Morgunblaðið - 31.01.1978, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJÚDAGUR 31. JANUAR 1978
13
Einar Símonarson:
Tarfur í moldarflagi
Kveðja til Ásgeirs Jakobssonar
Gamla vantsþróin þar sem nú er Hlemmtorg.
Vatnsþróin við Hlemm var jöfn-
uð við jörðu á sínum tima.
Vatnsgeymirinn gamli var
vissulega sérkennilegur og gaf
aðlaðandi svipmót og myndi
gera enn hefði hann notið eðli-
legrar umhriðu. Og ósóminn
við meðferð á Vatnsþrónni,
þessari vin i frumbyggð borgar-
innar, (og listaverks i nýlista-
skilningi), þar sem áður ferða-
menn brynntu reiðskjótum sin-
um, er eitt hið versta spellvirki.
Og hvar voru svo friðunarmenn
nútímans, er einn fegursti reit-
ur miðborgarinnar Stjórnar-
ráðslóðin var rænd svip sin-
um? — Því var ekki andmælt
af neinum samtökum þótt ein-
staklingar létu vissulega i sér
heyra.
Hægt væri með litlum kostn-
aði (miðað við minjagildi) að
endurreisa turninn á gamla
Vatnsgeyminum, — ennþá er
hægt að gera nokkra bragarbót
við Hlemm, en of seint er að
huga að stjórnarráðsblettinum
— hann verður aldrei sá hinn
sami.
Þannig reikar hugur minn er
ég þramma ásamt börnum
mínum eftir hitaveitustokkn-
um, og er það rökrétt afleiðing
lesturs mins um húsfriðunar-
mál undanfarna daga, — þau
mikilvægu mál þræða að sjálf-
sögðu mitt áhugasvið. —
Hvað skyldu þeir annars vita
mikið um Reykjavík liðinna
daga er hér deila? Sumu þessa
fólks er varla sprottin grön, og
þar að auki sumt aðkomufólk
úr dreifbýlinu, er hér tyllir tá
við nám, — og hvernig skyldi
vera umhorfs í þeirra eigin
byggð? Sumum gengur trúlega
til pólitískur uppsláttur, i öðr-
um tilvikum er hér á ferð eld-
móður æskunnar, og hjá(ýms-
um (og skyldi það ekki vera
stærsti hópurinn?) aðalatriðið
að vera með .
Þeir sem alist hafa hér upp
og séð borgina vaxa hröðum
skrefum á öllum sviðum, ná-
grannabyggðina teygjast til
ýmissa átta, og hafa auk þess
heildarsýn yfir breytingar þær
sem orðið hafa til sjávar og
sveita á sama tíma, lita eðlilega
öll þessi mál frá öðru sjónar-
horni og viðtækara Og þegar
við, sem hér eigum í hlut,
getum auk þess borið saman
hliðstæða þróun og samsvar-
andi aðgerðir t d. i höfuðborg-
um Norðurlanda og visvegar i
Evrópu, er eðlilegt að okkur
finnist skylt að vekja athygli á
ýmsum hrapallegum stað-
reyndum i þróun mála. Hér er
ekki um einangrað fyrirbæri að
ræða svo sem Bernhöftstorfu
eða nýbyggingar í miðbæ, né
varðveizlu svipmóts Grjóta-
þorpsins. Hér er um stefnu-
markandi menningarsöguleg
viðhorf að fjalla sem varðar
framtiðina og landið allt, hafið
yfir fáfengilegt dægurþras og
reiptog, sem jafnan glepur sýn
á kjarna mála.
— Ætla mætti að hér skipti
meginmáli að nema sem ríku-
legast af víðtækri reynslu ann-
arra þjóða og hafa hliðsjón af
mistökum okkar sjálfra, sem
víða getur að lita hvar sem
drepið er niður um land allt. —
Augu manna hafa á siðari tím-
um opnast fyrir augljósri
skammsýni og mistökum við
framkvæmdir i öllum höfuð-
borgum Norðurlanda, en
glöggt má þar merkja sigur-
göngu verndar- og friðunar-
stefnu menningarverðmæta.
