Morgunblaðið - 15.10.1976, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. OKTOBER 1976
25
einnig þessum fundi hafréttarráðstefnunnar, sem
nú er nýbúinn skyldi Ijúka þannig, að inn í öllum
textum, sem notaðir verða til umræðu, standa þau
ákvæði, sem okkur eru nauðsynleg, þ.e.a.s. fyrst
og fremst, að strandríkið ákveði hámarksafla og
reglur um hagnýtingu hans.
200 MILUR ALÞJÓÐALÖG
— Er þaðalmenn skoðun fulltrúa á hafréttar-
ráðstefnunni að 200 mílna fiskveiðilögsaga sé
orðin alþjóðalög?
— Ég get varla ímyndað mér annað, segir
Eyjólfur Konráð Jónsson, og athyglisvert er, að í
einkaviðræðum, bæði sem ég átti við einstaka
erlenda fulltrúa á ráðstefnunni og einnig aðrir
sendinefndamenn, bar öllum saman um það, að
við íslendingar hefðum sigrað og engan heyrði ég
tala um, að okkur bæri lagaleg skylda til að veita
öðrum þjóðum frekari veiðiheimildir en við þegar
höfum gert.
Hins vegar benti t.d. brezki þingmaðurinn,
John Prescott sem hingað hefur komið, á það, að
sér fyndist við hafa siðferðilega skyldu til að veita
Bretum einhverjar veiðiheimildir eftir 1. des. Hon-
um var bent á það, að EBE-ríkin hefðu hér
veiðiheimildir næsta ár og bandalagið sjálft hefði
ákveðið sameiginlega afstöðu gagnvart öðrum
ríkjum í landhelgismálum. Því væri nær að við
spyrðum hvað við ættum að fá í staðinn fyrir þau
60—70 þúsund tonn, sem þeir fengju en að þeir
bæðu okkur um að veita enn aukin réttindi.
— En ef 200 mflur eru að flestra dómi orðnar
aS alþjóðalögum, til hvers er þá að halda
þessari ráðstefnu áfram?
— Eðlilega finnst okkur þessi ráðstefna snúast
fyrst og fremst um fiskveiðiréttindi, þar sem við
höfum allan hugann við þau mál. En því fer hins
vegar víðs fjarri, að svo sé. Helzta deilumálið er,
eins og margsinnis hefur komið fram, hagnýting
auðæfa hafsbotnsins utan 200 mílna, en annað
helzta áhugamál stórveldanna er að sjálfsögðu
siglingafrelsið. Þessi ríki óttast það, að strandríki
muni ekki einvörðungu helga sér 200 mílna
auðlindalögsögu, heldur hugsi þau sér sum hver
að taka 200 mílna landhelgi og þá kynni svo að
fara, er tímar liðu, að þau tækju að trufla frjálsar
siglingar á mörgum helztu siglingaleiðum heims
og jafnvel að krefjast gjaldtöku af verzlunarskip-
um.
Reynt er að leysa ágreiningsmálin í heild og því
eru nægileg verkefni fyrir nýjan fund, því að satt
bezt að segja gerðist sáralítið á fundinum nú í
sumar, og raunar lá það fyrir, að mérfannst, al'an
tímann, sem ég var úti, að enginn árangur mundi
nást, svo að jafnvel kynni að hafa veriðástæða til,
að við fulltrúarnir eða einhverjir okkar leituðu þá
leyfis að mega koma heim, en að ráði varð þó að
doka við og vera viðstaddir, ef einhver undur og
stórmerki kynnu að gerast.
SAMKOMULAG UM
HAFSB0TNINN?
— Telur þú vera líkur á að samkomulag
takist um hafsbotninn?
— Ég held, að slíkt samkomulag muni takast á
grundvelli tillagna þeirra, sem Kissinger setti fram
og munar þar mest um áhrif stórveldanna, Banda-
ríkjanna og Rússlands, en þessi tvö stórveldi stóðu
saman og var það stundum dálítið broslegt, ekki
sízt þegar sú aðferð var notuð, að Bandaríkjamenn
byrstu sig, en sovézku fulltrúarnir komu fram sem
sáttasemjarar.
— Er að þínum dómi engin hætta á því, að
samþykkt verði ákvæði, sem skerði yfirráðarétt
okkar íslendinga yfir 200 mllunum?
— Ég tel sáralitlar líkur á því. Hugsanlegt er að
landlukt og landfræðilega afskipt ríki fái inn
einhverjar ..málamyndagreanar'' um veiðiheimildir,
en það mundi naumast taka til okkar, enda voru
allir í hinum svonefnda Klúbb 21 (10 strandriki,
10 landlukt ríki, auk formanns) sammála um að
undanskilja okkur slíkum kvöðum með einum
hætti eða öðrum.
