Morgunblaðið - 13.12.1977, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 13. DESEMBER 1977
27
Sækjandinn í Geirfinnsmálinu við framhaldsmálflutning í gær:
„Fyrri framburðurinn
stendur þrátt fyrir
seinni yfirlýsingar”
Framhaldsmálflutningur í Geir-
finnsmálinu fór fram í sakadómi
Reykjavíkur siðdegis i gær og stóð
hann i tæpa tvo tíma. Svo sem
fram kom í haust var málflutningi
lokið og hafði málið verið lagt í
dóm, þegar sendibálstjórinn í mál-
inu, Sigurður Óttar Hreinsson, dró
framburð sinn til baka og kvaðst
aldrei hafa farið neina ferð til
Keflavikur, kvöldið sem Geirfinnur
Einarsson á að hafa látið lífið i
Dráttarbrautinni i Keflavik. Vegna
þessa þótti rétt að láta fara fram
málflutning um þetta atriði. í gær
töluðu Bragi Steinarsson vara-
ríkissaksóknari, sækjandi málsins
og verjendur hinna ákærðu. Við-
staddir voru tveir hinna ákærðu,
Sævar Marínó Cieseielski og
Kristján Viðar Viðarsson, en
Sigurður Óttar var ekki viðstaddur
málflutninginn. Að málflutningi
loknum var málið tekið í dóm að
nýju og er dóms að vænta á föstu-
dag eða mánudag. Dómendur eru
sakadómararnir Gunnlaugur
Briem, Ármann Kristinsson og
Haraldur Henrysson
Bragi Steinarsson vararíkissak-
sóknari tók fyrstur til máls og flutti
sóknarræðu sina, sem stóð í 65
minútur. Sagði Bragi að þessi fram-
haldsmálflutningur á málinu væri
samkvæmt ákvæðum laga um með-
ferð opinberra mála og væri sækj-
anda og verjanda gefinn kostur á að
gera athugasemdir við það, sem
fram hefði komið við framhaldsrann-
sókn.
Bragi Steinarsson sagði, að til
framhaldsrannsóknarinnar hefði
verið stofnað eftir að Jón Oddsson
hrl., verjandi Sævars Ciecielski,
hefði komið þeirri vitneskju til
tveggja dómenda málsins að hann
og Páll Arnór Pálsson, verjandi
Kristjáns Viðars Viðarssonar, hefðu
átt fund með sendibílstjóranum
Sigurði Óttari Hreinssyni og lög-
fræðingi hans, Róbert Árna Hreið-
arssyni, raánudagskvöldið 10. októ-
ber 1977 Rætt hefði verið um þátt
Sigurðar Óttars í málinu og hefði
hann skýrt þeim svo frá, að hann
hefði ekki farið í neina ferð til Kefla-
víkur heldur verið til þess þvingaður
að skýra svo frá, m a af tilgreindum
rannsóknardómara. sem hefði verið
með herðatré á lofti.
Bilstjórinn
snýr við
blaðinu
Vararíkissaksóknari sagði þetta
hafa verið tilurð rannsóknarinnar,
nánast hefði ákæruvaldið þarna ver-
ið að flytja þetta utanréttarmál til
Rannsóknalögreglu rikisins. Hefðu
nokkrir aðilar verið kallaðir fyrir, þar
á meðal lögmenn. Rannsóknalög-
reglan væri sá aðili, sem bæri að
fjalla um mál af þessu tagi, þegar
vitni sneri svona algerlega við blað-
inu eins og þarna hefði gerzt, þegar
Sigurður Óttar hefði dregið eiðfast-
an framburð sinn um förina til Kefla-
víkur tii baka og borið við þvingun-
um rannsóknaraðila og því. að hann
hafi verið yfirheyrður lengur en lög
mæla fyrir um eða í 10 klukku-
stundir í stað 6, eins og segir í
lögum að megi mest. Þessi fram-
burður hans hefði komið fram við
yfirheyrslur í desember 1976 og
hann hafi siðan verið staðfestur fyrir
dómi 25. mai 1 977.
Því næst tók saksóknan til um-
ræðu þær ásakanir, sem hann taldi
að Sigurður Óttar hafi haft uppi
gagnvart rannsóknarmönnum er
hann dró framburð sinn til baka.
