Morgunblaðið - 07.04.1976, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. APRlL 1976
17
Embættisveiting gagnrýnd á Alþingi:
Einróma meðmæli norrænn-
ar hæfnisnefndar sniðgengin
— en hún mælti með dr. Gunnlaugi Snædal í stöðu prófessors í
kvensjúkdómum og fæðingarhjálp, sem jafnframt gegnir störfum
yfirlæknis kvensjúkdóma- og fæðingardeildar Landspítalans
ALBERT Guðmundsson (S) kvaddi sér hljððs utan dag'
skrár í sameinuðu þingi í gær og gagnrýndi harðlega
veitingu prðfessorsembættis við Háskóla íslands í kven-
sjúkdómum og fæðingarhjálp, þar sem niðurstaða norr-
ænnar hæfnisnefndar var sniðgengin, og beindi nokkr-
um spurningum til menntamálaráðherra í því sambandi.
Hæfnisnefndin mælti einrðma með dr. Gunnlaugi Snæ-
dal, sem hefur um 16 ára skeið unnið við Fæðingardeild
Landspítalans, og verið staðgengill Péturs heitins
Jakobssonar, yfirlæknis og prófessors, meðan hans naut
við, en ráðherra veitti dr. Sigurði Magnússyni embættið.
Ráðherra svaraði og kvaðst hafa farið að tillögum lækna-
deildar Háskólans og fá dæmi væru þess að embættis-
veitingar væru ræddar á Alþingi, kvaðst raunar ekki
minnast þess í sinni þingmannstíð. Hér fara á eftir
fyrirspurnir Alberts, ásamt rökstuðningi, sem og svör
ráðherra, hvorttveggja orðrétt:
Niðurstöður hæfnisnefndar sniðgengnar.
Albert Guðmundsson (S) mælti á þessa leið:
„Herra forseti.
Tilefni þess að ég leyfi mér að
kveðja mér hljóðs, utan dagskrár,
er sú fregn, sem mér barst til
eyrna í gær, að Hæstvirtur
menntamálaráðherra hafi skipað
dr. Sigurð Magnússon í stöðu
prófessors við Háskóla tslands i
kvensjúkdóma- og fæðingar-
hjálþ, og sem yfirlækni kvensjúk-
dóma- og fæðingardeildar Land-
spitalans, en ekki dr. Gunnlaug
Snædal, sem talinn var hæfari
þessara tveggja umsækjanda til
að gegna umræddu embætti, en
slík var niðurstaða dómnefndar,
sem skipuð var mönnum frá þrem
viðurkenndum háskólum á Norð-
urlöndum: Karolinska Institutet í
Stokkhólmi, Árhus Universetet
og Háskóla tslands, en á hans
vegum sat prófessor Þorkell Jó-
hannesson i nefndinni.
Dómnefnd þessi var skipuð að
ósk Læknadeildar Háskóla ts-
lands, í samráði við menntamála-
ráðherra, til þess að komast að
hlutlausri niðurstöðu um hæfni
umsækjenda, þar sem báðir voru
taldir koma til greina i stöðuna,
og þvi vandasamt og mikið verk,
sem dómnefndarmenn voru beðn-
ir að inna af hendi. A niðurstöðu
dómnefndarmanna hvildi framtíð
umsækjenda.
Niðurstöður dómnefndarinnar
reyndust samhljóða. Annar um-
sækjandinn, dr. Gunnlaugur Snæ-
dal, var talinn tvímælalaust hæf-
ari til að gegna prófessorsstöð-
unni í kvensjúkdómum og fæð-
ingarhjálp við Háskóla íslands og
yfirlæknisstöðu fæðingardeildar
Landspítalans, eða eins og fram
kemur í niðurstöðu dómnefndar-
innar orðrétt, með leyfi hr. for-
seta:
„Samanburður á umsækjendun-
um tveimur og lokaniðurstaða.
Báðir hafa umsækjendur full-
gilda menntun og þeir hafa báðir
að verulegu leyti aflað sér undir-
stöðumenntunar erlendis. Enn-
fremur hafa þeir báðir víðtæka,
margra ára kennslureynslu.
Enda þótt Magnússon standi að
þvi leyti greinilega framar Snæ-
dal vegna langs starfsferils við
(formel) kennslustörf, þá hafa
báðir tekið drjúgan þátt i fræðslu-
fundarhöldum bæði sem fyrirles-
arar og kennarar við framhalds-
menntun með fjölbreyttu sniði.
Það leikur því ekki á tveim tung-
um, að báðir eru þeir fyllilega
hæfir til þess að stjórna kvensjúk-
dóma- og fæðingardeild.
Þar eð umsóknirnar varða pró-
fessorsembætti í kvensjúkdómum
og fæðingarhjálp verður að telja
að vísindastörf ráði úrslitum, en
þau eru af beggja halfu alltak-
mörkuð.
