Morgunblaðið - 13.12.1977, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 13. DESEMBER 1977

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fróttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjóm og af greiðsla
Auglýsingar
hf. Árvakur. Reykjavlk.
Haraldur Sveinsson.
Matthlas Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn GuBmundsson.
Björn Jóhannsson.
Ámi GarBar Kristinsson.
Aðalstræti 6, slmi 10100.
ABalstrnti 6. simi 22480.
Áskriftargjald 1500.00 kr. i mánuBi innanlands.
f lausasölu 80.00 kr. eintakiB.
Opnar umræður
Fátt hefur vakið meiri
athygli að undanförnu en
þær umræður, sem nú fara
fram innan Sjálfstæðisflokksins
og meðal sjálfstæðismanna á
opinberum vettvangi um varn-
armál og fjárhagsmál í tengsl-
um við þau og ýmis önnur mál.
Umræður þessar fara i svo rík-
um mæli fram fyrir opnum
tjöldum, að óhætt er að
fullyrða, að enginn íslenzkur
stjórnmálaflokkur hefur áður
fjallað með þessum hætti um
ágreiningsmál, sem upp koma.
Sjálfstæðisflokkurinn er stór
flokkur, sem spannar yfir
býsna breitt skoðanasvið.
Meðlimir hans og stuðnings-
menn hafa að sjálfsögðu mis-
munandi skoðanir á mörgum
málum og svo hefur alltaf ver-
ið Munurinn er sá að skoðana-
skiptí fara fram í áheyrn alþjóð-
ar en hafa a.m.k. á undanförn-
um árum og síðustu áratugi
fremur farið fram innan flokks-
ins. Nokkur grundvallarsjónar-
mið sameina hins vegar þá
fjölmörgu skoðanahópa, sem
hafa haslað sér völl á vettvangi
Sjálfstæðisflokksins Þau lifs-
viðhorf, sem þannig sameina
stuðningsmenn Sjálfstæðis-
flokksins, hafa jafnan verið yfir-
sterkari skoðanamun á öðrum
sviðum og ekki ástæða til að
ætla annað en svo verði enn.
í lýðræðisþjóðfélagi hljóta
opnar umræður jafnan að sitja i
fyrirrúmi Það eru einmitt þess-
ar frjálsu umræður, þessi opnu
skoðanaskipti, sem eru ein-
kennandi fyrir lýðræðið og
greina það frá einræði eins og
þvi t.d. sem rikir í löndum
Austur-Evrópu. íslenzkt þjóðfé-
lag hefur lengi verið of lokað
en það hefur smátt og smátt
verið að opnast á undanförnum
áratugum Það þóttu mikil tið-
indi fyrir svo sem tveimur ára-
tugum, þegar Morgunblaðið
fyrst íslenzkra blaða opnaði
siður sinar fyrir skoðunum af
ýmsu tagi og gilti þá einu,
hvort þær féllu að skoðunum
blaðsins sjálfs eða voru í and-
stöðu við þær. Kjarni málsins
var sá, að Morgunblaðið varð
og hefur jafnan siðan verið
frjáls vettvangur fyrir margvís-
legar skoðanir. Þetta hefur orð-
ið blaðinu til styrktar og efling-
ar og er í samræmi við þá
lýðræðishefð, sem Morgun-
blaðið vill halda i heiðri.
Frjáls skoðanaskipti í alþjóð-
ar áheyrn hafa hins vegar í
mun minna mæli tíðkazt á vett-
vangi stjórnmálaflokkanna Þar
hefur fram á síðustu ár þótt við
hæfi, að ágreiningsmál flokks-
bræðra væru leyst fyrir luktum
dyrum. Þetta hefur ekki verið
regla án undantekninga eins
og síðar verður að vikið, en nú
er þetta að breytast og út af
fyrir sig ekkert nema gott um
það að segja. í þeim efnum
verða menn þó að gera sér
grein fyrir þvi, að frjáls skoð-
anaskipti i áheyrn alþjóðar er
réttur allra en ekki bara sumra.
