Morgunblaðið - 15.10.1976, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15.0KTÖBER 1976
33
Halldórs Halldórssonar
A drottinsdegi hinn 10. okt.
s.l. lét Halldór Halldórsson
prófessor frá sér fara grein í
Morgunblaðið, sem hann
nefndi „Tilræði við fslenzkt
mál og fslenzkar bókmenntir".
Tilefni greinarinnar var, að
heimspekideild og háskólaráð
hafa á þessu ári samþykkt til-
Iögur til reglugerðarbreytingar
fyrir heimspekideild, sem
liggja nú hjá menntamálaráði
til endanlegrar afgreiðslu.
Þar sem ég er um þessar
mundir forseti heimspekideild-
ar, tel ég mig knúinn til þess að
svara Halldóri Halldórssyni í
stuttu máli og mun ég víkja
nær eingöngu að þeirri fullyrð-
ingu hans, að hin nýja reglu-
gerð feli í sér algeran aðskilnað
íslenzkunnar í tvær sjálfstæðar
námsgreinar, islenzka málfræði
og íslenzkar bókmenntir.
B.A.-próf
I hinum nýju reglugerðar-
drögum segir: „Til B.A-prófs
velur stúdent sér aðalgrein úr
námsgreinum, sem upp eru
taldar i 52. gr. 1 a-lið og tekur í
henni minnst 60 e“. En
fslenzka, þ.e. íslenzkt mál og
íslenzkar bókmenntir, er ein
þessara námsgreina, sem þar
eru upp taldar. Islenzku er þvf
haldið sem einni grein til B.A-
prófs, eins og verið hefur. Hall-
dóri Halldórssyni þykir það
hlýðaágrein sinni að láta þessa
að engu getið.
En hér er nokkru við að bæta.
Eftir núverandi kerfi taka stúd-
entar mest 3 stig í islenzku til
B.A.-prófs eða jafngildi 45 ein-
inga. Hið nýja kerfi gerir ráð
fyrir, að þeir stúdentar, sem
lesa islenzku sem aðalgrein til
B.A.-prófs, taki minnst 60 ein-
ingar í greininni og allt að 90
einingum. Stúdentar geti lesið
eina grein til B.A-prófs. Þetta
felur í sér verulega aukningu
námsefnis i greininni eða allt
að 100%. Islenzkan yrði því
stórlega efld með nýju reglu-
gerðinni. Þetta er að sjálfsögðu
afar mikilvægt, þar sem flestir
stúdentar, sem lesa íslenzku
sem aðalgrein, hætta að loknu
B.A.-námi.
Cand. mag.-próf
Samkvæmt núgildandi reglu-
gerð er stúdent heimilt að
ganga undir kandidatspróf í
íslenzku, hafi hann leyst af
hendi B.A.-próf og lokið þrem-
ur stigum í íslenzku. Kandídat-
inn velur sér aðalgrein, mál-
fræði eða bókmenntir. Heimilt
er að velja tvo námsþætti af
átta (tveir þættir samsvara
kandídatsritgerð) úr öðrum
greinum.
Þetta merkir, að sá „klofning-
ur“, sem Halldór Halldórsson
talar um milli íslenzks máls og
islenzkra bókmennta á sér stað
i reynd eftir B.A.-próf, þótt
prófgráðan heiti kandídatspróf
í islenzku. Hér vil ég taka fram,
að ég tel jafnsjálfsagt að halda i
islenzku til B.A-prófs og skilja
hana að i íslenzkt mál og
íslenzkar bókmenntir eftir
B.A.-próf.
Eg hef látið athuga náms-
þáttaval hjá þeim stúdentum,
sem lesið hafa til kandidats-
próf's i Islenzku og lokið að
fullu prófi eða öllum námsþátt-
um nema ritgerð. Athugun
þessi nær aftur til 1970. 1 ljós
kemur, að hér er um 15 stúd-
enta að ræða, 6 í málfræði, 9 í
bókmenntum. Aðeins tveir
stúdentar í málfræði hafa tekið
hvor sinn þátt úr bókmenntum.
Hinir 13 hafa allir haldið sig við
sitt sérsvið (einn málfræðistúd-
entinn tók almenn málvisindi
og sanskrít sem einn þátt).
