Morgunblaðið - 09.09.1975, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. SEPTEMBER 1975
39
Sígrún Guðjónsdóttir með postulfnsmuni sfna, sem Bing &
Gröndahl eru að senda á markaðinn.
Bing & Gröndahl kynna
nýja muni eftir Sigrúnu
t SL. víku kynnti hið fræga
postulfnsfyrirtæki Bing &
Gröndahi á blaðamannafundi f
Kaupmannahöfn nýja muni,
sem verið er að setja á markað-
inn. Meðal listamanna þeirra,
sem þar áttu verk, var lslend-
ingurinn Sigrún Guðjónsdóttir.
Það vakti einkum athygli að
hún hefur gert flfsamyndir, þar
sem silkiprentað er á postuifn-
ið, en sifka muni hefur Bing og
Gröndahi aidrei fyrr haft f
sinni framleiðslu.
Frá Sigrúnu komu nú á
markaðinn 3 flfsamyndir úr
postulfni, sem síðan eru
innrammaðar og hver mynd f
þremur litum. t kynningunni
eru þeir sagðir gerðir af auð-
ugu ímyndunarafli og litagleði.
Einnig á Sigrún, sem gengur
undir listamannsnafninu Rúna,
fjóra bakka f tveimur lita-
útgáfum eða átta talsins. Og er
myndum hennar lýst sem
„fantasíufiskum f allrahanda-
skálum“. Sigrún var sjálf úti og
á blaðamannafundinum af
þessu tilefni. Var þessi fslenzki
listamaður kynntur á forsíðu í
blaði, sem Bing & Gröndahl
gefa út vegna útgáfu þessarar
nýju framleiðslu, og einnig er
grein um listamanninn inni í
blaðiwu.
Munirnir hafa verið í vinnslu
í tvö og hálft ár, eða sfðan fyrir-
tækið framleiddi fslenzku þjóð-
hátíðarskiidina 1973 og fékk
Sigrúnu til að gera tillögur að
fleiri postulfnsmunum. Vann
Sigrún hjá Bing & Gröndahl við
gerð munanna í fyrrasumar og
aftur nú í sumar. Fleiri myndir
eftir hana eru í vinnslu og
koma seinna á markaðinn.
Sigrún er nýkomin heim og
sagði, er Morgunblaðið hringdi
til hennar, að sér hefði þótt
ákaflega spennandi að fá að
vinna og fylgjast með því sem
verið er að gera i svo stórri
verksmiðju, þar sem vinnu-
brögð eru ærið ólfk vinnu lista-
mannsins, Sém er einn við verk
f vinnústofu sinni. Og einnig að
fá tækifæri til að kynnast
öðrum listamönnum í þessari
grein.
— Portúgal
Framhald af bls. 1
Costa Gomcs, forseta, sem einnig
er yfirmaður hersins, yfirmönn-
um hinna þriggja greina herafl-
ans og Otelo Saraiva de Carvalho,
yfirmanni COPON-
öryggissveitanna. Brot á þessu
varða 10 daga útgáfubanni fyrir
dagblöð og allt að 40 daga banni
fyrir önnur blöð. Á meðan bylt-
ingarráðið sat á fundi sfnum
ræddi útnefndur forsætisráð-
herra, Jose Pinheiro de Azevedo,
við stjórnmálaflokkana um
grundvöll fyrir stjórnarmyndun.
