Morgunblaðið - 07.04.1976, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. AFRÍL 1976
og skrifa sjálf. Við vinnum
saman að samningu textans og
þau geta alltaf lesið það, sem
þau hafa sagt fram sjálf. Um-
fram allt höfðar þetta til þess
að þau geti búið til setningar.
Þau læra að t já sig.
Guðrún sagði, að stafrófið
væri notað. Börnin raða öllu
sem þau geta f möppur eftir
stafrófi og læra þannig að
vinna eðlilega með það. Þau
sækja sér ákveðna stafi, sem
börnunum að tjá sig og gera
það, sem getur komið þeim að
gagni sfðar meir. Það er nú
orðið svo, að meiri hluti barn-
anna hefur verið f leikskóla frá
2ja eða þriggja ára, og þau eru
búin að föndra svo lengi. Þau
0 I Kópavogsskóla fer nú í vetur fram tilraun til að kenna sex ára
gömlum biirnum lestur með dálftið sérstakri aðferð, sem byggir á
tali. Guðrún Sveinsdóttir kennari kynntist þessari aðferð f Svf-
þjóð, þar sem hún var að kynna sér lestrarkennslu og hjálp f
lestri og leizt svo vel á þetta að hún fékk leyfi menntamálaráðu-
neytisins til að reyna hana í vetur í annarri sex ára deildinni í
skólanum og að nokkru f hinni.
Sex ára bekkurinn er f ákaf-
lega rúmgóðri stofu, þar sem
biirnin hafa aðstöðu til að
hreyfa sig, og einnig eru afgirt
horn, þar sem þau geta dregið
sig í hlé. Er húsnæðið um 80
fermetrar. Körnin voru öll að
lesa upp f kór með kennurum
sínum og Ifma smáorð á miöum
á sinn stað, þar sem þau komu
fyrir í textanum. Þau voru
ákaflega áhugasöm.
Guðrún hafði skýrt fyrir
okkur hvernig lestrarkennslan
færi fram. Börnin búa sjálf til
textann, sagði hún. Við byrjum
á að velja eitthvert smáorð, t.d.
orðið er og hvert barn fær þetta
orð á miöa. I hvert skipti sem
börnin koma að þessu orði í
textanum, Ifma þau það neðan
við það. Einnig fá þau blað og
leita aðorðtnu og Ifma miöann
sinn við það. Síðan rífum við
orðið f sundur, f e og r, þannig
að þetta eru hljóð. Þannig er
hljóðio upplifan.Einn’g má láta
oröiu vaxa fi am, svo sem orðið
sá, sem verður þá t.d. sáu.
Alltaf þegar komið cr að nýjum
staf, er búinn til nýr texti.
Ilann höfðar til harnanna, af
því þau búa hann til. Og í hvert
skipti, sem við förum með
þcnnan texta, er það gert svo
hægt og skýrt að þau heyra
hvert hljóð. /Etlunin er að
börnin geti tengt hljóðin án
fyrirhafnar. Að lesa sé bara
málið en ekki þetta torf sem
lestur verður þeim oft. Við
höfum svo látin börnin búa til
myndasögur og hjálpað tii við
að búa til textann. Og mi ð þvf
að fara ofan f stafina, finnst
þeim þau hafa samið þetta
sjálf. Það höfðar mjög til
þeirra og venur þau á að semja
eða innlegg f hana, sagði hún.
Það er upplagt að byrja á þessu
með sex ára börnin, því þar er
kennslan svo frjáls. Með því
móti læra þau meira að lesa en
þau mundu annars gera f sex
ára deildum. Og þau hafa
gaman af því að búa til setn-
ingarnar.
Við horfðum á börnin lesa
með þeim reglulegu kennurum
sfnum, Guðrúnu Sveinsdóttur
og Arnheiði Borg. „Ég sá skip“.
„Gfsli sá kött“ lásu þau saman
og svo f framhaldi „við sáum
mat“. Börnin semja setningarn-
ar f samræmi við það Iff, sem
þau þekkja. A veggnum hangir
málverk með dýramyndum sem
þau hafa búið til saman, þegar
Börnin eru nýbúin að læra um húsdýrin og er myndin þeirra af þvf verkefni á veggnum. Kennarinn
þeirra þarna er Guðrún Sveinsdóttir.
hanga á vegg og búa til stafi í
leir, eftir þvf sem þau vilja.