Samkvæmt hinum nýju
reglugerðardrögum er ekki
talað um kandidatspróf í
íslenzku, heldur kandidatspróf
í íslenzkri málfræði og
kandídatspróf í fslenzkum bók-
menntum. Og eftir sem áður
hafa stúdentar, sem leggja
stund á þessar greinar eftir
B.A.-próf, rétt til þess að taka
prófþátt eða prófþætti úr öðr-
um greinum. Breytingin frá
kandidatsprófi í íslenzku frá
núverandi reglugerð er því
nafnbreytingin einber, sjá þó
nýmæli hér á eftir. Það er að-
eins matsatriði, hvort menn
vilja laga heiti prófgráðunnar
að námsefni eða halda i gamalt
heiti.
Nýmæli
Nýrri reglugerð fylgja ný-
mæli. Reglugerðardrögin
byggja á einingakerfi. Um gildi
þess má deila, en meginkostur
þess er aukið frjálsræði um
samval greina, að því tilskildu,
að það leiði ekki út í endileysu.
Námsnefndum og deildarráði
er ætlað að hafa trausta stjórn á
því. Ég tek hér upp kafla um
B.A-próf:
„Til B.A.-prófs velur stúd-
ent sér aðalgrein úr náms-
greinum, sem upp eru taldar i
52. gr. 1, a-lið, og tekur í henni
minnst 60 e. Stúdent getur
valið sér aukagrein úr þessum
námsgreinum og ber að taka i
henni mjnnst 30 e. Stúdent er
heimilt að sækja aukagrein til
annarrar deildar með sam-
þykki deildarráðs. Stúdent,
sem ekki velur aukagrein, vel-
ur viðbótarprófþætti úr aðal-
grein eða greinum henni
skyldum, enda komi til sam-
þykki kennara aðalgreinar.
Heimilt er að ákveða, að hluti
aðalgreinar eða aukagreinar
séu valfrjálsir prófþættir.
Heimilt er stúdent i samráði
við greinarkennara að sækja
prófþætti til annarra deilda".
Þessi tilhögun um valfrjálsa
prófþætti kemur til að móta
mjög nám í heimspekideild og
setja mark sitt jafnt á nám í
islenzku sem öðrum greinum.
Til að skýra þetta nánar
skulu tekin dæmi. Bókmennta-
rannsóknir beinast oft að heim-
speki og hugmyndum í ritverk-
um. Stúdent, sem les heimspeki
sem aðalgrein, gæti tekið próf-
þátt eða prófþætti i islenzkum
bókmenntum án þess að lesa
íslenzka málfræði, málsögu,
hljóðfræði, gotnesku o.s.frv.
Annað dæmi. Stúdent, sem les
ensku og hefur tungumálið að
sérsviði, gæti sér til gagns tekið
prófþátt um franskan orða-
forða, því að stór hluti orða-
forða enskunnar er frá frönsku
runninn. Og einnig gæti hann
sér að þekkingarauka tekið
prófþátt í sögu islenzka orða-
Framhald á bls. 46
Svargrein frá Bjama Gudna-
syni, forseta heimspekideildar
Hin nýja frystigeymsla Coldwater seafood í Bandarikjunum tekur 5000 lestir af frystum fiski, og um
40% afskipana hjá Coldwater fara i gegnum hana.
Samningar tókust milli Cold-
water og verkalýðsfélagsins
Franskur dýralækn-
ir annast háhyrnuna
Blóðsýni tekið úr henni í gœrdag
EINS og skýrt var frá í
Morgunblaðinu í s.l. viku,
vann starfsfólk Coldwater
seafood corp. í fiskiðnaðar-
verksmiðjunni í
Cambridge í Bandaríkjun-
Rekneta-
bátar med
560 tunnur
AFLI reknetabáta frá Höfn var
ekki jafn góður f gær og I fyrra-
dag, en þó bárust um 560 tunnur
að landi. Steinunn SF var með
mestan afla, 140 tunnur, Hvanney
var með 100 tunnur, Hringur með
60 og Skógey 70 tunnur.
um með miklum hæga-
gangi vegna ágreinings í
kjaramálum. Mbl. fregnaði
hins vegar í gær, að fengizt
hefði farsæl lausn á þeim
ágreiningi sem upp kom.
Undirritaður hefur verið
samningur við verkalýðs-
félagið á staðnum og gildir
hann til tveggja ára. Rekst-
ur verksmiðjunnar í
Cambridge er því kominn í
eðlilegt horf á ný.