Azevedo var sagður ræða nú við
leiðtoga Jafnaðarmannaflokksins
og Alþýðudemókrata, sem sam-
tals fengu % atkvæða i kosning-
unum í apríl, um aukin ftök
borgaralegra stjórnmálaflokka í
stjórn landsins. Jafnaðarmenn
hafa sett þau skilyrði fyrir stjórn-
arþátttöku að tryggt verði rit-
frelsi, og Republica, málgagn
flokksins, sem kommúnfskir
prentarar yfirtóku, og útvarps-
stöð kaþólsku kirkjunnar, sem
einnig var tekin herskildi af
vinstri mönnum, verði aftur
afhent fyrri eigendum. Hermdu
heimildir, að jafnaðarmenn
krefðust þriggja af um átta ráð-
herraembættum óbreyttra borg-
ara f nýju stjórninni. Þá var sagt
að jafnaðarmenn legðu áherzlu á,
að aðalkeppinautar þeirra,
kommúnistar, tækju einnig þátt í
nýju stjórninni, því þar væru þeir
hættuminni en utan hennar. Ekki
var vitað hver yrðu raunveruleg
völd hinnar nýju stjórnar, og
óljóst var einnig í kvöld hver yrði
framtiðarskipan mála innan bylt-
ingarráðsins, sem í situr 21
herforingi, eða hvert yrði vald-
svið þess.
— Bátarnir
Framhald af bls. 40
yfirvöld hafa áhuga á því að
laga þetta þá geta þau það.“
Helgi sagði að lokum, að sjó-
menn hefðu það á tilfinning-
unni að síldarútvegsnefnd
hefði verið á ferðalögum er-
lendis og gefið þar sfldina, svo
lágt væri verðið sem bátunum
væri skammtað. Sagði hann að
gífurleg óánægja væri meðal
sjómanna, sem margir væru
langt að komnir til að stunda
þessar veiðar.
Sildin sem bátarnir hafa
verið að fá er stór og væn, en
hún hefur þó ekki náð þeirri
stærð að komast í hæsta
verðflokk, sem er síld stærri en
34 sentimetrar. Sfldin hefur
mestöll farið f salt.
— Sovézkt dufl
Framhald af bls. 40
lengd og um 35 sm í þvermál.
Pétur sagði að Landhelgisgæzl-
an hefði síðan áformað að fara
og sækja hlutinn, en ekki gefið
til lendingar í Skjaldabjarnar-
vík fyrr en 31. ágúst, er Árvak-
ur fór og náði í hlutinn og kom
með hann til Reykjavíkur hinn
2. september.
Pálmi Hlöðversson, skip-
herra, sprengjusérfræðingur
Gæzlunnar, rannsakaði hlutinn
fyrir Landhelgisgæzluna og var
þá leitað aðstoðar varnarliðsins
og var hleðslan tekin innan úr
duflinu. Slíkar sprengjur ættu
þó undir öllum venjulegum
kringumstæðum að sprengja á
þeim stað, þar sem þær finnast,
þar sem þær eru taldar hættu-
legar.
Pálmi sagði i gær, að líklegast
væri um merkjasprengju að
ræða með magnesiumhleðslu.
Hann kvað vanta framan á dufl-
ið áhald, sem ekki er vitað hvað
var, en yfirleitt eru mjög fá
eintök af þessum sprengjum til
eða hafa rekið á fjörur vestan
járntjalds. Af áletrunum er
1 'óst að tækið er sovézkt og gæti
Ven'ð smíðað í október 1971, því
að m.a. eru á því tölustafirnir
10 71. Merkjasprengja sem
bessi logar í um 20 mínútur og
flýtur á sjó. Brennur hún með
skærum loga og miklum reyk.
Er því talið að um sé að ræða
sovézkt neyðardufl, en ekki er
kunnugt um að sovézkur kaf-
bátur hafi verið í nauðum
staddur norður af tslandi.
Hylkið utan um sprengjuna
er sérstaklega styrkt með þver-
böndum, sem bendir til þess að
tækið sé sérstaklega smíðað til
þess að þola mikinn þrýsting.
Pálmi sagði að talið væri, að
hylkið væri framleitt í fjölda-
framleiðslu, en síðan væri unnt
að fylla það með ýmislegu inni-
haldi allt eftir því til hvers það
ætti að nota. Væri t.d. unnt að
búa úr því djúpsprengju, sem
varpa mætti frá skipi eða flug-
vél.