AFSTAÐA N0RÐURLANDA
— Hvað er að segja um afstöðu Norðurlanda
á þessum fundi?
— Þau voru okkur öll vinsamleg, eins og menn
vita. Hins vegar fannst okkur bæði Norðmenn og
Danir furðulega hæggengir og höfðum þá sérstak-
lega í huga rányrkju á Grænlandsmiðum og
færeyska hagsmuni. En raunar hafa Danir lýst því
yfir, að Færeyjar séu „ríki", en hins vegar kom það
aldrei Ijóst fram, hvort Grænland mundi falla undir
auðlindalögsögu Efnahagsbandálegsins eða ekki.
til gamans má geta þess, að þegar Norðmenn
voru að skýra Hans G. Andersen frá Fyrirhuguðu
frumvarpi um 200 mílur hjá sér og hann spurði,
hvort þeir mundu þá í raun færa út í 200 milur,
svöruðu þeir eitthvað á þann veg, að það yrði ekki
nema þá kannski við Norður-Noreg og þegarspurt
var, hvort veiðar útlendinga yrðu kannski ekki öllu
minni eftir en áður, þá svöruðu þeir því játandi, en
tóku fram, að þeir mundu helga sér 200 mílur. Þá
varð sendinefndarformanni okkar að orði.
„Þið ætlið þá að gera það, sem við gerðum
1 948;! þá brostu allir.
VIÐHORFIN FRAMUNDAN
— Gerir þú ráð fyrir því, að hafréttarráð-
stefnunni Ijúki á árinu 1977?
— Ég veit það ekki, en hitt vita allir, að fráleitt
hefði veriðað bíða úrslita hafréttarráðstefnu, segir
Eyjólfur Konráð Jónsson.
— Hvað viltu segja um viðhorfin í fiskveiði-
lögsögumálum okkar íslendinga nú um þessar
mundir?
— Eins og ég áður hef vikið að, tel ég okkur
hafa unnið lokasigur og engir frekari samningar
um fiskveiðiréttindi geti komið til greina, nema þá
gagnkvæmir samningar, ef við teljum okkur hag-
stætt að gera einhverja sláka, enda greindum við
fulltrúar allra stjórnmálaflokka sendinefnd Efna-
hagsbandalagsins frá þessari sameiginlegu skoð-
un okkar í sumar.
STG.
1 SID.\ - ÞJODVII.JINN FlBi«l»á«*w J*. éféit 1*73. J
t IRelandi l IgJfufélag Þjoftv iljan*- \ Kitstjórn. afgreiftsla. auglvsingar
\l mvnmm MALGAGN SOSIALISMA VERKALYÐSHRE YFINGAR OG ÞJOOFRELSIS. Kramkvsrmdastjori Kiftur Brrnmann Ititsljftrar Kjartan Dlafsson Ssavar ficstsson iib> Auglisingasljóri llrimir Initimarssun Skolav sl 19 Slmi l75tM» iS llnur» Askriftarv prft kr 300.00 A mínufti l.aúsasóluv prft kr IH 00 l’rpntun Klaftaprpnt h f
KrOUastiori Kvstoinn l>or\aldsson
150 MÍLURNAR ERU VERKEFNI DAGSINS
l»ah hefur ároiftanlega verift rroftlegt
Ifyrir þjóhina ah lá ah lyl&jast meh mál-
f efnalegri einanRrun ritst jora Morgun-
blahsins á sjonvarpsskerminum i fyrra-
1 kvöld þegar hann var ah reyna ah útlista
..framtihar’ kenningar sinar. Morgun-
blahih helur undir lorustu þessa manns ah
undanförnu reynt ah gera Sjállstæhis-
flokkinn dýrlegan meh mikilli umræhu um
, 200-milurnar. en þah er gert til þess ah
rbreiha yfir deyfh og sljóleika ihaldsins i
landhelgismálinu frá upphaíi. Af þvi til-
etni er rett ah rilja upp eltirlarandi.
tslendingar mörkuhu sér þá stefnu fyrir
25 árum ah þeir skyldu ráha landgrunninu
öllu eins og þah yrhi skilgreint á hverjum
tima. Dessi stefnumörkun var tekin um
leih og landsmenn voru lausir undan oki
flesksamninganna sem Bretar og Danir
I gerhu um fiskveihar vih tsland. Sam-
kvæmt þessari 25 ára gömlu stefnu hafa
tslendingar þvi jafnan verih i hopi þeirra
þjóöa.sem hafa viljah sem rýmsta land-
helgi
Samkvæmt þessari stefnu höfum vih
fært ut landhelgi okkar þrisvar sinnum.nú
siöast i 50 milur Degar vih færhum út i 50
milur var þah talih áfangi á lengri leih og á
þetta atrihi var einnig lögö áherzla i yfir-
lysingum Lúöviks Josepssonar. þegar vih
lærhum landhelgina út i 12 milur.en þá var
Luhvik lika sjávarútvegsráhherra.
