Morgunblaðið - 06.01.1979, Page 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JANÚAR 1979
Útgefandi hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri Haraldur Sveinsson.
Ritstjórar Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Ritstjórnarfulltrúi Þorbjörn Guómundsson.
Fréttastjóri Björn Jóhannsson.
Auglýsingastjóri BaldvinJónsson
Askríftargjald 2500.00 kr. ð ménuói innanlands.
I lausasölu 125 kr. eintakið.
Verða sjómenn svikn-
ir um skattfríðindin?
að er sýnilegt á viðbrögð-
um forystumanna sjó-
manna, að afstaða Ingólfs
Ingólfssonar í Verðlagsráði
sjávarútvegsins hefur í senn
komið á óvart og valdið
vonbrigðum. Menn gera sér
grein fyrir því, að það eru
fyrst og fremst flokkspóli-
tískir hagsmunir Alþýðu-
bandalagsins sem úrslitum
réðu um þá afstöðu hans að
gefa eftir frá yfirlýstum
kröfum sjómanna án þess að
hafa nokkuð ákveðið í stað-
inn. Ugglaust er hann líka
öruggari um sig vegna þess,
að kjörin á skuttogurunum
eru það góð fyrir, að togara-
sjómenn hafa tilhneigingu til
að láta kyrrt liggja. En á
hinn bóginn eru bátasjómenn
það dreifðir út um allt land,
að tæplega munu myndast
samtök meðal þeirra um að
mótmæla fiskverðinu, þótt
það brenni sárast á þeim, þar
sem aflabrögð á bátaflotan-
um hafa verið misjöfn og
víða rýr.
Óskar Vigfússon, forseti
Sjómannasambandsins, get-
ur ekki leynt óánægju sinni
með fiskverðið, en á erfitt um
vik, þar sem hann komst til
forystu í sjómannasamtökun-
um í skjóli Alþýðubandalags-
ins. Þannig segir hann í
Tímanum á fimmtudaginn:
„Ég ætla mér að vera með
það breitt bak sem forystu-
maður minna samtaka, að
hvetja sjómenn til að hefja
veiðar út á þessi skipti," en
lætur það fylgja í leiðinni, að
pólitísk afstaða hafi verið
fyrir hendi í Verðlagsráði,
enda megi „vart á milli sjá
hverjir eru umboðsmenn sjó-
manna“ fulltrúi útgerðar-
manna eða Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna.
Afsökun Ingólfs Ingólfs-
sonar fyrir afstöðu sinni í
Verðlagsráði er fyrst og
fremst sú, að ríkisstjórnin
hafi heitið sjómönnum aukn-
um skattfríðindum. Það hef-
ur á hinn bóginn verið
upplýst, að engin slík sam-
þykkt hefur verið gerð í
ríkisstjórninni og raunar
ekkert sem bendir til þess, að
hún verði gerð. Fiskverðið er
því ákveðið á fölskum for-
sendum, eins og fram hefur
komið, m.a. hjá Guðmundi
Hallvarðssyni formanni Sjó-
mannafélags Reykjavíkur,
þegar hann segir: „Verði
skattamálin ekki tekin til
vinsamlegrar meðferðar hjá
ríkisstjórninni þá er hluti af
þeim forsendum, sem sjó-
menn hefðu getað sætt sig
við, horfinn út í veður og
vind.“
Skipta ummæli ráð-
herra engu?
Gengið hefur haldið áfram
að síga jafnt og þétt, þótt
ríkisstjórnin hafi haft það að
sínu fyrsta verki að fella
gengið í septembermánuði.
Og þar virðist ekkert lát á,
eins og bezt sést á því, að
ríkisstjórnin hefur gefið fisk-
vinnslunni það fyrirheit í
sambandi við fiskverðs-
ákvörðunina, eins og bókað
var í yfirnefnd Verðlagsráðs,
„að~Seðlabankmn~hafL nokk-
urt svigrúm til gengissigs á
næstu mánuðum og því verði
beitt eftir þróun útflutnings-
verðs miðað við innlendar
verðbreytingar."
Þetta er afskaplega skýr og
afdráttarlaus viðurkenning
stjórnvalda á því, að gengið
sé rangt skráð. Hins vegar
þykir ríkisstjórninni áferðar-
fallegra að láta gengið síga
jafnt og þétt, jafnvel þótt
gengissigið kunni að verða
óvenju ört á næstunni, vegna
þess að þá er ekki hægt að
tala um að gengið hafi verið
fellt. Slíkt kynni að skapa
pólitíska erfiðleika.
