Morgunblaðið - 23.05.1975, Blaðsíða 16

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. MAl 1975
LÚKASAR GUÐSPJALL
1 1 Margir hafa tekið sér fyrir hendur að færa í sögu viðburði þá, er
2 x gjörst hafa meðal vor, eins og þeir menn hafa látið til vor berast,
3 er frá öndverðu voru sjónarvottar og síðan gjörðust þjónar orðsins. Fyrir
þvi réð eg það líka af, eftir að eg hafði rannsakað alt kostgæfilega frá
4 upphafi, að rita fyrir þig samfelda sögu uin þetta, göfugi Þeófílus. Með
þeim hætti verður þú sjálfu^^|j«ta^^canga úr skugga um áreiðanleik
þeirrar frásögu, sem þú
5 A dögum Heródes^
nafni Sakaría, af fl<
6 Elísabet. Voru
7 öllum boðum og
að Elísabet var ób
8 ^En svo bar yið
hjörtum feðra til b
18 að búa Drotni altýg'j
get eg vitað þetta
19 á efra aldur. Og
sem stend frammi '
20 þér þessi gleðitíðii
talað til þess dags,
21 orðum mínum, serri
eftir Sakarfa, og þe
22 En er hann kom út, gal
mundi sýn séð hafa í
23 áfram mállaus. Og i
til sín.
24 En eftir þ<?ssa daga
25 sér í fimm mánuði og
hann leit til mín, til þess að
26 En á sétta mánuði var
27 Galíleu, sem heitir Nazaret,
juppi prestur nokkur, að
£Hin af Aron og hét hún
fðu óaðfinnanlega eftir
attu ekkert barn, því
ra aldur.
ptu frammi fyrir Guði,
. [fars réttíátra, til þess
^Að engilinn: Af hverju
J§|g kona mín er hnigin
Ægftann: Eg er Gabríel,
™ala við þig og flytja
verða og ekki geta
að þú trúðir ekki
Og fólkið beið
dvaldist í musterinu.
'skildu þeir þá, að hann
_ eim bendingar, og var
Sii liðnir, fór hann heim
þunguð, og hún leyndi
Drottinn gjört við mig, er
na í augum manna.
sendur frá Guði til borgar í
til meyjar. er var föstnuð manni, sem
111 llisyjai, C1
28 Jósef hét, af ætt Davíðs, en mærin hét María. Og engillinn kom inn
til hennar og sagði: Heil vert þú, sem nýtur náðar Guðs ! Drottinn sé
29 með þér. En henni varð hverft við þessi orð og tók að hugleiða,
30 hvílík þessi kveðja væri. Og engillinn sagði við hana: Vertu óhrædd,
31 María, því að þú hefir fundið náð hjá Guði. Og sjá.^þú munt þunguö
32 verða og fæða son; og þú skalt láta hann heita JESÚM. Hann mun
16
Myndllst
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
Það hefur verið með nokkurri
forvitni, sem listskoðendur hafa
iagt leið sína í Galerie Súm
undanfarið, því að i blóra við allar
fullyrðingar um, að félagsskap-
urinn hafi verið eða væri að
leysast upp, opnuðu þeir skyndi-
lega samsýningu laugardaginn 10.
maí, — að sjálfsögðu í hinum sí-
gildu húsakynnum sínum í bak-
húsinu að Vatnsstíg 3. Raunar
mun hafa komið fram sú tillaga á
fundi, að Ieggja félagsskapinn
niður, þar sem hann teldist hafa
lokið hlutverki sínu, og mun til-
lagan hafa hlotið nokkurn hljóm-
grunn, en sennilega mun einmitt
flutningur tillögunnar hafa orðið
til þess að blása nýju lífi í félags-
skapinn og er það vel, því að slíkir
listhópar eiga fullan rétt á sér.
Sé listhópur einungis stofnaður
um ákveðið þema, er það réttlæt-
anlegt að leggja hann niður,
þegar markinu er náð og þröngur
hópur einstaklinga á ekki lengur
samleið um skoðanir og markmið.
