Morgunblaðið - 20.10.1974, Blaðsíða 7

MORGUNBLADIÐ SUNNUDAGUR 20. OKTÓBER 1974
STRAUMAR
Meðan Bretar barma sér und-
an yfirvofandi kreppu I efna-
hagslífinu, ræðst konunglega
óperan í Covent Garden í það
stórvirki að flytja allan
Niblungahring Wagners, eitt-
hvert viðamesta verkefni
sem óperufyrirtæki getur
ráðist í — bæði í fjárhags-
legu og listrænu tilliti. Slíkt
þykir f sjálfu sér alveg nægi-
leg dirfska á þessum sfðustu
og verstu tímum, en Covent
Garden lætur ekki þar við
sitja heldur hefur ráðið al-
ræmdan aðkomumann til að
setja Hringinn á svið, mann
sem. hef ur orð á sér fyrir að
fara ekki troðnar slóðir í
sviðsetningum sínum á óper-
um og er sóttur austur fyrir
járntjald í þokkabót. Bendir
ýmislegt til þess, að þessi
óperuflutningur geti orðið
með hinum sögulegri f
brezku leikhús- og tónlistar-
lffi hin sfðari ár.
Raunar hefur flutningur á
Hringnum verið alllengi á
döfinni hjá konunglegu óper-
unni. Upphaflega stóð til að
Peter Hall, hinn kunni brezki,
leikhúsmaður, yrði ráðinn
þar óperustjóri ásamt Colin
Davis, hljómsveitarstjóra, og
vitað var að Niblunga-
hringurinn var efstur á blaði
á verkefnaskrá þeirra, þar
sem Hall hugðist setja óper-
una á svið en Davis stjórnaði
tónlistarflutningnum. Á
elleftu stundu hætti Hall við
að taka að sér starfann og
leit þannig um tfma illa út
með að nokkuð yrði af flutn-
ingi á Hringnum, sem er sem
kunnugt er í reynd fjórar
sjálfstæðar óperur — Rfnar-
gullið, Valkyrjan, Siegfried
ogRagnarök.
John Tooley, framkvæmda-
stjóra óperunnar, var þannig
töluverður vandi á höndum
er hann leitaði að staðgengli
fyrir Hall til að færa Hring-
inn á svið en fyrir valinu
varð síðan austur-þýzkur
óperumaður að nafni Götz
Friedrich, sem vakið hefur
mikla athygli fyrir mjög
djarfa en umdeilda sýningu á
Tannhauser í Bayreuth fyrir
tveimur árum rúmum. Þykir
mörgum Tooley harla hugað-
ur f þessari ráðningu sinni f
ljósi þess að Friedrich er
töluvert kynlegur kvistur I
röðum óperumanna. Er sýnt,
að Covent Garden tekur
þarna umtalsverða áhættu,
sem er afar óalgengt meðal
svo útgjaldafrekra óperu-
fyrirtækja á borð við Covent
Garden, því að yfirleitt tefla
þau ekki á tvær hættur í
verkefnavali sínu. Operan
hefði sennilega sloppið án
verulegra skakkafalla frá
hefðbundinni sviðsetningu
Hringsins, en hér getur
vissulega brugðið til beggja
vona — allt eftir því hvort
áhorfendum gezt að frum-
leika Friedrich.
Götz Friedrich hlaut menntun *&mmm*
sína hjá Komische Oper f „_, ' . .... .. , . T, ... _
Austur-Berlín, en á síðustu Götz ft™«>™h *samt söngkonunni Katahn Kasza við æf-
árum hefur hann getið sér »ngar á Rínargulhnu.
góðan orðstír við vestræn , „...,,. i»r ... .
óperuhús. Marxískt uppeldið tímans' Hnngunnn sé dæm,- Wagnersongkonan kunna
speglast í sviðsetningum saga um hvað gerzt get, v,ð- B,rg„t Nrisson ntar nylega
hans, sem komið haf a vest- vnörun- *><* hann a ytra borð, ef t,rmæh um Wmdgassen i
rænumóperugestumdálítiðf «•»?» .. ** " tjándualdar New York T.mes og þar seg.r
opna skjöldu og um leið borið skaldsogudoðrantr Mestu hun að það hafI wní tvo
með sér f erskan andblæ inn í sk,Ptl bó.að h>n,r f jonr hlu - „W sem m,k,l áhnf h«ðu á
fremur staðnað óperulíf ar séu í reynd fjögur 61 k songfenl hennar - W,eland
Vesturlanda verk ogkveðst Fnednch ætla Wagner óperuleikstjón, og
Friedrich hef ur nú sagt að lata bennan mismun mill- Wolf ang Windgassen tenór.
