Morgunblaðið - 13.08.1978, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 13. ÁGÚST 1978
Norðmaður tekinn
á hrefnuveiðum
„Menn loka ekki dyrun-
um og hverfa á braut”
Rætt vió Jóhann Einvarósson bæjarstjóra í Keflavík um atvinnuástandið
„Við lítum atvinnuástandiA
hér að sjálfsöjíðu mjöj? alvar-
letíum auKum, því það er
staðreynd að tala atvinnu-
lausra er nú að nálgast 100 og
það er óbjörKulegt,“ sagði
Jóhann Einvarðsson bæjar-
stjóri í Keflavik í samtali við
Mbl. í «ær. „Konur eru
80 — 90% af atvinnuleysis-
skráninKunni ok er það dæmi-
Kert fyrir það ástand scm
skapast þeKar atvinna dregst
saman. en það er nú sýnt að
ekki verður dregið lengur að
taka ákvarðanir í þessum
efnum oé fylgja eftir með
aðgerðum. Það er búið að þinga
mikið um stöðuna hér í at-
vinnumálunum á undanförnum
árum, þann yfirgripsmikla
vanda sem fiskvinnslan á við að
glíma. en það hefur ekkert
verið gert til úrbóta. Sérstaðan
hér er mikil og lengur verður
ekki hun/.að að taka tillit til
hennar. Útvegsmenn byrjuðu
fyrir tveimur árum að ræða
reglulega um þessi mál við
þingmenn kjördæmisins og
bæjarfulltrúa og þá komu þeir
m.a. fram með 10 atriði sem
skipta miklu máli í þessari
þróun. Má þar nefna minnk-
andi afla á svæðinu og þar af
leiðandi minni afla fyrir hvert
vinnsluhús og einnig bentu
þeir á að a>skilegt væri að loka
a.m.k. um stundarsakir ein-
hverjum húsum. En það þarí að
hjálpa mönnum til sliks, því
framkvæmdamcnn loka ckki
aðeins dyrunum og hverfa á
braut. Það fylgja ýmsar skyld-
ur og kvaðir í kjölfarið.
Hitt er svo að það er ekki
farið að koma í ljós hvernig
þetta atvinnuástand virkar á
okkur hérna og kemur varla í
ljós fyrr en á næstu vikum. Nú
er sumarleyfatími og menn nota
því ef til vill tækifærið til að
taka sín frí og húsin láta
ugglaust lagfæra eitt og annað
hjá sér.
Staðreyndir blasa þó við
og útlitið er ekki gott á sama
tíma og mönnum er sagt upp
störfum hjá Aðalverktökum á
Keflavíkurflugvelli, en það er þó
nokkuð árviss atburður á
þessum tíma þegar verið er að
ganga frá næstu verkefnum.
Lengdarflokkunarvélin í Fiskiðjunni í Vestmannaeyjum hefur skilað miklum árangri. Færibandið snýst 120
metra á mfnútu þannig að vélin vinnur mjög hratt, en hún flokkar fiskinn eftir lengd og dreifir honum
þannig í fiskikassa. Talsverðar breytingar hafa átt sér stað síðan frumsmíðin var tekin í notkun í vetur.
Ljósmyndir Mbl. Sigurgeir. ,
Fiskflokkunarvél úr Eyj-
um ryður sér til rúms
Eykur nýtingu á vinnslufiski um minnst 11/2-2%
Lengdarflokkunarvél fyrir
fisk, sem Halldór Axelsson upp-
fyndingamaður í Vestmannaeyj-
um hefur teiknað, hefur skilað
mjög góðum árangri í nokkrum
frystihúsa landsins og er vélin
talin skila a.m.k. U/2—2% betri
nýtingu á hráefninu. Vélsmiðjan
Völundur í Vestmannaeyjum
vinnur nú að framleiðslu
flokkunarvélanna og eru 10 vélar
1' framleiðslu um þessar mundir.
Þá hafa erlendir aðilar sýnt
þessari framleiðslu mikinn
áhuga og er útlit fyrir góða
möguleika á útflutningi flokk-
unarvélarinnar til ýmissa
Evrópulanda.