En SUM var aldrei þröngur hópur
með sameiginlegt grundvallar-
markmið né sameiginlega stefnu-
skrá, heldur hópur einstaklinga
með mismunandi skoðanir, sem
vildi hræra upp í islenzku listlífi
og taldi sig ekki eiga samleið með
FlM (Félagi íslenzkra mynd-
listarmanna), sem þeim fannst
andvana og staðnað. SUM— félög-
um tókst aldrei að koma sér sam-
an um ákveðna stefnuskrá, og
skoðanir þeirra hafa jafnan verið
æði sundurleitar og mikið deilt
innbyrðis á köflum, og þótt deilur
séu bæði hollar og nauðsynlegar
slíkum félagsskap, álít ég, að hin
lausmótaða stefna hafi verið
og sé veikleiki þeirra. Ég veit
fleira um SUM, sem ég kæri
mig ekki um að fjalla um í
stuttum listdómi, og því
hvika ég ekki frá þeirri upp-
runalegu skoðun minni, að félags-
skapurinn hafi verið stofnaður til
einskonar andófs við FlM og til að
hrista upp í íslenzkum félagsmál-
um innan myndlistar. Þrátt fyrir
allar tilraunir félagsmanna til að
andmæla þessu i heyrandi hljóði
og opinberlega og nú síðast i
hinni veglegu sýningarskrá sam-
sýningarinnar, þá afsanna þeir
um leið fullyrðingar sínar með
stöðugum ófrægingarglósum í
garð F.I.M. Og svo ekki sízt með
ástæðulausri úrsögn sinni ur
FlM. En kjarnin í þessu er sá, að
ég legg þeim það ekki til lasts að
hafa stofnað þessna Iisthóp til að
storka eldri kollegum sínum, slíkt
er einmitt heilbrigður ungæðis-
háttur, en þeir veikja bæði sjálfa
sig og móðurfélagið, ef þeir ætla
að standa utan við heildarsamtök
myndlistarmanna. Einnig tel ég
það vel mögulegt, að listhópar
innan heildarsamtakanna bjóði
samtökunum byrginn, telji þeir
þess þörf sterku málefni til fram-
dráttar.
Sýning SÚM-félaganna er
fyrsta samsýning þeirra hérlendis
sl. 3 ár, en í millitíðinni hafa þeir
víða sýnt erlendis með misjöfnum
árangri, en sé það ástæðan til
ágerðs slappleika þeirra á heima-
vígstöðvum á undanförnum árum,
verður það að teljast misráðið, því
að slíkt mótlæti á einmitt að
stappa i þá stálinu, — láta ekki
deigan síga...
Meginþema SÚM 1975 er til-
raun til samstarfs meðal
ungs myndlistarfólks á jaínréttis-
grundvelli og jafnframt könnun á
-því hvórt jarðvegur sé fyrir á-
framhaldandi starfsemi í svipuð-
um dúr og verið hefur. “ Þetta er
mjög gilt þema, en lengi má
spyrja, hvort ungt myndlistarfólk
þurfi endilega að miðast við
aldurstakmörk, því að þar er sjálf
listasagan mjög ósammála t.d. er
alkunna að margir af höfundum
módernismans hneigðust ekki að
algjörri framúrstefnu fyrr en á
miðjum aldri, og hvort var J.M.
W. Turner eldri eða yngri sem
myndlistarmaður, þegar að hann
stóð á tvítugu eða um sextugt, svo
einhver dæmi séu tekin? Þvi er
hér stórum réttara að tala um
myndlistarfólk ungt að árum, en
ekki slá kaflaskiptingum föstum
hvað ævi myndlistarmanna á-
hrærir.
