Morgunblaðið - 06.01.1979, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 6. JANÚAR1979
tfmcyipn
Vltldlmli 11
VIÐSKIPTI - EFNAHAGSMÁL - ATHAFNALÍF
Umsjón. Sighvatur Blöndahl.
Iðnþróunaráætlun fyrir Rangárvallasýslu:
Nauðsynlegt að fá stórt
fyrirtæki sem er óháð
eftirspumarsveifium
Hannarr s.f., elsta ráðgjafafyrirtæki landsins, 10 ára:
„Stofnun fyrirtækisins mark-
aði þáttaskil í hagræðingar- og
hagsýslustarfsemi í landinu”
segja forráðamenn fyrirtækisins í samtali við Mbl.
Tíu ár eru nú liðin síðan Benedikt Gunnarsson stofnaði fyrirtækið
Hannarr s.f. og hefur það starfað óslitið síðan. — Mbl. ræddi við
Benedikt Gunnarsson og Sigurð Ingólfsson, einn starfsmann
fyrirtækisins, í tilefni þessara tímamóta og sögðu þeir í upphafi, að
Hannarr væri elzta starfandi rekstrarráðgjafafyrirtæki í iandinu, en
rekstrarráðgjöf er sú sérhæfða þjónusta sem fyrirtækjum og
stofnunum er veitt á sviði hagræðingar og hagsýslu til þess að bæta
rekstur.
í iðnþróunaráætlun fyrir Rang-
árvallasýslu scm Framkvæmda-
stofnun sendi nýverið frá sér er
lýst þeirri skoðun að nauðsynlegt
sé að koma á fót í sýslunni öflugu
fyrirtæki. scm væri að mestu óháð
eftirspurnarsveiflum innan
sýslunnar og gæti vaxið jafnt og
þétt. helzt með örvandi áhrifum á
önnur fyrirtæki í sýslunni.
í skýrslunni segir að skipta megi
framleiðslumöguleikum i tvennt,
annars vegar eru möguleikar sem
b.vggja á náttúruauðlindum
sýslunnar, hins vegar möguleikar
á framleiðslu sem er óháð
staðbundnum náttúruauðlindum
að mestu. í því tilfelli er aðallega
um að ræða tækniþróaða fram-
leiðslu þar sem hráefni er lítill
hluti verðmætis vörunnar, eins og
gerist t.d. í rafeindaiðnaði. Sér-
stakar hugmyndir eru um
uppbyggingu slíks iðnaðar en þær
eru ekki birtar í skýrslunni og er
bent á að áhugi heimamanna ráði
líklega mestu um hvort slíkur
óstaðbundinn iðnaður þróast í
sýslunni.
í skýrslunni segir að Rangár-
NÝLEGA urðu eigendaskipti á
raftækjaverzluninni Borgarljósum
við Grensásveg. Að sögn hinna
nýju eigenda er í verzluninni boðið
upp á úrval eldhúsheimilistækja
og raffangaefnis auk þess sem
Viðskiptajöfnuður Finna var
hagstæður um 1870 milljónir
finnskra marka fyrstu 10 mánuði
ársins 1978 eða sem nemur 147
milljörðum íslenzkra króna. segir
í frétt frá finnska viðskiptaráðu-
neytinu.
Er hér um verulegan bata að
ræða frá því á sama tima á s.l. ári
þegar viðskiptajöfnuður landsins
var aðeins hagstæður um 300
milljónir finnskra marka eða 23
milljarða ísl. króna.
vallasýsla virðist hafa gnægð að
minnsta kosti fjögurra fram-
leiðsluþátta, það er orku, lands,
mannafla og hráefnis í formi
jarðefna. — Eðlilegt er að sýslan
sérhæfi sig í framleiðslugreinum
sem byggja á nýtingu þessara
framleiðsluþátta. Landið er nýtt
að hluta til landbúnaðar, en lítið
sem framleiðsluþáttur í iðnaði ( í
formi ódýrra lóða til dæmis).
