Morgunblaðið - 20.10.1974, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20. OKTÓBER 1974
Birgir fsl. Gunnarsson borgarstjóri:
Tillögur um endur-
skoðun aðalskipu-
lags á næsta ári
A borgarstjórnarfundi sl.
fimmtudag sagði Birgir ísleifur
Gunnarsson, að heildarendur-
skoðun aðalskipulags Reykja-
vfkurborgar yrði ekki lokið að
fullu fyrir áramót eins og ráðgert
hafi verið. Borgarstjóri sagðist
hins vegar vona að þess yrði ekki
langt að bíða, að borgarstjórn
fengi endurskoðaðar tillögur um
aðalþætti skipulagsins, en fulln-
aðartillögur yrðu ekki lagðar
fram fyrr en eftir áramót. Þá
sagði hann, að gert væri ráð fyrir,
að þróun byggðar í Reykjavík yrði
til norðausturs, en ekki til suðurs
frekar en orðið er eins og aðal-
skipulagið gerði ráð fyrir. Upplýs-
ingar þessar komu fram vegna
fyrirspurnar frá borgarfulltrúum
Framsóknarflokksins um endur-
skoðun aðalskipulagsins og hvað
hefði verið gert til að tryggja
Reykvikingum byggingarland til
frambúðar.
Birgir Isleifur Gunnarsson
borgarstjóri sagði, að aðalskipu-
lagið hefði verið staðfest 1967, en
undurbúningur að endurskoðun
hefði hafizt 1070. Þróunarstofn-
unin hefði síðan verið sett á fót til
þess að endurskoða aðalskipulag-
ið. Stofnunin hefði kannað breytt-
ar forsendur fyrir skipulaginu og
m.a. hefði komið í ljós, að fólks-
fjölgun yrði ekki jafn mikil og
upphaflega var áætlað. Þá virtist
ljóst, að byggingarsvæði íbúða
skv. aðalskipulagi yrðu fullnýtt
1977 til 1978, en gert hafi verið
ráð fyrir að þau dygðu til 1983.
Athuganir hefðu einnig leitt í
ljós, að verzlunarbyggð væri veru-
lega meiri en gert hafi verið ráð
fyrir. Loks sagði hann, að
Þróunarstofnunin hefði unnið að
gerð reiknilíkans til prófunar á
gatnakerfinu miðað við núver-
andi ástand.
Borgarstjóri sagði ennfremur,
að mótaðar hefðu verið nýjar til-
lögur eða hugmyndir um bygg-
ingarsvæði fyrir u.þ.b. 45 þús.
íbúa. Borgarsjóður ætti mest af
þessu landi, nokkuð væri þó í eigu
ríkissjóðs og einkaaðila. Viðræð-
ur hefðu farið fram milli borgar-
innar og ríkisins um hugsanleg
makaskipti og við einstaka land-
eigendur um hugsanleg kaup.
Þá ræddi borgarstjóri nokkuð
um endurbyggingu gamalla
Hvassaleitisskóli
Á FUNDI borgarstjórnar sl.
fimmtudags var vísað til borgar-
ráðs tillögu Guðmundar Magnús-
sonar um hönnun og byggingu
þriðja áfanga Hvassaleitisskóla.
r*a var unogu sama varaoorgar-
fulltrúa um íþróttakennslu við
Hvassaleitisskóla vísað til
fræðsluráðs.
hverfa; miðbáejarsvæðið, iðnaðar-
hverfi og hafnarsvæði.
Borgarstjóri sagði, að endur-
skoðun aðalskipulags yrði í raun
réttri aldrei lokið. Reynslan hefði
sýnt, að á hverjum áratug yrðu
margar og verulegar breytingar á
forsendum skipulagsins og alltaf
ætti að vera unnt að aðlaga skipu-
lagið að kröfum tímans og þörfum
íbúanna.
Guðmundur G. Þórarinsson
varaborgarfulltrúi sagði, að aðal-
skipulagið hefði verið merk fram-
kvæmd á sínum tíma, en nú væri
það fjötur um fót. Samkvæmt
skipulagslögum ætti að endur-
skoða aðalskipulag á fimm ára
fresti. Þessi endurskoðun hefði
ekki farið fram. Hér væri því
beinlínis um lögbrot að ræða.