Sýningin SUM 1975 getur ekki
talizt um margt frábrugðin fyrri
sýningum nema að í þetta skipti
fá þeir ekki myndir lánaðar úr
safni eða að til stuðlan Diter Rot,
velunnara félagsskaparins og á-
hrifavalds. Þetta veikir sýning-
una nokkuð, en þó hvergi nærri
svo sem margur gæti ætlað, og
verður það að teljast nokkur
styrkur. Það er vissulega for-
vitnilegt að ganga um sali og
virða fyrir sér hinar ýmsu tilraun-
ir heimspekilegra viðhorfa til lífs-
ins og tilverunnar og merkilegt
er, að hið unga listafólk, er hér
um ræðir, stendur lítt eða ekkert
að baki hinum lengra komnu hvað
hugmyndir snertir, en á tækni-
lega sviðinu standa þau framar,
svo sem Jón Gunnar, Þorbjörg
Höskuldsdóttir . og Hildur
Hákonardóttir, en yfirburðir
þeirra eru, þótt undarlegt sé
„malerísks" eðlis að þessu sinni.
Magnús Tómasson og Níesl Haf-
stein sýna og góð vinnubrögð.
Athygli vekur Gufulest" Þórs
Vigfússonar fyrir það, hve fólk á
erfitt með að hemja börn sín í
návist hennar. Hér er verkefni
fyrir leikvallanefnd. . .
Nefna má einnig ágæt leiktjöld
og sviðsteikningar Sigurjóns
Jóhannssonar, sem setja svip á
umhverfið og atferlis- atriði
Þuríðar Fannberg, sem ég missti
því miður af, og ljósmyndir af því
gefa ekki sjálfa stemninguna.
Fleira mætti tina til, en ég sleppi
því að sinni og vænti þess að geta
ítarlegar fjallað um hin ýmsu
fyrirbrigði. á sýningunni, næst er
félagsskapurinn kveður sér hljóðs
og staðfestir enn frekar tilveru
sína.
Ágúst Jónsson skrifar fréttapunkta frá Noregi:
Osló, 1 1 apríl 1975
Olia og aftur olia er það sem
Norðmenn ræða mest um þessa
dagana og hafa vissulega ærna
ástæðu til. Nú fyrir skömmu urðu
þeir sjálfum sér nógir með þennan
dýrmæta orkugjafa og útflutning-
ur er þegar hafinn til annarra
landa. Noregur er á góðri leið með
að verða nýtt Kuwait i norðri.
Skattar hafa verið lækkaðir og
bilið sem myndast i fjárhirzlum
r’kisins skal brúað með oliunni og
á fleiri sviðum hafa þeir tekið sér
forskot á sæluna, lifa á væntan-
legum oliutekjum, en eru að visu
eðli sinu samkvæmir og fara sér
hægt i sakirnar.
Sú kreppa, sem i auknum mæli
mæðir hinn vestræna heim hefur
ekki algjörlega sneitt framhjá
Noregi, en olian hefur gert það að
verkum að öll vandamál eru við-
ráðanlegri. Atvinna er næg. þökk
sé oliunni. en til að tryggja Norð-
mönnum örugga atvinnu fá út-
lendingar. aðrir en norrænir, ekki
lengur atvinnuleyfi i landinu.
Heimskreppan hefur mest bitnað
á úthafsflota Norðmanna, sem
stöðugt fær minni verkefni og
fleiri og fleiri hinna stóru skipa
liggja bundin við bryggju. í niður
suðuiðnaðinum hefur sömuleiðis
verið við ýmis vandamál að etja
og mörg hinna minni fyrirtækja
hafa mátt gjöra svo vel og leggja
upp laupana. Stærri fyrirtækin
hafa dregið saman seglin og
fækkað starfsfólki.
Léleg
vetrarvertíð
Vetrarvertíð Norðmanna hefur
vægast sagt gengið illa það sem af
er árinu. Gæftir voru með ein-
dæmum slæmar til að byrja með
og kom það einkum illa niður á
loðnuveiðunum, en auk þess hefur
minni fiskur verið á miðunum en
áður. Hefur aflinn í vetur verið frá
1 5% og allt upp í 30% minni en
undanfarin ár.
