Morgunblaðið - 14.10.1978, Page 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. OKTÓBER 1978
23
Gisli Baldvinsson:
Rikisforsjá - Einstaklingshyggja
Grein nieö þvíiíkri fyrirsöíín ef
góð á að vera ætti að fylla allar
síður blaðsins en ég læt það eftir
vini mínum Hannesi Hólmsteini.
En markmið greinarinnar er að
benda á þá vantrú sem þessi
ríkisstjórn hefur á fólkinu í
landinu og sjálfbjargarviðleitni
þess.
Menn geta endalaust deilt um
jtað hvort sósíalismi eða einstakl-
ingshyggja séu betri stefnur. Eg
persónulega" tel hina síðarnefndu
betur til þess Tallna tiL að ná
ákveðnu takmarki þó ekki sé
gallalaus. Hér er ég ekki að boða
‘jafnáðarstefnu eöa hentistefnu,
þessar stefnur hanga þarna á milli
í lausu lofti án stefnufestu. Þess
yegna hafa Alþýðu- og Framsókn-
árflokkur getað starfað bæði með
Alþýðubandalagi og Sjálfstæðis-
flokki. En þessi sveigjanleiki hefur
líka gert það að verkum að þessir
flokkar hafa þurft að þola mikið
fylgishrun í stjórnaraðstöðu.
Stefna ríkis-
stjórnarinnar
Þessi ríkisstjórn hefur boðað
ríkisforsjá á nokkrum sviðum.
Viðskiptaráðherra hefur sagt að
flytja eigi verðlagseftiriitið úr
landi þó nærtækara væri að
verðbólgan færi þá leið. Hann vill
setja á stofn bákn sem kallað yrði
verðlagsstofnun ríkisins og starfs-
menn. yrðu a.m.k. tuttugu manns.
Þannig á að nýta ástandið í
landinu til að gera einn draum
kommúnista að veruleika. Verð-
lagsstjóri trúir sjálfur á frjáist
markaðskerfi en hann eins og
fleiri treysta sér ekki til aö mæla
með því í óöaveröbólgu.
Orkumálaráðherra vill steypa
saman öllúm rafveitunv landsins í
éitt fýrirtíéki. Þannigi er annar
draumþr sósíalismans gerður að
veruleika.
Fjármálaráðherra vill sjálfur
hafa éinkasölu á geri eða jafnvel
sölu á bruggtækjuni til að efla
ríkissjóð. Það er broslegt af
ráðuneytisstjóra fjármálaráðu-
neytísins -Höskuldi Jónssyni að
staðhæfa að brugg í landinu rýri
tekjUr ríkissjóðs svo mikið að til
vandræða horfi. Þá ér gert ráð
fyrir því að hann segi þetta í
alvöru. Þannig hefur hann alitaf
talað til okkar kennaranna. Voh er
á nýju frumvarpi til laga um
framhaldsskóla og þar boðar
væntanlega nienntamálaráðherra
meiri miðstýringu svo enn einn
draumurinn verði að veruleika.
Fleiri frumvörp um ríkiseftirlit á
fasteignasölu og svo frv. eiguni við
von á svo sæluríkið er í nánd!
Vantraust
Af þessu sést að fólkinu er ekki
treyst til að meta sjálft og taka
ákvarðanir.
skattsstig. Varla væri þetta mjög
flókiö bókhaldsdæmi því hvað er
ríkiö og syeiturfélagið annað en
við sjálf. Mismunurinn er sá að
hjá sveitarféláginu má ætla aö
frumkvæðið sé nieira og útsjónar-
semin meiri.
Ungir sjálfstæðismenn hal’a
haft sem vígorð BÁKNIÐ BUR.T
og munu því halda uppi harðri
gagnrýni á útþenslu þess. And-
stæðingar þeirra vilja ekki eða
geta ekki skilið merkingu þessa
vigorðs sem merkir nokkuð annað
en. að níöast á fátæklingum og
sjúkum. Aðalatrið er að ríkið sé
ekki í.sífelldri samkeppni á hinum
frjálsa markaði og reki fýrirtæki
með tapi ár hvert. Jafnvel ríkisfyr-
irta'ki sem skilar hagnaði á ekki
rétt á sér þar sem sú ha>tta er
fyrir hendi að eigandinn semur
leikreglurnar. Þannig eru fyrir-
tæki í einkaeign látin greiða hærri
skatta en t.d. samvinnufélög hvað
þá ríkisfyrirtæki.
