Morgunblaðið - 22.03.1977, Qupperneq 34

Morgunblaðið - 22.03.1977, Qupperneq 34
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. MARZ 1977 34 — Aðalfundur Iðnaðarbankans Framhald af bls. 3 20. október s.l. Þar hafði verið skýrt frá því að allar heimildir i bankanum væru skriflegar og viðskiptamenn fengju nú afrit af slíkum heimildum. Formaður bankaráðsins ræddi því næst um þær breyt- ingar, sem gerðar hefðu verið á reglum um tékkaviðskipti, þar sem öll meðferð ávísana hefði verið hert til muna. Megin breytingin fælist hins vegar í þvi að tékkainnheimta Seðlabankans hefði nú verið flutt að nær öllu leyti til við- skiptabankanna. Þá hefði verð tékkaeyðublaða verið hækkað verulega í þeim tilgangi að draga úr útgáfu smátékka, en því miður væri kostnaður bankanna við hvern tékka mun hærri en útselt verð þeirra. O Mikill raf- reiknikostnaður Gunnar J. Friðriksson ræddi þvi næst um tekjuafgang bankans og sagði, að undanfarin ár hefði tekjuafgangurinn vax- ið um svipað hlutfall og umsvif bankans, en á s.I. ári hafi orðið stöðnun í aukningu tekjuaf- gangs á sama tíma og innlán hafi aukist um nær 33%. Gerði hann að sérstöku umtalsefni kostnað bankans við þátttöku í Reiknistofu bankanna. Sagði hann að fyrri hluta ársins 1976 hafi vélræn ávísanaskipti milli bankanna hafist í Reiknistofu bankanna. Mætti segja, að þá hafi verið náð fyrsta áfanga í sameiginlegri Rafreiknimiðstöð allra bankanna, en í upphafi hafi verið stefnt að því að allar færslur bankanna yrðu unnar í Reiknistofunni. Einungis ávísana- og hlaupareikningar svo og vaxtaaukareikningar væru nú færðir fyrir Iðnaðar- bankann í Reiknistofunni. Sagði hann að þegar líða tók á siðasta ár hafi orðið ljóst að kostnaður við Reiknistofuna yrði mun meiri en Iðnaðar- bankinn hefði gert ráð fyrir. Rafreiknikostnaður bankans hefði numið á síðasta ári í heild 14 millj. kr. en hefði árið áður verið um 5 millj. kr. Aukningin væri um 180%. Bankaráðió hefði fjallað um þetta mál á árinu og að hefði einnig verið tekið upp á fundum formanna bankaráða allra bankanna. En þar sem ljóst hafði verið að þessi kostnaður við Reikni- stofuna mundi rýra tekjuaf- gang Iðnaðarbankans um 7—8 millj. kr. á siðasta ári þá hefði Iðnaðarbankinn lýst því yfir á aðalfundi Reiknistofunnar, að hann myndi ekki flytja frekari vinnslu til Reiknistofunnar fyrr en sýnt væri fram á að þær yrðu ekki dýrari þar en ef bankinn framkvæmdi þær sjálfur. Formaður bankaráðsins vék því næst að ýmsum atriðum í rekstri bankans á s.l. ári. Fram kom ,að með hliðsjón af nýju fasteignamati, hafi bankaráðið ákveðið að hækka bókfært verð fasteigna bankans um 90% af leyfilegri hækkun. Bókfært eig- ið fé bankans væri því nú 403 millj. kr. Þá skýrði hann frá því, að Iðnaðarbankinn hefði nú feng- ið leyfi til þess að setja á stofn útibú á Selfossi og væri stefnt að því að opna útibúið I sumar. Hefði bankinn fest kaup á hús- næði við Austurveg 38 á Sel- fossi, sem væri nýtt verzlunar- Og skrifstofuhúsnæði. Flutti hann iðnaðarráðherra sérstak- ar þakkir bankaráðsins fyrir mikinn stuðning í þessu máli en hann hefði einnig á fleiri sviðum stutt dyggilega við bak- ið á bankanum frá fyrstu tíð. Að lokum ræddi formaður bankaráðsins um þann vanda, sem verðbólgan hefði i för með sér fyrir bankann og jafnframt iðnaðinn I landinu. Því miður væri ástand og horfur þannig í dag að ekki væri séð, að þjóðin skildi nógu vei, hvílíkt böl verð- bólgan væri og að stjórnvöld hefðu þann styrk, sem þyrfti, til þess að stöðva hana. Rætt hefði verið um lækkun vaxta sem leið til að draga úr verðbólgu. Því miður væri lausn vandans ekki svo einföld, því háir vextir væru afleiðing en ekki orsök verðbólgunnar. 