér á landi
Á SlÐASTA ári lét prófessor
Leifur Ásgeirsson af starfi við
sVinV'í" totands Leifur hafði þá
í sfæröf embætti Prófessors
stærot ræJP^1. .^'Ó .háskólann frá
1945. I þessu tilefni bundust
Islenzka stærðfræðafélagið,
stærðfræðiskor verkfræði- og
raunvísindadeildar, stærðfræði-
stofa og reiknistofa Raunvfsinda-
stofnunar háskólans samtökum
um að hrinda f framkvæmd hug-
mynd Leifs um sumarstofnun f
stærðfræði. Sumarstofnunin
skyldi hafa um það forgöngu að
hióða hingað til lands kunnum
Olíulindir Vene-
zuela þjóðnýttar
mnan ars
Caracas, Venezuela,
29. júlí AP
FORSETI Venezuela, Carlos
Andres Perez, sagði á blaða-
mannafundi f dag, að olfuiðnaður
landsins yrði þjóðnýttur innan
árs, — en hann er nú að mestu I
höndum útlendinga. Sömuleiðis
sagði hann, að járniðnaður, sem
að mestu er í höndum Bandarfkj-
anna, yrði þjóðnýttur, svo sem
hann hefði boðað 29. apr. sl. Við-
ræður um það eru þegar hafnar
milli stjórna Venezuela og
Bandarfkjanna.
Venezuela er fimmti stærsti
olíuframleiðandi í heimi, dags
framleiðsla um 3.1 milljón tunn-
ur, og þriðji stærsti olfuútflytj-
andinn. Helzta viðskiptalandið er
Bandaríkin, þangað eru fluttar
1.3 milljón tunnur á dag.
því, sem þessi ágæta völva sá fyrir
sér á 14. öld. En hún er nánast
upphaf bókmennta með Svíum.
Þess nýtur hún nú með fornri
helgi, og hér eru komnar vand-
aðar útgáfur opinberana hennar,
bæði á latínu og i sænskum þýð-
ingum.
Margt er hér bóka um sögu Svia
og land þeirra. „Það þýðir ekki að
þylja nöfnin tóm,“ var einhvern
tíma sagt. Lesandinn er að litlu
bættari, þó að heiti þeirra séu
talin upp. Ég verð þó að hrella
hann með þvf að brjóta þessa
ágætu reglu og nefna fáeinar
þeirra: Sankt Eriks ársbok
1903—’73 fjallar um byggðasögu;
Slott och herresáten f Sverige,
mikið praktverk í 18 bindum;
Den svenska historien, gefin út á
árunum 1966—’68, og Svenska
turistföreningens ársskrift, 89
árgangar, þar sem saman er
dreginn mikill fróðleikur víðs
vegar að um landið. Töluvert er
hér af bókum, sem fjalla um sögu
einstakra héraða og borga, og all-
margt ævisagna, þeirra á meðal
sjálfsævisaga Tage Erlanders
fyrrum forsætisráðherra í
tveimur bindum.
Af mörgum bókmenntum er
fremur fátt. Þar er þó að finna
heildarútgáfu á ritum Frödings i
16 bindum og Strindbergs í 55
bindum, sem safnið átti raunar
fyrir, og bréfa hans i 14 vænum
bindum.
Þó að bókagjöfin fjalli einkum
um Svíþjóð á vorum dögum þá
eru hér nokkrar eldri bækur.
Svíar hafa ekki látið sig muna um
að ljósmynda hluta sumra þeirra,
ef ekki var hægt að hafa upp á
þeim á annan hátt. Flest eru þetta
ferðasögur frá sfðara hluta 18.
aldar og byrjun hinnar 19., þar
sem sænskir ferðalangar leggja
leið sina heima og erlendis og
segja frá því, sem ber fyrir augu.
Þeirra á meðal eru ferðasögur
Pehr Kalms um nokkur héruð
Svíþjóðar og Norður-Amerfku
(hin siðastnefnda er raunar á
hollenzku, en Landsbókasafn á
sænsku útgáfuna). Bók þessi kom
út um miðja 18. öld og birti
mönnum um norðanverða Evrópu
fyrsta glögga yfirlitið um megin-
land það hið mikla, sem nú eru
Bandarikin og Kanada, og það
mannlif, sem þar var þá á ferli.
Einhverjir kynnu að sakna þess,
að ekkert af ferðasögum Linnés
er með, en Landsbókasafn á
margt þeirra og það munu þeir,
sem söfnuðu í gjöf þessa, hafa
vitað.
Ekki verður lokið svo við þessa
stuttu frásögn að minnast ekki á
útlit og frágang bókanna. Margar
þeirra eru bundnar i það band,
sem útgefendur bjuggu þeim.
Aðrar eru bundnar með mikilli
prýði og ugglaust ekki minni
kostnaði í drifhvitt bókfell. Slíkar
bækur hljóta að vera hið mesta
augnayndi hverjum, sem gaman
hefur af að handleika og leiða
sjónum fagrar bækur.
Bókagjöfinni fylgja forkunnar-
góð hljómburðar- og upptöku-
tæki. Þeim fylgir. og töluvert af
hljómplötum með ýmsu efni, þar
sem meðal annars má heyra
raddir ýmissa merkra Svía,
stjórnmálaskörunga, skálda og
annarra mætra manna.
erlendum stærðfræðingum.
Þannig yrði rofin sú einangrun
íslenzkra stærðfræðinga, sem
Leifur hafði þó sjálfur mátt búa
við.
Islenzka stærðfræðafélagið
stofnaði í þessum tilgangi sjóð,
sem margir félagsmanna og vel-
unnarar Leifs hafa lagt fé til. Auk
þess mun Háskóli Islands taka
þátt í kostnaði sumarstofnunar-
innar á þessu ári.
Nú hafa nokkrir víðkunnir
stærðfræðingar þekkzt boð
sumarstofnunarinnar um að
dvelja hér um tíma I sumar og
halda hér fyrirlestra og vinna
með íslenzkum starfsbræðrum
sínum. Má hér nefna próf. Erdös
frá Ungverjalandi, sem dvaldi hér
í viku um mánaðamótin
júní—júlí, próf. Gárding frá
Svíþjóð og próf. Engeler frá
Svisslandi dvelja hér um þessar
mundir I um 3 vikur, próf. Sig-
urður Helgason MIT er hér I
heimsókn eins og oft áður og síðar
eigum við von á próf. E.M. Alfsen
frá Noregi og próf. W. Klingen-
berg frá Þýzkalandi.
Loks mun próf. W. Bade frá
háskólanum I Berkeley staldra
við hér á leið sinni austur um haf
I byrjun ágúst.
F.h. sumarstofnunar í stærð-
fræði,
Eggert Briem,
form. ísl. stærðfræðafélagsins
Ilalldór Guðjónsson,
form. stærðfræðaskorar
Halldór I. Elíasson,
forstöðum. stærðfræðistofu R.H.
Þorkell Helgason,
forstöðum. reiknistofu R.H.
Umboð fyrir amerískar, enskar og
japanskar bifreiðir. Allt á sama stað
er hjá Agli
Frá Ameríku: BROUGHAM

Verðlaunabfll frá AM Lúxusútgáfa. Fæst m.a. með
innréttingum teiknuðum af OLEG CASSIIMI
American
Motors
Allt á sama stað Laugavegi 118 - Símar 22240 og 15700
EGILL VILHJÁLMSSON HF