Þeir sem hafa frumkvæði að
gagnrýni verða að búast við þvi
að henni verði svarað. Hér get-
ur aldrei verið um einstefnu-
akstur að ræða. Þeirsem gagn-
rýna aðra verða einnig að vera
við þvi búnir að spjót gagnrýn-
innar geti beinzt að þeim sjálf-
um og þá verða þeir að taka því
eins og þeir ætlast til, að aðrir
taki þeirri gagnrýni, sem að
þeim er beint.
Þótt meginreglan hafi verið
sú í áratugi, að ágreiningsmál
hafi verið leyst fyrir luktum
dyrum á vettvangi flokkanna,
er það þó ekkert nýtt fyrirbæri,
að ýmsir kunnir trúnaðarmenn
Sjálfstæðisflokksins skiptist á
skoðunum opinberlega og séu
ekki allir á einu máli. Fræg
dæmi um þetta má nefna frá
tímum Jakobs Möllers, Árna
Jónssonar frá Múla og Björns
Ólafssonar. Þær opnu um-
ræður, sem þá fóru fram meðal
sjálfstæðismanna, urðu Sjálf-
stæðisflokknum ekki til tjóns.
Stjórnmálaumræður hér á
landi hafa breytzt til hins betra
á seinni árum. Þær eru nú ekki
eins harðvítugar og persónu-
legar og þær gjarnan voru áður
fyrr. Það er jákvæð þróun. Það
skiptir máli, þegar samherjar
skiptast á skoðunum, að það sé
gert á málefnalegan hátt, að
velvilji ríki í umræðum enda
þótt menn séu ekki á einu máli,
að gagnkvæm virðing og
kurteisi einkenni umræður
manna, þótt skoðanamunur sé.
Takist sjálfstæðismönnum að
halda umræðum sinum og
skoðanaskiptum innarr þess
ramma, munu þær opnu um-
ræður sem nú fara fram verða
Sjálfstæðisflokknum til styrktar
og eflingar. Leiðist þessar um-
ræður hins vegar út i farveg,
sem einkennist af ókurteisi,
virðingarleysi og jafnvel skæt-
ingi, geta þær h'aft neikvæð
áhrif fyrir Sjálfstæðisflokkinn.
Það skyldu þeir hafa i huga,
sem nú láta mikið að sér kveða
á opinberum vettvangi.
Morgunblaðið hefur að undan-
förnu sætt nokkurri gagnrýni úr
röðum ýmissa sjálfstæðis-
rhanna Ekkert er eðlilegra.
Morgunblaðið er ekki málgagn
Sjálfstæðisflokksins, enda þótt
blaðið hafi verið og sé málsvari
þeirrar þjóðmálastefnu, sem
Sjálfstæðisflokkurinn berst
fyrir Á þessu tvennu er mikill
munur. Morgunblaðið mun að
sjálfsögðu gera sínar athuga-
semdir við þá gagnrýni, sem
beint er að blaðinu. Það er í
samræmi við leikreglur hinna
opnu umræðna um þjóðfélags-
mál
Spassky með betri stöðu
eftir illa teflda skák
ÁTTUNDA einvígisskák þeirra
Spasskys og Korchnois var tefld í
gær. Skákin fór í biB eftir 42 leiki
og kom þá flestum saman um aB
staSa Spasskys væri betri. Hinn
gamalreyndi júgóslavneski stór-
meistari Svetozar Gligoric sagSi
t.d.al viStali viS AP fréttastofuna
aS hann áliti Spassky hafa mjög
góða vinningsmöguleika. ASalaS-
stoSarmaður Korchnois I ein-
viginu, enski stórmeistarinn Rey-
mond Keene tók aS vísu ekki eins
djúpt I árinni, en viðurkenndi þó
aS möguleikar heimsmeistarans
fyrrverandi væru betri. Hann
bætti þvi viS að hann hefSi taliS
Korchnoi standa betur framan af.
en skákin siðustu tiu leikina hefSi
hann teflt mjög veikt og gefiS
höggstað á sér.