— Báturinn
Framhald af bls. 40
reka niður að undanförnu og
hefur því mikil vinna farið til
ónýtis auk þess sem einhverjar
skemmdir hafa lfklega orðið á
bátnum. Var f gær verið að
kanna með hvaða hætti væri
unnt að ná bátnum af hafs-
botni.
— Hóta að ...
Framhald af bls. 1
herra Bandaríkjanna, um sam-
komulagið fyrir nefnd fulltrúa-
deildarinnar um alþjóðleg sam-
skipti, og Ifkti hlutverki bandar-
fsku tæknimannanna á Sinai við
starf sveita S.Þ. Aðstoðarutanrfk-
isráðherrann Joseph Sisco, fjall-
aði um sáma mál fyrir utanrfkis-
málanefnd öldungadeildarinnar,
en Bandaríkjastjórn leggur nú
allt kapp á að þingið samþykki
samkomulagið.
Á þinginu hefur ákvæðið um
eftirlitssveit bandarisks tækniliðs
mætt . nokkurri andstöðu, en
samt er þess vænzt að samkomu-
lagið verði samþykkt. Málgagn
Palestínuskæruliða, PLO réðst í
gær á þetta ákvæði, og sagði að
vera Bandaríkjamanna á Sínai
yrði nýtt skotmark fyrir hvern
arabískan þjóðernissinna. Atriði
þetta er að verða umdeildasta
ákvæði samkomulagsins, en
Yitzhak Rabin, forsætisráðherra
Israels, sagði í sjónvarpsviðtali í
dag, að án þessa atriðis væri vafa-
samt að unnt yrði að halda sam-
komulagið. Ismail Fahmi, egypzki
utanríkisráðherrann, sagði f dag,
að með samkomulaginu væri vís-
vitandi verið að draga Bandarfkin
meir inn í ástandið í Miðaustur-
löndum sem sáttasemjara.
Fagnaði Fahmi þessu mjög. I
fyrrnefndu sjónvarpsviðtali réðst
Rabin ennfremur á Sovétmenn
fyrir að reyna að torvelda sátta-
starfið í Miðausturlöndum.
„Sovétríkin vilja aðeins leysa
málin með styrjöld,“ sagði Rabin.
— Jarðskjálftinn
Framhald af bls. 1
og sótthreinsuðu vatni, en
þeir sem drukkið höfðu
vatn úr lindum borgarinn-
ar voru bólusettir gegn
kóleru. Lfkdaunninn fyllti
borgina f dag, og gengið
var að því með oddi og egg
að sótthreinsa líkin sem
lágu umhverfis rústirnar
og vatnsbólið. Ætlunin er
að allir borgarbúar verði
bólusettir innan fárra
daga.
Fulltrúi Rauða krossins, sem
kom á staðinn í dag, sagði að enn
sem komið væri virtust björgun-
araðgerðir tyrkneskra stjórn-
valda vera nægjanlegar f Lice, en
hann hefði ekki kynnzt ástandinu
í öllum þorpunum. Þrjár ríkis-
stjórnir — Vestur-Þýzkalands,
Bretlands og Japans — hafa boðið
fram verulega aðstoð við björgun-
arstarfið, en brezka sendiráðið f
Ankara sagði, að Tyrkir hefðu
sagzt geta annazt það sjálfir. ÍLice
segja fréttamenn að borgarbúar
hafi verið uppstökkir og haft uppi
kvartanir um að hjálparstarfið
gengi of seint. Sums staðar hefði t
mátt sjá stympingar milli hjálpar-
starfsmanna og borgarbúa.