Loðnuveiðarnar hófust á svipuð
um tíma og í fyrra, en veður voru
slæm og djúpt á dreifðum torfun-
um. Um miðjan marz höfðu fiskast
1.871.045 hektólítrar af loðnu á
móti 2.175.107 hl á sama tíma í
fyrra. Aðeins lítill hluti þessa afla
hafði verið frystur og litlar líkur
taldar á því, að Norðmönnum tæk-
ist að frysta upp I samninga við
Japani um sölu á 10.000 tonnum
af frystri loðnu.
Þorsk-, ufsa- og ýsuafli var um
miðjan marz rúmlega 25% minni l
ár en á sama tíma í fyrra — sem
þó var lélegt ár. Höfðu fiskast
rúmlega 22 þúsund tonn, en i
fyrra 30 þúsund tonn.
Ríkisstjórnin ákvað nýlega að
veita sjávarútvegnum 8.1 milljarð
ísl. króna í styrk. Af þessari upp-
var tekið af dagskrá og Lenín var
mikið þrætuepli á þessu þingi og
staða hans í skipulagningu þessa
marxíska flokks. Norski
Kommúnistaflokkurinn stendur í
rauninni einn gegn hinum flokk-
unum þremur innan SV og ekki
kæmi á óvart þótt flokkurinn
klofnaði opinberlega er SV heldur
á ný fund um sameiningarmálin
með haustinu. Nú nýlega sendi
Kreml svo kommúnískum kolleg-
um sínum boð um að þeir skyldu
ekki standa að tilurð hins nýja
flokks.
Borgaraflokkarnir vinna að þvf
að mynda sterka heild gegn
Wmm
Dagfinn Várvik.
Kuwait norðursins?
hæð skulu 3.5 milljarðar notast til
að rétta stöðu þeirra er stunda
þorskveiðar. Rækjuveiðimenn
skulu fá 150 milljónir og til sild-
veiða veitti ríkisstjórnin 4.5
milljarða. Þar af eru 3.5 milljarðar
hugsaðir sem lán til þessarar
greinar sjávarútvegsins.
Ástæðurnar fyrir þessum styrkjum
eru aukinn útgerðarkostnaður,
slæmir markaðir og lélegur afli.
Átök í
norskum stjórnmálum
Mikil átök hafa verið i norskum
stjórnmálum i vetur. Þeir flokkar
sem lengst standa til vinstri og
gengu til siðustu kosninga (1973)
undir nafninu Sósíalíska Kosn-
ingabandalagið (SV) héldu lands-
þing sitt fyrir mánuði siðan. Aðal
mál þeirrar samkomu var sam-
eining flokkanna fjögurra i einn
flokk. Ekki gekk sú sameining
andskotalaust, en á endanum var
þó nýr flokkur stofnaður og fékk
nafnið Sósíaliskur vinstri flokkur.
Afgreiðslu helztu deilumála
flokksbrotanna var frestað til
haustsins. Mál eins og afstaða
hins nýja flokks til Sovétrikjanna
Verkamannaf lokknum, sem er
langstærsti flokkur Noregs. Helg-
ina 4.—6. april héldu Hægri
flokkurinn, Kristilegi þjóðarflokk-
urinn og Miðflokkurinn ársþing
sin og helzta málið á þingunum
þremur var aukm samvinna á
hægri vængnum. Voru Hægri og
Kristilegir á eitt sáttir um að
starfa sem ötullegast að sterkri
breiðfylkingu borgaraflokkanna.
Á þingi Miðflokksins urðu hins
vegar hatrammar deilur um þetta
mál og stöðu flokksins i norskum
stjórnmálum. Svo fóru þó leikar að
formaður flokksins, Dagfinn
Várvik, vann sigur. Er hann
fylgjandi samvinnu borgaraflokk-
anna og hafa leiðtogar flokkanna
þriggja þegar komið saman til um-
ræðna um niðurstöðu flokksþing-
anna og f ramtiðaráætlanir um
samvinnumálin. Hætt er þó við að
Miðflokkurinn verði reikull i
þessari samvinnu.