Allt væri þetta gott og
blessað, ef ekki vildi svo til,
að þessar staðreyndir stang-
ast gjörsamlega á við yfirlýs-
ingar þriggja ráðherra: Svav-
ars Gestssonar, Kjartans
Jóhannssonar og Tómasar
Árnasonar. Þeir hafa allir
staðhæft hið gagnstæða, að
engin fyrirheit og engin
ákvörðun um gengissig hafi
verið tekin í sambandi við
fiskverðsákvörðunina. Þeir
hafa þannig orðið ómerkir
orða sinna, — en að sjálf-
sögðu er það lágmarkskrafa,
sem gera verður til ráðherra,
að þeir reyni að halda sig við
sannleikann, þegar þeir eru
spurðir um ákvarðanir
stjórnvalda. Að öðrum kosti
skipta ummæli ráðherra
engu máli, eins og viljað
hefúr brenna við síðan í
haust.
Birgir ísleifur Gunnarsson:
Enn eitt dæmi
um ráðley si
í samstarfssamningi vinstri
flokkanna um stjórn borgarinn-
ar segir á einum stað: „Fengnir
verði utanaðkomandi aðilar,
sem reynslu hafa í hagræðingu,
til að kanna starfshætti og
skipulag hjá borginni og gera
tillögur um breytingar að at-
hugun lokinni. Jafnframt verði
unnið að breytingum á sjálfu
stjórnkerfinu."
Ekkert bólar
á framkvæmdum
Frá því að þessi yfirlýsing var
birt er nú liðið rúmlega hálft ár.
A því tímabili hefur ekkert
bólað á framkvæmd þessa máls.
Fjárhagsáætlun fyrir árið 1979
hefur verið undirbúin, en henni
fylgja engar breytingar á starfs-
háttum og skipulagi hjá borg-
inni. Prjónað er við gamla „kerfi
Sjálfstæðisflokksins". Bætt er
við starfsmönnum hér og þar, en
greinilega enginn vilji til stór-
breytinga og engir tilburðir
hafðir uppi í þá átt að gera þann
uppskurð á kerfinu, sem ekki
þoldi neina bið I ræðum vinstri
manna fyrir kosningar.
A síðasta fundi borgar-
stjórnar var eins og vinstri
flokkarnir vöknuðu upp við
vondan draum að þessu leyti.
Skellt var inn í borgarstjórn
tillögu um hagræðingarmál, en
svo var hún hraðsoðin, að hún
komst ekki inn á reglulega
dagskrá, heldur kom sem liður í
fundargerð borgarráðs frá s.l.
þriðjudegi. Nú mætti ætla, að
þetta hálfa ár hefði verið notað
til að undirbúa málið vel, gera
ítarlega áætlun um það, hvaða
þætti í borgarrekstrinum ætti
að taka til athugunar, hverjir
ættu að framkvæma verkin og
hvað þetta myndi kosta.
Óljós
sýndartillaga
En það var öðru nær. Tillagan
er jafn óljóst orðuð og stefnu-
yfirlýsingin frá því í vor. I
tillögunni kemur ekkert fram
um það, hvernig standa eigi að
framangreindri úttekt, hversu
víðtæk hún eigi að vera, hvenær
eigi að framkvæma hana og
hvenær niðurstaða eigi að liggja
fyrir. Heldur ekki, hversu miklu
fé eigi að verja til framkvæmda
á henni og athyglisvert er, að í
fjárhagsáætlun er engin fjár-
hæð ætluð til slíkrar úttektar.
Ljóst er þó að ítarleg úttekt
myndi kosta milljónatugi, ef
hún á að verða annað og meira
en orðin tóm.
Þetta aðgerðarleysi í rúmlega
hálft ár og hraðvirknisleg
sýndartillaga um málið nú, er
því greinilega gerð til þess að slá
ryki í augu borgarbúa og breiða
yfir það ráðþrot og stefnuleysi
vinetri flokkanna, sem fram
hefur komið við undirbúning og
gerð fjárhagsáætlunar.
Gera stjórnkerfið
flóknara
Athygli hlýtur og að vekja að
allar aðgerðir vinstri flokkanna
til þessa hafa miðað í þá átt að
gera stjórnkerfið flóknara og
þyngra í vöfum og þar með
dýrara í framkvæmd. Það er t.d.
komið glögglega í ljós nú þegar,
að það bákn, sem nefnist fram-
kvæmdaráð og nýlega var sett á
stofn, er hrein silkihúfa í
kerfinu og til trafala. Það er
mun eðlilegra að borgarráð fari
áfram með yfirstjórn verklegra
framkvæmda að svo miklu leyti,
sem pólitísk yfirstjórn er nauð-
synleg.