I>essi stefna okkar hefur eiim sinni á 25
ára tinia veriö i \ erulegri ha ttiren þah var
llMil. þegar vihreisnarstjórnin afsalahi
valdi >lir fiskiniihiinuni utan 12 iiiilnanna
i hendur erlendra ahila. I>etta var gert
meh iiaiihuiigarsaniningniini sem var tal-
inn al hiiftinduni sinuiii niesta kostaplagg
einkiiin f\ rir þa*r sakir ah hann va*ri oupp-
segjanlegur. l>egar þessi saniningur \ar
gerhur henti lika vniislegt til þess i unt-
niadiiin þaverandi stjornarherra ah þeir
teldu 12 niilurnar endanlega skipan land-
helgisniála. I»ar ineh var stefnu okkar og
raunar franitih allri stelnt i voha nteh
þessum sainiiingum.
I>ah er svo hlalegt ah þeir sömu nu*nn.
sem mesta ábyrgh bera á þessum samn
ingum. skuli nu lysa þvi yfir ah þeir vilji
endilega 200 miina landhelgi Fortihin
segir okkur nefnilega eins og her var
rakih ah hefhu þessir sömu menn fengih
ah ráha áfram væri landhelgin ekki 50 mil-
urá tslandi. Deirra afstaöa var ah ekkert
ætti ah ahhafast i landhelgismálinu Allur
áróöur þessara ahila i dag er lika undan-
slátturinn helber. Dessir aöilar revna aö
Mh
slá striki yfir 50 milna landhelgina Ueir
kalla hana ..vighreihur kommúnista '.
gefa i skyn ah Hússar hafi haldih 50-milun-
um aö ..vinum sinum á tslandi'. segja ah
50 milna landhelgin heyri fortiöinni til
o.s.frv.
Staöreyndin or sú. ah helöi stefna þess-
ara inanna fengiöaö raha hefhu Islending-
ar ekki getah latih sig dreyma um nokkra
200 inilna laudhelgi. Sú stefna sem fylgt
liefur verih tryggir okkur liins vegar ah I
unnt er ah fa*ra lengra ut en i 50 milur
strax og fullur sigur hefur unni/.t yfir of-
heldisþjohiiini sem meh \ \TO-herskipuin
liagar sér eins og sjóræningjar iiinaii is-
len/.ku laiidhelgiiinar.
F"n tslendingar vita fullvel aö undan-
haldssjónarmiöin, sem haldih er fram i
stærsta dagblahi landsms eru bundin viö
einangraöa kliku valdamanna i Sjálfstæh-
isflokknum. I>au sjónarmih eiga ekkert
fylgi utan þcssarar kliku Kinangrun
Morgunblahsritstjórans i sjonvarpsþætt-
inum var ah visu eltirtektarverh. en skoh-
ah i samanburhi vih vihhorf allrar þjóhar
innar i landhelgismálinu i dag er einangr
unin alger 50-milurnar eru dagsverkefn-
iö. Dær heyra ekki fortihinni til nema i
gerviheimi ritst jóra Morgunblahsins.
„50 mílurnar eru dagsverkefnið.
Þær heyra ekki fortíðinni til nema í
gerviheimi ritstjóra Morgunblaðsins"
HÉR birtist í heild sinni forystugrein
Þjóðviljans hinn 30. ágúst 1973, sem vikið
er að í viðtalinu við Eyjólf Konráð Jóns-
son. Þar er baráttu Morgunblaðsins fyrir
200 mílum sumarið og haustið 1973 lýst
sem „málefnalegri einangrun ritstjóra
Morgunblaðsins“ og þar er enn undir-
strikuð sú skoðun kommúnista, að 50 mfl-
urnar væru það, sem máli skipti. „Þær
heyra ekki fortíðinni til nema í gervi-
heimi ritstjóra Morgunblaðsins,“ segir í
þessari forystugrein, sem lýsir glögglega
afstöðu Alþýðubandalagsins til 200 mílna
útfærslu, þegar barátta fyrir henni var að
hefjast. Forystugrein þessi er svohljóð-
andi.