Morgunblaðið - 28.01.1977, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 28. JANÚAR 1977
Ingibjörg Jóns-
dóttir—Minning
í dag er til hinstu hvílu borin
ástkær tengdamóðir mín, Ingi-
björg Jónsdóttir, Grettisgötu 96,
en hún andaðist i Landspítalan-
um 23. þ.m.
Ingibjörg var fædd að Álfhól-
um i Landeyjum 20. júli 1887 og
voru foreldrar hennar sæmdar- og
dugnaðarhjónin Sigríður Sigurð-
ardóttir og Jón Nikulásson. Ingi-
björg ólst upp á Álfhólum í stór-
um systkinahópi, en árið 1920
giftist hún Inga Gunnlaugssyni
frá Kiðjabergi í Grimsnesi.
Bjuggu þau 2 fyrstu árin í Dan-
mörku, þar sem Ingi hafði verið
við nám og í Kaupmannahöfn
eignuðust þau sitt fyrsta barn,
Sigurð. Árið 1922 flytjast þau
heim og hefja búskap að Berg-
þórshvoli í Landeyjum, en fllyt-
jast árið 1925 að Vaðnesi í Gríms-
nesi, þar sem þau bjuggu I 20 ár.
Þeim varð 4 barna auðið, sem öll
eru á lífi. Þau eru Sigurður,
Gunnlaugur, Sigurjón og Soffía.
Ingibjörg var rómuð af öllum er
til þekktu fyrir dugnað. Hún gekk
allan sinn búskap að hverju verki,
sem þurfti að sinna, hvort heldur
það var úti eða inni. Hún aðstoð-
aði mann sinn við heyskap á
sumrin og skepnuhirðingar á
vetrum, enda lék allt i höndum
hennar. Mér er sagt, að ekki hafi
þurft að sækja dýralækni að Vað-
nesi þau 20 ár, sem tengdaforeldr-
ar mínir bjuggu þar. Ingibjörg
var gædd þeim eiginleika að vita
hvað að var og bæta úr þvi. Einn-
ig kom það fyrir að hún var sótt af
næstu bæjum til aðstoðar, ef eitt-
hvað var þar að. Ingibjörg var
sérlega hjálpfús og vildi allra
götu greiða og átti hún ekki langt
að sækja þá góðu kosti, hún vand-
ist þeim á uppvaxtarárum sínum i
foreldrahúsum, þar sem gjafmildi
og hjálpsemi sátu jafnan í fyrir-
rúmi. Ingibjörg lærði karlmanna-
fatasaum i Reykjavik og nutu
margir góðs af þeirri kunnáttu
hennar í gegnum árin. Einnig
prjónaði hún marga flíkina á litlu
prjónavélina sína og gaf þær flík-
ur oftast til ættingja og vina.
Árið 1945 hættu þau Ingi og
Ingibjörg búskap í Vaðnesi og
fluttust til Reykjavíkur. Þar áttu
þau lengst af heima á Grettisgötu
96, ásamt Soffíu dóttur sinni. Var
Soffía styrk stoð foreldra sinna,
þegar aldurinn færðist yfir þau
og kraftarnir tóku að þverra.
Annaðist hún móður sína af ein-
stakri alúð og gaf henni hverja
stund, sem hún átti frá sínum
skyldustörfum.
Ég átti því láni að fagna að búa
hjá tengdamóður minni um tíma
og hafði hún þá oft orð á þvx, hve
vel sér hefði liðið I Danmörku og
söng þá stundum danska þjóð-
sönginn þvl til staðfestingar, en
þótt Ingibjörg ætti góðar minn-
ingar frá Danmörku, þá elskaði
hún samt Island og allt sem fs-
lenskt var. Mest dáði hún íslenska
vorið, blómin f haganum, fugla-
sönginn og kvakið í lóunni. Það
heyrði ég oft á henni, að á vorin
hefði hún ekki þurft mikið að
sofa þau ár, sem hún bjó I Vað-
nesi, þá vildi hún vaka og vera
úti, vinna á túnum eða líta eftir
ánum um sauðburðinn. Mér
finnst, að í þá daga hafi húsmóðir-
in i í Vaðnesi heyrt grasið gróa,
svo nátengd var hún náttúrunni
og umhverfi sfnu.