Fyrsta flokkunarvélin, frum-
smíðin, var sett upp í Fiskiðjunni í
Vestmannaeyjum í vetur og tók
um 1 '/í mánuð að fullgera hana og
breyta eins og hentugast þótti.
Síðan hafa verið fluttar vélar frá
Eyjum til Húsavíkur, Neskaup-
staðar og verið er að framleiða
fyrir fleiri staði. Vélin tekur við
fiskinum úr þvottakari og skilar
honum í kassa eftir stærðum sem
notandi getur stillt að vild á
örskömmum tíma, en vélinni er
stýrt með rökrásum.
Nokkrar vélar eru að fara af
stað til Bolungarvíkur, Isbjarnar-
ins í Reykjavík, Útgerðarfélags
Akureyrar og Meitilsins í Þorláks-
höfn, en bæði Síldarvinnslan og
ísbjörninn hafa pantað fleiri
flokkunarvélar.
í samtali við Halldór sagði hann
að erfiðleikar með fjármagn hefðu
staðið í vegi fyrir því að ýmis
frystihús gætu tekið vélina í
notkun, en hanr. kvað reynsluna
sýna að vélin eykur nýtingu á
margan hátt. Með því að flokka
fiskinn er unnt að skipuleggja
betur nýtingu hans bæði í flökun-
arvélum og roðflettivélum, en
vélin getur flokkað 4—6 þúsund
fiska á klukkustund eftir stærð
fisksins.
Frystihúsamenn í Færeyjum
hafa komið til Eyja til þess að
skoða vélina og m.a. fulltrúar frá
þýzku Baader verksmiðjunum.
Verð á framleiðslu Völundar er
mun hagstæðara en á svipuðum
vélum sem er verið að vinna að
erlendis, en þriggja flokka vél hjá
Völundi kostar um 2,2 millj. kr. og
t.d. fjögurra flokka vél um 2,6
millj. kr. 5 menn vinna um þessar
mundir við framleiðsluna, þrír
vélsmiðir og 2 í rafeindaútbúnaði.
í samtalinu við Halldór kom það
fram að smíði fyrstu vélarinnar
var án alla styrkja, en Fiskiðjan
sýndi mikinn áhuga á málinu og
vélin var smíðuð eftir að menn
höfðu rætt um það sem æskilegt
væri að slík vél gæti gert. Miðað
við þá nýtingaraukningu sem vélin
hefur sýnt þýðir þetta stóra hluti
fyrir frystiiðnaðinn í heild.
Ályktun Verkamannasambands-
ins virðist njóta stuðnings ýmissa
annarra helztu verkalýðsleiðtogá í
báöum flokkum, sem Mbl. tókst að
ná til í gærmorgun. Jón Helgason í
Einingu kvaðst raunar hafa staðið
að samþykktinni, enda þótt hann
hefði ekki getað setið fundinn, þar
sem hún hlaut afgreiðslu og kvaðst
hann vera henni algjörlega sam-
mála. Guðjón Jónsson formaður
Málm- og skipasmiðasambands
Islands lýsti fullum stuðningi viö
ályktun VMSÍ, kvaðst fagna því að
hún væri fram komin og reikna
með að fleiri aðilar innan verka-
lýðshreyfingarinnar myndu fylgja
í kjölfariö með áþekka hvatningu.
Benedikt Davíðsson formaður
Sambands byggingamanna kvaðst
fyrir sitt leyti geta samþykkt efni
ályktunarinnar, þar sem lýst væri
yfir vonbrigðum með að upp úr
viðræðum þessara flokka tveggja
slitnaði, enda væri hann einn
þeirra sem teldi að upp úr hefði
slitnað áður en fullreynt var hvort
ná mætti samkomulagi. Ekki væri
útilokað að ályktun VMSÍ leiddi til
þess að flokkarnir reyndu með sér
að nýju og þá í samráði við
verkalýðshreyfinguna.
VARÐSKIPIÐ /Egir tók í fyrra-
kviild norskan 75 tonna bát á
hrcfnuveiðum út af Siglufirði. en
hrefnuveiðar eru nú bannaðar
við landið þar sem búið er að
veiða upp í leyfðan kvóta. Norski
Tekinn
á f riðaða
svædinu
við Horn
VARÐSKIPIÐ Ægir tók í
fyrradag togbátinn Stíganda
RE að mcintum ólöglegum
veiðum 2'/z sjómílu inni á
íriðaða sva'ðinu út af Horni.