Guðrún fullyrti að börnin féllu
alveg eins inn f hefðbundið
kerfi síðar, þó þau byrjuðu með
þessum hætti. — Þetta er
ekkert annað en hljóðaðferðin
þau voru að læra um dýrin og
ýmislegt dót úr mjólkurum-
búðum hékk á vegg, frá þvf þau
voru að læra um mjólkina og
mjólkurafurðir.
— Við erum ekki að halda
þvf fram að til sé nein aðferð,
sem iillum hæfir, sagði Guðrún.
Maðurinn er svo mikill ein-
staklingur. En þetta hefur gef-
ist mjög vel í sex ára bekkjun-
um, þar sem við höfum ekki
þennan þrýsting eins og sfðar
í náminu. Þarna má leyfa
pau læra
að lesa með
nýrri aðferð
Ólafur Björnsson Keflavík:
I sunnudagsblaði yðar er slegið
upp sem frétt á útsíðu, að 30 tonn
af smáfiski gætu orðið 60 tonn
eftir tvö ár.
Ur því að blaðinu fannst ástæða
til þess að slá upp frétt um „Kast-
ljós“ í umraút sinn, undrar mig að
þetta eitt skuli slitið úr samhengi
við annað sem fram kom. I þætt-
inum tók ég rækilega fram, að
fullvíst væri, að þeir á b/v Dag-
stjörnu hefðu ekki hent meiru í
sjóinn en önnur skip á sömu slóð-
um. Þá kom það einnig fram að
burt séð frá því hverju kann að
hafa verið hent, þá má heita að
megnið af því sem minni togar-
arnir hafa aðallega landað að und-
anförnu, hafi verið smáfiskur,
50—54 stk. í hverjum kassa, 63
kg, eða að meðaltali 1,2 kg stykkið
(800 pr. tonn. Vonandi eru þó
undantekningar).
Þá segir í fréttinni: “Morgun-
blaðið hafði í gær samband við
Sigfús Schopka fiskifræðing'*
Eftir hans upplýsingum eiga
þessi 30 tonn að hafa getað orðið
60 tonn miðað við 5 ára fisk. Því
er miðað við 5 ár en ekki 7—8 ár?
Þá er sagt að Sigfús telji 5 ára
fisk 2 kg, hingað til hefur 5 ára
fiskur átt að vera 3 kg. 30 tonnin
voru úrgangur úr fiski sem var að
meðáltali 1.2 kg. stykkið (slægt).
Hér er netafiskur yfirleitt 110
— 160 stk. í tonni. Að þessu at-
huguðu teldi ég nær lagi að ætla,
að þessi 30 tonn hefðu getað orðið
150—200 tonn, ef leita ætti að
réttri mynd. Ekki lætur blaðið sér
nægja að útbúa þessa frétt þannig
að gert er lítið úr þeirri svívirð-
ingu sem viðgengst við veiðarnar,
heldur er einnig leiðari blaðsins
lofgjörð um hvað sjávarútvegs-
ráðherra sé búinn að koma þessu
öllu í gott lag. Glöggt dæmi um
það góða lag eru eftirfarandi
matsniðurstöður, teknar af
handahófí úr miklu af svipuðu, og
eins víst að verra sé til.
Arnar HU 1 10/3
Þorskur í kössum 113.746 kg. 85%
1. fl„ 15% II f 1., 2.4% úrg.
Stórt 21% — millif. 40,6% 50—54
sm 21%, 43 — 50 sm 15%.
Þorskur laus 33,521 kg. 70% I.fl.
— 30% II.fl.3,8% úrg.
Stórt 1,2% — millif. 42% —
50—54 sm 25% — 43—50 sm 28%
Gullver NS.12 16/3
Þorskur í kössum 35,105 kg, 91%
I. fl.,9% II. fl.
Stórt 32% — millif. 51% — smátt
17%. Undir 50 sm?
Þorskur laus. 71,500 kg. 77% I.fl.
— 23% II.fl.
Þetta eru hroðalegar staðreynd-
ir, að ekki sé meira sagt.
Nú er að vísu búið að loka því
svæði, sem flest þessara skipta
fengu þennan afla á, enda var
búið að hreinsa það að mestu.
