Morgunblaðið - 28.02.1978, Side 23

MORGUNBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 28. FEBRUAR 1978
31
Inndjúpsáætlun:
„Ekki staðið við
gefin heit af hálfu
fj árveitingavalds”
ÞRlR Vestfjarðaþingmenn. Sigurlaug Bjarnadóttir (S). Steingrfmur
Hermannsson (F) og Þorv. G. Kristjánsson (S). flytja eftirfarandi
tillögu til þingsályktunar:
„Alþingi álvktar. að rfkisstjórnin skuli shlutast til um aó bændur á
svæði Inndjúpsáætlunar skuli næstu fimm ár eftir að starfstlma
áætlunar lýkur halda þeirri lánafyrirgreiðslu til ræktunar. sem þeir
hafa notið frá Stofnlánadeild landbúnaðarins og Byggðasjóði.
Hið sama skal gilda um lánafyrirgreiðslu næstu þrjú ár til bygging-
arframkvæmda á áætlunarsvæðinu.
„I greinargerð segir m.a.:
„Samkvæmt þingsályktun frá
1974 hófst það sama ár fram-
kvæmd Inndjúpsáætlunar. er
taka skyldi fimm ár: 1974—1978.
og er það þannig nú á lokaári.
Inndjúpsáætlun er fyrsta land-
búnaðaráætlun sinnar tegundar
hérlendis og má þvi skoðast sem
eins konar tilraun á þessu sviði.
Þótt fullyrða megi, að áætlun
þessi hafi skipt sköpum fyrir þær
sveitir, er hún nær til. og stöðvað
frekari fólksfækkun við innan-
vert Isafjarðardjúp, þá verður um
leið að viðurkenna, að fram-
kvæmd hennar hefur að ýmsu
leyti verið áhótavant og ekki ver-
ið staðið sem skyldi við gefin heit
af hálfu fjárveitingavaldsins.
Þannig var við upphaf áætlunar-
innar gert ráð fyrir að veita
bændum á áætlunarsvæðinu 25%
staðaruppböt á afurðaverð. Þessi
uppbót hefur orðið hæst 14.29%).
en er nú komin niður í 7%. Sér-
stök fjárveiting á fjárlögum
skyldi standa undir þessum upp-
bótagreiðslum. Nam hún á fyrsta
áætlunarárinu 5 millj.kr.. en hef-
ur siðan verið 7 millj. árlega.
AIMnCI
nema árið 1976. er hún féll niður i
6.6 millj. Segir sig sjálft. að sú
upphæð hefur á undanförnum
verðbólgutímum engan veginn
gegnt hinu tilætlaða hlutverki.
Sömuleiðis hefur komið i Ijós. að
ýmsir kostnaðarliðir. svo sem
flutningskostnaður byggingarefn-
is og aðrir aðdrættir. voru van-
áætlaðir i upphafi og jafnan hef-
ur skort fé til að standa straum af
nauðsynlegri framkvæmda- og
yfirstjórn. Af þessum sökum hef-
ur lagst meiri kostnaður á bænd-
urna en ætlað var i upphafi.
I tillögu þessari er þó ekki farið
fram á að fá áfram þessa árlegu
fjárveitingu á fjárlögum. Hins
vegar er þess farið á leit. að bænd-
ur á svæði Inndjúpsáætlunar
njóti áfram á næstu árum þeirrar
sérstöku lánafvrirgreiðslu. er
þeim var tryggð samkv. áætlun-
inni. þ.e. 10% viðbótarlán úr
Stofnlánadeild landbúnaðarins og
15% lán úr Byggðasjóði. Sérstak-
lega þarf að huga hér að ræktun-
arþætti áætlunarinnar. sem hefur
orðið mjög útundan i framkvæmd
hennar af ýmsum orsökum. m.a.
þeirri. að ekki fengust skurðgröf-
ur, er til þurfti. 'fyrr en á þriðja
ári áætlunarinnarþ. Nú. á lokaár-
inu, eru horfur á. að ekui verði
ræktaður á timabilinu nema að-
eins 1/5 hluti þess. sem til stóð.
Þess vegna er í tillögunni gert ráð
fyrir. að lánafyrirgreiðsla til
ræktunar haldist enn um fimm
n.k. ár, en þrjú til byggingarfram-
kvæmda."