Minnihlutafulltrúarnir hefðu
ítrekað flutt tillögur til úrbóta, en
lítill sem enginn árangur hefði
orðið af þeim tillöguflutningi. Þá
nefndi varaborgarfulltrúinn ein-
stök verkefni, sem unnið væri að,
þó að Ijöst væri, að forsendur
væru breyttar. Þannig væri t.d.
unniðað gerð Geirsgötunnar, án
þess að kannað hefði verið hvort
forsendur væru enn fyrir hendi.
Unnið væri eftir skipulagi, sem
ekki væri lengur í samræmi við
raunveruleikann. Starfslið
Þróunarstofnunarinnar væri ekki
nægilegt. Endurskoðun skipulags-
ins ætti að enda með útgáfu á
nýjum uppdráttum.
Þá flutti varaborgarfulltrúinn
tillögu um tímasetta verkáætlun
fyrir einstaka þætti við endur-
skoðun aðalskipulagsins.
Þorbjörn Broddason sagði, að
við lægi, að skipulagsmál
borgarinnar væru að glund-
roðastigi. Innri samkvæmni
vantaði í aðalskipulagið.
Borgarfulltrúinn sagði, að
allar athuganir sýndu, að um-
ferðarmál borgarinnar yrðu ekki
leyst nema með byltingu í al-
menningsflutningakerfi borgar-
innar. Stefna borgaryfirvalda
væri sú að fæla fólk frá að ferðast
með almenningsvögnum. Þá sagði
hann, að ekki væri unnt að byggja
borg fyrir ótakmarkaða einkabíla-
umferð eins og nú væri stefnt að.
Birgir Isleifur Gunnarsson
sagði, að aðalskipulag yrði að vera
það sveigjanlegt, að borgaryfir-
völd gætu gert breytingar miðað
við breyttar aðstæður hverju
sinni. Framkvæmd aðalskipulags-
ins hefði verið með þeim hætti.
Breyttum forsendum hefði verið
mætt með því að víkja frá upphaf-
legum ákvæðum aðalskipulags-
ins. Guðmundur Þórarinsson teldi
á hinn bóginn, að borgin þyrfti að
Fer Oddgeirsbær
áÁrbæjarsafn?
ríghalda í skipulagið, þar til
endurskoðun hefði farið fram. Þá
minnti hann á, að gjörbylting
hefði verið gerð á strætisvagna-
kerfinu 1968.
Guðmundur G. Þórarinsson,
Þorbjörn Broddason og Birgir Is-
leifur Gunnarsson tóku aftur til
máls, en að umræðu lokinni var
tillögu Guðmundar visað til
borgarráðs.
borgar-
stjórn
Á FUNDI borgarstjórnar sl.
fimmtudag var staðfest sú
ákvörðun borgarráðs að fallast
ekki 'á tillögur bygginganefndar
um friðlýsingu Oddgeirsbæjar við
Framnesveg. Ákvörðun þessi var
tekin með 11 atkvæðum borgar-
fulltrúa Sjálfstæðisflokksins og
Framsóknarflokksins gegn 3 at-
kvæðum fulltrúa Alþýðubanda-
lagsins. Fulltrúi Alþýðuflokksins
sat hjá. Jafnframt var staðfest sú
ákvörðun borgarráðs að fela um-
hverfismáiaráði að athuga, hvort
rétt sé að flytja Oddgeirsbæ upp á
Arbæjarsafn.
Adda Bára Sigfúsdóttir sagði,
að rétt væri að varðveita sérsæð
hús eins og Oddgeirsbæ, sem nú
væri að verða aldargamall. Hún
sagðist gera ráð fyrir, að friðlýsa
mætti húsið án verulegs kostn-
aðar.
Birgir Isleifur Gunnarson
borgarstjóri sagði, að Reykja-
víkurborg hefði sýnt húsfriðunar-
málum mikinn áhuga. Sérfræð-
ingar hefðu skilað tillögum um
verndun húsa í borginni.
Oddgeirsbær væri ekki eitt
þeirra. Þar hefði verið lögð
áherzla á að varðveita heil hverfi
eða svipmót heilla gatna meðfrið-
lýsingu, þar sem það ætti við, eða
flytja einstök hús á Árbæjarstifn.
Þau rök, sem gilt hefðu um varð-
veizlu húsa í Reykjavík, giltu ekki
um Oddgeirsbæ.
Elín Pálmadóttir sagði, að
menn yrðu að gera sér ljóst, hvað
gera ætti við slík hús og benti á,
að þegar væru komin tvö hús af
sviðuðu tagi á Árbæjarsafn.