Raforkan er lítið notuð í sýslunni
og jarðefni sömuleiðis. Mannafli
verður ekki nýttur með sama
áframhaldi.
Vandinn nú er að benda á iðnað
sem nýtir þessa framleiðsluþætti
að taísverðu leyti og fullnægir
jafnframt þeim skilyrðum sem
nefnd voru hér að framan. Ekki er
reynt að leysa úr þessu vandamáli
í skýrslunni en bent er þó á
möguleika sem eru í basaltiðnaði.
Þó segir í skýrslunni að basalt-
iðnaður eigi sennilega langt í land
með að verða að raunveruleika.
Rangæingar hljóti í þessu sam-
bandi að 'binda verulegar vonir við
starfsemi Jarðefnaiðnaðar h.f. og
áframhald á þeirri braut, sem þar
er mörkuð.
úrval lampa, ljósakrona og vegg-
ljósa er aukið.
Verzlunarstjóri í hinni nýju
verzlun er Arndía Þorvaldsdóttir
og eigendur eru Arndís Þorvalds-
dóttir og Haukur Þór Hauksson.
Útflutningur Finna jókst í
októbermánuði um 18% og var
samtals flutt út fyrir um 3410
milljónir marka eða sem nemur
um 269 milljörðum íslenzkra
króna. Þá jókst innflutningur um
14% á sama tímabili.
Heildarútflutningur Finna
fyrstu 10 mánuði þessa árs er að
verðmæti um 28 þúsund milljónir
finnskra marka eða sem nemur
um 2000 milijörðum íslenzkra
króna.
Áfram héldu þeir félagar og
sögðu: „Allar breytingar til bóta
fela í sér hagræði og er því
hagræðing jafngömul mannkyninu
og hefur átt sinn ríka þátt í því að
gera mannskepnuna að þeirri
þróuðu mannveru, sem hún er í
dag. En þessi þróun var tilviljana-
kennd, gloppótt og þröngsýn.
Þegar farið var að gera hagkvæm-
ar breytingar á grundvelli kerfis-
bundinna athugana hófst það, sem
nú er átt við með hagræðingar- og
hagsýslustarfsemi.
Það var þó ekki fyrr en um
síðustu aldamót að einhver skriður
komst á þessa starfsemi, fyrst í
Bandaríkjum Norður-Ameríku, og
síðan smátt og smátt víðar í
heiminum."
Ég bað þá Benedikt og Sigurð aö
segja mér í fáum orðum frá
þróuninni hér á landi sem mun
hafa byrjað á árinu 1950. — „Jú,
hér á landi hefst þessi starfsemi
upp úr 1950, og þá með erlendum
ráðunautum og starfsmönnum á
vegum einstakra samtaka eða
stofnana og var því ekki á færi
nema stærri fyrirtækja eða aðila
þeirra samtaka, sem ráku slíka
starfsemi, að notfæra sér að
einhverju marki þessa þjónustu.
Frekar um þróunina sögðu
Benedikt og Sigurður að hægt væri
að byrja á því að nefna að
Guðmundur Finnbogason, prófess-
or, hélt á árinu 1950 fyrirlestra og
skrifaði ritgerðir um vinnurann-
sóknir. — Upp úr 1952 koma svo
erlendir menn og vinna fyrir
opinbera aðila, m.a. fyrir Orku-
málaskrifstofuna og Reykjavíkur-
borg. — Árið 1953 er sett á stofn
Hagsýslustofnun Reykjavíkur-
borgar undir stjórn Hjálmars
Blöndals. — Á árabili í kringum
1960 vann þáverandi ríkisendur-
skoðandi, Einar Bjarnason, mikið
og mikilvægt starf að hagræð-
ingarmálum ríkisins. — 1961 er
Stjórnunarfélag íslands stofnað að
frumkvæði Jakobs Gíslasonar,
þáverandi raforkumálastjóra. — Á
árinu 1962 gerist Benedikt Gunn-
arsson svo starfsmaður norsks
ráðgjafafyrirtækis, sem opnar
skrifstofu í Reykjavík. — Á
árabilinu 1960—1966 er gert stórt
átak á vegum sölusamtaka frysti-
húsanna við breytingar á vinnu-
fyrirkomulagi m.a. með tilliti til
bættrar hráefnisnýtingar og
bættrar framleiðni vinnuafls. —
1964—1966 senda aðilar vinnu-
markaðarins, að frumkvæði Iðn-
þróunarstofnunar, menn til þess
að kynna sér hagræðingarmál með
það fyrir augum að þeir síðan
störfuðu innan samtakanna.