0 Raunvextir sparifjár- eigenda neikvæðir Rekstur banka væri fólgin í því að taka við sparifé og ávaxta það fyrir eigendur þess. Þetta gerðu bankarnir með þvi að lána fyrirtækjum og ein- staklingum þetta fé á lítið eitt hærri vöxtum og mismunurinn væri ætlaður til þess að standa undir þeirri þjónustu, sem bankarnir veita. Væri hvatinn til sparnaðar ekki fyrir hendi t.d. vegna verðbólgu eða of lágrá vaxta, drægi úr sparnaði og um leið á framboði á lánsfé. Bent hafði verið á að raunveru- legir vextir sparifjáreigenda hafi verið neikvæðir um allt að 20% þegar alda verðbólgunnar reis sem hæst 1975. Þá hafi verið upplýst, að ef sparifé hafði í lok s.l. árs numið sama hlutfalli af þjóðarframleiðslu og það gerði að meðaltali á sið- asta áratug, væri ráðstöfunarfé bankakerfisins 40 milljörðum króna meira í dag en það er. Þá hafi einnig verið áætlað, að geta bankakerfisins til þess að sinna fjármögnunarþörf atvinnuveganna hafi á s.l. 5 ár- um minnkað um 30%. Hér bæri allt að sama brunni og væri verðbólgan bölvaldurinn. Hún drægi úr sparnaði og hækkaði vexti á sama tíma og þörf at- vinnuveganna fyrir lánsfé færi vaxandi og geta þeirra til þess að greiða háa vexti dvínaði. Hitt væri svo annað mál, að framleiðsluatvinnuvegirnir sætu ekki allir við sama borð. Á siðasta ári hefðu meðalvextir útlána innlánsstofnana til land- búnaðar verið 12%, til sjávarút- vegs 13% og til iðnaðar 17,7%. Hins vegar hefði Seðlabankinn nú ákveðið að draga úr þessu misræmi og tæki breytingin gildi eftir helgina. Gunnar J. Friðriksson sagði, að talsvert hefði að undanförnu borið á umræðu um nauðsyn þess, að skattleggja „verðbólgu- gróða“ atvinnurekenda. Hann taldi fráleitt að tala um „verð- bólgugróða" á fastafjármunum, sem notaóar væru í þágu at- vinnurekstrar og yfirleitt væru ekki seljanlegir til annarra nota, svo sem verksmiðju- og frystihús. Raunverulegt verð- mæti fasteignar eykst ekki I verðbólgunni, heldur er það mælikvarðinn, krónan, sem minnkar. Þau einu tilfelli, sem hægt væri með nokkru sanni að tala um „verðbólgugróða" væri, ef eignaöflun væri fjármögnuð með lánum, sem bera neikvæða vexti. Rétt væri að benda á, að fjárfestingalán til atvinnuveg- anna hafi að undanförnu i vax- andi mæli verið verðtryggð. Það væri því hægt að fullyrða, að þess væri ekki að vænta að atvinnuvegirnir, og þá síst iðn- aðurinn, myndu hagnast á fjár- festingarlánum á næstu árum. % Tekjuafgangur 29.4 milljónir Bragi Hannesson, banka- stjóri, skýrði þvi næst reikn- inga bankans. Tekjuafgangur nam 29.4 millj.kr., en var 29.1 millj.kr. árið 1975. Afskriftir námu tæpum 3 millj.kr. og í varasjóð voru lagðar 9.7 millj. kr. Til ráðstöfunar á aðalfundi voru þvi 16.7 millj. kr. Reksturskostnaður bankans nam á árinu 221.8 millj. kr. og hækkaði frá fyrra ári um 72.3 millj. kr. Heildarinnlán í bankanum námu í árslok 1976 samtals 3.523.5 millj. kr. og höfðu auk- ist á árinu um 871,8 millj. kr. eða 32.9%. Þetta væri hlutfalls- lega mest aukning á einu ári í bankanum síðastliðin 20 ár. Af aukningu heildarinnlána juk- ust veltiinnlán um 159.2 millj. kr. eða 28.4%, en