Morgunblaðið - 31.01.1978, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 31. JANUAR 1978
Beinleitt fljóS og hörundsdökkur halur, njóta samsemdar lífsgleSinnar i Paris
fyrirstriSsáranna — Ljósmynd eftir hinn nafnkunna BRASSAI.
Á stundum koma fyrir óvænt
atvik er kollvarpa rammgerðum
áætlunum, en láta gott af sér
leiða engu að síður. Eg var
búinn að ákveða að rita niður
greinarstúf um sögu brauðsins
i 6000 ár, ásamt því að mála i
nokkrar myndir sl. sunnudag,
(15. jan ), auk fleiri athafna á
vinnustofu minni. Ég var þó
ekki að hraða mér að verki,
naut þess að hvíla i hlýju ból-
inu, fletta bókmenntum og lesa
blaðakost helgarinnar Liðin
vika hafði öðru frekar valist til
lestrar, með því að ég hafði
orðið að afrækja það svið um
skeið Það hefur í för með sér
nokkurn fróðleik og aukna yfir-
sýn dægurmála að pæla í
gegnum dagblöðin öll og
grannt leitað þar Og dýrlegt er
að ferðast um heimsbyggðina i
fylgd með erlendum fræðaþul-
um í nýútkomnum bókum
þeirra um margbrotið efni —
þræða stigu lýsinga á horfnum
menningarskeiðum — eða ný-
liðnum, — almennum vett-
vangi lífsins á fjórða áratugn-
um eins og dregin eru fram i
bók Ijósmyndarans franska,
Brassai um lifið í Paris ásamt
gluggi í fagurbókmenntir.
— Við fengum einmitt að sjá
ágætar Ijósmyndir á sýningu í
bókasafni franska sendiráðsins
fyrir skömmu siðan, m.a. eftir
nefndar Brassai, Henri Chartier
Bresson o.fl. snillinga á því
sviði. — Brassai þessi er einn-
ig slyngur penni, og texti sá er
fylgir Ijósmyndum i bók hans
ekki siður athyglisverður en
myndirnar. Ég hef fullan hug á
því að gera þeim heiðursmanni
skil sérstaklega fyrr en siðar á
siðum blaðsins — stíll hans í
mynd og máli er þróttmikill,
fjölskrúðugur, mannlegur og
magnaður — einkum er snertír
að lýsa hinum sérkennilegri
hliðum heimsborgarinnr að
næturlagi, vettvangi munúðar
og margræðra örlaga
Ég var niðursokkinn í lestur
þessarar bókar, er dóttir min
litil kom inn i svefnherbergið,
hnipptr í mig og sagði: Paþbi,
vilt þú koma i heita laékinn 5
Nauthólsvík? — Truflaður i
lestri skemmtilegrar bókar, og
með allt annan ásetning í
huga, kom þetta óþægilega við
mig og ég gerði strax tilraun til
að vinda mig úr þessari klipu
og segi sem satt var T— „en
sjáðu vina, báðar sundskýlurn-
ar mínar eru uppi á vinnustofu"
— En sú litla var hreint ekki á
því að láta sig og segir: „sumir
fara alsberir i heita lækinn og
þú getur það líka‘ ! — Og
hvað heldur þú að kerlingarnar
segi þá spyr ég? — Mér er
alveg sama segir sú litla og svo
getur þú lika farið i nærbuxun-
um — þær eru alveg nógu
fínar"!. . — Þetta voru
óvæntar röksemdir og ég gríp
til þess eins og ráðherrar gera
er þeir vilja vikja máli til hliðar
og segi makráður á svip: „Ég
hugsa málið gaumgæfi-
lega" Sú litla fer, hvergi
ánægð með málalok og kemur
því von bráðar aftur og segir:
„Pabbi, ertu búinn að hugsa
málið?" — Já segi ég, — ég
held að ég fari heldur næsta
sunnudag, ég þarf að gera svo
margt á vinnustofunni i dag,
og svo er kalt úti. Vonbrigðin
leyndu sér ekki hjá þeirri litlu,
og bróðir hennar á svipuðu reki
æpti hrínandi „Ég fer ekkert
næsta sunnudag — bara i dag
— þú getur vel komið!"
— Við þessi hörðu viðbrögð
var mér næst skapi að reyna að
sleppa með þvi að gefa þeim
aura í bíó — en hugsaði með
mér, að maður ætti aldrei að
kaupa börn með slíkum hætti.