Ingibjörg var mjög sterk per-
sóna, sem vissi hvað hún vildi,
hún vildi hjálpa og gefa öllum,
sem hún vissi að voru hjálpar
þurfi, en aftur ámóti var érftt að
ætla að gefa henni gjafir. Hún átti
alltaf nóg, sagði hún. Á henni
sannaðist spakmælið — ,,sá hefur
nóg, sér nægja lætur“, því í Vað-
nesi var enginn auður. Það var
fátækt alþýðuheimili, eins og
flest önnur á landinu á árunum
1925 til 1945. En Ingibjörg var
jákvæð gagnvart lífinu og undi
glöð við sitt, eins og Davíð
Stefánsson segir í einu ljóa sinna:
(ilæðir nokkur gloði mciri vl,
<*n gleðin yfir því að vera til
og vita alla vængi hvfta fá,
sem vfðsýniðog eilffðina þrá.
Ingibjörg var farin að þrá hvíld-
ina, þá hvíld, sem henni hefur nú
hlotnast. Hún skilaði þessu lífi
löngum starfsdegi og var orðin
lúin. Nú tekur hún til starfa á
nýjum og bjartari heimkynnum,
með endurheimt sitt fyrra starfs-
þrek.
Far þú I friði, friður guðs þig
blessi, hafðu þökk fyrir allt og
allt.
Helga Guðmundsdóttir
Hvf skyldi ðg yrkja um önnur fljóð,
en ekkert um þig, ó, móðir góð? —
Upp, þú minn hjartans óður!
Þvf hvað er ástar og hróðrar dfs,
og hvað er engill úr Paradfs
hjá góðri og göfugri móður?
Svo kvað lárviðarskáldið Matt-
hias um móður sina látna. Nú
Það var í byrjun Þorra, nánar
tiltekið um óttubilið, sem Bryn-
jólfur Jóhannesson skildi við
þennan heim.
Þorrinn er sá árstími sem löng-
um reyndist landsmönnum
þyngstur f skauti þegar lífsbarátt-
an var hvað hörðust fyrr á árum.
En það var hin erfiða lífsbarátta
og baráttan við náttúruöflin sem
fyrst og fremst mótuðu Brynjólf.
Hann fæddist að Litlu Sela-
klöpp I Hrísey, 8. nóvember 1891.
Foreldrar hans voru Jórunn Jó-
Afmælis- og
minningar-
greinar
Að marggefnu tilefni skal
athygli vakin á þvl, að af-
mælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig
verður grein, sem birtast á I
miðvikudagsblaði, að berast
I slðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með
greinar aðra daga. Greinar
mega ekki vera I sendibréfs-
formi eða bundnu máli.
Sé vitnað til Ijóða eða sálma
skal höfundar getið. Grein-
arnar þurfa að vera vélrit-
aðar og með góðu Ifnubili.
— Þýðing Sval-
barða og Bar-
entshafs
Framhald af bls. 12.
Barentshafi hernaðarlegs eðlis,
og þeir hagsmunir fara greinilega
ört vaxandi þegar litið er til
hinnar gífurlegu hernaðarupp-
byggingar og aukinna flotaum-
svifa Sovétmanna á þessum slóð-
um, eins og rakið hefur verið hér
að framan.
I október var undirritaður í
Ösló samningur um gagnkvæmar
fiskveiðar Norðmanna og Sovét-
manna. Hafi Norðmenn fram að
þeim tíma gert sér vonir um að
slíkur samningur yrði til þess að
greiða fyrir samkomulagi á öðr-
um sviðum og bættri sambúð á
norðurslóðum, eru þær vonir að
hljóma þessi sömu orð frá börn-
um Ingibjargar, sem nú eru I
sárri sorg við móðurmissinn. Og
þá er vitanlega margs að minnast
einkum frá 20 ára dvöl i Vaðnesi,
þegar börnin voru að alast upp i
skjóli foreldra sinna, sem þar
bjuggu þá góðu búi.
Ingibjörg var fædd að Álfhól-
um í Landeyjum 20. júli 1887,
dóttir hjónanna Jóns Nikulásson-
ar, bónda og formanns þar, og
Sigríðar Sigurðardóttur frá Mið-
koti. Hún var ein úr níu barna
hópi, en nú er aðeins eitt þeirra á
lífi, Valdimar, sem býr á Álfhól-
um eftir föður sinn.