skilið við ættland sitt um ™ operanna fjögurra njóta „Nú eru þeir báðir horfnir af
sinn að minnsta kosti - þar sín sem bezt i sviðsetmngu sjónarsv,ð,nu og með þe,m er
sem yf irvöld þar vildu hindra be,rra á Covent Garden- am ák ósanlf asla ha'ttinn til
VantnJ,«nHS.!lrfa^mÍhÍðnn "^ " ' ^™™ ^1" ** SStSSw Rtehard
Vesturlöndum sem hann meginatriði," segir Friedrich Wagners. Það var Wieland
sjanur viiai. ennfremur, „að Hringurinn sem sló Wolfang mestu gull-
Skoðanir Friedrich á hlutverki greinir frá bölviin valdsins. hamrana er hann sagði eitt
óperunnar í nútfmanum eru Sá sem ber hringinn hverju sinn: „Þegar Windgassen
um margt óvenjulegar. Hann sinni er spilltur og afbrigði hættir að syngja, getum við
heldur því fram, að unnend- legur. Svo lengi sem valdið ant eins íokað „das festspiel
ur óperunnar verði að leita helzt í fárra höndum og er haus"... Sjálf er ég þakklát
eftir meiru í óperum en notað til að kúga aðra, mun fyrir að hafa verið uppi á
skemmtanagildinu einu, því þetta helgivald, ef við getum sama tíma og Windgassen og
að óperur séu alltof nef nt það svo, spilla öllum vegna hans hef ur lff mitt orð-
kostnaðarsamt fyrirtæki tíl mannlegum samskiptum. ið svo miklu ríkara, bæði
að réttlæta svo mikla sóun Aðallega vekur það þó áhuga hinu listræna og mannlega
f jármuna f þeim tilgangi ein- minn á efninu, að Hringur- sviði."
eftir IUÖRN
VIGNISIGURPÁLSSON
Wagner á
marxíska
vísu
um, „Ef óperan hefur engu
þjóðfélagslegu hlutverki að
gegna, þá er engin ástæða til
að halda lffinu í þess háttar
hljómasafni og hrella al-
menning með aukinni skatt-
heimtu til að standa undir
kostnaðinum af rekstri
þeirra. Við verðum ætíð að
huga að þessu hlutverki,
við sem túlkum þær, þið sem
gagnrýnið þær, fólkið sem
sækir þær. Þessi hugsunar-
háttur er enn ekki rfkjandi,
en viljinn fyrir því að gera
þetta, sem við aðhöfumst á
sviðinu, að einhverju meiru
en leik í fílabeinsturni," lét
Friedrich hafa eftir sér ný-
lega í brezku blaði.
Friedrich vill líta á Niblunga-
hringinn sem epfskan ævin-
týraleik um endalok mann-
félagsins, um endalok mann-
félags okkar tíma, ef menn
kjósa að skoða Wagner sem
spámann um framvindu nú-
inn er saga mannkynsins unt"
leið og hann er saga um
menn. Sú saga gerist á leik-
sviði og þar með gefst færi á
að segja sögu Ieiksviðsins um
leið og sögu mannsins." Tel-
ur hann túlkun óperunnar
nái bezt til áhorfenda í formi
lfkinga, en með þvf að höfða f
túlkuninni til veruleikaskyns
áhorfandans. Því að hvar ger-
ist Hringurinn? spyr
Friedrich. Ekki á tslandi,
ekki i Noregi né f Þýzkalandi
nftjándu aldar. Hann gerist á
leiksviði Covent Garden. Og
Friedrich vitnar til Peter
Brooks, áð umgjörðin sé leik-
sviðið og leiksviðið sé veröld-
in. Sögusvið Hringsins er
einmitt öll veröldin.
Og af því að hér i upphafi var
lftillega drepið á Tannhauser
sýningu Friedrich i
Bayreuth, er ekki óviðeig-
andi að nota tækifærið og
minnast með örfáum orðum
Wolfang Windgassen, sem
lézt f sfðasta mánuði, en hann
var einn af máttarstólpum
tónlistarhátíðarinnar í
Bayreuth og einn fremsti
Wagnersöngvari veraldar
sfðustu áratugina. Hann var
sextugur að aldrí.