spariinnlán jukust um 713 millj. kr. eða 34.1% Heildarútlán bankans námu i árslok 2.830.2 miilj. kr. og juk- ust á árinu um 569.2 millj. kr. eða 25.2%. Bundin innstæða i Seðla- bankanum var um s.l. áramót 828.2 millj. kr. og jókst á árinu um 242.5 millj. kr. Bindiskyld- an var hækkuð í byrjun árs 1976 úr 23% i 25% af innláns- aukningu bankanna. í lok árs- ins var lausafjárstaðan gagn- vart Seðlabankanum neikvæð um 16.8 millj. kr. Bókfært verð fasteigna bank- ans er nú 403.2 millj. kr. Eigið fé bankans er nú 366.5 millj. kr. og nemur það 10.4% af heildar- innlánum i bankanum. Bragi Hannesson skýrði þvi næst frá starfsemi veðdeildar bankans, en frá stofnun hennar hafa lán deildarinnar verið samtals 387 að fjárhæð 159.8 millj. kr. Að lokum vék Bragi Hannes- son að stöðu bankans við Seðla- bankann og sagði, að heildar- fyrirgreiðsla Seðlabankans til iðnfyrirtækja fyrir milligöngu Iðnaðarbankans hefði í árslok 1976 verið 195 millj. kr„ en á sama tíma var nettó innistæða bankans í Seðlabankanum 811 millj. kr. Það væri stefna Iðnaðarbankans að reyna að forðast að skulda Seðlabanka á viðskiptareikningi, enda myndi það stofna afkomu Iðnaðarbankans í hættu, þar sem refsivextir Seðlabanka eru 1% af hæstu skuld á 10 daga fresti samkvæmt nýjustu regl- um. Aðalfundurinn samþykkti að greiða 13% arð til hluthafa og leggja 11.3 millj. kr. I varasjóð. Þá samþykkti aðalfundurinn að fela bankaráði að ákveða út- gáfu jöfnunarhlutabréfa i árs- byrjun 1978 í samræmi við heimild ríkisskattstjóra þá. # Iðnlánastjóður lánaði 740,7 milljónir. Pétur Sæmundsen, banka- stjóri, gerði því næst grein fyrir starfsemi Iðnlánasjóðs árið 1976. Samtals voru veitt á árinu 289 ný lán að fjárhæð 740.7 millj. kr. Árið áður námu lán- veitingar 530.9 millj. kr. Uti- standandi lán i árslok námu samtals 1.947 millj. kr. Eigið fé sjóðsins var í árslok 1.429 millj. kr. Pétur Sæmundsen skýrði þvi næst útlánakjör sjóðsins og ræddi að lokum um útlánagetu hans á þessu ári. Gert væri ráð fyrir að hún myndi vaxa meira en nokkru sinni fyrr og verða um 1.250 millj. kr. Hins vegar hefði eftirspurnin eftir lánum einnig vaxið gífurlega. Dr. Gunnar Thoroddsen, iðnaðarráðherra ávarpaði því næst fundarmenn og færði bankaráði bankastjórn og starfsmönnum bankans þakkir fyrir vel unnin störf á liðnu ári. Hann ræddi um framtíðarhorf- ur bankans og taldi, að tvennt skipti einkum mestu máli. 1 fyrsta lagi hvernig bankanum tækist að afla sér fjármagns með auknum innlánum og þar gengdi fjölgun útibúa verulegu hlutverki. í öðru lagi nefndi hann endurlán Seðlabankans til iðnaðar en þar mætti gera betur en hingað til. Þá vék ráð- herra að Iðnlánasjóði og sagði að hagur hans hefði verið traustur á s.l. ári þótt útlána- geta hans mætti vera meiri. Rlkissjóður hefði þrefaldað framlag sitt til sjóðsins á s.l. ári úr 50 millj. kr. I 150 millj. kr. I bankaráðvoru kjörnir: Gunnar J. Friðriksson, Sigurð- ur Kristinsson og Haukur Eggertsson. Varamenn voru kjörnir: Kristinn Guðjónsson, Þórður Gröndal og Sveinn S. Valfells. Iðnaðarráðherra skip- aði þá Magnús Helgason og Pál Sigurðsson sem aðalmenn í bankaráðið og Guðmund Guðmundsson og Runólf Pétursson sem varamenn. Endurskoðendur voru kjörn- ir þeir Haukur Björnsson og Þórleifur Jónsson. — Framleiðir nákvæm- ar eftirlíkingar af íslenzkum vörum Framhald af bls. 48 lopapeysur auk þess, sem fyrir- tækið rekur prjónastofu