Spassky sem hafði hvitt í skákinni
i gær lék fram kóngspeðinu og
Korchnoi svaraði eins og áður með
franskri vörn. Skákin tefldist siðan
eins og sjötta skákin lengi vel, allt
þar til að Spassky breytti út af í 10
leik er hann hrókaði stutt Korchnoi
virtist mjög vel undir endurbótina
búinn, lék naestu leikjum hratt á
meðan að Spassky eyddi drjúgum
tima Virtist svo sem að mjög hallaði
á heimsmeistarann fyrrverandi og
eftir 23 leiki var komið upp endatafl
þar sem að Korchnoi hafði tveimur
peðum meira Hann varð þó þegar
að láta annað af hendi, en virtist
samt standa mun betur Þá varð
honum hins vegar illílega á i mess-
unni, valdi ranga áætlun og lék af
sér peðinu sem hann hafði enn yfir
Spassky hélt vel á spöðunum og er
skákin fór i bið virtist hann hafa
góðar vinningslikur
Fréttaritari Morgunblaðsins i Bel-
grad, Miroslav Milanovich, átti vart
til orð i eigu sinni fyrir slaka tafl-
mennsku stórmeistaranna og sagði
hann að það væri samdóma álit
skákskýrenda á staðnum að þetta
væri langverst teflda skákin i ein-
viginu til þessa Taugaspenna i ein-
víginu virðist þvi vera farin að auk-
ast, en e.t.v er ástæðan fyrir slakri
taflmennsku Korchnois undir lokin
sú að hann hefur ofmetnast af vel-
gengninni og talið sér alla vegi færa.
En hvað sem þvi liður þá er áttunda
skákin langt frá því að vera lokið og
vafalaust eiga stórmeistararnir langa
og erfiða baráttu fyrir höndum i dag,
en þá verður biðskákin tefld
Hvítt: Boris Spassky
Svart: Viktor Korchnoi
Frönsk vörn
1 xe4 — e6 2. d4 — d5 3. Rc3
— Bb4 4. e — c5 (Winawer af-
brigði, enn einu sinni) 5. a3 —
Bxc3 6. bxc3 — Re7 (Þessi staða
hefur komið upp i öllum þeim ein-
Korchnoi
vann
biðskákina
BIÐSKÁKIN úr sjöundu um-
ferð einvígis þeirra Spasskys og
Korchnois í Belgrad var tefld á
laugardaginn. Eins og búist
hafði verið við reynist engin
vörn fyrir Sassky í biðstöðunni
og sá hann sig knúinn til að
gefast upp í áttunda leik eftir
bið. Biðskákin tefldist þannig:
Svart: Boris Spassky
Hvítt: Viktor Korchnoi
42. f5! —
(Biðleikur hvíts og bezti val-
kostur hans i stöðunni. Eftir 42.
Skák
eftir MARGEIR
PÉTURSSON
vígisskákum sem Spassky hefur haft
hvitt i. en honum hefur þó aldrei
tekist að tryggja sér frumkvæðið
Það vekur þá spurningu hvort að
ekki sé kominn timi til þess að
breyta til) 7. Rf3 — Bd7 8. dxc5?!
(Þessi nýjung Spasskys getur ekki
talist mikilvægt framlag til byrjana-
fræðinnar nú, fremur en í sjöttu
skákinni er hann leit fyrsta dagsins
Ijós) — Dc7 9. Bd3 — Ba4 10.
0-0 (í sjöttu skákinni lék Spassky
hér 1 0 Be3) — Rd7 11. Rd4 —
Rxc5
(Eftir 11 Dxe5 1 2 He1 — Dc7
13 Bg5 stánda menn hvits mjög
ákjósanlega til sóknar og eftir 1 1
Rxe5 12 Bf4 er hætt við að
svartur lendi fljótlega i erfiðleikum)
12. Bb5+ — Bxb5 13. Rxb5 —
Dxe5! (Siðustu leikir Korchhois
virðast í fljótu bragði hafa verið
fifldirfskulegir, en hann hefur reikn-
að allt rétt)
14. He1 (Leikið eftir 70
minútna umhugsun Spassky hefur
sennilega verið að velta leiknum 1 4.