Kristján Benediktsson taldi
ekki ástæðu til að varðveita húsið
á staðnum, friðun húsa gæti
gengið út í öfgar. Hann sagði, að
borgin væri þegar búin að binda
sér næga bagga vegna varðveislu
húsa, þessi friðun yrði of kostn-
aðarsöm.
Davfð Oddsson sagði, að varð-
andi sérkennileg hús af þessu tagi
skipti mestu máli að varðveita
þau á staðnum, ef friðlýsa ætti
þau á annað borð. Uppi á Ábæjar-
safni missti það gildi sem kyn-
legur kvistur í sínu umhverfi. Að
því er Oddgeirbæ varðaði væri
hins vegar augljóst, að friðlýsing
hans yrði of kostnaðarsöm.
Upplýsingabæklingur
TILLÖGU Þorbjörns Broddason-
ar um upplýsingabækling um
reglugerðir og starfssvið nefnda
og ráða borgarstjórnar var á
borgarstjornárfiindi sl. fimmtú-
dag vísað til athugunar borgar-
ráðs.
Ráðningarstofa Reykjavíkurborgar 40 ára:
34 þús, hafa leitað
til stofnunarinnar
Ráðningarstofa Reykjavfkur-
borgar er 40 ára um þessar mund-
ir. Nánar tiltekið tók hún til
starfa 20. október 1934.
A þeim tfma var sem kunnugt
er mjög erfitt ástand 1 atvinnu-
málum þjóðarinnar vegna heims-
kreppunnar og atvinnuleysi geig-
vænlegt og fjöldi heimila f sár-
ustu neyð. Opinberir aðilar
reyndu eftir föngum að draga úr
mestu vandræðunum með at-
vinnubótavinnu til þeirra, sem
verst voru settir, sem þó náði
skammt.
Af eðlilegum ástæðum voru at-
vinnumálin mikið rædd f bæjar-
stjórnínni og samþykkti bæjarráð
samhljóða 29. júnl 1934 að leggja
til við bæjarstjórn, að sett yrði á
stofn ráðningarstofa fyrir at-
vinnuleitandi bæjarmenn, karla
og konur. Jafnframt var lagt til,
að væntanlegur forstöðumaður
ráðningarstofu kynnti sér tilhög-
un slfkra stofnana erlendis áður
en skrifstofan tæki tii starfa.
Þessi tillaga var sfðan sam-
þykkt f bæjarstjórn og forstöðu-
maður fyrir stofnunina ráðinn 1.
ágúst 1934, en hann var Gunnar
E. Benediktsson, hrl. Hann fór
sfðan utan og kynnti sér starf-
semi ráðníngarstofa á Norður-
löndum og undirbjó sfðan starf-
semina hér og var Ráðningarstofa
Reykjavfkur, eins og áður sagði,
opnuð til afgreiðslu 20. október
það ár.
Það var starfsemi Ráðingarstof-
unnar mikill styrkur frá upphafi
að njóta þekkingar og hæfni
Gunnars heitins Benediktssonar
við uppbyggingu Ráðningarstof-
unnar og í mörgu er byggt á þeim
grunni, sem hann lagði, þó vissu-
lega hafi margt breytzt sfðan
bæði varðandi lög og reglugerðir
og allar aðstæður f þjóðfélaginu
eru nú ólfkar þvf sem þær voru
fyrir 40 árum.
Samkvæmt Iögum um vinnu-
miðlun frá 15. marz 1951 var sett
sérstök stjórn fyrir Ráðningar-
stofuna. Stjórnin var skipuð 5
mönnum. Þrfr kosnir af borgar-
stjórn með hlutfallskosningu,
einn tilnefndur af Fulltrúarráði
verkalýðsfélaganna f Reykjavfk
og einn af Vinnuveitendasam-
bandi Islands. Fyrsti formaður
stjórnarinnar var Sveinbjörn
Hannesson, yfirverkstjóri.
Þessi tilhögun er óbreytt enn f
dag og er stjórn Ráðningarstof-
unnar valin af þessum aðilum til
4ra ára.
Ráðningarstofan starfar eftir
lögum frá 1956 og reglugerð, er
sett var 1959, þar sem kveðið er á
umstarfsemi hennar. Auk þess
annast Ráðningarstofan atvinnu-
leysisskráningar og vottorðagjöf
vegna atvinnuleysisbóta, en
nýjustu lögin um það efni eru frá
27. aprfl 1973.
