Morgunblaðið - 19.10.1975, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. OKTÖBER 1975
4000 tonn af dilka-
k j ö tsframleiðslu
flutt út á þessu ári
ÁFORMAÐ er aö flutt verði út
um 4000 tonn af framleiðslu
þcssa árs af dilkakjöti, en þegar
hafa verið flutt út um 1000 tonn
til Noregs og um 200 tonn til
Færeyja.
Norðmenn munu sennilega
kaupa um 2000—2500 tonn af ís-
Ienzku dilkakjöti nú, en þar fæst
einnig bezta verðið fyrir kjötið.
Mun hærra verð er greitt fyrir
islenzka dilkakjötið en kjöt frá
Nýja-Sjálandi og munar um 75 kr.
ísl. á kíló á smásöluverðinu. Ekki
er vitað um endanlegt verð fyrir
íslenzka kjötið í Noregi, en þó er
reiknað með nokkurri hækkun
frá í fyrra. Þá fengust um kr. 270
fyrir kílóið en síðan fékkst upp-
bót á þetta verð.
Nú er talið að niðurgreiðslur á
dilkakjöti í Noregi muni lækka
um 60 kr. hvert kíló og munu is-
lenzkir framleiðendur koma til
með að njóta góðs af þeirri lækk-
un. Nú fá norskir bændur um 500
krónur islenzkar fyrir eitt kiló af
dilkakjöti, að því er segir í frétt
frá Upplýsingamiðstöð Iand-
búnaðarins.
Þar kemur einnig fram, að
Svíar munu hafa ákveðið að
kaupa um 650 tonn af dilkakjöti
héðan og verður það flutt út i
febrúar. Danir og Færeyingar
munu kaupa afganginn að mestu.
Á undanförnum árum hefur út-
flutningurinn annars sjaldan
verið meiri en 3 þúsund tonn en
mestur varð útflutningurinn fyrir
6 árum eða um 5800 tonn og fór
þá stærsti hlutinn á brezka
markaðinn.
Loftræstingin bætt
Afríkuveiðarnar
fyrir
„VIÐ tökum næturnar um borð í
Guömund á morgun og ég á
frekar von á þvf að við leggjum af
stað suður til Mauritaníu f kvöld.
Við höfum undanfarna daga verið
að gcra klárt til makrílveiðanna,
fyrir utan það að skroppið var út
á sfldina, þar sem við fengum 160
tonn af fallegri síld. Við höfum
t.d. aukið loftblásturinn f manna-
fbúðunum, þannig að hitinn f
þcim verði ckki óbærilegur,"
sagði Páll Guðmundsson skip-
stjóri þegar Mbl. ræddi við hann i
gær. Þá er ennfremur gert ráð
fyrir að Börkur NK haldi af stað
til Afrfku i kvöld.
Önnur skip, sem ætla til þessara
veiða munu fara um miðja næstu
viku og t.d. mun Sigurður fara á
miðvikudag, og Reykjaborg, Ás-
berg og Oskar Halldórsson á svip-
uðum tíma. Flest munu skipin
verða með tvær nætur og önnur
nótin, sem Sigurður verðu með er
Rangt heimilisfang
Ileimilisfang fermingartelp-
unnar Sigrúnar Erlu Sigurgeirs-
döttur, sem fermist i Dónkirkj-
unni i dag, hefur misritazt í blað-
inu í gær. Sigrún Erla á heima að
Ljárskógum, 17, Reykjavík —
ekki í Kópavogi.
sú stærsta sem sett hefur verið
upp hér á landi, en hún mun vera
130 faðma djúp og 350 faðma
löng.
— Víkingar
Framhald af bls. 1
um sex öldum á undan Kólum-
busi, samkvæmt rúnaletri sem
sérfræðingar hafa staðfest að
eru ekta. En enginn hinna 10
rúnaleturssérfræðinga heims
hafi staðfest gildi samsvarandi
uppgötvana i Suður-Ameríku
enn þá, segir hann.
Á syðsta odda Argentinu hafa
fundizt steinar með ókennileg-
um áletrunum, eins og raunar á
mörgum öðrum stöðum í álf-
unni, ,,en eðli þeirra er algjör-
lega hulið,“ segir Vellard.
Prófessor Vellard, sem einn-
ig hefur staðið í sambandi við
Guayaquis-þjóðflokkinn og
skrifaði fyrstu bókina um
tungumál þeirra árið 1933, lýsir
þessu einkennilega fólki sem
„paleo-mongoloidum". „Þeir
tilheyra þjóðfræðilega fyrstu
útflytjendunum sem komu frá
Asíu til Ameríku fyrir um
20.000 til 30.000 árum síðan og
veiddu vísunda og mammúta,
eins og ýmsir steingervingar
staðfesta," segir hann.
Tryggvi Ólafsson sýnir í SÚM
TRYGGVI Ólafsson opnar í dag
málverkasýningu I Gallery
SUM. Tryggvi hefur verið
búsettur f Danmörku sfðan
1961, en heim hefur hann
komið af og til m.a. til að sýna
verk sfn, að þessu sinni 25
myndir málaðar f Kaupmanna-
höfn. Kvaðst Tryggvi einnig
ætla nú til Neskaupstaðar, fæð-
ingarbæjar sfns, til þess að
huga að nýju Læknamiðstöð-
inni, en hann hefur þegið boð
um að skreyta hana.