og eru þar ýmist sjálfvirkar eða hálf- sjálfvirkar prjónavélar. Þá hefur Stopi nú sett upp prjónastofur í Puerto Rico og á Irlandi. Frá Ála- foss keytpi Stobi, að sögn Péturs Eiríkssonar i fyrra um 40 tonn af ullarbandi til vélprjóns og innan við 10 tonn til að láta handprjóna úr. Alls voru flutt út frá íslandi í fyrra 361,5 tonn af ullarlopa og ullarbandi. Mikill hluti fram- leiðsluvara Stobi er eins og áður sagði auglýst sem vara framleidd úr 100% íslenzkri ull, en vitað er að fyrirtækið kaupir auk íslenzku ullarinnar einnig ull frá Noregi og Irlandi. Morgunblaðið náði í gær tali af tveimur íslendingum, sem fylgd- ust með sýningunni í Bella Center og spurði þá álits á hvaða áhrif framleiðsla danska fyrirtækisins Stobi kæmi til með að hafa á sölu Islendinga á ullarvörum á erlend- um mörkuðum í framtíðinni. Thomas A. Holton hjá fyrirtæk- inu Hildu h.f. sagði að það sem vakið hefði mesta athygli Islend- inganna hefði verið að fram- - leiðsluvörur Stobi væru nákvæm eftirlíking þeirra vara, sem íslenzku fyrirtækin hafa verið að selja á erlendum markaði. Sagði Thomas að Stobi hefði i mörg ár selt vélprjónaðar peysur með færeysku mynstri en úr islenzk- um hespulopa auk handprjónaðra peysa. Allar framleiðsluvörur Stobi væru auglýstar sem islenzk vara svo sem undir orðunum „1100 ár á Islandi" og kostum íslenzku ullarinnar er lýst en ein- hvers staðar er með smáu letri komið fyrir að varan sé framleidd í Danmörku eða Puerto Rico. Að- spurður, hvort einhver trygging væri fyrir því að þetta væri al- gjörlega islenzk-ull, sagði Thomas að engin trygging væri fyrir þvi. Fram kom hjá Thomas að Stobi er nú einnig farið að nota íslenzk mynztur í flikur sinar og það hefði komið Islendingunum alveg sérstaklega á óvart að sjá þarna á sýningunni vélprjónaða ullar- jakka frá Stobi, sem væri nákvæm eftirliking þeirra jakka sem framleiddir hefðu verið á Blönduósi og víðar og reynzt hefðu sú íslenzk ullarvara, er bezt hefði selzt erlendis. Nú auglýsti Stobi sína jakka sem islenzka vöru, þó svo að starfsmaður fyrir- tækisins á sýningunni í Bella Center hefði viðurkennt að þeir væru úr norskri uli. Sagði Thomas að verðið, sem Stobi hefði boðið þessa jakka á, væri iægra en það verð sem íslenzkir aðilar þyrftu að bjóða sina vöru á úti. — Það er vissulega erfitt á þessu stigi að segja til um hvaða 'ahrif framleiðsla þessa fyrirtækis kann að hafa á útflutning okkar á ullarvörum en ég get nefnt það, að einn : ðili, sem er stór kaup- andi í Bandarikjunum á Islenzk- um ullarvörum, keypti á sýning- unni af Stobi en ekki af íslenzku aðilunum eins og hann héfur gert. Seljendur íslenzku ullarvaranna erlendis sem margir hafa lagt í verulegan kostnað við að kynna þær, kvarta sáran undan, þvf að íslenzkar ullarvörur séu fram- leiddar annars staðar en á Islandi. Ég fæ ekki annað séð en við verð- um að athuga okkar gang vel i þessu máli, sagði Thomas að lok- um. Jón Arnþórsson, sölustjóri hjá Iðnaðardeild SlS, sagði að sér fyndist í hæsta máta óeðlilegt að Islendingar væru að keppa við sjálfa sig á erlendum mörkuðum með þeim hætti og nú væri gert, þar sem væri framleiðsla danska fyrirtækisins Stobi. Sagði Jón að Stobi seldi vörur sínar undir því yfirskini að þetta væri allt fram- leitt úr íslenzkri ull og þannig eru sérstakir eiginleikar íslenzku ullarvaranna notaðir til að kynna vörur þessa danska fyrirtækis. Jón sagði að sér