Skiimmu áður hafði Ægir farið
um sva'ðið og ekki orðið var
við neitt. en þegar óvænt kall
kom um norskan bát á hrefnu-
vciðum út af Siglufirði fór
Ægir aftur þvert yfir svæðið á
leið norður um og fann þá
Stíganda. Mál skipstjórans
verður tekið fyrir á ísafirði í
dag.
háturinn var á hcimleið frá
Austur-Grænlandi en hann hafði
verið kallaður þaðan þar sem
búið var að veiða upp í leyfðan
kvóta.
Það var Sædís SK 19 sem
tilkynnti Ægi að þeir hefðu bæði
heyrt og séð norsku sjómennina
vera að skjóta á hrefnu. Ægir var
þá fyrir Vestfjörðum og tók strax
strikið norður um, eða um kl. 5 á
föstudag.
Um kl. 1 um nóttina
stöðvaði Ægir síðan norska
bátinn, en fyrr um kvöldið hafði
flugvél gæzlunnar fylgzt með
ferðum hans. Þegar flugvéiin kom
fyrst að norska bátnum var ekki
breytt yfir byssu bátsins og tveir
menn voru í tunnunni. Hélt
báturinn þá af stað í austur, en
þegar varðskipsmenn fóru um
borð og kynntu sér aðstæður fundu
þeir nýtt hrefnukjöt og skömmu
síðar játaði skipstjórinn. Norski
báturinn var með lítinn afla, eða
um 15 tonn af hrefnu, en hann
mun hafa verið rétt byrjaður
veiðar við Grænland þegar hann
var kallaður heim. Mál
skipstjórans var tekið fyrir á
Akureyri í gær.
Skipherra á Ægi er Sigurður
Árnason.
Sömu erfiðleikar
0g hjá öðrum frysti-
húsum en ekki lokað
- segja forrádamenn BÚH og BÚR
— Geysilegir erfiðleikar stcðja
að rekstrinum hjá okkur svipað
og hjá iiðrum frystihúsum á þessu
svæði. sagði Guðmundur Ingva-
son framkvæmdastjóri Bæjarút-
gerðar Hafnarfjarðar. er Mbl.
spurði hann hvernig reksturinn
gengi. — Við höfum fylgzt mcð
ölium umræðum um þessi mál og
reynum að halda frystihúsinu
gangandi eins lengi og kostur er.
cn við biðum ráðstafana og
reynum að bjarga okkur frá degi
til dags um þessar mundir.
Marteinn Jónasson fram-
kvæmdastjóri Bæjarútgerðar
Reykjavíkur sagði einnig að sömu
erfiðleikar steðjuðu að BÚR, en
ekki hefði verið tekin ákvörðun um
lokun. Taldi hann líklegt að um
það yrði rætt á fundi útgerðarráðs
n.k. miðvikudag, en þetta vær
ákvörðun útgerðarráðs og borgar
ráðs.
Jákvæðar undirtekt,-
ir við ályktun VMSI
„ÉG ER nokkuð ánægður með
þær undirtektir, sem þessi álykt-
un okkar hefur fengið — ég heí
orðið var við gifurlega marga
sem telja það mjög æskilegt, að
þessir tveir flokkar taki upp
nánara samstarf en síðan verður
reynslan að leiða í ljós til hvers
þetta leiðir.“ sagði Guðmundur J.
Guðmundsson formaður Verka-
mannasambands íslands í samtali
við Mbl. í gær.
Guðmundur kvaðst telja, að þau
sjónarmið er fram kæmu í ályktun
VMSÍ ættu mikinn hljómgrunn
innan verkalýðshreyfingarinnar,
þótt vafalaust væru þar einhverjir
sem væru henni andsnúnir. Guð-
mundur kvaðst þó ekki mundu
hafa staðið að ályktun þessari
nema hann þættist hafa vissu
fyrir því að hún nyti almenns
stuðnings. Hann kvað formleg
svör frá flokkunum ekki hafa
borizt enn sem komið væri og það
yrði að koma í ljós hvort þetta
frumkvæði leiddi til árangurs.