Lúðvík Jósepsson:
„Stórhættuleg þensla og
yfirbygging í bankakerfinu”
Lúðvík Jósepsson (Abl) mælti í gær fyrir frumvarpi tii laga um
viðskiptabanka, sem er samhljóða stjórnarfrumvarpi, er flutt var um
sama efni í tíð vinstri stjóarnarinnar, en náði þá ekki fram að ganga.
Frumvarpið var þá samið í viðskiptaráðuneytinu, í samráði við Seðla-
bankann, og í framhaldi af starfsemi stjórnskipaðrar bankamálanefnd-
ar, er gerði úttekt á bankakerfinu, að sögn LJó. Nefndin benti m.a. á, á,
sagði LJó, að rekstrarkostnaður bankakerfisins hér á landi væri 38 til
56% hærri en í Noregi, Finnlandi og Svíþjóð ogyxi mun hraðar hér en
þar. Sem dæmi um vöxt bankakerfis nefndi LJó að 1600 ársmenn hefðu
starfað í bankakerfinu árið 1971. Árið 1975 hefði þessi tala verið komin
i 2200 mannár. 1 dag bentu líkur til að starfsmannafjöldinn væri
kominn í 2700 til 2800 heilsársmenn.
smærri stöðum. Sjálfsagt væri að
hafa visst samráð við starfsfólk
bankanna um endurskipulagn-
ingu í starfsmannahaldi en það
ætti hins vegar ekki að hafa af-
gerandi áhrif á, hvort ríkisbankar
yrðu sameinaðir eða ekki. Sam-
þykkt þessa frv. væri nauðsynleg
m.a. til að koma i veg fyrir
„óafsakanlegan kostnað, stór-
hættulega þenslu og yfirbygg-
ingu“ á þessu sviði þjóðlifsins.
Draga verður úr hraða vaxtar í
yfirbyggingu hagkerfis okkar,
sagði LJó. Raunar þarf að nema
staðar í útþenslunni. Þróunin í
Útvegsbankanum undanfarið
kallar og á þessa skipulagsbreyt-
ingu, sagði hann.
Þegar endurskipulagning
bankakerfisins er komin’ heil í
höfn þarf að taka fyrir: 1)
vátryggingarkerfið, 2) margfalt
olíudreifingarkerfi og 3) ört vax-
andi lifeyrissjóðakerfi. Fyrsta
skrefið þarf að vera í bankakerf-
inu. Hin komi þar á eftir.
LJó sagði rétt, eins og frv. gerði
ráð fyrir, að fækka ríkisbönkum
(með sameiningu Búnaðarbanka
og Útvegsbanka) úr 3 viðskipta-
bönkum i tvo. Siðar yrði að fækka
hlutfélagabönkum úr 4 í einn eða
hæsta lagi 2, þann veg að hér yrðu
starfandi 3 til 4 viðskiptabankar í
stað 7. Þessi fækkun þyrfi ekki að
minnka þjónustu við landsmenn
eða atvinnugreinar. Þvert á móti
mætti með betra skipulagi auka
þessa þjónustu, einkum i lands-
hlutum, sem nú væru verulega
afskiptir í bankaþjónustu.
LJó sagði þrjú atriði hefja sig
upp úr í frv.: 1) Fækkun við-
skiptabanka, 2) samræmd banka-
löggjöf komi í stað margra ósam-
ræmdra laga, er nú giltu, 3),gert
væri ráð fyrir formlegu samstarfi
ríkisviðskiptabankanna til að
tryggja eðlilega verkaskiptingu
þeirra á milli og draga úr heildar-
kostnaði.
LJó sagði það hóflausa vitleysu
að mörg bankaútibú væru t.d. á
Þingfréttir í stuttu máli

I þingönnum, þegar frv.
um efnahagsráðstafanir
var á dagskrá, stóðu þing-
fundir oft fram á kvöld
og raunar fram í morg-
unsárið. Klukkan sú
arna, sem hcr sést, sýnir
að „kvölda tckur og sezt
er sól“. Ungir gestir á
þingpöllum. Engu skal
hér um spáð. hvor þeirra
tveggja, er tróna yfir
tímamæli þingsins, er
líklegra þingmannsefni.