Þessi sýndartillaga um hag-
ræðingu á vegum Reykjavíkur-
borgar ber ekki vott um neina
stefnubreytingu hjá vinstri
mönnum frá því, sem verið
hefur í raun. Sannleikurinn er
sá, að undir forystu Sjálfstæðis-
manna var stöðugt unnið að
endurbótum á rekstri borgar-
stofnana og fjölmörg hagræð-
ingarverkefni voru í gangi á
hverjum tíma. Sérstök hag-
sýsluskrifstofa hefur í mörg ár
starfað hjá Reykjavíkurborg
auk þess, sem leitað hefur verið
til sérfróðra aðila utan borgar-
kerfisins.
Reykjavíkurborg var í
fararbroddií
hagræðingarmálum
Eitt slíkt dæmi kom til
umræðu í kosningarbaráttu
minni s.l. vor. Hitaveitustjóri
fól á árinu 1977 rekstrarþjón-
ustu J. Ingimars Hannssonar, að
leggja drög að og stjórna í
samvinnu við starfsmenn Hita-
veitu Reykjavíkur margháttuð-
um breytingum á stjórnun og
skipulagningu vinnuflokkanna
auk þess, sem tekið var upp
hvetjandi launakerfi. Aðgerðir
þessar tókust mjög vel.
Greinargerð verkfræðingsins
varð Kristjáni Benediktssyni
tilefni til í sjónvarpsumræðum
að rangtúlka og snúa svo út úr
orðum greinargerðarinnar, að J.
Ingimar Hannsson sá sérstaka
ástæðu til að leiðrétta orð
Kristjáns. I athugasemd, sem
hann sendi blöðunum segir
verkfræðingurinn m.a.: „Tekið
skal fram, að á undanförnum
árum hefur á mínum vegum
verið unnið að fjölda hag-
ræðingarverkefna hjá Reykja-
víkurborg og borgarstofnunum.
Ennfremur er unnið að nokkr-
um verkefnum um þessar mund-
ir og finnst mér raunar borgin
vera í fararbroddi á þessu sviði."
Sjálfstæðismenn mega vel
una þessum vitnisburði viður-
kennds sérfræðings á sviði
hagræðingarmála. Vonast ég til
að vinstri meirihlutinn týni ekki
niður forystu borgarinnar á
þessu sviði.
Landssamband íslenzkra verzlunarmanna:
Mótmælir lagasetningu ríkis-
stjórnarinnar um kjaramál
STJÓRN Landssambands íslenzkra verzlunarmanna
hefur í ályktun mótmælt lagasetningu ríkisstiórnarinn-
ar frá því í desember um kjaramál og segir LÍV, að hún
valdi lítilli hömlun gegn verðbólgunni. Þetta sé í fjórða
sinn á einu ári, sem gripið sé til þess óheillaráðs — eins
og það er orðað, að breyta kjarasamningum með
lagaboði.
Samþykkt stjórnar Landssam-
bands íslenzkra verzlunarmanna
er svohljóðandi:
„Með nýlega settum lögum um
tímabundnar ráðstafanir til við-
náms gegn verðbólgu, er í fjórða
sinn á árinu 1978 gripið til þess
óheillaráðs að breyta kjara-
samningum með lagaboði.
Á s.l. vetri mótmælti Landssam-
band íslenzkra verzlunarmanna
lagasetningu þáverandi ríkis-
stjórnar um sama efni og lagði
áherzlu á mikilvægi þess að virða
kjarasamninga, rétt sem aðrar
fj árskuldbindingar.
Landssamband ísl. verzlunar-
manna lagði og áherzlu á að
óraunhæft sé að ætla að kveða
niður verðbólguna í einni svipan,
og að til þess þurfi að nást
samstaða allra meginafla þjóð-
félagsins. Því megi ekki grípa til
neinna þeirra aðgerða í stundar-
árangursskyni, sem eyði trausti og
samstarfsmöguleikum.
Nauðsynlegt er að árétta þessi
atriði nú, því að enn er ráðist að
laununum einum, þrátt fyrir
yfirlýsingar um kjarasáttmála og
samráð.
Landssamband. ísl. verzlunar-
manna mótmælir lagasetningunni
1. des. s.l., sem ljóst er að litiu
veldur um hömlun gegn verðbóig-
unni, og krefst raunhæfra aðgerða
til varanlegrar lausnar í samráði
við verkalýðshreyfinguna."