Það er áberandi, er meta skal
störf Magnússonar, að öll ritverk
hans hafa orðið til á síðustu 5
árum. Það er ennfremur sérkenni
á öllum verkum Magnússonar, að
doktorsritgerðinni undanskil-
inni, að þau eru gefin út í sam-
vinnu við einn eða oftast fleiri og
miðað við Magnússon verður að
telja þá flesta eldri og mjög virta
vísindamenn, sem áður hafa gefið
út viðamikil rit um þau efni, sem
fjallað er um i framlögðum verk-
um.
Doktorsritgerðin, sem álíta
verður mjög veigalítið verk,
styður þessa skoðun á framlagi
Magnússonar.
Ritstörf Snædals eru einnig all-
litil að vöxtum, en hinsvegar er
doktorsritgerðin hans yfirgrips-
mikil, afar mikils virði og þraut-
hugsað verk, þar sem fram koma
margar athuganir, sem vel má
telja frumlegar. Svipuð sjónarmið
um verkgæðin má setja fram
varðandi annað verk hans um
línurit yfir tiðni krabbameins í
brjósti miðað við aldur, (alders
incidenskurver for cancer
mammae) og verkið um sjúklega
stækkun skjaldkirtils (struma)
hjá vanfærum konum. Hvorugt
þessara verka lætur lesandann
velkjast i vafa um, að Snædal
hefur lagt fram mjög drjúgan
skerf til þeirra, þótt báðar séu
ritgerðirnar unnar í samvinnu við
aðra.
Niðurstaða
Einróma álit nefndarinnar er,
að dr. med. Gunnlaugur Snædal
sé hæfari til þess að gegna
umræddri prófessorsstöðu við Há-
skóla Islands og visar nefndin til
þess, að hann stendur frá visinda-
legu sjónarmiði greinilega framar
hinum umsækjandanum, þótt
þeir séu að öðru leyti jafnokar.
Kaupmannahöfn, 16. janúar
1976.“
Við þetta má bæta, að dr. Gunn-
laugur Snædal hefur um 16 ára
skeið unpið farsælt starf við Fæð-
ingardeild Landspitalans, og ver-
ið staðgengill yfirlæknis og
prófessors Péturs heitins Jakobs-
sonar, á meðan hans naut við. Dr.
Gunnlaugur Snædal hefur tekið
verulegan þátt í stjórnunarstörf-
um Fæðingardeildarinnar, og séð
um skýrslugerð deildarinnar frá
stofnun hennar 1949. Þá hefur dr.
Gunnlaugur unnið að nýskipan
mæðraskrár og fæðingartilkynn-
inga og var fulltrúi prófessorsins
í allri undirbúningsvinnu við ný-
byggingu Fæðingardeildarinnar
frá 1968 til þessa dags.
Sýnir þetta, að dr. Gunnlaugur
Snædal hefur öðrum fremur
áunnið sér rétt til þess að verða
eftirmaður prófessors Péturs
Jakobssonar, ef um væri að ræða.
að umsækjendur væru að öðru
leytj jafnokar, en staðreyndir
sýna, að ritsmið og störf dr. Gunn-
laugs eru bæði meiri að magni og
mikilsverðari frá vísindalegu
sjónarmiði, og niðurstaða dóm-
nefndar virðulegra norrænna há-
skóla einróma meðmælt þvi, að
hann hljóti stöðuna.
Það hlaut því að vekja athygli,
þegar Læknadeild Háskólans
ákvað á fundi hinn 5. marz, 1976,
með 22 atkvæðum gegn 16 atk„ að
ganga gegn niðurstöðum dóm-
nefndarinnar (án rökstuðnings),
og mæla með því að dr. Sigurður
Magnússon yrði skipaður af ráð-
herra i umrædda prófessorsstöðu.
Nú hefur hæstvirtur mennta-
málaráðherra skipað dr. Sigurð
Magnússon í stöðuna, þrátt fyrir
einróma niðurstöðu dómnefndar-
innar dr. Gunniaugi Snædal í hag.
Virðist hæstvirtur ráðherra hér
taka mið af niðurstöðu Lækna-
deildarinnar, en engin rök hafa
verið færð fram fyrir þvi, hvers
vegna þar er lagzt á móti
ráðningu dr. Gunnlaugs Snædals.
Því leyfi ég mér að spyrja hæst-
virtan menntamálaráðherra:
1. Hvers vegna var gengið fram-
hjá niðurstöðum dómnefndar,
sem Læknadeildin óskaði eftir að
málinu yrði vísað til, um skipan í
prófessorsembætti i kvensjúk-
dómum og fæðingarhjálp, og yfir-
læknisembætti við kven-
sjúkdóma- og fæðingardeild
Landspítalans?
2. Hver var kostnaðurinn við
umrædda dómnefnd og hver
greiðir hann?
Norrænn fjárfestingarbanki
Geir Ilallgrlmsson forsætis-
ráðherra mælti fyrir stjórnar-
frumvarpi um norrænan fjár-
festingarbanka í efri deild Al-
þingis. Frumvarpið hef
ur verið rakið efnislega hér á
þingsiðunni en framsögu for-
sætisráðherra verða gerð nán-
ari skil siðar.