Verið var að skipuleggja hópa
borgara til að flýta fyrir hjálpar-
starfinu, sem að miklu leyti hefur
hvflt á hersveitum, en jafnframt
verður hermönnum fjölgað. Mest
kapp er lagt á að sjá öllum fyrir
mat og svefnstað, en húsnæðis-
vandinn tíl langframa er enn ó-
leystur. Stjórnvöld sögðu í dag að
lausn á honum, alla vega til bráða-
birgða, yrði fundin áður en hinn
nístíngskaldi vetur gengur í garð
f Tyrklandi.
Minni háttar jarðskjálftar fóru
enn um skjálftasvæðið í dag, og er
talið að þeir geti haldið áfram
mánuðum saman. Skjálftinn á
laugardag mældist 6,8 stiga á
Richterkvarða.
r
— Iscargó
Framhald af bls. 40
ur því aðeins greiddur af helm-
ingi flutningskostnaðar. Var þá
miðað við að vara kæmi í beinu
flugi til landsins og væri tekin úr
tolli innan 15 daga frá því hún
kemur.
Að sögn Höskulds þótti þetta
ekki gefast vel og vera erfitt í
framkvæmd og var sú breyting
gerð 1971, að gert var að skilyrði
að varan kæmi til landsins f reglu-
bundnu áætlunarflugi samkvæmt
tvfhliða loftferðasamningum.
Þegar þessar reglur voru settar
mótmælti samgönguráðuneytið
þeim og vildi að reglur yrðu
óbreyttar. Taldi ráðuneytið að fé-
lög sem væru aðeins f vöruflutn-
ingum sætu ekki við sama borð
og farþegaflugfélögin tvö, sem
síðar sameinuðust í Flugleiðir hf.
Vöruflutningaflugfélögin skrif-
uðu einnig ráðuneytinu bréf i
sama dúr en erindum þar að lút-
andi var synjað af hálfu fjármála-
ráðuneytisins, að þvi er Höskuld-
ur tjáði Mbl.
Næst gerist það, að dýralæknar
fara fram á það, að hrossaflutn-
ingum með skipum verði hætt og
hross þess í stað flutt út með
flugvélum. Var samið um það við
vöruflutningafélagið Iscargó, sem
eitt var eftir af vöruflutningafé-
lögunum, að það tæki að sér flutn-
ingana. Jafnframt óskuðu hrossa-
útflytjendur eftir því, að þeir
yrðu styrktir af ríkinu vegna þess
kostnaðarauka sem væri samfara
flutningi hrossa með flugvélum.
Lagði SlS m.a. til í bréfi til ráðu-
neytisins að stýrkur til Iscargó
yrði 180 þúsund krónur fyrir
hverja ferð.
Árið 1972 ákveður ráðuneytið
að breyta ekki gildandi reglum,
en samþykkir að styrkja Iscargó
með 100 þúsund krónum úr rikis-
sjóði fyrir hverja ferð til útlanda
með íslenzkar útflutningsafurðir
en þó ekki fleiri en 50 ferðir á ári.
Hefur þetta verið óbreytt siðan,
bæði fyrirkomulag og fjárupphæð
og sagði Höskuldur Jónsson, að
nærri léti að einn 100 þúsund
króna reikningur bærist frá
Iscargó á viku hverri og heildar-
upphæð ár hvert væri því um 5
milljónir króna. „En þess ber að
geta,“ sagði Höskuldur, „að
reksturskostnaður flugvéla hefur
nær fjórfaldazt frá því þetta var
tekið upp, svo með tímanum
hefur þessi styrkur rýrnað mjög.“
Fyrirkomulagið er því enn
óbreytt, aðeins vörur fluttar með
Flugleiðum hf i reglubundnu
áætlunarflugi njóta þeirra kjara
að einungis helmingur flutnings-
gjalds er tollaður, en Iscargó fær í
staðinn 5 milljónir úr ríkissjóði
og hefur því væntanlega notað
þær til að lækka flutningsgjöldin
frá þvi sem þau hefðu annars
verið. Höskuldur Jónsson vildi
ekki einungis líta á þessa greiðslu
sem styrk til Iscargó, heldur yrði
einnig að líta á hana sem styrk til
þeirra sem standa að útflutningi á
íslenzkum framleiðsluvörum.