Tryggvi kvaðst vonsvikinn
yfir þvf að sjá breytinguna sem
væri orðin á Islandi síðan hann
kom síðast. „Það ræður
gúmmikúnst hér,“ sagði hann,
„íslendingar eru farnir að læra
af Chigaco. Þegar maður kemur
nú og sér fósturjörðina, eru
orðnir fleiri gangsterar á göt-
unum en áður og þetta er sorg-
legt vegna þess að á bak við
þetta liggur tilfinningalegur
kuldi. Kjarvalsstaðamálið, t.d.,
það er fasismi vegna þess að
þar ráða stjórnmálamennirnir.
Við sjáum aldrei Svavar, Þor-
vald og Einar G. Baldvinsson.
Það var hneyksli að brjóta
prinsippið i þessu efni, þvi
myndlistarmennirnir eiga að
velja beztu myndlistarmennina
hjá þjóðinni og þeir hafa bezt
vit á myndlistinni, ekki stjórn-
málamenn eða almenningur og
Mjófirðingar. Stéttarleg staða
myndlistarmanna er allt of bág-
borin. Ef . hún væri sterkari
myndu myndlistarmál á íslandi
vera miklu ákveðnari, þau eru
ekki nógu sosialseruð.“
Sýning Tryggva er opin kl.
4—10 daglega frá 18. okt. og í
hálfan mánuð eða þar um bil
með 25 myndum.
Útselur var
það heillin
SELURINN sem fannst á Stokks-
nesfjöru um miðjan síðasta
mánuð hefur nú nýlega borizt
Náttúrufræðistofnuninni og að
sögn dr. Finns Guðmundssonar
var hér um að ræða útsel, gamlan
brimil, en ekki munksel eins og
franski háhyrningaveiði-
maðurinn á Hornafirði taldi.
Munkselir eru ættaðir frá Kara-
bfska hafinu, en útselir eru að
sjálfsögðu hagvanir hér við Iand.
Slípirokk
stolið
AÐFARARNÓTT 15. október s.l.
var brotizt inn í vélsmiðju Péturs
Auðunssonar við Óseyrarbraut i
Hafnarfirði og þaðan stolið nýjum
slípirokk af Wolf-gerð. Rann-
sóknarlögreglan í Hafnarfirði
óskar eftir þvi, að þeir, sem telja
sig hafa orðið varir við manna-
ferðir við vélsmiðjuna eftir
klukkan 23 um kvöldið eða vita
eitthvað um málið, gefi sig fram.
Opinber háskóla-
fyrirlestur
CAND. PHILOS. Gro Hagemann,
kennari í „kvennasögu" við
Historisk Institutt í Osló, flytur í
boði Heimspekideildar opiriberan
fyrirlestur við Háskóla Islands.
Fyrirlesturinn nefnist Kvinne-
historie og kvinnehistorisk
forskning og verður fluttur
þriðjudaginn 21. okt. n.k., kl.
17.15, í stofu 201 f Árnagarði.
öllum er heimill aðgangur að
fyrirlestrinum.
(Frétt frá Háskóla tslands)
Lánasjóður íslenzkra námsmanna:
50 milljónir vantar miðað
við
milljónir
tekjuaukningu milli ára
LÁNASJÓÐUR fslenzkra náms-
manna fékk á fjárlögum, svo sem
komið hefur fram í fréttum, 680
milljónir króna og 100 milljón
króna lánsheimild eða samtals
780 milljónir króna. Á fjárlögum
Útfærslan í vestur-þýzkum fjölmiðlum:
„Islendingar hafa fiskinn,
en við höfum markaðinn”
Hamborg 18. október.
Frá fréttaritara Mbl.
Sverri Schopka:
SEGJA má að óvenju hljótt
hafi verið um fyrirhugaða út-
færslu lslendinga f 200 mflur
undanfarnar vikur ef miðað er
við blaðaskrifin sumarið 1972.
En f gær og fyrradag er þó
skýrt frá útfærslunni og fisk-
veiðideilunni á forsfðum blað-
anna og f sjónvarpinu var sýnd
45 mfnútna kvikmynd um
hana. Sum blaðanna eru afar
harðorð f garð tslendinga. Sagt
er að tsiand fari ekki að al-
þjóðalögum, — bent á dóminn f
Haag. Hér sé um sjórán að ræða
sem niuni hafa mjög alvarlegar
afleiðingar fyrir þýzkan fisk-
iðnað og stofni til atvinnu-
leysis, og stór hækkaðs fisk-
verðs, en Þjóðverjar veiða um
14% af aflasínum við tsland.