Á þingi Kristilega þjóðarflokks-
ins sagði Lars Korvald af sér sem
formaður flokksins og var Káre
Kristiansen kosinn I hans stað.
Erling Norvik var endurkjörinn,
sem formaður Hægri og Várvik
sem formaður Miðflokksins.
Verkamannaflokkurinn heldur
flokksþing sitt 18.—20. þessa
mánaðar og er þess beðið með
mikilli eftirvæntingu hér i Noregi.
Ljóst er að Tryggve Bratteli for-
sætisráðherra tekur ekki endur-
kjöri sem formaður flokksins og
ekki er Ijóst hver eftirmaður hans
verður. Ýmsir hafa verið nefndir til
starfans, en sem stendur eru þeir
Reiulf Steen, varaforma ður
flokksins, og Oddvar Nordli, leið-
togi þingflokksins, taldir iiklegast-
ir. Fleiri hafa verið nefndir, en upp
á siðkastið hefur nær eingöngu
verið deilt um þessa tvo og barátt-
an er i algleymingi. Ekki er aðeins
barist bakvið tjöldin, heldureinnig
i öllum norskum fjölmiðlum og þá
ekki sizt i hinum fjölmörgu
blöðum sem fylgja Verkamanna-
flokknum að málum.
Trúboðarnir
í norska útvarpinu
Norska útvarpið hefur verið
mikið gagnrýnt i vetur, meira en
nokkru sinni áður. Aðallega er það
sjónvarpið sem ráðist hefur verið
á og sjaldan hafa norskir þing-
menn verið eins innilega sammála
og þegar rætt var um sjónvarpið á
Stórþinginu fyrr i vetur. Virtur
stórþingsmaður sagði þá m.a. i
ræðu að þegar starfsmenn sjón-
varpsins hættu að lita á sig sem
fréttamiðlara, en færu i staðinn að
flytja eigin skoðanir og kynna
eigin hagsmuni þá væri hið hlut-
lausa norska sjónvarp komið inn á
hættulegar brautir. Ógeðfelldastir
væru þó þeir, sem létu trúboðs-
starfsemi sina lita út sem hiut-
lausa og málefnalega.
Það er ekkert nýtt að deilt sé á
sjónvarp og útvarp i norska þing-
inu og venjan verið sú að stjórnar-
andstaðan hefur verið óánægð. Að
þessu sinni voru þó allir á eitt
sáttir, nema nokkrar hjáróma
raddir þingmanna þeirra er til-
heyra litlu flokkunum lengst til
vinstri. Það sem mörgum þing-
manninum þótti verst i samband
við starfsfólk sjónvarpsins var að
sama var hversu mikla gagnrýni
það fengi, það hefði engin áhrif.
— Maður hefur það á tilfinning-
unni að gagnrýninni sé aðeins
tekið með þvi að yppta öxlum,
sagði einn þingmanna.
Það er norska Stórþingið sem er
æðsti stjórnandi norska útvarps-
ins og fyrir nokkru lauk útvarps-
nefnd á vegum þingsins við tíl
lögugerð um framtiðarskipan
norska útvarpsins. Er þar m.a.
mælt svo fyrir að sett skuli á
laggirnar klögunefnd, sem afgreiði
kærur og athugasemdir, sem fram
kunna að koma á útsendingar
sjónvarps og hljóðvarps. Skal
nefnd þessi skipuð tveimur starfs-
mönnum útvarpsins og einum lög-
fræðingi skipuðum af þinginu.
Starf nefndarinnar skal vera að
dæma um það hvort brot hafi
verið framin á starfsreglum út-
varpsins. Niðurstöður nefndar-
innar skulu ekki vera bindandi. Er
þessi klögunefnd sniðin eftir
sænsku fyrirkomulagi í sambandi
við útvarpið þar I landi.
Þá leggur útvarpsnefndin einnig
til að útvarpsstjórinn skuli ekki
gegna starfi lengur en I átta ár.
Norska útvarpið er allt öðru vlsi
byggt upp en það islenzka. Þannig
Framhald á bls. 31