Tala þeirra, sem leitað hafa til
stofnunarinnar frá ári til árs, er
mjög mismunandi sem eðlilegt er
og fer fyrst og fremst eftir at-
vinnuástandinu á hverjum tfma.
AUs hafa á þessu fjörutfu ára
tfmabili 34.523 einstaklingar
verið frumskráðir sem atvinnu-
umsækjendur á Ráðningarstof-
unni, en margir þeirra hafa að
sjálfsögðu leitað oft til stofnunar-
innar á þessu tfmabili, svo að
samtals eru afgreiðslur orðnar
152.690. Og þá er ekki talið með
fjölmargt fólk, sem Ráðningar-
stofan hefur bent á atvinnu hjá
ýmsum aðilum, en ekki fengið
ákveðnar upplýsingar um ráðn-
ingu.
Til Ráðningarstofunnar Ieitar
Framhald á bls. 47
María Maack 85 ára
Á morgun, 21. október, verður
María Maack 85 ára.
Hún er fædd að Stað í Grunna-
vík, dóttir hjónanna síra Péturs
A. Maack og konu hans, Vigdisar
Einarsdóttur frá Aðalvík. Síra
Pétur drukknaði, er hann var á
heimleið úr kaupstað, er María
var á þriðja ári. Fluttist Vigdís þá
að Faxastöðum í Grunnavík, og
þar ólst María upp með móður
sinni og ömmu, þar til hún 18 ára
gömul fluttist til Reykjavíkur til
að leita sér menntunar. María átti
fjögur systkini, systurnar
Áslaugu, Brynhildi og Elínu og
einn bróður Pétur Maack, skip-
stjóra, sem fæddist skömmu eftir
lát föður síns. Þau eru öll látin, en
afkomendur þeirra eru margir og
mannvænlegir, eins og kunnugt
er.
María hóf hjúkrunarnám og
störf við Laugarnesspítala árið
1909.
Síðan starfaði hún við hjúkrun
í 55 ár, lengst af sem forstöðu-
kona Farsóttarhússins í Reykja-
vfk. Þar sem annars staðar gat
María sér hið bezta orð og var alla
tíð mjög farsæl i starfi. Var hjúkr-
un hennar og umhyggju fyrir
sjúklingum viðbrugðið, og minn-
ast margir Reykvikingar dvalar
sinnar á Farsótt með þakklæti og
ánægju. Var Marfa forstöðukona
Farsóttarhúsins til ársins 1964, er
hún lét af störfum, 75 ára gömul.
María Maack hefur alla tið haft
mikinn áhuga á fólagsmálum og
tekið virkan þátt f starfi margra
félaga. Hún hefur ávallt verið ein-
l'æg sjálfstæðiskona og verið í
fararbroddi í Sjálfstæðisflokkn-
um frá upphafi. Hún var ein af
stofnendum Hvatar, félags sjálf-
stæðiskvenna, sem stofnað var 15.
febrúar 1937 og í stjórn frá upp-
hafi og lengur en nokkur önnur
kona, fyrst sem gjaldkeri, en síðar
formaður til ársins 1967, er hún
baðst undan endurkosningu. Hún
beitti sér einnig fyrir stofn-
un Landssambands sjálfstæðis-
kvenna og sat I stjórn þess um
árabil. Dugnaður Maríu og áhugi
hefur verið mikil lyftistöng fyrir
Hvöt, og enn hvetur hún konur til
dáða í þágu félagsins og Sjálf-
stæðisflokksins, sem hún telur
réttilega bezt hæfan til að stjórna
landinu og Reykjavíkurborg.
María hefur aldrei verið feimin
við að láta skoðanir sínar i Ijós og
jafnan talið sér skylt að gera það,
sem hún sjálf telur réttast. Hún
er höfðingi heim að sækja, vin-
mörg og mikill vinur vina sinna,
barngóð og raungóð.
Hvatarkonur senda sínum fyrr-
verandi formanni Mariu Maack
beztu árnaðaróskir i tilefni af af-
mælinu og þakka henni mikið og
óeigingjarnt starf.
Ólöf Benediktsdóttir.
P.S. Vegna lasleika getur María
ekki tekið á móti gestum á morg-
un, eins og hún hefði helzt kosið,
en hún er nýkomin heim af
sjúkrahúsi og verður að hafa
hægt um sig fyrst um sinn.