Bent er á það, að íslendingar
séu ekki einir færir um að
grisja fiskstofnanna nægilega
og leiði þetta til offjölgunar á
fiski, sem ekki verði nýttur á
sama tfma og þjóðir heims líði
skort á eggjahvítuefnum. Sagt
er frá því að Ægir og Týr hafi
rekið átta þýzk fiskiskip út
fyrir 200 mílurnar og að Wis-
chnewski, aðstoðarutanríkis-
ráðherra, hafi kvatt Árna
Tryggvason, sendiherra f Bonn,
á sinn fund og mótmælt þessum
aðförum.
Margir benda á ótta íslend-
inga við ofveiði og stefnu í haf-
réttarmálum og tala um það, að
þessar tvær gömlu vinaþjóðir
þurfi nú endilega að komast að
samkomulagi. Þá kom í Frank-
furter Allgemeine Zeitung
fram ásakanir frá Kristilegum
demókrötum um að ríkisstjórn
sósíaldemókrata og frjálsra
demókrata hafi ekki bfeitt sér af
nægilegri festu fyrir samkomu-
lagi við íslendinga.
I gær skýrðu blöðin frá því að
íslendingar hefðu samþykkt að
samningaumleitanir hæfust í
Reykjavík 28. október, og sem
endurgjald hefðu þýzk stjórn-
völd hlutazt til um að löndunar-
banninu i strandfylkjunum
yrði aflétt þegar í stað.
Þegar á heildina er litið er
óhætt að segja það, að Þjóðverj-
ar fari nú mun hægar í sakirnar
heldur en sumarið 1973. Einn
af framámönnum þýzkra tog-
araeigenda sagði: „íslendingar
hafa fiskinn, en við höfum
markaðinn. Ef samkomulag
næst fellur niður 15% tollur af
fiski á svæði Efnahagsbanda-
lagsins. Þessar staðreyndir
hljóta að leiða til samkomu-
lags.“
1976 eru sjóðnum áætlaðar 807,5
milljónir króna og jafnframt er
gert ráð fyrir 100 milljón króna
lánsheimild eða samtals 907,5
milljón krónum. Þá er gert ráð
fyrir, að sjóðurinn hafi í eigin
tekjur 18 milljónir króna.
Skatvísitala milli áranna hefur
hækkað um 25%, en það er sú
aukning í tekjum launþega, sem
orðið hefur. Til þess að náms-
menn sitji við sama borð, þ.e. ef
25% eru lögð ofan á heildarupp-
hæð þá, sem Lánasjóðurinn fékk
til umráða, 780 milljónir, þyrfti
fjárframlag til sjóðsins að verða
975 milljónir og vantar þvf uppá
49,5 milljónir króna til þess að
hækkun fjárframlags til sjóðsins
sé hin sama og í fyrra miðað við
tekjuaukningu fólks milli áranna.
I meðförum Alþingis á fjár-
lögum f fyrra var fjárframlag til
sjóðsins hækkað um 50 milljónir
króna. Bregðist þingið eins við nú
og hækki framlagið til sjóðsins
um sömu upphæð, er þeirri 25%
aukningu, sem skattvísitalan
kveður á um, náð og rúmlega það.
Svo sem fram kom í fréttum Mbl.
* gær, er fjárþörf Lánasjóðs fs-
lenzkra námsmanna að mati sjóðs-
stjórnar rúmlega 1.700 milljónir á
árinu 1976.
Sá mismunur, sem fram kemur
á framlagi til sjóðsins nú og var f
fyrra er um 5%, en það er sá
niðurskurður, sem ríkisstjórnin
ákvað að gera á föstum fjárfram-
lögum til sjóða á fjárlögum.
— Svæðamót
Framhald af bls. 48
hann ætlaði að dveljast hér eitt-
hvað áfram eftir að svæðamót-
inu lyki.
Fyrsta umferð svæðamótsins
verður tefld á Hótel Esju
klukkan 14 í dag. f gærkvöldi
var mótið sett formlega af
borgarstjóranum i Reykjavík,
Birgi ísleifi Gunnarssyni, og þá
var einnig dregið um töfluröð
keppenda.
Þátttakendur eru 15, en til
stóð að þeir yrðu 16. Alþjóða-
skáksambandið lenti í vanda
með svæðamótið í Barcelona á
Spáni, en þar neituðu 6
keppendur að vera með vegna
stjórnarfarsins f Iandinu. Var
reynt að koma þremur af þess-
um keppe'ndum á mótið hér en
því var hafnað. Skáksamband
íslands bauðst til að bæta
éinum keppanda við, en því
hafnaði Alþjóðasambandið og
þvf verða þeir ekki nema 15
sem hér keppa.
Teflt verður á 2. hæð Hótel
Esju og þar er góð aðstaða fyrir
áhorfendur. Sérstakt pósthús
verður opiö þar f dag.
Iðnnemar þinga
33. ÞING Iðnnemasambands Is-
lands hefur staðið yfir f Reykja-
vfk frá því á föstudaginn og þvi
lýkur í dag. Þingið er haldið að
Hótel Loftleiðum og sækja það
um 100 fulltrúar frá 18 aðildarfé-
lögum. Helztu málaflokkar sem
fjallað hefur verið um á þinginu,
eru iðnfræðslumál, kjaramál, fé-
lags- og fræðslumál og þjóðmál.