Alveg er víst, að þessi saga á
eftir að endurtaka sig og enn hef-
ur ekkert verið gert til þess að
koma í veg fyrir slíkt. (Þingmenn
eru uppteknir við að ræða mat á
gærum).
Mikið vantar á að sumar mats-
niðurstöður séu fullnægjandi, því
ekki verður séð á þeim, hvað mik-
ið af fiski (ef hægt er að kalla
þessa titti fisk) er undir 50 sm.
Það reynist þá vera upp í 28%
þar sem það er tekið sér.
Með reglugerð frá 1. jan. 1976
var bannað að landa meiru en
10% af fiski undir 50 sm. (Sem er
helmingi meira en fiskveiðilaga-
nefnd gerir ráð fyrir í sínum end-
anlegu tillögum).
Þrjátíu sinnum 30 tonn +
þrjátíu sinnum 100 tonn
Stórt 25% — millif. 41 % — smátl
34%. Undir 50 sm?
Hegranes SK 18/3
Þorskur 100,240 kg. 87% I.fl. 13%
II.fl.
Stórt 18% — millif. 47% — smátt
34%. Undír 50 sm? Undir 43 sm
!%■
Runólfur SH 135. 14/3
Þorskur í kössum 67,510 kg 100%
I.fl.
Stórt 13,4% — millif. 51,5% —
smátt 35,1 %. Undír 50 sm?
Var með fleiri tegundir, þar í
karfi, af honum 7,2% undirm.
(leyfilegt 5%)
Sléttbakur EA 304 12/3
Vigt vantar. Þorskur 100% I.fl.
Stórt 18% — millif. 60% — smátt
22% (8% undir 50 sm).
Sólbakur EA 5 10/3
Vigt vantar. 86% I.fl., 14% II.fl.
Stórt 18% — millif. 52%, smátt
30% (12% undir 50sm).
Skinnev SF 10 14/3
Þorskur 84,486 kg. 93% I.fl. —
7% II.fi.
Stórt 22% — millf. 53% — smátt
25% — undir 50 sm?
Dagstjarnan 23/3
100% I.fl.
Stórt 27%, millif. 54% — 50—54
sm 12%, undir 50 sm 7%
Framnes 10/3
(Hef aðeins stærðarmat)
Þorskur stór 29,53%. Millf.
61,44%. Smátt 9.03%.
Vigri RE
(Hef aðeins stærðarmat)
Þorskur, stór 50% — millif. 34%
— 50—54 sm 9%. Undir 50 sm
7%
Ekkert virðist gert til þess að
framfylgja þessari reglugerð
frekar en öðrum, sem í gildi eru.
Blaðrað er um að skylda skipin
til þess að koma með í land allt,
sem í trollið kemur, sem vissulega
væri þessum titta-fiskurum mak-
legt, en ekkert er framkvæmt.
Allt tal um stækkun möskva
hefur miðazt við að útnýta það
sem til kynni að vera af smáum
möskva, en ekkert hugsað um
hvað sú nýtni kostar þorskinn.
Skyndilokanir og eftirlit má
ekki nefna, það kostar of mikið.
Talað er um að skera niður leyfð-
an netafjölda, um allt að helming,
en ekkert hefur verið gert' til þess
að farið sé eftir gildandi reglum.
Það ber allt að sama brunni,
langan tíma tekur að fá nokkuð
gert til úrbóta og þegar það loks-
ins hefst í gegn, er ekkert hirt um
að fylgja því eftir.
Vörður í
hálfa öld
I TILEFNI 50 ára afmælisins,
hefur Landsmálafélagið Vörður
gefið út sérstaka afmælispeninga.
Eru það 600 silfraðir og 30 gylltir
minnispeningar, scm eru tölu-
settir samkvæmt upplagi.
Á framhlið þeirra er fálkinn,
sameiningartákn sjálfstæðis-
manna, en bakhliðina prýðir
heiðursmerki Varðar og kjör-
orðin: „Gjör réttþol ei órétt".
Að sögn Guttorms Einarssonar
formanns hátiðarnefndar Varðar
er gullpeningurinn nú uppseldur,
en hann kostaði 3500 krónur. Þá
berast pantanir á silfurpeningn-
um ört inn, en hann kostar 2000
krónur.