Ég bað þvi um meiri um-
hugsunarfrest, reis úr rekkju og
neytti morgunverðar og íhug-
aði hvað ég ætti af mér að
gera. — En á meðan hafði sá
elzti í hópnum tekið af skarið,
þrátt fyrir fyrri fullyrðingar um
að hann þyrði ekki að fara einn
með yngri börnin á þessum
árstíma og allir krakkarnir voru
nú í óða önn farin að búa sig
undir lækjarferðina að undan-
teknum stráknum með Presley-
delluna, sem var horfinn. Freyj-
an var í óða önn að útbúa nesti,
en sá næstyngsti þurfti að
skjóta hér inn reglulega og
ítreka að hann kæmi ekki með
mér næsta sunnudag, en sú
litla vildi hér .mýkja broddinn
og sagði: „en ég kem samt
með þér"!
— Þá stóðst ég loks ekki
mátið og segi: „best er þá að
ég drífi mig með". Raunar var
vottur af eigingirni i þessari
skyndilegu ákvörðun minni,
því að eins og á stóð gat ég fátt
betra gert fyrir minn búk. Ég sá
reyndar ekki eftir þessari
ákvörðun er ég leit Ijómandi
barnaandlitin — né seinna um
daginn, reynslunni rikari eftir
hina skemmtilegu ferð og
margslungnar hugleiðingar
minar i læknum, en þær eru
einmitt tilefni þessa pistils. Það
gat svo margt og margvislegt
að lesa í blaðakosti vikunnar af
vettvangi dagsins, og svo
margar hræringar í þjóðlifinu
-sem verður mér tilefni til að
gripa til pennans, því að hér
fýsir mig að leggja orð í belg
þótt allt snerti ekki beinlinis
mitt áhugasvið, og þótt á ann-
an veg verði en hnitmiðuð af-
mörkuð rökræða um tiltekin
mál, — nenni ekki að standa i
slíku málaþrefi og tel slíkt held-
ur ekki vettvang minn — vísa
hér frekar á kjallaragreinar síð-
degisblaðanna.
— Það er skemmst frá að
segja að lagt var af stað stik-
andi og tiplandi eftir hitaveitu-
stokknum þar sem leið liggur
frá Ásgarði og i átt að Öskju-
hlíðargeymunum, farið framhjá
reisulegri byggð í nágrenni
Borgarsjúkrahússins, er risið
hefur þar upp á síðustu árum
og er orðið eitt af fegurri ibúð-
arhverfum borgarinnar, siðan
haldið framhjá Grensásdeild-
inni, um Kringlumýri þar sem
nýi miðbæjarkjarninn mun rísa
í framtiðinni, yfir Miklubraut og
framhjá Vatnsgeyminum
gamla (Gvendarbrunnum). Og
nú fer heilabú mitt að starfa,
— undarlegt að vera á slíku
flandri og koma úr þessari átt,
— í gamla daga, er ég var á
líku reki og yngstu börnin mín
og átti heima fremst á Rauðar-
árstignum, fórum við krakkarn-
ir úr nágrannahúsunum stund-
um í ferðalög með nesti upp í
Öskjuhlið eða að Vatnsgeymin-
um. Það þótti þá mikið væintýri
að klifra upp grösugan geymis-
vegginn, hlaupa um á láréttum
toppinum, og njóta siðan út-
sýnisins frá turninum, en það-
an sá vítt yfir til allra átta, —
byggðin var þá ólíkt minni en i
dag og engar byggingar
byrgðu sýn — hvorki til Blá-
fjalla né yfir Sundin.
Til að komast stystu leið að
Vatnsgeyminum var yfir stór-
grýtt holt að fara, þar sem
seinna reis mikið braggahverfi
á hernámsárunum, og seinna
verkamannabústaðir, verk-
smiðjur ýmiss konar, að fáum
undantekningum eindæma illa
skípulagt, lágkúrulegt og bág-
borið hverfi og i algjörri and-
stæðu við hið dulmagnaða
landsvæði Lengi stóðu leifar
turnbyggingarinnar að gamla
Vatnsgeyminum niðurniddar
og í algjörri vanhriðu, állt þar til
hann var fjarlægður, burtmáð-
ur með öllu Með honum hvarf
reisulegt og minnisstætt kenni-
leiti og merkur forngripur er
átti þátt i að boða algjör tíma-
mót, og gegnt hafði mikilvægri
þjónustu við borgarbúa og sæ-
farendur um langt skeið eða
allt frá þvi að þeir fengu vatnið
skyndilega rennandi inn í hibýli
sín í stað þess að þurfa að
sækja það í brunna, læki eða
jafnvel tunnur undir þakrenn-
um. — Þetta þótti hástefnd
bylting á þeim tíma, er ýmsir
munu minnast enn þann dag i
dag —' lengra er ekki umliðið.
Hér ber þess merki og hreyfir
kjarna málsins, að engin sam-
tök voru þá mynduð til verndar
þessu kennileiti um merk tima-
skil, og heldur ekki þegar t.d.
StjórnarríSsbletturinn á8ur en Lœkjargatan var breikkuS.