þætti óeðlilegt að Islendingar seldu úr landi ullar- band til vélprjóns og nefndi i því sambandi útflutning héðan á gær- um, sem stoppaður var vegna þess að gærur héðan voru notaðar í vöru til að keppa við vörur héðan. — Nú hefur danska fyrirtækið tekið upp þann sið að nota íslenzk mynztur og stæla algjörlega íslenzka framleiðslu og við það bætizt að samkeppnisaðstaða þessa fyrirtækis og íslenzku fyrir- tækjanna er allt önnur. Stobi er rekið úti á landsbyggðinni og nýt- ur verulegra styrkja af þeim sök- um. Nú er einnig að koma upp sú staða hér innanlands að við eigum að geta notað alla þá ull, sem til fellur fyrir saum- og prjónastofur innanlands og því ætti að vera unnt að stöðva þennan útflutning á ullarbandi til verksmiðja er- lendis, sagði Jón að lokum. Ulfur Sigmundsson, fram- kvæmdastjóri Utflutningsmið- stöðvar iðnaðarins, sagði að hér væri á ferðinni vandamál sem vissulega gæti haft veruleg áhrif á markað fyrir islenzkar ullar- vörur erlendis. Sagði Ulfur það von sína, að hægt yrði að leysa þetta mál á næstunni og bezta lausnin væri að við hefðum enga ull til að selja úr landi, hún væri öll nýtt í innlendum verksmiðj- um. Zóphónías Zóphóníasson hjá Pólarprjón á Blönduósi sagði að danska fyrirtækið Stobi hefði aldrei óskað eftir heimild til að nota þeirra mynztur eða snið á ullarjakka. Sagði hann að þetta væru alvarleg tíðindi ef farið væri að stæla íslenzku framleiðsl- una og meira að segja framleiða þessar vörur úr erlendri ull. Zóphónias sagði að þetta mál hefði litillega verið rætt við Ála- foss, sem annast sölu á vörum Pólarprjóns á erlendan markað og væntanlega yrði á næstu dög- um kannað hvort og hvernig hægt væri að koma i veg fyrir að Stobi stældi þeirra framleiðslu. Pétur Eiriksson hjá Álafossi sagði að starfsfólk Álafoss, sem farið hefði á þessa sýningu, væri ekki komið heim og hann ætti þvi óhægt með að tjá sig um eins*ök efnisatriði en reynt yrði að kanna hvort Stobi hefði lagalegan rétt til að nota mynztur og líkja eftir framleiðsluvörum héðan. Varð- 1; i í i ot-i* t andi útflutning á ullarbandi sagði Pétur, að hærra verð fengizt fyrir lopann ef hann væri seldur á er- lendan markað en til verksmiðj- anna hér heima. Það væri því ekki um annað að ræða en hækka verð á lopanum hér innanlands ef taka ætti fyrir útflutning, en nú fæst um 40% hærra verð fyrir lopa erlendis en til verksmiðja hér. -. » » «i Yfirlýsing Við undirritaðir lýsum þvi yfir, að enginn af prestum þeim, sem bjóða sig fram við prests- kosningar í Hafnarfirði n.k. sunnudag, né neinn þeim tengdur á nokkurn hátt, stendur á bak við dreifibréf þaö, sem borið var út í Hafnarfirði s.l. þiðjudag. Við væntum þess, að allir sýni dreng- skap í máli þvi, sem dreifibréfið fjallar um og að saklausir fái leið- réttingu mála sinna, eins og reynt hefur verið margítrekað við rétt yfirvöld og viðkomandi aðila i 16 mánuði og nú síðast dagana 10.—15. þ.m. Reykjavík, 17. marz 1977 Carl J. Eirfksson Halldór Þ. Briem. Aðalfundur Bifreiðasmiða AÐALFUNDUR Félags bifreiða- smiða var haldinn fyrir nokkru og var ágætlega sóttur. Formaður var kjörinn Ásvaldur Andrésson, en aðrir í stjórn Egill Þ. Jónsson, Gunnlaugur Einarsson, Guð- mundur Ottósson og Ólafur Guð- mundsson. I »■«»»■» a l f«»n m»l»M • • H»l ••>*••••• « i ttl »»t ■• < •» ll • H li lul K • i / « i-j / i i t . k i

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.