Skýrt hefur frá þvi, að s.l. vor
tók Coldwater I notkun nýja
frystigeymslu í Everett skammt
fyrir utan Boston. Tekur hún
5000 lestir af frystum fiski og fara
nú um 40% af afskipunum Cold-
waters gegnum þessá geymslu. Þá
er verið að byggja fiskiðnaðar-
verksmiðju i tengslum við frysti-
geymsluna, en hún verður nokkru
minni en verksmiðjan I
Cambridge
Þrjátfu og fimm herpinótaskip
höfðu byrjað sfldveiðar f gær, af
alls 52, sem hafa fengið leyfi til
sfldveiða með herpinót. Af þess-
um fjölda eru 23 skip þegar
búinn með 200 tonna kvótann.
Afli herpinótaskipanna er nú
kominn eitthvað á sjötta þúsund
lesta.
Að sögn Jóns B. Jónassonar
fulltrúa í sjávarútvegsráðuneyt-
Aðaldýralæknir sædýra-
safnsins Marineland f
Frakklandi kom til Hafnar
í Hornafirði í gær og hófst
þegar handa við að athuga
ástand háhyrnunnar Jó-
hönnu. Var henni lyft upp
og tekið blóðsýni úr henni
til að athuga hvort ekki
væri allt með felldu.
Jóhanna hefur dafnað vel i búr-
inu í Hornafjarðarhöfn siðustu
daga. I fyrradag borðaði hún yfir
30 kíló af síld, sem er talinn góður
dagskammtur háhyrninga. Matar-
lystin var hins vegar ekki eins góð
f gær, en þó hafði hún borðað ein
sjö kíló síðari hluta dagsins.
Ástæðan fyrir því að matarlyst-
in var ekki eins góð þá er talin
vera að Jóhanna hafi orðið hálf
óróleg þegar henni var lyft upp á
yfirborðið og blóðsýnið tekið.
Samkvæmt þeim upplýsingum,
sem Morgunblaðið aflaði sér á
inu eru mjög lítil brögð að þvf að
menn fari yfir 200 tonna kvótann
og hafa mörg skip hætt veiðum
áður en þau hafa alveg fyllt í 200
tonnin, þau skip, sem farið hafa
yfir 200 tonn, hafa aðeins farið
nokkrum tonnum fram fyrir. Að
þessu leyti er ástandið allt annað
en á s.l. ári, sagði Jón. Þá vildi
brenna við að sumir færu all-
hressilega fram yfir kvótann sem
þeim var úthlutað.
Höfn, þá er franski dýralæknir-
inn hinn ánægðasti með likams-
ástand Jóhönnu.
Vestfirðir:
Sumar-
vertíd
EINSTÆÐ veðurbllða var 1 Vest-
firðingafjórðungi allan septem-
bermánuð og góður afli hjá tog-
bátum og sæmilegur afli hjá öðr-
um bátum, miðað við árstima.
Nokkrir bátar stunduðu veiðar
með þorskanet f Djúpinu, og var
afli þeirra mjög misjafn.
í september stunduðu 125
(127) bátar bolfiskveiðar frá
Vestfjörðum, 90 (79) með hand-
færum, 12 (22) reru með línu, 10
(10) með botnvörpu, 9 (2) með
net og4 (14) meðdragnót.
Heildaraflinn i september var
4.198 lestir, en var 2.913 lestir í
september í fyrra. Er heildarafl-
inn á sumarvertíðinni þá orðinn
23.169 lestir, en var 20.211 lestir á
síðustu sumarvertfð. Er þessi
sumarvertið orðin ein sú bezta um
árabil.
Afli togaranna var sem hér segir í septem-
ber. Veiðiferðir ( sviga: Framnes, Þingeyri,
217 lestir (4), Gyllir, Flateyri, 340 (3),
Trausti, Suðureyri, 64 (1), Dagrún,
Bolungarvfk, 370 (3), Guðbjörg, Isafirði, 413
(3). Guðbjartur, fsafirði. 318 (3), Júlfus
Geirmundsson, Isafirði, 262 (3). Páll Páls-
son, Hnffsdal, 254 (3) og Bessi, Súðavfk, 332
(3).
23 skip búin með
200 tonna kvótann