(Ljósm. Mbl.)
arlausra aðgerða, til varnar
viðkomandi æðarvarpi, þrátt
fyrir ákv. 1. mgr. 27. gr„ án
þess þö að erni verði eytt.“
I greinargerð segir m.a.:
„Frumvarp þetta er flutt
með sérstöku tiiliti til varp-
landa í Breiðafjarðareyjum,
sem undanfarin ár hafa átt í
vök að verjast gegn óvenjulega
miklum ágangi arnar, sem ógn-
að hefur eðlilegum nytjum af
æðarvarpi í eyjunum. Þrjár af
Breiðafjarðareyjum eru nú í
byggð: Flatey, Svefneyjar og
Skáleyjar. Föst búseta hefur
til skamms tíma verið í Hval-
látrum, en fyrri ábúendur eru
þar nú aðeins yfir sumartím-
Skiptar
skoðanir:
Verður Hafnarfjörður
sérstakt fræðsluumdæmi?
••
Ný mál um œðarvarp, Orn í Skáleyjum og fiskeldi
% Þingmenn
og
varaþingmenn
Jóhann Ilafstein (S) og Jón
Skaftason (F),eru mættir til
þingstarfa á ný, eftir nokkra
fjarveru í opinberum erinda-
gjörðum, en varaþingmenn
þeirra Geirþrúður H. Bernhöft
(S) og Gunnar Finnsson (F)
víkja af þingi. Nýr varaþing-
maður, Guðrún Benediktsdótt-
ir (F) hefur tekið sæti á Al-
þingi í fjarveru Ólafs Jóhann-
essonar dómsmálaráðherra.
0 Deildafundir
Fundir voru í báðum deild-
um Alþingis í gær. í efri deild
voru stjórnarfrumvörp að
byggingar- og skipulagslögum
afgreidd til neðri deildar.
Stjórnarfrumvarp um Kenn-
araháskóla tslands var afgreitt
til þingnefndar og 2. umr.
Stjórnarfrv. um geymslufé var
afgreitt til 3. umr. Þingmanna-
frumvarp um „bann við fjár-
hagslegum stuðningi erlendra
aðila við islenzka stjórnmála-
flokka“ var enn tekið út af
dagskrá.
I neðri deild mælti Lúðvík
Jósepsson (Abl) fyrir frum-
varpi um viðskiptabanka, þ.á
m. um sameiningu Búnaðar- og
Útvegsbanka, sbr. frétt á þing-
síðu Mbl. í dag. Gunnlaugur
Finnsson (F) mælti fyrir þing-
mannafrv. um br. á sveitar-
stjórnarlögum, þ.e. um kosn-
ingu á laugardegi í stað sunnu-
dags og sama kjördag i öllum
sveitarfélögum (sjá frétt á
þingsíðu Mbl. í gær). Ellert
Schram (S) mælti fyrir þing-
mannafrv. um umferðarlög
(sjá ennfremur frétt á þing-
síðu Mbl. i gær).
% Fræðslu-
skrifstofa í
Hafnarfirði
Þá urðu miklar umræður i
neðri deild um frv. til breyt-
inga á lögum um grunnskóla,
þ.e. um heimild til að stofna
sérstakt fræðsluumdæmi i
sveitarfélögum með 10. þús.
íbúum eða fleiri, sem Olafur G.
Einarsson (S), Gils Guð-
mundsson (S), Jón Skaftason
(F) og Benedikt Gröndal (A)
flytja, að beiðni bæjarstjórnar
í Hafnarfirði. Tvö nefndarálit
komu fram. Frá Ellert B.
Schram (S), Sigurlaugu
Bjarnadóttur (S) og Eyjólfi
Konráð Jónssyni (S), sem
leggja til að frv. verði sam-
þykkt. Ánnað álit kom fram
frá Gunnlaugi Finnssyni (F),
Svövu Jakobsdóttur (Abl) og
Magnúsi T. Ólafssyni (SFV),
sem leggja til að frv. verði
fellt, enda „brjóti það niður
það skipulag fræðsíumála á
grunnskólastigi, sem kveðið er
á um í lögum“. t umræðu
mæltu Gunnlaugur Finnsson,
Svava Jakobsdóttir og Ingvar
Gíslason (F) gegn frv. en Ell-
ert B. Schram (S) og Ólafur G.