I fyrsta lagi hefði hann haldið þvi
fram, að einstakar yfirheyrslur hefðu
staðið allt að 1 0 klukkustundir. og i
öðru lagi hefði hann haldið þvi fram
að rannsóknamenn hefðu þvingað
hann til þess að gefa fyrri framburð-
inn og hafi hann eingöngu gefið
hann af ótta við lögregluna Sagði
saksóknari að af hálfu Sigurðar Ótt-
ars Hreinssonar, Róberts Árna
Hreiðarssonar og þeirra þriggja lög-
fræðinga, sem Sigurður hefði rætt
við skömmu áður en hann dró fram-
burð sinn til baka hefðu ekki verið
bornar fram neinar kærur heldur
virtist, sem Sigurður Óttar hefði
með hinum breytta framburði verið
að rýra sönnunargildi skýrslna máls-
ins, alveg eins og sumir verjendur
málsins hefðu reynt að gera i mál-
flutningi sínum
Yfirheyrslan fór
ekki yfir
tímamörkin
En hvað er hæft í þessum fram-
burði, sagði Bragi Steinarsson og
ræddi næst um yfirheyrslurnar yfir
Sigurði Öttari. Hann sagði að 13.
desember 1976 hefði hann verið
yfirheyrður sem vitni frá klukkan
1 7.20 til 22.30 og þar hefði ekki
verið farið yfir tímamörkin. Að þeirri
yfirheyrslu lokinni hefði hann verið
hafður í fangageymslu eina nótt, og
mætti segja að viss þvingun væri í
því fólgin en hún væri lögleg. Dag-
inn eftir hefði Sigurður Óttar verið
fluttur frá Síðumúlafangelsinu
klukkan 10.30 og yfirheyrsla hefði
hafizt yfir honum klukkan 1 1. Henni
stjórnaði vestur-þýzki lögreglu-
maðurinn Karl Schútz en sú skýrsla
var með þeim ágalla að sögn Braga,
að ekki var merkt hvenær yfirheyrsl-
unni lauk. Einmitt í þessari yfir*
heyrslu viðurkenndi Sigurður Óttar
þátt sinn í förinni til Keflavikur og í
þessari skýrslu taldi hann að farið
hefði verið yfir tímamörkin og hann
yfirheyrður í 1 0 klukkustundir
Rakti Bragi nú yfirheyrslur yfir því
fólki, sem viðstatt var, túlkum og
lögreglumönnum Hafi komið í Ijós
að matarhlé var gert og að yfir-
heyrslunni hafi lokið fyrir kaffi, því
nauðsynlegt hafði þótt að fara með
Sigurð Óttar til læknis, þar sem
Sendibíllinn í Geirfinnsmálinu. Fór Sigurður Óttar á þessum bíl
til Keflavíkur eða ekki?
ferð sinni til Keflavíkur Yfirheyrslan
hafi farið fram án allra þvingana af
hálfu Schútz eins og allar yfirheyrsl-
ur. sem hann stjórnaði í sama
streng tók Pétur Eggerz aðspurður.
Bragi skýrði því næst frá því. að
þessi ummæli Auðar Gestsdóttur
hefðu verið borin undir Sigurð Óttar
og hefði hann þá sagt að þetta væri
hárrétt, honum hefði aldrei verið
hótað neinu í yfirheyrslum hjá Karli
Schútz og yfirheyrslan hafi farið
fram eins og Auður lýsti. Lagði
Bragi sérstaka áherzlu á þennan
framburð Sagurðar Óttars. þar sem
við þessa yfirheyrslu hefði hann
fyrst skýrt frá þátttöku sinni i ferð-
inni til Keflavíkur
Um þvinganirnar sagði Bragi, að
ekkert það hefði komið fram, sem
benti til tilvika, þar sem Sigurður
hafi verið beittur þvingunum. í
þessu sambandi væri rétt að vekja
athygli á einu mikilvægu atriði, sem
virðist gjörsamlega hafa farið fram-
hjá Sigurði Óttari og lögfræðingi
hans, Róberti Árna, nefnilega það,
að í öllum yfirheyrslum nema þeirri
fyrstu var Sigurður tekinn fyrir sem
kærður og honum hafi í upphafi
verið gerð grein fyrir ákvæðum laga
um að Sigurður hafi verið yfirheyrð-
ur eingöngu sem vitni. í þessu sam-
bandi benti Bragi Steinarsson á tvær
yfirlýsingar, sem birtust í Mbl 12.
febrúar s I. og Tímanum 6 október
s I frá Róbert Árna lögfræðingi og
sagði hann að þar hefði lögfræðing-
urinn sagt berum orðum. að ferðin
til Keflavíkur hafi átt sér stað, en
hins vegar hafi Sigurður ekki vitað
um erindtð þegar Kristján Viðar
sendi hann þangað.