Frelsi og
frelsi
Eiríkur J. Eiríksson þjóðgarðs-
prestur sagði í predikun yfir
ungum sjálfstæðismönnum að nú
væru menn farnir að nota orðið
frelsi í fleirtölu. Mitt frelsi er
annað en þitt frelsi.
Þetta ætti fyrrverandi ritstjóri
Þjóðviljans og núverandi við-
skiptaráðherra að hafa í huga
áður en hann biður menn að fara
að lögum. Áður kallaði hann á
Alþingi götunnar fram til orrustu
og hvatti menn til lögbrota.
Þannig notar Svavar og hans líkar
orðið frelsi í fleirtölu og eftir
hentugleikum. Einnig hefur verið
sagt að frelsi mannsins nái aö nefi
náungans. En Islendingar sem
misstu frelsi sitt á miðöldum
verða að gæta þess að missa það
ekki aftur í hendur ófreskju sem
heitir miðstýring. Um það verður
deilt á Alþingi og traust fólksins
sett á það að lýðræöisflokkyxnir í
ríkisstjórn standi undir nafni.
Gísli Baldvinsson.
Það að treysta ekki fólkinu til
þess aö vita hvar hagstæðustu
innkaupin eru. Það að í staðinn
láta stofnun sjá um eftirlitið er
hugntynd sem kallar á enn nteiri
spillingu. Slíkt haftakerfi hefur
verið reynt á íslandi. Sjötti
áratugurinn einkenndist af inn-
flutningshöftum og smjörlíkisntið-
um. Meö viðreisninni í byrjun
sjöunda áratugsins er innflutning-
ur var gefinn frjáls stórbatnaði
viðskiptajöfnuðurinn. Og það
merkilega: gerðist að tqkjur ríkis-
sjóðs jukust' við breytihguna:
Varla er hægt að finna betra dæmi
þar sem markaðsbúskapur er
haftastefnunni fremri.
Sú tilhneiging stjórnvalda um
að setja boð og bönn er einnig: angi.
af sósíalisma. Bönn sem gera það
að verkurn að enginn fer eftir
þeint. Slíkt bann væri einkaleyfi
ríkisins á sölu gers. Þaö bann
leiðir af sér smygl og alls kyns
laumuspij með gerilsveppi. Hvað
vinnst nieð því að sameina allar
rafveituf landsins undir eina
yfirstjórn. Hvers vegna telja nienn
að betri og skynsamlegri ákvörðun
sé tekin neðan úr Lækjargötu en
heima í héraði? Eða er leikurinn
gerður til þess að seilast enn dýpra
ofan í vasa borgarbúa til að
fjármagna Kröfluhneykslið?
Reykvíkingar mu.nu fylgjast vel
meö því hvað forystumenn borgar-
innar hafa til málanna að leggja.
Hliðstætt má segja unt mennta-
málin. Landfræðileg lega getur
ráðið mestu hvað kenna skuli á
framhaldsskólastigi. Ákvarðána-
takan á að vera hjá sveitarfélag-
inu. En hvaðan eiga peningarnir
að konta spyrja menn. Það væri
óeðlilegí að ríkið fjármagnaði
skólana en sveitarfélögin sólund-
uðu. Því er til að svara að breyta á
tekjuskiptingu ríkis og sveitarfé-
laga og ntarka sveitarfélaginu
fleiri tekjustofna t.d. í gegnum
söluskatt. Sveitarfélögin fá nú um
137r af söluskatti eða 2,5 sölu-
Sigurgeir Sigurðsson:
(Ger-) Breytt stefna
Skattar
Atvinna
Fjárfesting
Ger-breytt-
ir kratar?
70% álögur
Flestir munu á einu máli um,
að skattar og álögur séu nú
kömnar í það hámark, að lengra
verði ekki gengið.
Bent hefur verið á, að til
skanvms tíma var það.ýfírlýst
stefna Sjálfstæðisflokksins, að
skattar fa>ru ekki yfir 507
markið og var það í anda
sjálfstæðisstefnunnar,. ' að
skerða sem minnst ráðstöfunar-
fé almennings.