Árið 1920 fluttist Ingibjörg til
Kaupmannahafnar ásamt tilvon-
andi eiginmanni sinum Inga
Gunnlaugssyni frá Kiðjabergi.
Þau giftust þar sama ár, en flutt-
ust heim til íslands aftur 1922 og
settust að á Bergþórshvoli og
bjuggu þar í 3 ár, þar til þau
fluttust 1925 að Vaðnesi í Gríms-
nesi þar sem þau bjuggu í 20 ár
sem fyrr getur.
Börnin þeirra eru Sigurður,
skrifstofustjóri á pósthúsinu í
Reykjavik, kvæntur Ernu Jóns-
dóttur, Gunnlaugur, bygginga-
meistari I Hafnarfirði, kvæntur
Helgu Guðmundsdóttur, Sigur-
jón, lögregluþjónn, kvæntur Soff-
iu Jónsdóttur og Soffia, fulltrúi á
Hagstofunni, gift Tryggva Árna-
syni.
Eiginmaður Ingibjargar lést 10.
hannsdóttir frá Kvíabrekku í Ól-
afsfirði og Jóhannes Jörundsson
frá Hrísey en hann var einn af
börnum Hákarla-Jörundar.
Konu sinni Sigurveigu Svein-
bjarnardóttur kynntist Brynjólf-
ur á Árskógsströndinni þar sem
hann ólst upp. Var það honum
mesta gæfa, því ljúfmennsku
hennar og góðsemi var við brugð-
ió. Þau hjónin settust aó i Hrísey
og varð þeim 8 barna auðið: Jór-
unn, Ásta, Jóhannes (sem lézt
fulltíða maður), Sigtryggur, Sig-
urður, Hallfriður, Sóley og Fjóla.
Þótt börnin væru mörg og lífsbar-
áttan hörð var gestrisni rómuð í
Brynjólfshúsi. Úr eldhúsinu lagði
ilm af nýbökuðu brauði og þar var
oft þröngt setinn bekkurinn.
Brynjólfur stundaði sjó-
mennsku og sjómaður var hann
alla tið. Þar naut hann sín bezt; í
baráttunni við náttúruöflin, að
draga björg í bú. Skerpa, athygli
og þrautseigja. Aldrei mátti slaka
á ef vel átti að fara. I viðskiptum
var heiðarleiki hans einstakur.
Hefði hann gefið loforð, skyldi
staðið við það, hvað sem það kost-
aði.
Á þeim árum sem fátækt var
svo mikil að fólk átti vart til hnífs
og skeiðar var betra en ekkert að
eiga að menn eins og Brynjólf
sem aldrei lét bugast. Eitt sinn
sem oftar hafði hann farið á sjó-
inn og skotið hnísur. Þegar í land
kom voru svo margir meira þurf-
andi en hann að heim fór hann
tómhentur þann daginn. En þess-
ari hlið flikaði Brynjólfur aldrei.
engu orðnar. Ekki liðu nema fá-
einir dagar frá undirritun sam-
komulagsins þegar Sovétmenn
hófu á ný eldflaugaæfingar sínar
á hinum umdeildu svæðum í Bar-
entshafi og skömmu siðar hófst í
málgögnum Kremlstjórnarinnar
harðvítug ádeila á stefnu norsku
stjórnarinnar og einstaka norska
stjórnmálamenn og aðra áhrifa-
menn.
Hefur þessi herferð helzt minnt
á það, sem svæsnast varð á tímum
„kalda stríðsins". I Izvestíu og
fleiri blöðum var ráðizt á meðlimi
norsku Nóbelsnefndarinnar með
miklum fruntaskap, sennilega til
að vinna gegn því að friðarverð-
laun Nóbels yrðu veitt einhverj-
um, sem Sovétstjórnin gæti ekki
fellt sig við.
1 samskiptum Norðmanna og
Sovétmanna á liðnum árum hefur
febrúar 1973 eftir þungbær veik-
indi.