Bragi Steinarsson sagði að það
hefði alltaf verið tortryggilegt hve
litið Sigurður Óttar hefði vitað um
atburðina í Dráttarbrautinni, þótt
hann hafi átt að vera mjög nærri
þeim atburðum, sem þar gerðust. í
þessu sambandi mætti itreka, að
bæði Erla Bolladóttir og Guðjón
Skarphéðinsson töluðu í sinum
framburði um sendibíl og Erla hefði
meira að segja nefnt þennan
ákveðna sendibil Þau hefðu ekki
dregið framburð sinn til baka
Fyrri framburður
blífur, segir saksóknari
Bragi sagði síðan að sá framburð-
ur Sigurðar Óttars Hreinssonar, að
hann hefði verið þvingaður til
staðfestingu á þvi, sem Tryggvi
Rúnar hefði haldið fram um vinnu-
brögð lögreglunnar i málinu Lögðu
þeir málið i dóm og itrekuðu kröfur
um algjöra sýknu.
Næstur talaði Páll Arnór Pálsson
hdl., verjandi Kristjáns Viðars
Viðarssonar. Sagði hann að ýmis-
legt hefði komið fram við rannsókn
vegna meints rangs framburðar Sig-
urðar Óttars, sem renndi stoðum
undir han&framburð en einnig hefði
ýmislegt komið fram. sem gerði hið
gagnstæða og hefði saksóknari
minnzt á það Nefndi hann Páll sem
dæmi, að vinnufélagar Sigurðar
hefðu sagt, að hann hefði tjáð þeim
eftir fyrstu yfirheyrsluna, að hann
hefði aldrei farið til Keflavíkur
„Samsæriskenningin"
stenzt ekki
Páll sagði, að augljóst væri að
„samsæriskenningin ', þ e sú
keinning að hinn breytti framburður
Sigurðar. Óttars væri ráðabrugg
verjendanna, fengi ekki staðizt.
Nefndi hann i þessu sambandi að
mjög strangar skorður væru settar
við samskiptum ákærðu og verjenda
og sýndist honum að við værum að
nálgast þýzkt réttarkerfi í fram-
kvæmd
„Það er málið, ' sagði Páll, „að
Sigurður segist ekki hafa farið i
ferðina. Eftir stendur þokukenndur
framburður Guðjóns og Erlu, sem
margsinnis hefur verið staðmn að
lygum i þessu máli
Endurtók hann sýknukröfu til
handa Kristjáni Viðari og lagði málið
í dóm.
Vilja sjá ráðningar-
bréf Schútz
Jón Oddsson hrl. verjandi Sævars
Ciesielskis, talaði næstur Hann taldi
óviðeigandi að saksóknarinn væri
sifellt að gera verjendur tortryggi-
lega Hann sagði að þeir Páll Arnór
hefðu engin áhrif haft á gang mála
þótt þeir hefðu átt fund með Sigurði
Óttari og lögfræðingi hans Hann
kvaðst vilja vekja sérstaka athygli á
einu atriði i framburði Sigurðar Ótt-
ars. þ.e að Kristján Viðar og Sævar
hefðu ekki talazt við haustið 1974
og renndi þetta enn stoðum undir
þann framburð Sævars, að hann
væri ekkert við hvarf Geirfinns rið-
inn. Jón bar brigður á löglega heim-
ild Þjóðverjans Schútz til rannsóknar
hér á íslandi en það sama hafði Páll
Arnór gert i sinni ræðu Kváðust
þeir báðir hafa óskað eftir að sjá
ráðningarbréf þessa þýzka lögreglu-
foringja en það hefði ekki fengizt.
Hann lagði málið i dóm og itrekaði
sýknukröfur til handa Sævari
Benedikt Blöndal hrl , verjandi
Guðjóns Skarphéðinssonar. gerði
eitt atriði sérstaklega að umtalsefni,
þ.e. framburð manns þess, sem
hafði umráð yfir sendibilnum um
þær mundir, sem Geirfinnur hvarf
Dómarar I Geirfinnsmálinu: Armann Kristinsson, lengst til vinstri, Gunnlaugur Briem og Haraldur Henrysson.
hann þurfti að fá sprautur reglulega
vegna ofnæmismeðferðar Sagði
Bragi, að siðar þennan dag hefði
Sigurður staðfest skýrslu sína við
10 mínútna langa yfirheyrslu Enn
var hanri tekinn fyrir um kvöldið i
Síðumúla og yfirheyrður í 35 mínút-
ur en síðan sleppt Sagði Bragi að
samkvæmt þessu hefðu yfirheyrsl-
urnar staðið yfir i 4—5 klukku-
stundir en ekki 10—12 klukku-
stundir, eins og Sigurður hefði
haldið fram.