Sýnt hefur verið fram á hér í
blaðinu og víðar, aö þétta
hlutfall er nú eftir síðustu
skattahækkanir konvið í 707 af
tekjunv almennings og er fólk að
vonunv ekki sátt við það. .
Erfit.t hefur reýnst, að af-
nénva skatta á íslandi og nvun
almenningur því vera tortrygg-
inn á slík loforð, senv gefin
kunna að verða næst þegar
gengið verður að kjörborðinu.
Sá flokkur, senv getur sann-
fært kjósendur fyrir næstu
kostningar unv einlægan vilja til
skattalækkunar fer nveð sigur af
hólnvi.
Atvinna
Verðbólga eða atvinnuleysi
eru orð, senv nefnd eru í sönvu
Sigurgeir Sigurðsson.
andrá. Sagt er, að efnahagslíf
okkar sé þannig Uppbyggt, að
ekki sé hægt að konvast hjá því
að velja hér á nvilli.
Bæði þessi hugtök eru ógn-
vekjandi og flestir stjórnnvála-
nvenn vilja konvast hjá þessu
vali og því hefur farið senv
dænvin sýna, óðaverðbólga hefur
magnast nveð tilheyrandi eftir-
spurn eftir lánsfé og vinnuafli.
Aukin eftirspurn eftir vinnu-
afli hefur að sjálfsögðu í för nveð
sér auknar launakröfur, senv
halda verðbólgubálinu við nveð
því sjálfvirka vísitölukerfi, senv
við búunv við.
Stórfranvkvænvdir ríkis og
sveitarfélaga eiga ríkan þátt í
þennslu síðari ára. Mikið af
þessunv franvkvænvdunv er fjár-
magnað nveð „gerfi“ krónunv þ.e.
yfirdrætti í Seðlabanka, ríkis-
skuldabréfunv eða jafnvel með
beinni skuldasöfnun. Slíkt for-
dænvi ríkis og sveitarfélaga er
vítavert við ríkjandi aðstæður
og beinn verðbólguvaldur.
Fjárfestingar
Fjárfestingar undanfarinna
ára eru ævintýralegar bæði hjá
einstaklingunv ekki síður en
opinberunv aðilunv.
Margar þessar fjárfestingar
eru þess eðlis að þær kalla á
franvhald til þess að konva að
fullunv notunv og eru því beinlín-
is hvati að aukinni þenslu.
Allir viðurkenna nauðsyn
þjóðþrifa fyrirtækja, svo senv
hitaveitna, sanvt senv áður eru
þessar franvkvauvvdir einhverjar
þær, senv íviesta þenslu skapa á
vinnu- og fjárnvagnsnvarkaðin-
unv þar senv aðalfjárstreynvi til
þeirra kenvur að utan í fornvi
erlendra lána og draga þessar
franvkvænvdir því ekki úr öðrunv
franvkvænvdunv aöila, nenva síð-
ur sé.
Nauðsyn virðist að þrengja
reglur unv erlendar lántökur til
nvuna og gera meiri kröfur unv
eigiö fé til franvkvænvda.
(Ger-) Breytt
stefna
Það nvá vafalaust telja það
ábyrgöarleysi af nvér, að gera.
lítilsháttar ganvan að hinunv
baráttuglöðu ungu þingnvönnunv
Alþýðuflokksins og því hvernig
sanvstarfsflokkarnir ætla sér að
snúa út úr stefnuskrá þeirra.
Ger-breytt stefna segja Krat-
ar og Framsókn er ekki lengi að
finna leiðina. Bannar innflutn-
ing á geri.
Nú er bara að sjá hvernig
Konvnvar flækja vísitölunválið.
En hvað unv það Gröndal er
búinn að vera utanríkisráðherra
í einn nvánuð. Hvers nveira geta
nvenn óskað sér?
Blóma- og
Stórglæsilegur markaður í Volvosalnum, Suðurlandsbraut 16, í
dag kl. 14-17.
Leikföng, nýjar kuldaúlpur, búsáhöld, blómaafleggjarar,
hljómplötur, nýir síðir kjólar, snyrtivörur og fleira.
Fátt eitt dýrara en 2.500 krónur
Geriö góö kaup fyrir jólin.
Eflum öryggi æskunnar
JC-Reykjavík