Be3 fyrir sér, sem svartur svarar
líklega bezt með 14 , . . Ra6!) Re4
(Svartur teflir á tæpasta vaðið Þessi
leikur var þó nauðsynlegur, þvi að
eftir 14. . . Db8 15 Dd4 er staða
heldur óbjörguleg) 15. f3 — a6
16. Rd4 — Rxc3 1 7. Dd2 — Dc7
18. a4 — Hc8 (Keene lýsti þvi yfir
er hér var komið sögu að þessi staða
hefði komið upp i heimarannsókn-
um þeirra Korchnois fyrir skákina
Það virðist með ólíkindum, en sú
staðreynd að Korchnoi hafði hér eytt
fremur litlum tíma styður vissulega
þá fullyrðingu) 19. Bb2 — b5 20.
Bxc3 (Spassky ákveður að einfalda
taflið Sú ákvörðun er vel skiljanleg
að þvi leyti að eftir 20. axb5 —
axb5 21. Ha3? — b4 22 Hb3 —
Hxa5? — Hxf4, 43. Ha8+ —
Kh7, 44. De8 — Hxe4!, 45.
Dg8+ — Kg6, 46. Ha6+ — Kg5
er svartur langt frá þvi að
verða mát).
h5,
(Hvítur vinnur einnig létt
eftir42... a4,43. Hd7)
43. Hxa5 —
(Einfaldast. Lakara var 42.
Hd7 — Df6, 43. Dxf6 — gxf6,
44. Ha7 — He8)
Dd2, 44. De5 — Dg5, 45. Ha6 —
Hf7, 46. Hg6 — I)d8, 47. f6 —
h4,
(Peðsendataflið sem hefði
komið upp eftir 47... Hxf6, 48.
Dxf6 — Dxf6, 49. Hxf6 — gxf6,
50. Kg3 er auðvitað léttunnið
fyrir hvít).
48. fxg7
Svartur gafst upp. 5—2 fyrir
Korchnoi.
Dc5 stendur hann lakar auk þess
sem að hann hefur tveimur peðum
minna) Dxc3 21. Dxc3 — Hxc3
22. axb5 — axb5 23. Rxb5 —
Hxc2 24. Rd6 + (Eftir 24 Ha8 +
— Rc8 heldur svartur öllu sínu)
Kd7 25. Rxf7 — Hb8 (Hér hafa
áreiðanlega fáir hugað Spassky lif,
en timi kraftaverkanna er greinilega
ekki ennþá liðinn hjá)
26. Ha7 + — Ke8, 27. Re5 —
Hbb2, 28. Ha8+ — Rc8, (28
Hc8 var mjög varhugavert vegna
29 Ha6 og veikleikinn á e6 segir
brátt til sin) 29. Rd3! — (Eini
möguleilenn. 29 Kh1 — Kd8. 30
Rd3 — He2 er svörtum i hag) Hb6,
30. h4 — Kd7, 31. Ha4 — Kd6,
32. Hg4
— Hd2?, (Slæmur leikur
sem gefur mótspili hvíts byr un'dir
báða vængi Eftir 32 g6! hefur
svartur einhverja vinningsmögu-
leika) 33. Rf4 — e5, 34. Rh5 —
g6, 35. Rf6 — Hb7, 36. Re8+ —
(Þar með er peð fallið i valinn og nú
er það Spassky sem heldur um
stjórnvölinn) Kd7, (Eða 36 Ke6,
37 Hg5) 37 Hxe5 — Hbl +, 38.
Kh2 — Re7, 39. Ha4! (Snjall leik
ur. Staðreyndin er nefnilega sú að
eftir 39. Kxe8, 40. Ha7 —■
Hbb2, 41 Hexe7 + — Kd8, 42.
Hxh7 — Hxg2 +, 43. Kh3 —
Hh2 + , 44 Kg3 — Hg2 + , 45 Kf4
standa öll spjót á svörtum) Rc6, 40.
Rf6 + — Kd6. 41. Hg5 — (En alls
ekki 41. Hxd5+ — Ke6. 42. Hf4
— Hb4) Hb7, 42. Ha6 —
Hér fór
skákin i bið Hvitur hefur dágóða
vinningsmöguleika, a m k á svartur
enqa haldqóða vörn við hótuninni
43, Hxh7.