Þegar Höskuldur var að því
spurður, hvort einhverjar breyt-
ingar væru fyrirhugaðar á þessu
flókna kerfi svaraði hann því til,
að ekkert slíkt hefði komið til
umræðu.
— Verð á lýsi
Framhald af bls. 2
inn, verður hinn mikli vandi
loðnuveiðanna og loðnuvinnsl-
unnar torleystur.
Til þess þarf miklu almennari
skilning á efnahagsmálum en nú
virðist vera hjá þjóðinni, þegar úr
öllum áttum koma kröfur um
meiri óarðbærar framkvæmdir,
hærra káup, einkum hinna hæst
launuðu og um meiri eyðslu.
Nauðsyn er á því að tryggja,
eftir því sem unnt er, rekstur
framleiðslufyrirtækja, sem bera
uppi þjóðarbúskapinn, en það
tekst ekki með þvi að hlaða æ
meiri byrgðum á fyrirtækin, sem
flest eru þegar að sligast undir
miklum taprekstri.
Það er þjóðarnauðsyn, að skiln-
ingur á þessum sannindum skap-
ist fyrr en f ótíma.
6. sept. 1975.
Sv. Ben.“
— Danmörk
Framhald af bls. 1
að ef verðþróunin verður á annan
veg, þannig að samkeppnishæfni
atvinnuveganna versni, þá muni
stjórnin og flokkarnir hefja við-
ræður um leiðir til að hafa hemil
á kostnaðaraukningu. Einnig eru
frekari ákvæði i samkomulaginu
um þróun efnahagsástandsins.
Þetta samkomulag náðist eftir
margra vikna samningaviðræður,
sem lauk með miklum endaspretti
kl. 5 i morgun. Svo virtist i fyrri
viku sem Venstre myndi koma i
veg fyrir að meirihlutasamkomu-
lag næðist, og gaf þá Jörgensen f
skyn að stjórnin myndi hugsan-
lega segja af sér. Þetta „miðju-
samkomulag“ sem nú hefur náðst,
er það sem margir hafa talið skil-
yrði fyrir traustu stjórnarfari i
Danmörku við núverandi aðstæð-
ur. Þetta er líka gömul hugmynd
sem skotið hefur upp kollinum
með vissu millibili siðan i síðari
heimsstyrjöldinni. Nú virðist
komið i ljós að þrátt fyrir mikla
togstreitu undanfarið þá geta
jafnaðarmenn og Venstreflokkur
Poul Hartlings unnið saman.
— Framkoma
Framhald af bls. 2
enda annarra skóla. Þeir tóku
fram að aðgerðir þeirra beindust
fyrst og fremst að því að skólinn
hæfi störf sem fyrst, og ætla nem-
endur skólans að byrja að mæta
samkvæmt stundaskrá á morgun,
miðvikudag. Nemendur sögðust
styðja kennara skólans, því þeir
sætu ekki við sama borð og kenn-
arar við Háskólann, þó að viður-
kennt væri að Tækniskólinn
starfaði á háskólastigi. Þá bentu
nemendur á að af 60 kennurum
skólans væru aðeins 10 fastráðnir
en hinir stundakennarar og væru
það menn sem kenndu ýmis sér-
svið og erfitt væri fyrir skólann
að keppa við vinnumarkaðinn um
þessa starfskrafta, og vel gæti svo
farið að þessir stundakennarar
leituðu sér annarrar vinnu, ef
ekki tækist að leysa þessa deilu
fljótlega.
Þess má að lokum geta að i
kvöld verður haldinn aðalfundur
Félags tækniskólákennara og má
gera ráð fyrir að á honum verði
fjallað um launadeilu kennar-
anna.