Slik alda á einnig eftir á ná
með fullum krafti til okkar
byggða og á þangað brýnt er-
indi. Fátt getur snúið þeirri
markvissu þróun i friðunarmál-
um er hér hefur þegar fest
rætur og býr sig til vaxandi
umsvifa í náinni tið.
— Að sjálfsögðu ber að
geyma og varðveita sem mest
frá liðnum timaskeiðum er gildi
hefur og til þess henta nú fjöl-
mörg ný efni til viðhalds og
nýsmíði — og verði ekki kom-
ist hjá þvi að byggja, ber að
samræma nýsmiðina við það
sem fyrir er. Þannig væri rétt
að væntanlegar byggingar-
framkvæmdir hér i miðbænum,
sem nauðsynlegar kunna að
vera til að ýta þvi burt sem ekki
á framtið, tengi á sem hrifmest-
an hátt þau óliku stilbrigði er
saman eiga að standa sem
heild og góðir grannar.
— En i sambandi við nýja
byggingarlist er ekki úr vegi að
minna á, að við eigum á þvi
sviði nokkra hefð, og varasamt
er að flytja inn erlend tizkufyrir-
bæri frá ólíku umhverfi niður-
soðin og ómelt, tikt og þó er
gert án þess að andmælum sé
hreyft að marki Hér getum við
ennþá, svo er fyrir að þakka,
forðast margvísleg mistök af
því tagi er gerð hafa verið er-
lendis á undanförnum árum,
ekki sizt á sviði opinberra bygg-
inga. Þá hefur þess litt verið
gætt að hindra byggingar ein-
stakra húsa er raska stórlega
svipmóti ibúðarhverfa og þegar
slíkt hefur verið gert hafa við-
komandi hverfi iðulega orðið
einhæf og ofstöðluð Hér skort-
ir sannarlega röggsamt eftirlit
sem fyrirbyggi hagsmunaáróð-
ur jafnt einstaklinga sem fyrir-
tækja og flokksvéla.
Höfuðborgin reis — og rís
fyrir borgara sina, og vegur
hennar um alla framtið byggist
Framhald á bls. 32.
EFTIR að hafa lesið grein
þina í Morgunblaðinu þ. 20.
janúar s.l var sem þú hellir
úr skálum reiðinnar yfir þá
Suðurnesjamenn, og raunar
alla, sem stundað hafa út-
gerð og sjómennsku til veiða
með þorskanetum gegnum
árin, þá kom mér i hug minn-
ing frá unglingsárum mínum
úr sveitinni.
í bústofni bóndans var
feikn/nikill. tarfur. Þegar illa
lá á honum réðst hann gjarn-
an á moldarbörð, rótaði og
jós mold og aur yfir sjálfan
sig og aðra. Þessum hama-
gangi hætti hann ekki fyrren
hann var að þrotum kominn,
og'stóð þá allgleiður, rang-
hvolfdi augunum og velti
vöngum og lét rétt eins og
hann spyrði sjálfan sig:
Hvern fjárann hef ég nú
gert? Þá tók hann til öðru
hvoru að reka upp öskur
mikil og það skal ég segja
þér Ásgeir, að fáum þóttu
þau hljóð fögur.
Grindavík, 6. feb. 1978
Einar Símonarson
Einar Símonarson
Réttur stafur er sleginn__
og haldiá öfram þar sem
frö var horfid
skakkur stafur
ííerir ekki svo niikid til, ef pú notar
kúluritvél med leidréttingarbúnadi
Sé ritadur skakkur stafur-----
er sleginn þ.t.g. leidréttingar-
lykill. Ritkúlan færist yfir
skakka stafinn
sem er sleginn ö ný, og
sogast þö of bladinu svo
leiáréttingin sést ekki
aukin afköst — minna erfidi
iu6e

SKRIFSTOFUVELAR H.F.
cA >■
^

Hverfisgötu 33 Sími 20560