Frumvörp tengd sjávarútvegi
Þrjú frumvörp, tengd sjávar-
útvegi: um aflatryggingarsjóð,
upptöku ólöglegs sjávarafla og
veiðar utan íslenzkrar fisk-
veiðilandhelgi, voru afgreidd
frá efri deild og verða
send forseta neðri deildar til
meðferðar. Frumvörpin hafa
verið ítarlega rakin hér í blað-
inu.
Tryggingarfrumvörp
Matthias Bjarnason trygg-
ingaráðherra mælti fyrir
þremur stjórnarfrumvörpum,
tengdum lausn vinnudeilunn-,
ar í febrúarmánuði sl. og er
nánar frá þeim sagt hér á þing-
síðunni í dag.
3. Nú er hér um að ræða skipan
í prófessorsembætti við Háskóla
Islands, ásamt embætti yfir-
læknis við kvensjúkdóma- og
fæðingardeild Landspitalans.
Leitaði hæstvirtur menntamála-
ráðherra álits heilbirgðismála-
ráðuneyti'sins á skipan yfirlæknis-
embættisins og, ef svo var, hvert
var álit heilbrigðismálaráðu-
neytisins?
Að minu mati hefur verið
gengið á rétt eins af okkar
hæfustu lækna og leikreglur
brotnar á góðum dreng, sem dr.
Gunnlaugur Snædal, er með því
að hafa að engu hlutlaust mat
sérfróðra manna á hæfni úm--
sækjenda.
Ég þoli illa allt ranglæti og leyfi
mér þess vegna að draga athygli
að þessu máli.
Háskóli Islands er eign og stolt
þjóðarinnar og ber ávallt að hafa
hæfustu vísindamenn þjóðar-
innar í sinni þjónustu.
Farið að tillögu læknadeildar
Háskólans.
Vilhjálmur Hjálmarsson,
menntamálaráðherra svaraði á
þessa leið:
„Það mun fremur óvenjulegt að
ræða stöðuveitingar utan
dagskrár á Alþingi.
Spurningum hæstvirts 12. þing-
manns Reykvíkinga svara ég
þannig:
0 1. sp. Dómnefnd mat báða um-
sækjendur hæfa. — Staðan er
veitt i samræmi við till. lækna-
deildar.
• 2. sp. Heildarkostnaður við
dómnefndina var kr. 230.635
þóknun kr. 84.000, kostn, 146.635
— og er færður með rekstrar-
gjöldum Háskólans. Til upplýs-
ingar má geta þess, að hæsti árleg
ur kostnaður við dómnefndir varð
1974, liðlega 1,2 millj. kr.
# 3. sp. Var leitað álits
heilbrigðisráðuneytisins? — Nei
það hefir ekki verið venja.
Þetta eru bein svör við
spurningum háttvirts þingmanns.
Að öðru leyti ræði ég þetta ekki
utan dagskrár að sinni, enda
kynni það að verða nokkuð langt
mál.“
Kominn tími til. Ráðherrar
ábyrgir gagnvart Alþingi.
Albert Guðmundsson (S)
þakkaði svör ráðherra. Hann
sagði, að ef það væri óvenjulegt
að Alþingi ræddi störf ráðherra,
sem störfuðu á ábyrgð Alþingis og
með stuðningi þingmanna, þá
væri sannarlega kominn timi til
slikra umræðna nú. Þá mætti og
minna á fordæmi hjá ráðherra,
þar sem ekki hefði verið farið að
ábendingu háskóladeildar.
Það, sem skipti máli hér og nú,
væri, að niðurstaða hæfnis-
nefndar nefði verið sniðgengin,
brotið á hæfari umsækjandanum
og væri það ærið tilefni að fyrir-
spurnum og athugasemdum
sínum.
Ríkisreikningurinn 1974
Matthlas Á Mathiesen fjár-
málaráðherra mælti fyrir
frumvarpi til samþykktar á
rikisreikningi fyrir árið 1974.
Frá þessu frumvarpi, sem og
frumvarpi að fjáraukalögum
fyrir þetta sama ár, hefur ver-
ið greint áður á þingsíðu.
Deilt um bflnúmerakerfi
Ellert B. Schram (S) mælti
fyrir nefndaráliti, sem sagt
hefur verið frá hér á þingsíð-
unni, þar sem Allsherjarnefnd
neðri deildar mælti samhljóða
gegn ákvæðum stjórnarfrum-
varps um breytingu á númera-
kerfi bifreiða.
Ölafur Jóhann-
esson dómsmálaráðherra taldi
breytinguna til bóta, hagræð-
ingar og sparnaðar, þótt hún
mætti andstöðu tregðulögmáls
og væntumþykju á vissum
númerum. Harðar umræður
urðu í þinginu um þetta mál og
talaði fjöldi þingmanna, bæði
með og móti.
V ÍIIIBI i lll ■ II
Þingmál...Þingmál