Einarsson (S) með því. Þing-
menn, sem mæltu með frv.
bentu m.a. á, að Hafnarf jörður
væri ekki aðili að sveitar-
stjórnasambandi á Reykjanesi
og ætti þvi ekki hlut að vali
fræðsluráðs í því umdæmi og
hefði því algjöra sérstöðu, sem
taka yrði tillit til.
0 Kroppsstaðir
og Efstabói
Sigurlaug Bjarnadóttir (S),
Gils Guðmundsson (Abl) og
Sighvatur Björgvinsson (A)
hafa flutt frv. til laga um heim-
ild fyrir ríkisstjórnina til að
selja eyðijarðirnar Kropps-
staði og Efstaból í Mosvalla-
hreppi Bjarna Kristinssyni,
ábúanda á jörðinni Kirkjubóli
í Korpudal, Mosvallahreppi, en
umræddar jarðir eru allar
samliggjandi og mynda eina
heild.
) Fuglaveiðar
og
fuglafriðun
Sigurlaug Bjarnadóttir (S),
Jóhannes Arnaeon (S) og
Gunnlaugur Finnsson (F)
flytja frv’ til laga um br. á 1.
um fuglaveiðar og fuglafriðun.
Lagt er til að inn í gildandi lög
komi viðböt (aftan við 1. mgr.
11. gr.): „Ef eðlilegum nytjum
af æðarvarpi er ógnað af
ágangi arnar, er ráðunevtinu
skylt, sé þess óskað af hlutað-
eigandi varpbónda, að senda
svo fljótt sem unnt er sérfræð-
ing á staðinn, er fylgist með og
geri tillögur um, hvernig megi
koma í veg fyrir eða bæta tjón
af völdum arnarins. Ráðuneyt-
inu er heimilt að grípa til taf-
ann til að nytja æðarvarp og
önnur hlunnindi. Undanfarin
tvö ár hefur það gerst, að örn
hefur orpið i Skáleyjum eða
úteyjum þeirra og farið með
miklum ófriði þar og í nálæg-
um eyjum, svo að æðarvarpið
hefur verið í hers höndum. I
vetur hefur verið óvenjulega
mikið um örn í byggðum eyj-
um Breiðafjarðar og bændur
þar því mjög uggandi um æð-
arvarpið á vori komanda.
Þeir, sem þekkja til í varp-
löndum, vita, hvílík ógn æðar-
fuglinum stendur af erninum.
Þótt hann fljúgi hátt yfir varp-
landinu, skynjar fuglinn ná-
vist hans og sópast af hreiðr-
um sinum í skelfingu og fári.
Mörg æðurin á ekki aftur-
kvæmt á hreiður sitt, hún
„yfirgefur" — eins og sagt er á
máli eyjafólks. Aðkoman í
varplandi, þar sem örninn
venur komur sínar, er líka
ófögur: upptætt hreiður og æð-
arfuglar jafnvel rifnir á hol
eða hrelldir að beini. Um
afleiðingarnar fyrir dúntekju í
viðkomandi varplandi þarf
ekki að spyrja. Hér eru ekki
litil verðmæti i húfi, þar sem
æðardúnninn er hin eftir-
sóttasta vara, er um getur á
heimsmarkaðinum, og í
óvenjulega háu verði nú.“
% Framkvæmda-
stofnun
og fiskeldi
Stefán Jónsson (Abl) og
Geir Gunnarsson (Abl) flytja
frv. til laga, sem m.a. gerir ráð
fyrir þvi að Framkvæmda-
stofnun ríkisins fari með
stjórn Fiskeldissjóðs og að
gerð verði árlega tillaga um
heildaráætlun fyrir Fram-
kvæmdasjóð, Byggðasjóð og
fiskeldissjóð. Frv. geymir og
nánari ákva'ði um meðferð
þessara sjóða. Þá er gert ráð
fyrir að ríkissjóður leggi Fisk-
eldissjóði til 600 m.kr. með
jöfnum greiðslunt á næstu 5
árum, í fyrsta sinn 1978. Auk
þess getur sjóðurinn, skv. frv„
að fengnu leyfi ríkisstjórnar,
tekið lán til starfsemi sinnar.
bæði innanlands og erlendis.
Hlutverk fiskeldissjóðs „er að
veita lán til fiskeldis, allt að
50% af stofnkostnaði, einnig
að veita óafturkræf framlög til
grundvallarrannsókna og til-
raunastarfsemi á sviði fisk-
ræktar," segir i frv.