Málleysingjarnir misstu mikið,
þegar Ingibjörg fluttist frá Vað-
nesi. Enginn var sem hún að ann-
ast þá, er vanda bar að höndum,
hvort sem var við fæðingu eða
önnur veikindi. Var hún líka oft
sótt af næstu bæjum, er slíkan
vanda bar að, og var hann oftast
leystur með prýði.
Og nú er hún öll þessi blessaða
kona, og hún hefur lokið dags-
verki sinu með heiðri og miklum
sóma. Börnum sínum var hún
sönn móðir, hamingjusöm móðir
og eiginkona.
Hún trúði guði og frelsara sín-
um fyrir öllu, vonaði allt og um-
bar allt.
Og börnin hennar þakka henni
svo undra margt á lifsleiðinni og
margir fleiri, þar á meðal ég, sem
þessar línur skrifa, um leið og ég
sendi þeim og öðrum vandamönn-
im innilegar samúðarkveðjur.
Og að endingu kveð ég Ingi-
björgu, vinkonu mína, með þessu
sálmaversi, sem þýtt hefur S.
Egilsson.
Nú legg ég augun aftur
6, Guð, þinn náðarkraftur
mfn veri vörn f nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil svo ég sofi rótt.
I guðs friði.
Jón Gunnlaugsson
Hann lét aðra um að vera þá góð-
sömu og gjafmildu.
Árið 1948 flytur Brynjólfur til
Reykjavikur ásamt konu sinni
sem lést 2 árum seinna. Hann var
þá orðinn heilsutæpur og börnin
flest farin suður. En á hverju
sumri eins lengi og heilsan leyfði
fór hann til Hrfseyjar þar sem
hann geymdi trilluna sfna. Sjó-
mennskan var honum í blóð borin
og hann fór endurnærður að
hausti suður aftur.
Það var á óttunni sem hann reis
úr rekkju til róðra á trillunni
sinni norður í Hrisey og það var á
óttunni sem hann fór í róðurinn
síðasta, saddur lífdaga á 86. ald-
ursári. Minningarnar eru eftir um
traustan, heiðarlegan og yfirlætis-
lausan mann sem ekki mátti
vamm sitt vita i neinu. Við kveðj-
um Brynjólf Jóhannesson með
virðingu.
Jónína S. Lárusdóttir.
ekki farið á milli mála, að þar
eigast við smáríki annars vegar og
stórveldi hins vegar. Ljóst er að
Sovétmenn beita Norðmenn nú
auknum þrýstingi, og vekur sú
staðreynd upp þá spurningu
hvort þetta sé upphafið að næs'u
kapitula í „Finnlandiseringunni"
alræmdu.
Um leið hlýtur sú spurning að
koma upp á yfirborðið hver sé
tilgangurinn með þessari aug-
ljósu útþenslustefnu, hvað sé
verið að ásælast og hvað sé verið
að tryggja.
Gæti verið, að Svalbarði, sem
um aldaraðir hefur verið
„einskismannslandið" úti í hafs-
auga, sé það ekki lengur, heldur
hafi það nú verið gert að herstöð
og sé á valdi „nýju zaranna“ í
Kreml?
— ÁR.
Fósturbróðir minn
GUÐBJÖRN JÚLÍUS PÉTURSSON,
Arnarhóli, V Landeyjum,
andaðist í Landakotsspitala 2 7 janúar
Fyrir hönd vina og vandamanna.
Sigurbjorg Guðmundsdóttir.
+
Sonur okkar og bróðir
ÁSGEIR STEFÁNSSON
andaðist á Fjórðungssjúkrahúsínu á Akureyri 25 janúar s.F
Ida Þórarinsdóttir.Stefán Ásgeirsson frá Gautsstöðum
og systur hins látna.
+
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug við andlát og útför
móður mmnar. tengdamóður, systur og ömmu,
GUÐBJARGAR EINARSDÓTTUR,
Sólvallagötu 2, Hrisey,
Ottó Þorgilsson,
Svandís Gunnarsdóttir,
Oddný Einarsdóttir
og sonardætur.
+
Þakka samúð pg vinsemd við fráfall
JÓNS KR. ÞORSTEINSSONAR,
húsasmfðameistara,
Skjólbraut 6, Kópavogi.
Inga Þorsteinsdóttir.
Brynjólfur Jóhannes-
son — Minningarorð