Engar þvinganir,
sagði túlkurinn
Bragi Steinarsson rakti framburð
túlka ! málinu, en þeir túlka í um-
ræddum yfirheyrslum, en þeir voru
Auður Gestsdóttir og Pétur Eggerz
Auður sagði aðspurð, að hún myndi
vel eftir þessari yfirheyrslu í fyrstu
. hafi Sigurður virzt litið muna en
siðan hafi þetta rifjast upp fyrir hon-
um, fyrst simtai á Mokkakaffi og
siðan hafi hann sagt sjálfstætt frá
um að manni i þeirri réttarstöðu sé
ekki skylt að svara spurningum „Er
hægt að halda þvi fram að maður i
slíri stöðu sé þvingaður til þess að
gefa skýrslu," spurði Bragi Steinars-
son í sóknarræðu sinni
Gæzluvarðhald
kom til greina.
H : nn sagði að i þessari stöðu hafi
gæzluvarðhald vissulega komið til
greina og Sigurði Óttari hafi verið
skýrt frá, að þvi kynni að verða beitt,
enda hafi bæði Sævar Ciecielski og
Kristján Viðar borið um þátttöku
hans i ferðinni til Keflavíkur Sig-
urður Óttar hafi þarna verið i réttar-
stöðu kærðs manns en ekki vitnis
Þetta hafi lögfræðingur hans átt að
vita og lögfræðingarnir tveir, sem
áttu fund með Sigurði og Róbert
Árna lögfræðingi, hefðu átt að geta
leiðrétt þennan misskilning, sagði
Bragi Hins vegar hafi Róbert Árni
haldið hinu gagnstæða fram i yfir-
lýsingum i blöðum og sifellt talað
frásagnar um Keflavikurferðina,
væri algerlega haldlaus með tilvisan
til þess sem hann hefði rakið og
stæði fyrri framburður hans óhagg-
aður „Hann blífur þar til fram eru
komnar fullkomnar sannanir um að
hann sé rangur," sagði Bragi Sagði
hann, að hann teldi ekki að fram-
burður Sigurðar hefði úrslitaáhrif á
sýknu eða sekt ákærðu i Geirfinns-
málinu en vissulega væri framburð-
ur hans þýðingarmikill Lagði Bragi
siðan málið i dóm og itrekaði gerðar
kröfur, en hann hafði við fyrri mál-
flutning krafizt þyngstu refsingar til
handa hinum ákærðu
Að lokinni ræðu Braga Steinars-
sonar tóku verjendur ákærðu til
máls. Fyrser töluðu Örn Clausen
hrl . verjandi Alberts Klahn Skafta-
sonar, og Hilmar Ingimundarson
hrl , verjandi Tryggva Rúnars Leifs-
sonar Sögðu þéir báðir, að þessi
angi málsins snerti ekki umbjóðend-
ur þeirra en Hilmar gat þess, að
hann teldi framburð Sigurðar Óttars
Sá maður hefði borið við yfirheyrsl-
ur að hann hefði aldrei skilið bilinn
eftir á þeim stað, sem Sigurður
kvaðst við fyrri yfirheyrslur hafa sótt
bilinn á Einnig hefði hann aldrei
lánað neinum bilinn og hann vissi
ekki til þess að billinn hefði verið
tekinn i óleyfi umrætt kvöld
Benedikt sagði að eini framburð
urinn, sem eftir stæði i málinu, væri
framburður Guðjóns og itrekaði
hann sýknukröfu honum til handa
og lagði málið i dóm
Á miðitsfund
hjá Hafsteini
Guðmundur Ingvi Sigurðsson
hrl , verjandi Erlu Bolladóttur, talaði
síðastur verjenda, og itrekaði hann
gerðar dómkröfur Hann sagði að
gæzluvarðhald væri sterkasta vopn
rannsóknarans og honum sýndist að
menn væru farnir að beita því af
fullmiklu frjálsræði i seinni tið Hann
kvaðst vita af langri reynslu, að
Framhald á bls. 28.