Windgassen var búsettur í
Stuttgart og fjögur sfðustu
árin var hann aðalstjórnandi
óperunnar þar í borg. Frama-
ferill hans hófst þó ekki að
ráði fyrr en upp úr 1950, en
sfðustu tvo áratugina eða svo
hefur hann verið talinn
fremsti túlkandi Wagners í
röðum tenórsöngvara og arf-
taki þeirra Lauritz Melcior og
Max Lorenz. A þessu skeiði
hefur Windgassen verið tal-
inn ómissandi söngkraftur
við allar meiriháttar Wagner-
sýningar í helztu borgum
Evrópu og hann var eins og
áður getur, ein helzta drif-
fjöður Bayreuth-tónlistar-
hátfðarinnar, þar sem hann
söng 159 sinnum á árunum
1951—66.
Prjónakonur takið eftir
Kaupum lopapeysur, allar gerðir,
allar stærðir, helzt dekkri liti.
Hækkað verð. Seljum þríþættan
lopa. Móttaka 1 —3.
Unex,
Aðalstræti 9.
M. Benz200D'66.
Bíll i sérflokki til sölu.
Má borgast með 2ja ára skulda-
bréfi eða eftir samkomulagi. Sími
16289.
Fiat127'72
til sölu.
Samkomulag með greiðslu.
Sími 16289.
Til sölti
Forhitari fyrir ca. 500 rúmm. Einn-
ig notað baðherbergissett. Upplýs-
ingar í sima 17527 eða að Dun-
haga 19, 3. hæð.
Volvo de luxe árg. '72.
Til sölu vet með farinn Volvo de
luxe árg. '72, 4ra dyra.
Uppl. Ísima81643.
Gullarmbandsúr
tapaðist i austurhverfum borgar-
innar. Finnandi ervinsamlega beð-
inn að hringja i síma 34270 á
kvöldin. Fundarlaun.
Range Rover '73
til sölu vel með farinn. Uppl.
síma 37162.
íbúð óskast
5 til 6 herb. ibúð eða einbýlishús
óskast til leigu. Fyrirframgreiðsla.
Tilboð sendist Mbl. fyrir 25. þ.m.
merkt: 4637.
Hárgreiðslustofa til sölu.
Til sölu er hárgreiðslustofa á góð-
um stað i Kópavogi.
Upplýsingar veittar í síma 66397.
2ja herb. íbúð
við Njálsgötu til leigu frá 1. nóv.
Tilboð sendist afgr. Morgunblaðs-
ins merkt: „7282", fyrir n.k.
þriðjudagskvöld.
Hálfir nautaskrokkar
úrvals nautakjöt í hálfum skrokk-
um tilbúið i frystikistuna. 397 kr.
kg.
Kjötmiðstöðin.
sími 35020.
Ytri-Njarðvík.
Til sölu glæsileg 4ra herb. ibúð.
Sérinngangur. Laus strax.
Fasteignasala Vilhjálms og Guð-
finns,
Vatnesvegi 20, Keflavík, símar
1263 — 2890.
Hafnarfjörður
Óska eftir atvinnu i Hafnarfirði.
helzt hálfan daginn. £r vön skrif-
stofu- og afgreiðslustörfum. Vélrit-
unarkunnátta. Upplýsingar i síma
53135.
Brotamálmur
Kaupi allan brotamálm langhæsta
verði. Staðgreiðsla.
NÓATÚN 27.
simi 25891.
Atvinna óskast
Háskólanemi (i ensku og sænsku)
óskar eftir kvöld- eða helgarvinnu
strax. Góð málakunnátta. Hefur
bilpróf.
Upplýsingar í síma 26509 eftír kl.
7 á kvöldin.
Norska sendiráðið
óskar eftir stúlku til ræsingavinnu
tvisvar til þrisvar sinnum i viku f.h.
Simi 13065.
Akranes
Viljum kaupa 1 2 til 1 4 fm míð-
stöðvarketil i góðu ástandi. Uppl. í
síma 93-1575 og 1497.
Smyrnateppin vinsælu
komin aftur. Ekta Ryagarn, ready
cut. ílöng og rúnn, ótrúlegt úrval.
Hof, Þingholtsstræti 1.
Hálfir grísaskrokkar
Nýslátraðir grísaskrokkar, skorið.
hakkað og merkt eftir óskum kaup-
anda. 488 kr. kg.
Kjötmiðstöðin Laugalæk,
simi 35020.
HARÐVIÐUR:
TEAK — EIK
OREGONPINE
TIMBURVERZLUNIN VOLUNDUR hf
Ktapparstíg 1 Skeifan 1 9
Símar: 18430^85244
Caterpillar D7E
til leigu t bæði stór og smá verk. Athugið
leigukjör.
Ingvi H. Ingvason,
sími 52421.
Lóubúð — Nýkomið
Jólakjólarnir á telpur komnir.
Glæsilegt úrval.
s'mi Lóubúð,
1 3670 Bankastræti 14, II hæð.