* „Árið 1968 stofnar Benedikt
Gunnarsson svo ráðgjafafyrirtæk-
ið Hannarr s.f. sem nú er tíu ára
gamalt. Stofnun Hannars s.f. sem
óháðs, innlends fyrirtækis með
rekstrarráðgjöf sem sérgrein
hlaut því að marka veruleg þátta-
skil í hagræðingar- og hagsýslu-
starfsemi í landinu. Enda varð
raunin sú, að strax í upphafi voru
næg verkefni að fást við og strax á
öðru ári voru starfandi 4 ráðgjafar
hjá fyrirtækinu og hafa síðan
verið 4—5 eftir atvikum," sögðu
þeir Benedikt og Sigurður enn-
fremur.
Á þessu tíu ára tímabili hefur
fyrirtækið þjónað öllum iðngrein-
um að einhverju marki, en auk
þess hefur þjónusta við opinbera
aðila, ríki og sveitarfélög, verið að
jafnaði um helmingur starfsem-
innar.
Á þessu tímabili hefur þróun
verkefna aðallega fylgt vaxandi
skilningi viðskiptavina á stjórnun-
armálum, vaxandi þörf fyrir hag-
kvæmnisathuganir vegna nýrra
fjárfestingahugmynda að frum-
kvæði lánastofnana og einnig
hefur fyrirtækið snúið sér í
auknum mæli að fræðslustarf-
semi, svo sem með þátttöku í
námskeiðahaldi.
Þá sögðu þeir félagar að á árinu
1974 hafi starfsmönnum verið
gefinn kostur á eignaraðild í
fyrirtækinu m.a. til þess að festa
þá betur í starfi, enda hefur það
verið stefna hjá fyrirtækinu frá
upphafi að vera vandfýsið bæði á
starfsmenn, til þess að geta veitt
sem bezta þjónustu, og á verkefni
m.a. með tilliti til þess hverra
möguleika og áhuga má vænta af
viðskiptavinum til þess að nýta þá
þjónustu, sem veitt er.
Þá kom það fram í samtalinu við
þá félaga Benedikt og Sigurð að
Hannarr er aðili að félaginu
Virkni h.f. sem er samtök 11
verkfræðistofa. Aðalmarkmið
Virknis er að sögn þeirra aðallega
þríþætt: 1) Að sameina þekkingu
og reynslu á sem flestum sviðum
til að tryggja samræmda og
alhliða úrlausn á stærri verkefn-
um. 2) Að vinna að því að afla
verkefna erlendis, fyrst og fremst
á sviðum, þar sem reynsla aðildar-
fyrirtækja er mest. 3) Að kanna
nýjar verkfræðilegar hugmyndir á
sem flestum sviðum og koma þeim
á framfæri við rétta aðila eftir því
sem við á hverju sinni.
„Erlend verkefni Virknis hingað
til hafa aðallega verið á sviði
orkumála og þá fyrst og fremst
jarðvarmavinnslu, en nú er unnið
að verkefnaöflun í Suður-Ameríku
í sambandi við þróun fiskvinnslu,
sem eru verkefni, ef af verður, sem
Hannarr mun taka þátt í að
verulegu leyti,“ sögðu þeir Bene-
dikt Gunnarsson og Sigurður
Ingólfsson að síðustu.
Borgarljós skiptir
um eigendur
Finnland:
V iðskiptajöfnuður
verulega hagstæður